Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 161199 przypisów.

Langfuhr — pol. Wrzeszcz, dzielnica Gdańska. [przypis edytorski]

Langgasse — reprezentacyjna ulica w śródmieściu Gdańska, obecna nazwa: Długa. [przypis edytorski]

Langiewicz, Marian (1827–1887) — generał i dyktator powstania styczniowego. [przypis edytorski]

Lango — Nazwa dzisiejszej wyspy Eos, ojczyzny Hipokratesa. [przypis tłumacza]

langsame-szryt (niem. popr.: langsamer Schritt) — powolny krok. [przypis edytorski]

langue de guerre (fr.) — język wojenny. [przypis edytorski]

langue d'oc (fr.) — dosł.: język „oc”, od stosowanego w nim przysłówka potakującego oc zamiast oui, używanego w północnej Francji. [przypis edytorski]

Languedoc (fr.) — Langwedocja, kraina historyczna w płd. Francji. [przypis edytorski]

langue française (fr.) — język francuski. [przypis edytorski]

Languidior (…) tunicam — Catullus, Carmina 67, 21. [przypis tłumacza]

Langwedocja — kraina hist. w płd. Francji, na zachód od Prowansji, między Pirenejami, Rodanem i M. Śródziemnym. [przypis edytorski]

Langwedocja — kraina hist. w płd. Francji. [przypis edytorski]

lanista — nauczyciel, trener gladiatorów. [przypis edytorski]

lanista — trener gladiatorów, przedsiębiorca organizujący walki; fechmistrz, specjalista od szermierki. [przypis edytorski]

lanka — piłka odlana z kauczuku, nie nadmuchiwana; takie piłki chłopcy robili kiedyś z rozpuszczonych na wolnym ogniu starych kaloszy. [przypis edytorski]

lanka (starop.) — koszula, długa suknia. [przypis edytorski]

Lannes, Jean (1769–1809) — francuski wojskowy, marszałek cesarstwa (od 1804); w bitwie pod Austerlitz dowodził lewym skrzydłem armii francuskiej; odznaczył się przeprowadzeniem swoich korpusów przez Las Turyński i wygraną bitwą pod Saalfeld; w bitwie pod Jeną (14 października 1806) na rozkaz Napoleona przesunął swój korpus, aby uratować zagrożony korpus marszałka Neya. [przypis edytorski]

Lannes, Jean (1769–1809) — marszałek cesarstwa francuskiego od 1804, książę Montebello, uczestnik wojen napoleońskich. [przypis edytorski]

la noblesse (fr.) — szlachetność. [przypis edytorski]

Lano — głośny kostera i szuler włoski, w bitwie pod Pieve del Topo, lubo mógł ratować się ucieczką, sam szukał śmierci, jako jedynej ucieczki od nędzy, w jaką wtrąciło go namiętne marnotrawstwo. Daremnie on w piekle śmierci w pomoc przyzywa, ażeby umknąć od pogoni: dlatego wyszydza go Jakub, drugi współtowarzysz jego marnotrawstwa. [przypis redakcyjny]

lanolina — tłusta substancja otrzymywana podczas czyszczenia wełny owczej, używana jako składnik maści i kremów. [przypis edytorski]

lano ołowie — tj. przygotowywano amunicję, odlewano ołowiane kule. [przypis edytorski]

La notte e bella, fa presto, Ninella… (wł.) — noc jest piękna, chodź szybko, Ninello. [przypis tłumacza]

La Noue, Jean-Baptiste Sauvé de (1701–1760) — aktor i dramaturg francuski, autor ok. 10 komedii. [przypis edytorski]

lansadować — jechać konno, wykonując lansady, łukowate skoki końskie. [przypis edytorski]

lansjer — taniec towarzyski popularny w drugiej poł. XIX w. [przypis edytorski]

lansjerzy — lekka kawaleria uzbrojona w lance; w wojsku polskim odpowiednikiem lansjerów byli ułani. [przypis edytorski]

lanszaft (niem. Landschaft) — krajobraz, pejzaż. [przypis redakcyjny]

la nuestra vegilla (hiszp.) — nasza łąka. [przypis edytorski]

lanugo — meszek płodowy pokrywający całą skórę płodu ludzkiego, wypadający tuż przed porodem lub w pierwszych dniach po urodzeniu; w dzieciństwie zastępowany jest przez meszek stały (vellus), cienkie, miękkie włoski z niewielka ilością barwnika, obecne na niemal całym ciele, najłatwiej zauważalne u dzieci i kobiet. [przypis edytorski]

