Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | polski
Znaleziono 5011 przypisów.
nimb (z łac. nimbus: chmura) — świetlista aura, poświata, aureola. [przypis edytorski]
nisi fallor (łac.) — jeśli się nie mylę. [przypis edytorski]
nisi quod unius tamen Machiavelli ingenium non contemno… (łac.) — prócz tego jednego, nie lekceważę jednak talentu Machiavellego: bystrego, dokładnego, żarliwego. [przypis edytorski]
nisus formativus (łac.) — siła kształtująca; dawny termin oznaczający specyficzną dla organizmów żywych siłę czy też dążność organiczną, która je samodzielnie kształtuje i kieruje ich rozwojem. [przypis edytorski]
nobile verbum (łac.) — słowo szlachcica. [przypis edytorski]
nobilis Joannes Zagrobski ex pallatinatu płocensi recognovit (łac.) — szlachcic Jan Zagrobski z województwa płockiego zeznał. [przypis edytorski]
nobilis (łac.) — szlachcic. [przypis edytorski]
Nobilis Polonus omnibus par (łac.) — szlachcic polski wszystkim równy. [przypis edytorski]
Nobil. Joannes Popiel ex districtu praemysliensi recognovit (łac.) — szlachcic Jan Popiel z okręgu przemyskiego zeznał. [przypis edytorski]
Nolens volens (łac.) — chcąc, nie chcąc. [przypis edytorski]
nolens volens (łac.) — chcąc, nie chcąc. [przypis edytorski]
nolens volens (łac.) — chcąc niechcąc. [przypis edytorski]
Noli aemulari in malignantibus (łac.) — nie unoś się gniewem z powodu złoczyńców; Psalm 37. [przypis edytorski]
noli me tangere (łac.) — nie dotykaj mnie; nie zatrzymuj mnie (wg Ewangelii Jana słowa wypowiedziane przez zmartwychwstałego Jezusa do Marii Magdaleny; J 20,17). [przypis edytorski]
nomen agentis (łac.) — nazwa wykonawcy czynności. [przypis edytorski]
nomen appellativum (łac.) — rzeczownik określający całą klasę rzeczy (np. „człowiek”). [przypis edytorski]
nomenclator (łac.) — niewolnik oznajmiający przybycie gości. [przypis edytorski]
Nomen omen (z łac.) — imię znaczące, stanowiące proroctwo. [przypis edytorski]
nomen proprium (łac.) — nazwa własna. [przypis edytorski]
Nomina sunt odiosa (łac.) — dosł.: nazwiska są nienawistne; nie należy wymieniać nazwisk. [przypis edytorski]
nominowany (daw., z łac. nomino: nazywam, mianuję) — nazwany. [przypis edytorski]
non bis in idem a. ne bis in idem (łac.) — dosł.: nie dwukrotnie w tej samej (sprawie); zasada prawna zabraniająca ponownych działań prawnych w sprawie już raz rozstrzygniętej. [przypis edytorski]
Non de ponte vadit qui cum sapientia cadit (łac.) — nie schodzi z mostu, kto umiera z mądrością. [przypis edytorski]
non dicitur (łac.) — nie mówi się. [przypis edytorski]
non distributio medii (łac.) — niedzielenie środka; nazwa błędu logicznego nadmiernej generalizacji. [przypis edytorski]
Non ego hoc ferrem callida juventa Consule Planco (łac.) — nie czyniłbym tego w gorącej młodości, gdy Plancus był konsulem (końcówka tej strofy stanowi parafrazę zacytowanego fragmentu). [przypis edytorski]
non est (…) discipulus super magistrum (łac.) — uczeń nie przewyższa bowiem ucznia. [przypis edytorski]
non est saltus in natura (łac.) — nie ma skoku w przyrodzie; por.: natura non facit saltus (natura nie czyni skoków), maksyma oznaczająca, że wszystko w naturze rozwija się w sposób ciągły. [przypis edytorski]
non existet (łac.) — forma 3.os.lp: nie istnieje. [przypis edytorski]
Non facit hoc verbis… (łac.) — Nie sprawiła tego słowami; twarzą, giętkimi ramionami i płowymi włosami czaruje nasza dziewczyna (Tibullus, Elegie, ks. I, V). [przypis edytorski]
Non mihi, non mihi, sed nomini Tuo da gloriam! (łac.) — Nie mnie, nie mnie, ale imieniu Twemu daj chwałę! [przypis edytorski]
Non nobis, Domine, non nobis (łac.) — Nie nam, Panie, nie nam. [przypis edytorski]
non omnis moriar (łac.) — nie wszystek umrę (Horacy, Pieśni III, 30). [przypis edytorski]
non omnis moriar (łac.) — nie wszystek umrę (Horacy, Pieśni III, 30). [przypis edytorski]
