Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161702 przypisów.
Apaturia — trzydniowe święto rodowe w jesieni, zwyczajnie wesołe, w owym roku, wobec tylu żałób, smutne. Schodzili się członkowie tej samej fratrii (ród, fyla, dzieli się na 3 fratrie) i zgłaszali nowo narodzone dzieci. W pierwszym dniu wspólna wieczerza (dzień zwany dorpia), w drugim (anarrysis) ofiary, w trzecim (kureotis) przedstawiało się dzieci, a przełożony fratrii (fratriarchos) wpisywał je do listy fratrii na przysięgę ojca, że to jego potomek z prawego małżeństwa. Na ofiary każdy dawał podatek. Świętem tym opiekował się Zeus Fratrios, Atena Fratria i, u Ateńczyków, Dionizos Melanajgis (dosł.: z czarną tarczą [egidą]). Nazwa Apaturia wywodzi się od pater, ojciec; wywodzili ją też starożytni od apate, oszustwo, powołując się na mit, że Dionizos z czarną tarczą w pojedynku Ateńczyka z Tebańczykiem dopomógł do zwycięstwa Ateńczykowi przez oszukanie jego przeciwnika. [przypis tłumacza]
Apaturie — trzydniowe święto ateńskie obchodzone w październiku; trzeciego dnia święta rejestrowano dzieci urodzone w ciągu roku. [przypis edytorski]
apdabinti — papuošti. [przypis edytorski]
apdergėlis — kas bjaurus. [przypis edytorski]
apdūmoti (brus.) — apgalvoti. [przypis edytorski]
Apedefci — z greckiego: „nieświadomi, nieuczeni” [także: ignoranci; red. WL]. Urzędnicy izb rachunkowych byli to jeno prości kalkulatorzy, bez wykształcenia, które uważano w urzędzie za zbyteczne, a nawet szkodliwe do dobrego sprawowania jego funkcji. Satyra ta, wymierzona przeciw łupiestwu ówczesnego systemu poborczego, jest, jak i inne w tej ostatniej księdze, dość ciężka i pedantyczna, niezdradzająca w niczym wspaniałego humoru i werwy Rabelais'go z pierwszych ksiąg. [przypis tłumacza]
Apejra — prawdop. Epir. [przypis edytorski]
apelacja (z łac.) — odwołanie. [przypis edytorski]
Apellajos — grudzień. [przypis tłumacza]
Apelles (gnostyk) — uczeń Marcjona, w II w. nauczał w Aleksandrii własnej doktryny, zmodyfikowanego marcjonizmu. [przypis edytorski]
Apelles (ok. 370–ok. 300 p.n.e) — najsłynniejszy malarz starożytnej Grecji, nadworny portecista Filipa Macedońskiego i Aleksandra Wielkiego. [przypis edytorski]
Apelles (ok. 370 p.n.e. – ok. 300 p.n.e.) — wybitny starożytny malarz grecki. [przypis edytorski]
Apelles — z wyspy Kos sławny malarz grecki, współczesny Aleksandrowi Wielkiemu. [przypis redakcyjny]
apelować (starop.) — odwołać się. [przypis redakcyjny]
apelowali do (…) trybunału miłosnego pań z Romanin — Nostradamus, s. 131. [przypis autorski]
apendicitis — popr.: appendicitis acuta (łac.), zapalenie wyrostka robaczkowego. [przypis edytorski]
Apeniny — łańcuch górski we Włoszech. [przypis edytorski]
Apenrade — miasto w płd. Danii nad małym Bełtem. [przypis redakcyjny]
apercepcja — postrzeganie, zrozumienie i przyswojenie sobie treści na podstawie wcześniejszego doświadczenia i wiedzy; (filoz.) świadomość samego siebie. [przypis edytorski]
apercepcja — w filozofii: postrzeganie samego siebie, postrzeganie przez umysł jego własnych stanów; w psychologii: postrzeganie połączone z odnoszeniem treści spostrzeżenia do tego, co uprzednio znane. [przypis edytorski]
apercepcja — w psychologii: postrzeganie połączone z odnoszeniem treści spostrzeżenia do tego, co uprzednio znane. [przypis edytorski]
apercu (fr.) — zarys. [przypis edytorski]
apercypować — w psychologii: postrzegać w połączeniu z odnoszeniem treści spostrzeżenia do tego, co uprzednio znane. [przypis edytorski]
aperto… caelo — pod otwartym niebem. [przypis redakcyjny]
apertura (daw., z łac.) — otwór. [przypis redakcyjny]
apgalėjęs — čia: apgultas, nugalėtas, užpultas. [przypis edytorski]
apgalėtojas — nugalėtojas. [przypis edytorski]
