Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 450 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 116720 przypisów.
śpiżarnia — dziś popr.: spiżarnia. [przypis edytorski]
śpiża — właśc. spiż; stop metali używany do odlewania dzwonów. [przypis edytorski]
śpiżowy — dziś popr.: spiżowy, wykonany ze spiżu, stopu miedzi, cyny i cynku. [przypis edytorski]
šposas — pokštas, išdaiga. [przypis edytorski]
śprit (gw.) — spirytus. [przypis edytorski]
śpryt (gw.) — spirytus. [przypis edytorski]
śp. — skrót od: świętej pamięci; określenie osoby zmarłej. [przypis edytorski]
śrébrny — dziś popr. pisownia: srebrny. [przypis edytorski]
śrężoga (daw.) — mgła. [przypis edytorski]
śrebrzysty (daw.) — dziś popr.: srebrzysty. [przypis edytorski]
średnię — dziś popr. forma B. lp: średnią. [przypis edytorski]
średniego brata — Władysław, książę czeski w l. 1110–1125. [przypis edytorski]
średniówka — przerwa intonacyjna rozdzielająca wers wiersza na dwie w przybliżeniu równe części. [przypis edytorski]
średni stan — dziś raczej: klasa średnia. [przypis edytorski]
średzina — środek. [przypis edytorski]
Śreniawa — herb (przedstawiający bieg rzeki). [przypis edytorski]
śreżoga — blask promieni słonecznych wyzierających zza mgły. [przypis edytorski]
śreżoga — rozedrgane powietrze nad rozgrzaną powierzchnią, tworzące wrażenie mgły np. nad asfaltem w upalny dzień. [przypis edytorski]
śreżoga — rozedrgane, sprawiające wrażenie mgły powietrze w gorący i upalny dzień. [przypis edytorski]
śreżoga — rozedrgane z powodu gorąca powietrze (np. w upalny dzień albo blisko źródła ciepła), sprawiające wrażenie mgły. [przypis edytorski]
śreżoga — zapylenie, zadymienie powietrza, zaciemniające niebo. [przypis edytorski]
śreżoga — zjawisko optyczne, jakie dają promienie światła przeświecające przez mgłę, dym, zapylone a. mocno rozgrzane powietrze, co sprawia wrażenie wibracji, migotania obrazu. [przypis edytorski]
śreżoga — zjawisko optyczne, jakie dają promienie światła przeświecające przez mgłę, dym, zapylone a. mocno rozgrzane powietrze, co sprawia wrażenie wibracji, migotania obrazu; rozedrgane z powodu gorąca powietrze (np. w upalny dzień albo blisko źródła ciepła), sprawiające wrażenie mgły. [przypis edytorski]
śród Amazon mężowrogiej rzeszy — wśród Amazonek, na poły legendarnego plemienia walecznych kobiet, tu przedstawionego (przez epitet „mężowroga rzesza”) jako z zasady wrogiego mężczyznom. [przypis edytorski]
Śródborów — osiedle założone w 1922 wśród lasów i wydm, zaprojektowane jako jako miasto-ogród, w 1932 włączone do podwarszawskiego Otwocka. [przypis edytorski]
śród (daw.) — dziś: wśród. [przypis edytorski]
śród (daw.) — wśród, pomiędzy. [przypis edytorski]
śród (daw.) — wśród, pośród; tu: w czasie, podczas. [przypis edytorski]
śród (daw.) — wśród, pośród; w czasie, podczas. [przypis edytorski]
śród (daw.) — wśród. [przypis edytorski]
śród (daw.) — wśród; tu: w czasie, podczas. [przypis edytorski]
Śród doktorów; a ci, co go słuchali, byli zdumieni jego mądrością — parafraza Łk 2:46–47. [przypis edytorski]
śród — dziś popr.: pośród. [przypis edytorski]
śród — dziś popr.: wśród. [przypis edytorski]
śród — dziś: wśród. [przypis edytorski]
śród temiskirskich (…) pieleszy — Temiskira a. Temiskyra miała być stolicą państwa Amazonek. [przypis edytorski]