Lanuvium i Tusculum — małe miejscowości pod Rzymem. [przypis tłumacza]

Lao Che — Polski zespół muzyczny, w 2005 roku wydał album zatytułowany Powstanie Warszawskie. Teksty nagranych na nim piosenek poruszają w porządku chronologicznym tematykę najważniejszych wydarzeń i zagadnień powstańczych. [przypis edytorski]

Laodamia (mit. gr.) — pożerana tęsknotą za mężem, Protesilaosem, poległym pod Troją, złączyła się z nim przez śmierć. [przypis edytorski]

Laodamia (mit. gr.) — żona Protesilaosa; gdy ten poległ pod Troją, popełniła samobójstwo, nie chcąc żyć bez niego. [przypis edytorski]

Laodamia (mit. gr.) — żona Protesilasa, uczestnika wojny trojańskiej, który zginął z ręki Hektora. Uzyskawszy zgodę Hadesa, powrócił na jedną noc do Laodamii, a ta popełniła samobójstwo, by dołączyć do ukochanego. [przypis edytorski]

Laodamia — żona Protezylaosa, króla Fylaki w Tesalii, co pierwszy z bohaterów greckich, zginął pod Troją. Laodamia wyprosiła sobie u bogów powrót małżonka z podziemia na trzy dni, a potem razem z nim umarła. [przypis redakcyjny]

Laodiceanka — Paula Power, bohaterka A Laodicean, or, The castle of the De Stancys Hardy'ego. [przypis edytorski]

Laodikea — Λαοδίκεια, fenickie Ramitha, dziś Lâdikije (22 000 mieszkańców), miasto nadmorskie. [przypis tłumacza]

Laodok — woźnica Antylocha. [przypis edytorski]

Laodycea — staroż. miasto we Frygii (tj. w zach. cz. Azji Mniejszej; dziś płd.-zach. Turcja), słynące z produkcji wełny; ponieważ było zamieszkane w znacznej mierze przez ludność żydowską, wcześnie powstała tam duża wspólnota chrześcijańska. [przypis edytorski]

Laokon (mit. gr.) — właśc. Laokoon, zabity przez dwa węże morskie w zemście Apolla; zmaganie się Laokoona z wężami stanowi często wykorzystywany motyw w sztuce. [przypis edytorski]

Laokoon (mit. gr.) — kapłan Apollina w Troi, rozgniewał swego boga biorąc sobie żonę, za co został zabity wraz z synami przez wypełzłe z morza olbrzymie węże. [przypis edytorski]

Laokoon (mit. gr.) — kapłan Apollina w Troi, za świętokradztwo wraz z synami zaduszony przez węże, które wynurzyły się z morza. [przypis edytorski]

Laokoon (mit. gr.) — kapłan Apollina w Troi, za świętokradztwo wraz z synami zaduszony przez węże; scenę tę przedstawia słynna starożytna rzeźba Grupa Laokoona. [przypis edytorski]

Laokoon (mit. gr.) — kapłan Apollina w Troi, za świętokradztwo wraz z synami zaduszony przez węże; scenę tę przedstawia słynna starożytna rzeźba Grupa Laokoona. [przypis edytorski]

Laokoon opasany wężami — Laokoon to postać z mitologii greckiej; był kapłanem Apollina w Troi, za świętokradztwo wraz ze swymi synami został zaduszony przez węże, które wynurzyły się z morza; scenę tę przedstawia słynna starożytna rzeźba Grupa Laokoona. [przypis edytorski]