Non omnis moriar (łac.) — Nie wszystek umrę, (tj. nie umrę całkowicie), fragment pieśni III, 30 Horacego. [przypis edytorski]
non plus ultra (łac.) — nic ponad to, ani kroku dalej; szczyt doskonałości; tu: największy osiągalny stopień. [przypis edytorski]
non plus ultra (łac.) — nic ponadto; nieprzekraczalna granica; tu: szczyt doskonałości. [przypis edytorski]
non prohibeo (łac.) — nie zabraniam. [przypis edytorski]
Non relinquam vos orpharos, veniam ad vos (łac.) — fragment Ewangelii wg św. Jana: „nie zostawiam was sierotami, przyjdę do was” J 14, 18. [przypis edytorski]
non sine multis laudibus (łac.) — nie bez licznych pochwał. [przypis edytorski]
non sufficit (łac.) — nie wystarczy. [przypis edytorski]
non sum dignus (łac.) — nie jestem godzien. [przypis edytorski]
non sunt (łac.) — dosł. nie są; chodzi o nieobecność osób (oraz pełnomocników osób), których zeznania są nieodzowne dla wyjaśnienia sprawy. [przypis edytorski]
non tibi, sed Pietro (łac.) — nie do ciebie, ale do Piotra. [przypis edytorski]
nonumque prematur in annum (łac.) — pozostaw (to, co napisałeś) na dziewięć lat; cyt. z Ars Poetica Horacego. [przypis edytorski]
non vitae sed scholae discimus (łac.) — uczymy się dla szkoły, a nie dla życia; iron. odwrócenie maksymy łacińskiej: uczymy się dla życia, a nie dla szkoły. [przypis edytorski]
non zelus, sed charitas (łac.) — nie zazdrość, lecz miłosierdzie. [przypis edytorski]
Noscitur a sociis (łac.) — znany dzięki towarzyszom (poprzez przyjaciół). [przypis edytorski]
nostryfikacja (z łac.) — tu: uzyskanie prawa obywatelstwa, spolszczenie. [przypis edytorski]
nostryfikować (z łac. noster: nasz, facere: czynić) — przeprowadzać nostryfikację: urzędowe uznanie zagranicznego dyplomu poświadczającego zdobyte wykształcenie, uzyskany tytuł lub stopień naukowy a. zawodowy za równoprawny z odpowiadającym mu dyplomem krajowym. [przypis edytorski]
nota bene (łac.) — co warto zauważyć. [przypis edytorski]
nota bene (łac.) — zauważ dobrze (zwrot wprowadzający ważną wtrąconą informację). [przypis edytorski]
notabene (z łac.) — na marginesie. [przypis edytorski]
notabene (z łac. nota bene: zwróć dobrze uwagę) — tu w znaczeniu: zresztą. [przypis edytorski]
notabene (z łac. nota bene) — zwróć uwagę (dosł. zauważ dobrze). [przypis edytorski]
notabene (z łac.) — zauważ dobrze (zwrot wprowadzający ważną wtrąconą informację). [przypis edytorski]
notandum (łac.) — co należy zanotować. [przypis edytorski]
Novam Varsoviam (łac.) — Nową Warszawę. [przypis edytorski]
novare cupio, ergo non sum (łac.) — pragnę odnowienia, więc nie jestem. [przypis edytorski]
Novi hominem tanquam te (łac.) — Znam tego człowieka jak ciebie. [przypis edytorski]
novissima gloria cupido (łac.) — najnowsza chwała pożądania. [przypis edytorski]
nowember (z łac.) — listopad. [przypis edytorski]
nowenna (z łac. novem: dziewięć) — specjalne nabożeństwo katolickie, rozłożone na dziewięć dni; także: modlitwa prywatna składająca się z dziewięciu części, do odmawiania w kolejne dni. [przypis edytorski]
nowenna (z łac. novem: dziewięć) — w liturgii katolickiej: nabożeństwo poprzedzające ważne święta, rozłożone na dziewięć dni (rzadziej tygodni lub miesięcy). [przypis edytorski]
nul (łac.) — zero; tu: człowiek nic nie znaczący. [przypis edytorski]
Nulla sors longa est, dolor et voluptas invicem cedunt. Ima permutat brevis hora summis (łac.) — słowa Seneki Młodszego (4–65 n.e.): Żaden los nie trwa długo, cierpienie i rozkosz na przemian następują po sobie. W ciągu jednej krótkiej godziny wszystko może się zmienić. [przypis edytorski]
Nullum nisi hungaricum (łac.) — nic poza węgierskim, dokładniej: nullum vinum nisi hungaricum — nie masz wina nad węgierskie. [przypis edytorski]