Środa Popielcowa a. Popielec — w kalendarzu katolickim pierwszy dzień wielkiego postu, przypadający na 46 dni kalendarzowych przed Wielkanocą. [przypis edytorski]
Środa Popielcowa a. Popielec — w kalendarzu katolickim pierwszy dzień wielkiego postu, przypadający na 46 dni kalendarzowych przed Niedzielą Wielkanocną. [przypis edytorski]
środa popielcowa — w kalendarzu katolickim środa, w którą wypada Popielec, pierwszy dzień wielkiego postu, następujący po okresie karnawału. [przypis edytorski]
środki — tu: środki pieniężne; możliwości finansowe. [przypis edytorski]
śrubstak a. szrupstak (daw., gw., z niem. Schraubstock) — imadło, przyrząd do mocowania przedmiotów podczas obróbki, złożony z dwu szczęk zaciskanych za pomocą śruby. [przypis edytorski]
śrubsztak — imadło przymocowane do stołu roboczego. [przypis edytorski]
śrubsztak (przestarz.) — imadło; przyrząd do przytrzymywania obrabianych przedmiotów. [przypis edytorski]
śrucina — kulka śrutu; drobny ołowiany pocisk broni myśliwskiej. [przypis edytorski]
śrutówka — strzelba myśliwska, z której strzela się śrutem. [przypis edytorski]
śrybło (gw.) — srebro. [przypis edytorski]
śrzedniejsze (starop. forma) — tu: środkowe. [przypis edytorski]
śrzedni (starop. forma) — tu: środkowy. [przypis edytorski]
śrzeżoga a. śreżoga (daw.) — odblask słońca od mgły lub dymu. [przypis edytorski]
śrzodek (daw. a. gw.) — środek. [przypis edytorski]
śrzodek (daw.) — dziś: środek. [przypis edytorski]
śrzodek (starop. forma) — dziś: środek. [przypis edytorski]
śrzodek (starop. forma) — środek. [przypis edytorski]
śrzodkiem — dziś popr.: środkiem. [przypis edytorski]
śrzodkiem (starop.) — dziś: środkiem. [przypis edytorski]
śrzodkiem (starop. forma) — dziś: środkiem. [przypis edytorski]
śrzodopoście — śródpoście; połowa Wielkiego Postu, wypadająca w przedwiośnie. [przypis edytorski]
śrzodopoście (starop.) — połowa Wielkiego Postu poprzedzającego wiosenne święta Wielkiejnocy. [przypis edytorski]
śrzon (daw.) — szron. [przypis edytorski]
śrzon (starop. forma) — dziś popr.: szron. [przypis edytorski]
śrzon (starop.) — szron. [przypis edytorski]
štamas moterų (vok.) — čia: visos moterys. [przypis edytorski]
śtanga właśc. sztanga (z niem.) — sztaba żelazna tu: zabezpieczająca wrota. [przypis edytorski]
Ś-to Jerska — dziś popr. pisownia: Świętojerska. [przypis edytorski]
śtraf (z niem.) — kara. [przypis edytorski]
śtuk drogi (gw.) — szmat drogi, kawał drogi. [przypis edytorski]
śtyrdzieści (gw.) — czterdzieści. [przypis edytorski]
śtyry (gw.) — cztery. [przypis edytorski]
Śudra a. Shudra — czwarty, najniższy stan (varna) społeczeństwa Indii, warstwa pracujących (obok kapłańskiej kasty Braminów, rycerskiej Kshatriya i rzemieślników-przedsiębiorców z kasty Vaishya). Obyczaje hinduskie zabraniają nie tylko małżeństw między przedstawicielami różnych kast, ale nawet przyjmowania poczęstunku od kogoś z niższej kasty. [przypis edytorski]
šulas — nukirstas ar nugenėtas storas medis, rąstas. [przypis edytorski]
šulas — nukirstas storas medis. [przypis edytorski]
šulas — žymus asmuo, veikėjas. [przypis edytorski]
šunbajoris — nusigyvenęs, menkas bajoras. [przypis edytorski]
šunbranktis — valkata, bastūnas. [przypis edytorski]
šunė — dabar: šuo. [przypis edytorski]