Laomedont (mit. gr.) — król Troi, syn Ilosa i Eurydyki, ojciec Priama. [przypis edytorski]

Laon i Cytna — bohaterowie Rokoszu islamu Shelleya. [przypis edytorski]

La Orotava — miasto na wyspie Teneryfa, należącej do archipelagu Wysp Kanaryjskich, położone w dolinie noszącej tę samą nazwę. [przypis edytorski]

Laozi a. Laotse (VI w. p.n.e.) — półlegendarny chiński filozof, współczesny Konfucjuszowi, twórca taoizmu, tradycyjnego chińskiego systemu filozoficznego i religijnego, autor Daodejing (daw. zapisywane jako Tao-te-king, Księga drogi i cnoty), jednej z najważniejszych chińskich ksiąg filozoficznych. [przypis edytorski]

La paix vaut encore mieux que la verité (fr.) — pokój jest więcej wart niż prawda (Wolter, List do p. Mairan z 5 maja 1741). [przypis edytorski]

la palatine de Sandomyr — wojewodzina sandomierska. [przypis edytorski]

La Palice, Jacques de (1470–1525) — francuski arystokrata i dowódca wojskowy; bohater pieśni satyrycznej będącej zbiorem truizmów i tautologii. [przypis edytorski]

laparotomia — operacyjne otwarcie jamy brzusznej, zwykle stosowane jako pierwszy etap operacji chirurgicznej. [przypis edytorski]

La Pasionaria (pseud.), właśc. Ibárruri Gómez, Dolores (1895–1989) — hiszpańska działaczka komunistyczna, współorganizatorka i członkini władz Komunistycznej Partii Hiszpanii; parlamentarzystka; znana z pełnych pasji wystąpień w obronie republiki w okresie wojny domowej; autorka używanego przez antyfaszystów zawołania: „No pasarán!” (Nie przejdą), użytego przez nią na jednym z wieców w Madrycie. [przypis edytorski]

lapathium acutum (łac.) — szczaw tępolistny. [przypis edytorski]

La peau de chagrinJaszczur, powieść Balzaca z 1831 r. opowiadająca o jaszczurczej skórze (fr. peau: skóra) mającej tę czarodziejską właściwość, że jej posiadacz może spełnić każde swoje marzenie, jednakże z każdym spełnieniem, jaszczur kurczy się nieubłaganie. [przypis edytorski]

La peau de chagrin (…) „pot” znaczy garnek — fr. pot: garnek i peau: skóra wymawia się podobnie: [po:]. [przypis edytorski]

La Perouse, Jean-François de (1741–1788) — francuski oficer marynarki, żeglarz, badacz Oceanu Spokojnego. [przypis edytorski]

lapis (łac.) — kamień, bryła. [przypis edytorski]

lapis lazuli — minerał o niebieskim kolorze. [przypis edytorski]

lapis lazuli — półszlachetny kamień ozdobny o intensywnie niebieskiej barwie. [przypis edytorski]

lapis-lazuli — półszlachetny kamień ozdobny o intensywnie niebieskiej barwie. [przypis edytorski]

lapis Lydius (łac.) — kamień lidyjski, tj. kamień probierczy. [przypis redakcyjny]

lapis Lydius (łac.) — kamień lidyjski, tj. probierczy. [przypis redakcyjny]

lapisowy — koloru jasnoliliowego. [przypis edytorski]

Lapitowie (mit. gr.) — mieszkańcy Tessalii, walczący z Centaurami. [przypis edytorski]

La pittura è cosa mentale (wł.) — obraz to kwestia (dotycząca) umysłu; sentencja streszczająca pogląd, że w sztuce malarskiej nie technika, rysunek, nakładanie farb itp. są najważniejsze, ale główne założenie, proces umysłowy poprzedzający działanie twórcze. [przypis edytorski]

Laplace, Pierre Simon de (1749–1827) — francuski uczony, zajmujący się m.in. matematyką, astronomią i fizyką, największy uczony przełomu XVIII i XIX w.; jeden z twórców teorii prawdopodobieństwa; wykazał stabilność Układu Słonecznego, rozwinął hipotezę samoistnego powstania Układu Słonecznego z wirującego obłoku gazu. [przypis edytorski]