numerus clausus (łac.) — dosł. zamknięta liczba, ograniczona liczba; zasada ograniczania liczby studentów uniwersytetów, motywowana przyczynami politycznymi a. praktycznymi; w okresie międzywojennym stosowana w Polsce, Rosji, Niemczech, Rumunii, na Węgrzech i w Stanach Zjednoczonych w stosunku do chcących uzyskać wykształcenie wyższe kandydatów pochodzenia żydowskiego. [przypis edytorski]
Numinibus vota exaudita malignis (łac.) — „Bowiem słuchając twego pożądania,/ Złośliwe Bóstwo zguby ci nie wzbrania!” (Juvenalis, Satyry X, 111–112; tłumaczenie za: Felicjan Faleński, Płonne zachcianki: Satyra X Juvenalisa, Warszawa 1884). [przypis edytorski]
Nunc erudimini (łac.) — Teraz nauczcie się (słowa z Ps 2, 10, w kulturze francuskiej znane z użycia ich przez Bossueta w mowie żałobnej poświęconej Henryce Marii de France, księżniczce francuskiej i królowej Anglii). [przypis edytorski]
nunquam (łac.) — nigdy. [przypis edytorski]
obces, właśc. obcesowo a. obcesem (z łac. obcessus: opętany) — bezczelnie, gwałtownie, jak wariat. [przypis edytorski]
O beatu visio, videre Deum in se ipso, videre in nobis et nos in eo (łac.) — O błogie widzenie, ujrzeć Boga we własnej osobie, ujrzeć Go w nas i nas w Nim. [przypis edytorski]
obediencja (daw., z łac.) — posłuszeństwo. [przypis edytorski]
obediencja (z łac.) — posłuszeństwo. [przypis edytorski]
obiata (daw., z łac.) — ofiara. [przypis edytorski]
oblatować (łac.) — wpisać do akt. [przypis edytorski]
oblektament (daw., z łac. oblectamentum) — przyjemność, uciecha; rozrywka. [przypis edytorski]
obligować (z łac.) — prosić o coś. [przypis edytorski]
observantia (łac.) — szacunek. [przypis edytorski]
observare (łac.) — baczyć, obserwować. [przypis edytorski]
obserwancja (z łac.) — szacunek, poważanie; tu: wierność. [przypis edytorski]
obserwa (z łac.) — szacunek i opieka, dbałość. [przypis edytorski]
obserwować (daw., z łac. observare) — tu: zachowywać, strzec, szanować. [przypis edytorski]
obserwować (daw., z łac.) — tu: zachowywać; przestrzegać. [przypis edytorski]
obserwować (z łac.; daw.) — zachowywać; przestrzegać. [przypis edytorski]
obserwowany (z łac., daw.) — zachowywany, utrzymywany (np. o obyczaju, tradycji). [przypis edytorski]
obskurant (łac.) — człowiek mający wsteczne poglądy. [przypis edytorski]
obskurantyzm (z łac.) — ciemnota; zacofanie, nieświadomość, nieuctwo. [przypis edytorski]
obskurantyzm (z łac. obscurare: zaciemniać; obscurans: zaciemniający) — ciemnota, wstecznictwo; postawa wroga wobec oświaty, nauki i postępu (szczególnie o doktrynie i praktyce kościoła katolickiego w stosunku do kultury w okresie Oświecenia); rozmyślne działanie mające na celu niedopuszczenie do rozpowszechnienia wiedzy o jakichś faktach, ideach itp.; niejasność, ogólnikowość, mętność stylu. [przypis edytorski]
obskurant (z łac.) — człowiek zacofany, mający wsteczne poglądy. [przypis edytorski]
obstupuerunt omnes (łac.) — osłupieli wszyscy; wyrażenie używane dawniej w Polsce dla wyrażenia najwyższego zdumienia czymś przerażającym lub niezwykłym, zwykle żartobliwie; inspirowane słowami Eneidy (II 774), wypowiedzianymi przez Eneasza na widok cieni Kreuzy i Polidora: „osłupiałem, włosy stanęły mi na głowie i głos zamarł w ustach”. [przypis edytorski]
obstupui (łac.; 2 os. perfecti od obstupēsco) — oniemiałem. [przypis edytorski]
obstupui (łac.) — oniemiałem. [przypis edytorski]
obstupuit (łac.) — zdziwiła się, osłupiała. [przypis edytorski]
ocelle mi (łac.) — oczko moje, zwrot pieszczotliwy. [przypis edytorski]
oculo spectator, mente incognitor (łac.) — oczami widzący, zaś umysłem niepojmujący. [przypis edytorski]
Oculus Maris (łac.) — Morskie Oko. [przypis edytorski]
O curas chymicorum! O quantum in pulvere inane! (łac.) — O trudy chemików! O jakaż pustka w kurzu! [przypis edytorski]
Odi profanum (łac.) — nienawidzę nieoświeconego… (początek pieśni III, 1 Horacego: Odi profanum vulgus et arceo: nienawidzę niekulturalnego tłumu i trzymam się od niego z daleka). [przypis edytorski]