Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 161702 przypisów.

fight (ang.) — walka. [przypis edytorski]

figiel (daw.) — przedmiot wykonany wymyślnie, pomysłowo a. dla rozrywki. [przypis edytorski]

Figi zimą szukać… — z Epikteta: fragm.; także następne: 34, 35, 36, 37, 38. [przypis tłumacza]

Figlio mio! carino! (wł.) — Mój synku miły! [przypis edytorski]

figlować — psocić. [przypis edytorski]

figmentum malum (łac.) — zły twór. [przypis tłumacza]

Figner, Wiera Nikołajewna (1852–1952) — ros. rewolucjonistka, działaczka ruchu narodnickiego, autorka wspomnień; współuczestniczyła w organizacji zamachów na Aleksandra II pod Odessą i w Petersburgu; po zabójstwie cara jako jedyna uczestniczka przygotowań i jedyna osoba z Komitetu Wykonawczego Narodnej Woli zdołała zbiec policyjnym poszukiwaniom; w 1883 aresztowana na skutek donosu, skazana początkowo na śmierć, potem na dożywotnią katorgę; uwolniona w 1905 wyjechała za granicę i współpracowała z eserowcami; wróciła do Rosji w 1915, po rewolucji październikowej wybrana w demokratycznych wyborach do Konstytuanty z listy eserowców; po rozpędzeniu parlamentu przez bolszewików w styczniu 1918 wycofała się z działalności politycznej. [przypis edytorski]

Figueiredo, Afonso Celso de Assis (1836–1912) — wicehrabia miasta Ouro Preto i ostatni premier Cesarstwa Brazylii. [przypis edytorski]

Figuerie — Anlage zur Aufzucht von Feigen. [przypis edytorski]

figuerie (fr.) — plantacja fig. [przypis edytorski]

Figuier, Louis (1819–1894) — naukowiec i pisarz fr.; doktor nauk medycznych, kształcił się w zakresie farmakologii, chemii i fizyki, profesor w L'Ecole de Pharmacie w Paryżu, w latach 1857–1894 redaktor i wydawca rocznika „L'Année scientifique et industrielle”, w którym relacjonował coroczne wyniki badań i odkrycia naukowe (po jego śmierci czasopismo ukazywało się aż do 1914 r.), autor popularyzatorskich naukowych, m.in. Les Grandes inventions anciennes et modernes („Wielkie wynalazki starożytne i nowoczesne”, 1861), Le Savant du foyer („Naukowiec z przedpokoju”, 1862), La Terre avant le déluge („Ziemia po potopie”, 1863), La Terre et les mers (1864), Les Merveilles de la science („Cuda nauki”, 1867–1891); szczególnie popularna była jego książka La Terre avant le déluge, inspirowana współczesnymi publikacjami archeologicznymi i geologicznymi, ilustrowana przez Édouarda Riou, ukazywała dramaticzną walkę o przetrwanie człowieka: dzikich mężczyzn i kobiety, odzianych w skóry zwierząt i uzbrojonych w kamienne topory. Był autorów jednej z pierwszych publikacji rasistowskich Les Races humaines („Rasy ludzkie”, 1873). [przypis edytorski]

figurą — figurantem, statystą. [przypis redakcyjny]

Figura huius mundi (łac.) — 1 Kor 7, 31: „Obraz twego świata”. [przypis tłumacza]

figura — ktoś dziwny, podejrzany. [przypis edytorski]

figuraliter (łac.) — przenośnie. [przypis redakcyjny]

figurantka (daw.) — statystka teatralna; w balecie: tancerka niewystępująca jako solistka. [przypis edytorski]

figura — tu: obraz, wzór. [przypis edytorski]

figura — tu: osobnik, indywiduum, typ. [przypis edytorski]

figura (żart.) — tu: osoba, typ. [przypis edytorski]

figura Zbawiciela — tu: wykonana z brązu figura Chrystusa dźwigającego krzyż, stojąca przed kościołem Świętego Krzyża w Warszawie. [przypis edytorski]

figurez-vous (fr.) — wyobraź pan sobie. [przypis edytorski]

figurez-vous? (fr.) — wyobraża pan to sobie? [przypis edytorski]

figurka — tu w oryg. aglet-baby, tj. sprzączka na końcu tasiemki, uformowana w figurkę ludzką. [przypis edytorski]

