Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 4357 przypisów.

osłowi — dziś popr. forma: osłu. [przypis edytorski]

osłowie kumańscy — osieł u Kumanów uczynił się był lwem, włożywszy skórę lwią na się straszył ludzi, aż go poznano po uszu. Stąd przeto osłem kumańskim onego zową, gdy się kto głupi za mądrego popisuje. Erasmus in Chil.. [przypis edytorski]

o służebnę moję — tu: po moją służącą. [przypis edytorski]

Osmańczyk, Edmund (1913–1989) — polski publicysta, dziennikarz, politolog i polityk, wielokrotny poseł na sejm PRL, członek Rady Państwa (1979–1980), senator I kadencji (1989–1991). [przypis edytorski]

Osmańczyk, Edmund — politolog, publicysta, wielokrotny poseł na sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w latach 1979–1980 członek Rady Państwa. [przypis edytorski]

Osman II (1604–1622) — sułtan w latach 1618–1622, zginął w wyniku buntu janczarów, których prześladował, uważając ich za winnych klęski w wojnie z Polską. [przypis edytorski]

Osman II — sułtan turecki w latach 1618–1622; w 1620 r. oblegał Chocim. [przypis edytorski]

Osmanlis — Turek, obywatel Imperium Osmańskiego (zw. też Ottomańskim), od nazwy jednego z dominujących ludów tureckich. [przypis edytorski]

Osmanów — dawna forma dzierżawcza, dziś: Osmana. [przypis edytorski]

osmędzić (daw.) — przypalić, osmalić. [przypis edytorski]

osmędzony (daw.) — przypalony, osmalony. [przypis edytorski]

osmętnica — melancholia. [przypis edytorski]

osmętnica — smutek, melancholia. [przypis edytorski]

osmoza — tu: przenikanie, wnikanie, przesiąkanie. [przypis edytorski]

osmucenie — dziś: zasmucenie, smutek. [przypis edytorski]

osmucić — dziś: zasmucić. [przypis edytorski]

osmutnieć — zasmucić się. [przypis edytorski]

osnowa — nić, nici (w oryginale niem. Faden). [przypis edytorski]

osnowa — nitki, biegnące w jednym kierunku, stanowiące pierwsze oparcie dla tkanego materiału; przen. podstawa, początek. [przypis edytorski]

osnowa — nitki, biegnące w jednym kierunku, stanowiące pierwsze oparcie dla tkanego materiału; przen. założenie, zamierzenie. [przypis edytorski]

osnowa — równoległy układ nitek, przez który później przewleka się nitki wątku, tworząc tkaninę. Wykonanie osnowy polegało na równym rozmieszczeniu i naprężeniu pasm nitek zawieszonych na poziomo umocowanej belce i obciążonych na dole; ułożony zestaw nawijano na wał, zakładany następnie do krosien. [przypis edytorski]

osnowa — tu: nici, linie. [przypis edytorski]

osnowa — tu: sens, treść. [przypis edytorski]

osnowa — tu: tkanina; podstawa. [przypis edytorski]

osnowa — tu: treść, sens, główny wątek. [przypis edytorski]

osnowa — układ nitek biegnący wzdłuż tkaniny a. przędza, z której się te nitki skręca; tu przen.: przedstawione w utworze literackim tło dla prowadzonej akcji (narracji). [przypis edytorski]

osnowywać — dziś: snuć. [przypis edytorski]

osóbek (daw.) — odosobnienie. [przypis edytorski]

osoba kryształowa — osoba bez skazy, z zasadami. [przypis edytorski]

osoba w znaczeniu — dziś: osoba mająca znaczenie, osoba o dużym znaczeniu. [przypis edytorski]

osobistość (daw.) — osoba; osobowość. [przypis edytorski]

osobistość (daw.) — osoba; osobowość; sprawa osobista. [przypis edytorski]

osobistość — tu: tożsamość. [przypis edytorski]

Osobita — nazwa góry, znajdującej się w Tatrach Zachodnich. [przypis edytorski]

osobliwa (daw.) — w domyśle: rzecz, sprawa; dziś raczej: to osobliwe. [przypis edytorski]

Osobliwa ona kaźń etc. — Valerius Maximus De severitate i Carion w kronice. [przypis edytorski]

osobliwie (daw.) — zwłaszcza, szczególnie. [przypis edytorski]

osobliwie — tu: osobiście. [przypis edytorski]

osobliwszo (daw.) — dziwnie, niezwykle. [przypis edytorski]

osobliwy — zwracający uwagę, niezwykły. [przypis edytorski]

osobny (daw.) — tu: szczególny, osobliwy. [przypis edytorski]

osobny — tu: szczególny, osobliwy. [przypis edytorski]

osobny — tu: szczególny, wyjątkowy. [przypis edytorski]

osocznik — osacznik; przygotowujący obławę podczas polowania. [przypis edytorski]

o Sodomie mówi, iż jej zguby przyczyną była „pycha i nasycenie chleba, i dostatek” — Ez 16, 49: „Oto ta była nieprawość Sodomy, siostry twej, pycha, sytość chleba, a dostatek i próżnowanie jej i córek jej: a ręki niedostatecznemu i ubogiemu nie podawały” (tłum. Wujka). [przypis edytorski]