šunės — sen.: šunys. [przypis edytorski]
šunimalas — čia: nenuorama. [przypis edytorski]
šutravimas — nuo: šutruoti - sparčiai dirbti [przypis edytorski]
šventinyčia — šventovė. [przypis edytorski]
šviesylas — šviesulys. [przypis edytorski]
švinas — metalas. [przypis edytorski]
švogeris — svainis. [przypis edytorski]
św. Ambroży (ok. 339–397) — arcybiskup Mediolanu, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, wyznawca (tj. świadek wiary, otoczony pośmiertnym kultem, zmarły śmiercią naturalną), ojciec i doktor Kościoła; zwalczał arian, przeciwników ustaleń soboru nicejskiego I (z 325 r.), wyznawców kultów pogańskich, a także judaizm; był wybitnym mówcą, głoszącym katechezy mistagogiczne (tj. wprowadzające w misterium wiary, duchową tajemniczą rzeczywistość), miał wielki wpływ nie tylko na lud, który nauczał, ale również na władców. [przypis edytorski]
św. Anna — matka Marii i babka Jezusa, święta Kościoła katolickiego i prawosławnego. [przypis edytorski]
św. Apolonia (zm. 249) — męczennica, wg legendy przed spaleniem na stosie wybito jej zęby. [przypis edytorski]
śwargotać — szwargotać; szybko i niezrozumiale mówić. [przypis edytorski]
śwarny (daw.) — ładny. [przypis edytorski]
śwarny (gw.) — elegancki, szykowny. [przypis edytorski]
św. Augustyn a. Augustyn z Hippony (354–430) — filozof, teolog, pisarz i święty. [przypis edytorski]
św. Barbara a. Barbara z Nikomedii — według legendy dziewica i męczennica chrześcijańska, święta Kościoła katolickiego i prawosławnego, żyjąca na przełomie III i IV wieku. [przypis edytorski]
św. Bartłomieja — rocznica paryskiej rzezi hugenotów, która miała miejsce z 23 na 24 sierpnia 1572. [przypis edytorski]
św. Bartłomiej zastał pokrajaną już ziemię i przyjął (…) zasiew ozimy — chodzi o dzień św. Bartłomieja w kalendarzu liturgicznym kościoła katolickiego obchodzony 24 sierpnia (w kościele wschodnim 7 września); do tego czasu zaorywano ziemię pod siew ozimy (tj, zboże mające przetrwać zimę i obrodzić najwcześniej następnego roku). [przypis edytorski]
św. Benedykt z Aniane (747–821) — francuski benedyktyn, doradca Ludwika Pobożnego, zapoczątkował istnienie benedyktyńskich klasztorów w dzisiejszej Francji. [przypis edytorski]
św. Benedykt z Nursji (ok. 480–547) — założyciel zakonu benedyktynów. [przypis edytorski]
św. Bonifacy — prawdopodobnie chodzi o Bonifacego-Winfrida (ok. 675–754), biskupa, benedyktyna, misjonarza, męczennika i świętego określanego jako „apostoł Niemiec”. [przypis edytorski]
św. Brygida Szwedzka (1303-1373) — wizjonerka, pisarka i teolog, założycielka zakonu brygidek. [przypis edytorski]
św. Cecylia (zm. ok. 230) — męczennica, patronka muzyków. [przypis edytorski]
św. Dionizy (zm. ok. 250–258) — pierwszy biskup Paryża, męczennik, patron Francji. Według legendy po egzekucji przez ścięcie wstał i przeszedł kilka kilometrów z głową pod pachą, by oddać ją jakiejś pobożnej kobiecie. [przypis edytorski]
św. Dominik a. Guzmán, Dominik (ok. 1171/1173–1221) — hiszpański prezbiter, założyciel Zakonu Kaznodziejskiego, święty Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]
św. Ekspedyt — męczennik chrześcijański i święty Kościoła katolickiego, patron studentów, egzaminatorów, a także spraw trudnych i beznadziejnych. [przypis edytorski]