figurki z Tanagry — określenie niewielkich figurek z terakoty przedstawiających dziewczęta i kobiety, wytwarzanych w okresie hellenistycznym, początkowo w Tanagrze w Grecji, później również w innych regionach; odznaczały się starannym modelunkiem i wdziękiem. [przypis edytorski]

figurons nous un monde composé uniquement des maux des dents (fr.) — wyobraźmy sobie świat składający się wyłącznie z bólu zęba; tłum. na francuski fragmentu zdania „imagine the world to consist of nothing but toothache” z książki W. Jamesa The Meaning of Truth (Znaczenie prawdy, 1911). [przypis edytorski]

figuro pełna prostoty — w oryg. solely singular for the singleness, gra słów: single znaczy słaby, pozbawiony pointy, wysilony dowcip. Cały następny urywek jest zmieniony w polskim przekładzie. [przypis redakcyjny]

figurować (daw.) — uczestniczyć, brać udział w czymś. [przypis edytorski]

fijołek — dziś popr.: fiołek. [przypis edytorski]

fijołki — dziś popr. forma: fiołki. [przypis edytorski]

fijołkowe — dziś popr.: fiołkowe. [przypis edytorski]

Fikcje te zdają się być potrzebne (…) przedstawicielom gnijącego nowotworu — kapitału, dla ich potwornych przedśmiertno-drgawkowych machinacji — faszyzm, nie tylko włoski oczywiście (ten ostatni zdrowy jeszcze odruch dawnej ludzkości, raczej dawnej jej, upadającej indywidualistycznej elity), też nie lubi tego gnijącego cielska i chce z nim walczyć. Ale z założenia samego rady sobie z tym nie da i może być raczej przez nowotworowe czynniki zużytym, czyli wygranym. [przypis autorski]

fikcyjny — tu: niedorzeczny, urojony. [przypis redakcyjny]

Fik, Ignacy (1904–1942) — krytyk literacki i poeta; publikował w czasopismach: „Nasz Wyraz”, „Sygnały”, „Gazeta Literacka”, „Pion”, „Życie Literackie”; autor prac z zakresu historii literatury (Rodowód społeczny literatury, 1938; Dwadzieścia lat literatury polskiej, 1939) oraz tekstów publicystycznych zaangażowanych zarówno w aktualne spory literackie (np. wokół Ferdydurke Gombrowicza), jak kwestie społeczne. [przypis edytorski]

Fik, Ignacy (1904–1942) — poeta, krytyk literacki i publicysta. [przypis edytorski]

fiksatka (daw.) — wariatka. [przypis edytorski]

fiksatuarować — smarować włosy fiksatuarem, czyli pomadą. [przypis edytorski]

fiksatuar — pomada do układania wąsów. [przypis redakcyjny]

fiksatuar — pomada do układania włosów lub wąsów. [przypis edytorski]

fiksatuar — pomada do włosów i wąsów; fiksatuarować: pomadować. [przypis redakcyjny]

fiksatuar — pomada do włosów i wąsów. [przypis edytorski]

fiksować kogoś (daw.) — patrzeć uporczywie na kogoś. [przypis edytorski]

fiksować kogoś (daw.) — patrzyć uporczywie na kogoś. [przypis edytorski]

fiksum-dyrdum cierpi — zwariował. [przypis autorski]

Fiłatka i Miroszka współzawodnicy, czyli czterech panów młodych i jedna panna młoda — popularny wodewil rosyjskiego aktora i dramaturga Piotra Grigoriewicza Grigoriewa (1807–1854), wystawiany w petersburskim Teatrze Aleksandryjskim. [przypis edytorski]

Filadelfia — duże miasto w amerykańskim stanie Pensylwania, na płn.-wsch. wybrzeżu Stanów Zjednoczonych. [przypis edytorski]

Filadelfia — Φιλαδελφεία, רַבַּ֨ת בְּנֵי־ עַמּ֜וֹן Rabat synów Ammona (Pwt 3, 11 etc.), dzisiejsze ruiny w północno-wschodnim kierunku od północnego krańca Morza Martwego, odkryte przez Seetzena i Burkhardta. [przypis tłumacza]

Filadelfia — miasto na płn.-wsch. wybrzeżu Stanów Zjednoczonych, w stanie Pensylwania. [przypis edytorski]

filadelfia (z gr.) — miłość braterska, pobratymstwo. [przypis redakcyjny]