O sofiście, o polityku i o filozofie — na podstawie tego ustępu przyjmuje się, że Platon zamierzał napisać trylogię, na którą miałyby się składać dialogi Sofista, Polityk, Filozof, chociaż powstały tylko dwa pierwsze; potwierdzeniem wydaje się zdanie na początku dialogu Polityk. [przypis edytorski]

osokor — może z ros. собор: cerkiew, katedra, sobór. [przypis edytorski]

Osom (z ang. właśc. awesome) — wspaniale, świetnie. [przypis edytorski]

osowiały — smutny, przygnębiony. [przypis edytorski]

ospalstwo (daw.) — ospałość, skłonność do ciągłego spania. [przypis edytorski]

ospa (reg.) — karma z otrębów zbożowych. [przypis edytorski]

osromotniony (daw.) — okryty wstydem, hańbą. [przypis edytorski]

Ossa — góra w Grecji, pojawiająca się w mitach o walce między bogami a tytanami. [przypis edytorski]

Ossa — góra w Tesalii, przylegająca do Olimpu. [przypis edytorski]

Ossa — góra w Tesalii. [przypis edytorski]

Ossa — masyw górski we wsch. Tesalii, w Grecji, na płd. od Olimpu, od którego oddziela go dolina Tempe. [przypis edytorski]

Ossa (mit. gr.) — bogini wieści i plotki, posłanniczka Zeusa; w mit. rzym.: Fama. [przypis edytorski]

Ossa (mit. gr.) — personifikacja Wieści, jej rzymskim odpowiednikiem jest Fama. [przypis edytorski]

Ossa, właśc. Osa (gr. Όσσα) — masyw górski w Tesalii w płn. Grecji, nad Zatoką Termajską, osiągający wys. 1978 m n.p.m., oddzielony od Olimpu głęboką doliną rzeki Pinios; inna nazwa: Kisawos (gr. Κίσσαβος). [przypis edytorski]

Ossowiecki, Stefan (1877–1944) — inżynier uważany za jasnowidza. [przypis edytorski]

Ossowiecki, Stefan (1877–1944) — jasnowidz; w okresie dwudziestolecia międzywojennego niezwykle popularny, również w sferach rządowych. [przypis edytorski]

Ossowiecki, Stefan (1877–1944) — znany jasnowidz przedwojenny. [przypis edytorski]

ostać czego (starop.) — porzucić co; ostań tego wszego: porzuć to wszystko. [przypis edytorski]

Ostade, Adriaen van (1610–1685) — rysownik i malarz holenderski, autor obrazów przedstawiających sceny rodzajowe: życie codzienne ludzi niższych stanów (ludu w miastach i na wsi, ale także żebraków, pijaków, karciarzy i włóczęgów), wiele z jego prac ukazuje wnętrza karczm i in. tego typu miejsc publicznych. [przypis edytorski]

ostał wszech ludzi w kościele (starop. konstrukcja) — został w kościele sam, bez żadnych ludzi (po wyjściu wszystkich ludzi). [przypis edytorski]

ostanówki po subotach (ros. ostanowki po subbotam) — odsiadywanie kar z całego tygodnia w sobotę, po zakończeniu lekcji. [przypis edytorski]

Ostaszewski, Adam (1860–1934) — naukowiec, wynalazca, konstruktor lotniczy, pisarz i tłumacz, doktor prawa i filozofii; autor kilku bardzo kontrowersyjnych teorii. [przypis edytorski]

ostateczna causa finalna — pleonazm: cel ostateczny. [przypis edytorski]

ostateczniejszy strach (starop.) — strach wobec śmierci. [przypis edytorski]

ostatecznie zapłacą — na konferencji w Lozannie ustalono kwotę 3 miliardów marek w złocie, którą Niemcy miały zapłacić w ciągu trzech lat. [przypis edytorski]

ostatek (daw.) — tu: reszta, pozostali. [przypis edytorski]

ostatki — resztki. [przypis edytorski]

ostatki — tu: zwłoki. [przypis edytorski]

ostatnia kryzys — dziś. r.m.: ostatni kryzys. [przypis edytorski]

ostatnia oznaka inicjatywy — Nie jest to do końca ścisłe. Jeszcze 2 września batalion „Miłosz” opanował szturmem gmach YMCA (Young Men's Christian Association) przy ulicy Konopnickiej 6. [przypis edytorski]

ostatni August — Stanisław August Poniatowski (1732–1798), ostatni król Polski. [przypis edytorski]

ostatnia wojna — ponieważ utwór powstał w 1822 r. w Berlinie, chodzi tu zapewne o kampanie napoleońskie. W 1806 r. wojska francuskie zajęły Berlin, dążąc dalej na wschód (ten etap wojny został zakończony pokojem w Tylży), a następnie w czasie odwrotu spod Moskwy zostały rozgromione w bitwie pod Lipskiem w 1813 r.; w tym okresie miały miejsce przemarsze sił francuskich oraz migracje towarzyszącej armii ludności cywilnej na terenach należących do Prus. [przypis edytorski]

ostatni czas — dziś: najwyższy czas. [przypis edytorski]

ostatnie wody — ceremonia majim acharonim, czyli obmycie palców po posiłku przed zwróceniem się do Boga z podziękowaniem. [przypis edytorski]

ostatnie wrażenie — dziś popr.: ostatnim wrażeniem. [przypis edytorski]

ostatni król — Stanisław August Poniatowski (1732–1798), ostatni król Polski w latach 1764–1795. [przypis edytorski]