aphrodisiacum (łac. z gr.) — afrodyzjak, substancja powodująca zwiększony popęd płciowy lub wzmagająca potencję. [przypis edytorski]
Apia — daw. nazwa Peloponezu, używana zanim półwysep ten został podbity przez mitycznego króla Pelopsa. [przypis edytorski]
apicierai — pasienio sargai. [przypis edytorski]
apicieras (lenk.) — karininkas. [przypis edytorski]
apicierius (lenk.) — karininkas. [przypis edytorski]
Apicjusz — słynny smakosz rzymski za Augusta, autor dzieła o sztuce kucharskiej. [przypis tłumacza]
apie — čia: aplink. [przypis edytorski]
apiera – auka. [przypis edytorski]
A pies was, Żydku, znajet, szczo wy moroczyty mene gołowu. Eto doroga na Pijawki, a win wsio Ełes słual, Ełes słual (z gw. ukr.) — może pies wie, czego mi zawracasz głowę, Żydku. To droga na Pijawkę, a ten ciągle „Ełes słual, Ełes słual”. [przypis edytorski]
apie tūlus savo draugus — apie daugybę savo draugų [przypis edytorski]
apikriejus — čia: aplink. [przypis edytorski]
apioza — roślina strączkowa występująca w Azji i Ameryce Płn. [przypis edytorski]
apipapčiuoti — suvesdinti. [przypis edytorski]
apiprekiuoti — įvertinti. [przypis edytorski]
Apis — egipski święty byk w Memfis, uważany za wcielenia Ptaha, później Ozyrysa. [przypis edytorski]
Apis (mit. egip.) — święty byk, poświęcony Ozyrysowi. [przypis edytorski]
Apis — w kulturze starożytnego Egiptu święty byk czczony w sanktuarium w Memfis, symbol siły i męstwa, uważany za wcielenie boga Ptaha lub Ozyrysa; po śmierci świętego zwierzęcia kapłani wybierali kolejne, kierując się szczególnymi znakami, jakie musiały występować na jego ciele. [przypis edytorski]
Apis — w kulturze starożytnego Egiptu święty byk czczony w sanktuarium w Memfis, symbol siły i męstwa, uważany za wcielenie boga Ptaha lub Ozyrysa. [przypis edytorski]
Apis — w kulturze starożytnego Egiptu święty byk czczony w sanktuarium w Memfis, symbol siły i męstwa, uważany za wcielenie boga Ptaha lub Ozyrysa. Po śmierci świętego zwierzęcia kapłani wybierali kolejne, kierując się szczególnymi znakami, jakie musiały występować na jego ciele. [przypis edytorski]
Apis — w mitologii egipskiej święty byk, który przedstawiał na ziemi boga Ozyrysa. [przypis redakcyjny]
apjakinti — užtemdyti. [przypis edytorski]
apjekęs — apakęs, netekęs regėjimo. [przypis edytorski]
aplaudować — wyrażać uznanie, zadowolenie. [przypis edytorski]
aplauz — pochwała, poklask. [przypis redakcyjny]
aplauz — poklask, uznanie. [przypis redakcyjny]
aplauz — poklask, zapał. [przypis redakcyjny]
aplauz — tu: klaka, tj. wynajęci oklaskiwacze. [przypis edytorski]
aplikacjami — usługami. [przypis redakcyjny]
aplikacja — stosowanie się. [przypis redakcyjny]
aplikant — absolwent prawa odbywający praktykę przygotowującą do wykonywania któregoś zawodu prawniczego. [przypis edytorski]
aplikant (daw.) — praktykant w pracy biurowej, adwokackiej itp. [przypis edytorski]
aplikatura — optymalny układ palców w grze na instrumencie muzycznym. [przypis edytorski]
aplikować — przysługiwać. [przypis redakcyjny]
aplikować się — zalecać się. [przypis autorski]
aplikować — stosować. [przypis redakcyjny]
aplikować — zaprawiać. [przypis redakcyjny]
aplikować — zastosować. [przypis redakcyjny]
aplikować (z łac.) — tu: narzucać się. [przypis edytorski]
aplikował — oddał. [przypis redakcyjny]
aplikowany (daw.) — tu: stosujący się, odnoszący się do czego. [przypis edytorski]
aplinkio — aplinko. [przypis redakcyjny]
aplomb (daw.) — pewność siebie. [przypis edytorski]
aplomb (daw.) — pewność siebie, śmiałość, tupet. [przypis edytorski]
aplotka — kalėdaitis. [przypis edytorski]
apluokas — aptvaras prie namų gyvuliams ganyti. [przypis edytorski]
aplyzja — tzw. zając morski, rodzaj ślimaka o muszli zredukowanej do niewielkiej płytki. [przypis edytorski]