Filalet — Filaletes, jakośmy i wyżej przypisali, wykłada się miłownik prawdy. Tak nasz Frycz nazwał swoję jedną oracją (przypis źródła). [przypis edytorski]

Filammon — głośny bokser. [przypis tłumacza]

Filangeri, Gaetano (1753–1788) — włoski uczony i prawnik, reformator oświeceniowy. [przypis edytorski]

Filangieri, Gaetano (1753–1788) — wł. uczony i prawnik, związany z prowincją Neapolu, minister w Królestwie Neapolu i wielki reformator w duchu Oświecenia; autor La scienza della legislazione (tj. „Wiedza o prawodawstwie”, 1780). [przypis edytorski]

filantropia — działalność dobroczynna. [przypis edytorski]

filantropijniejszy — dziś popr. bardziej filantropijny. [przypis edytorski]

filantropowie — dziś popr. M. lm: filantropi. [przypis edytorski]

filantrop (z gr.) — człowiek dobry, życzliwy, pomagający biednym. [przypis edytorski]

filantrop (z gr.) — dobrodziej, wspomagający ubogich. [przypis edytorski]

Fil (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Phil, skróconej formy imienia Philip. [przypis edytorski]

fil d'écosse (fr.) — fildekos; gatunek materiału wykonanego z przędzy egipskiej. [przypis edytorski]

fil d'Ecosse (fr.) — miękkie, lśniące nici bawełniane przeznaczane na wyrób pończoch. [przypis edytorski]

File (gr. Φιλαί, łac. Philae) — wyspa na Nilu na I katarakcie (dziś na Jeziorze Nasera), w staroż. uważana za jedno z miejsc pochówku Ozyrysa; znajdował się na niej kompleks świątynny poświęcony Izydzie, ostatni aktywny ośrodek religii starożytnego Egiptu, oficjalnie zamknięty z rozkazu cesarza Justyniana w VI w. [przypis edytorski]

Filemon, Baucyda (mit. rzym.) — para staruszków, którzy ugościli Jowisza i Merkurego, nie poznając w nich bogów; w nagrodę bogowie ocalili ich dom podczas wielkiej powodzi, spełnili też prośbę staruszków, którzy pragnęli równocześnie umrzeć, i zamienili ich w drzewa; z legendy tej Goethe wziął tylko imiona. [przypis edytorski]

Filesjosa i Ksantiklesa za braki w ładunkach okrętowych, których mieli pilnować — por. ks. V, 1. [przypis edytorski]

file (starop.) — chwile. [przypis edytorski]

filharmonia — instytucja organizująca koncerty muzyki poważnej, posiadająca własny skład muzyków; pot. także: budynek, w którym odbywają się koncerty muzyki poważnej. [przypis edytorski]

filho da puta (port.) — skurwysyn. [przypis edytorski]

filiacja (z łac. filiatio: synostwo) — pokrewieństwo, powiązanie pomiędzy dwoma osobami a. rzeczami, z których jedna pochodzi od drugiej. [przypis edytorski]

filiacja (z łac. filiatio: synostwo) — powiązanie pomiędzy osobami oparte na pochodzeniu. [przypis edytorski]

filiacja — związek oparty na pochodzeniu. [przypis edytorski]

filialem (…) amorem (łac.) — synowska miłość. [przypis redakcyjny]

Filibert Delorm — Nadworny budowniczy Henryka II, jeden z największych architektów Francji, twórca planu Tuillerii. [przypis tłumacza]

Filida a. Filis — konwencjonalne imię kobiece z poezji sielankowej. [przypis edytorski]

filigranowy — delikatny, ażurowy; od: filigran: rodzaj ornamentu wykonanego z cienkich drucików. [przypis edytorski]

filiis (łac.) — synami. [przypis redakcyjny]

Filint — postać z dramatu Moliera Mizantrop; rzecznik zdrowego rozsądku oraz konformizmu pozwalającego uchronić się przed kłopotami. [przypis edytorski]

filiorum Belial (…) którzy mówią: „Izali nas ten król wybawi?” — parafraza 1 Sm 10, 27. [przypis edytorski]

filiorum Belial (łac.) — synów Beliala. [przypis edytorski]

Filip Argenti — rodem florentyńczyk, znany współczesnym ze swojej porywczości do gniewu. [przypis redakcyjny]

Filipa — syna Jakima, p. II, XVIII, 4 i II, XX, 1. [przypis tłumacza]