La Plata — miasto na obszarze Pampy we wsch. Argentynie, nad estuarium La Plata (szerokiego lejkowatego ujścia wód do Oceanu Atlantyckiego powstałego z rzek Parana i Urugwaj), położone ok. 60 km na płd. wsch. od Buenos Aires. [przypis edytorski]

La Plata — wielkie wspólne lejkowate ujście końcowych odcinków rzek Parany i Urugwaj do Oceanu Atlantyckiego, leżące na granicy Argentyny i Urugwaju. [przypis edytorski]

La plus belle fille (przysł. fr.) — pełne brzmienie: La plus belle fille du monde ne peut donner que ce qu'elle a, co znaczy: nawet najpiękniejsza dziewczyna nie może dać więcej, niż sama ma. [przypis edytorski]

Lapończycy i Samojedzi — ludy zamieszkujące północne krańce Europy i północno-zachodnią Azję. [przypis edytorski]

Lapończycy — lud zamieszkujący Laponię, krainę historyczno- geograficzną w Europie Północnej obejmującą północne krańce Norwegii, Szwecji, Finlandii oraz Rosji (Płw. Kolski). [przypis edytorski]

Laponia — region w płn. Finlandii. [przypis edytorski]

Laponia (Saami) — region w północnej Europie, obejmujący swoim zasięgiem Półwysep Kolski w Rosji oraz północne tereny trzech państw skandynawskich: Finlandii, Szwecji i Norwegii. Laponia zamieszkana jest przez rdzenną ludność Północy — Lapończyków (Saamów). [przypis edytorski]

Laponowie — właściwie Lapończycy; lud zamieszkujący Laponię, krainę historyczno-geograficzną w Europie Płn., obejmująca część Skandynawii i Rosji. [przypis edytorski]

La Poplinière, Alexandre Jean Joseph Le Riche de (1693–1762) — bogaty poborca podatkowy, mecenas muzyki i literatury. [przypis edytorski]

lapos — popierius, raštai. [przypis edytorski]

Lappereien — Lappalien. [przypis edytorski]

L'appetit vient en mangeant (fr.) — apetyt rośnie w miarę jedzenia. [przypis edytorski]

la précieuse (fr.) — wykwintnisia. [przypis edytorski]

La prière d'une vierge (fr.) — Modlitwa dziewicy, krótki, sentymentalny utwór fortepianowy kompozycji Tekli Bądarzewskiej-Baranowskiej (1834–1861), wydany w 1856 w Warszawie, a następnie jako dodatek do „Revue et gazette musicale de Paris” w 1859. [przypis edytorski]

La princesse peut-être (fr.) — może księżna. [przypis edytorski]

La prolongation de l'expérience peut avoir lieu de deux maniéres: par répétition ou par extension (fr.) — Przedłużenie eksperymentu może nastąpić na dwa sposoby: przez powtórzenie lub przez rozszerzenie. [przypis edytorski]

la proprieté c'est le vol (fr.) — własność to kradzież; słynny slogan francuskiego antykapitalistycznego anarchisty Pierre'a-Josepha Proudhona z jego książki z 1840 pt. Czym jest własność? [przypis edytorski]

la providence des canailles (fr.) — opatrzność hultajów. [przypis edytorski]

lapse lingy — Amelka ma na myśli łacińskie lapsus linguae, oznaczające błąd w wypowiedzi mówionej. [przypis edytorski]

lapsus calami (łac.) — błąd pióra. [przypis edytorski]

lapsus linguae (łac.) — błąd językowy. [przypis edytorski]

lapsus (z łac.) — błąd, pomyłka. [przypis edytorski]

lapsus (z łac.) — pomyłka, błąd, zwłaszcza popełniony przez roztargnienie. [przypis edytorski]

Lara, Korsarz — postaci tytułowe utworów ang. poety romantycznego George'a Byrona (1788–1824). [przypis edytorski]