apmalšint — vietoj pamalšinti. [przypis redakcyjny]
apmartavimas — nuometo uždėjimas, nuėmus vainiką. [przypis edytorski]
apmonijimas — apgaulė. [przypis edytorski]
apmuturiuoti — apvynioti. [przypis edytorski]
apmuturti — apsivynioti. [przypis edytorski]
A po dniach wielu czy po latach wielu… — zwrotka z wiersza Mickiewicza pt. Sen (1825). W tekście Mickiewiczowskim jest: „I zstąpisz z niebios, aby go ocucić.” [przypis redakcyjny]
A poeci to zawsze tak robią… — zaczątki polemiki literackiej, podobnie jak w prologu Kupca (w. 3 i nast.), gdzie czytamy: „Ja jednak nie tak zrobię, jak zresztą w komediach widywałem” itd. Polemika ta wypełnia u Terencjusza całe prologi. [przypis tłumacza]
a pofentioribus oppressus, desiderat iustitiam (łac.) — od możniejszych ciemiężony, oczekuje sprawiedliwości. [przypis redakcyjny]
apoftegmat (z gr.) — przypowieść, anegdota. [przypis edytorski]
apogea — dziś popr.: apogeum (ndm), szczytowy punkt, osiągnięcie wartości maksymalnej jakiegoś procesu. [przypis edytorski]
apohelium — najbardziej oddalony od słońca punkt orbity. [przypis edytorski]
a po jego zgonie wydam moje zeszyty — Lectio spuria, uncis inclusa [tekst nieautentyczny w klamry ujęty; przyp. tłum.]. [przypis autorski]
apokalipsa (z gr. apokalypsis) — objawienie, wizja. [przypis edytorski]
Apokalipsa (z gr.) — Objawienie św. Jana, ostatnia księga w kanonie Nowego Testamentu, zawierająca wizję wydarzeń towarzyszących końcowi świata. [przypis edytorski]
Apokalipsim Jana świętego — Apocalypsis, to jest dziwna sprawa skrytych tajemnic Pańskich Mikołaja Reja, wyd. w Krakowie w 1565 r., w drukarni M. Wirzbięty. [przypis edytorski]
apokaliptycznymi skrzydły — daw. forma N.lm; dziś: (…) skrzydłami. [przypis edytorski]
apokryf — księga biblijna, niezaliczona do kanonu ksiąg świętych. [przypis edytorski]
apokryf — księga nie włączona do kanonu Pisma św. [przypis edytorski]
apokryfy — judaistyczne i wczesnochrześcijańskie księgi religijne niewłączone do kanonu biblijnego. [przypis edytorski]
apokryfy — niekanoniczne opowieści o świętych i postaciach biblijnych a. księgi niewłączone do kanonu biblijnego. [przypis edytorski]
apokryf (z gr.: apokryphos: ukryty, tajemny) — judaistyczne i wczesnochrześcijańskie księgi religijne niewłączone do kanonu biblijnego; pierwotnie: tekst ukryty, tajemny, tylko dla wtajemniczonych, co nie oznaczało tekstu o wątpliwej autentyczności czy wręcz nieautentycznego. [przypis edytorski]
apokryf (z gr. apokryphos: ukryty, tajemny) — w starożytności: tekst tajemny, dostępny tylko dla wtajemniczonych; dziś: dawna religijna księga żydowska lub chrześcijańska niezaliczona do kanonu ksiąg świętych, także: utwór o wątpliwym lub fałszywym autorstwie. [przypis edytorski]
Apolla wóz (mit. gr.) — słońce; Apollo, bóg piękna, opiekun sztuk, zsyłający natchnienie, przebywający stale na Parnasie w otoczeniu dziewięciu Muz, syn Zeusa i Leto, bliźniaczy brat Artemidy, patronował także jasnowidztwu, był opiekunem wyroczni, bogiem światła i słońca, nosił przydomek Febus, co z gr. (fojbos) oznacza „promienny” i bywał ze słońcem utożsamiany (choć bóstwem samej planety był Helios). [przypis edytorski]
apollińskie kształty — takie jak greckiego boga Apolla, będącego ideałem męskiego piękna. [przypis edytorski]
apolliński — tu: mający piękne ciało, jak grecki bóg Apollo, będący ideałem męskiego piękna. [przypis edytorski]
Apollin a. Apollo — grecki i rzymski bóg piękna, światła, życia, śmierci, muzyki, wróżb, patron sztuki i poezji. [przypis edytorski]
Apollin a. Apollo — w mitologii greckiej bóg m. in. piękna, światła, wróżb, prawdy, prawa i porządku, patron sztuki, muzyki i poezji, przewodnik muz. [przypis edytorski]
