Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 444 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 116552 przypisów.

Ergo bibamus (łac.) — więc pijmy. [przypis edytorski]

ergo Deus non est (łac.) — zatem Boga nie ma. [przypis edytorski]

ergo excludatur (łac.) — więc niech będzie wykluczony. [przypis edytorski]

ergo (łac.) — więc, a zatem. [przypis edytorski]

ergo (łac.) — więc, a zatem; z powodu. [przypis edytorski]

ergo (łac.) — więc; spójnik używany tradycyjnie przy budowaniu dowodu logicznego, np. w filozofii lub w prawie. [przypis edytorski]

ergo (łac.) — więc; spójnik używany tradycyjnie przy budowaniu dowodu logicznego. [przypis edytorski]

ergo moriendum (łac.) — a więc trzeba umierać. [przypis edytorski]

ergregor — termin z dziedziny ezoteryki, myślokształt związany ze zbiorowością ludzką, rodzaj kolektywnej świadomości; między grupą a egregorem istnieje relacja symbiotyczna; w kategoriach spoza ezoteryki koncepcja egregoru opisuje w sposób psychoenergetyczny proces socjalizacji, wykształcania persony czy też tożsamości grupowej. [przypis edytorski]

Er hat das Prevenire gespielt. — Er ist uns zuvorgekommen. [przypis edytorski]

erheischet — erfordert. [przypis edytorski]

Erichtonios (mit. gr.) — jeden z pierwszych królów Aten, syn Gai (Ziemi) i Hefajstosa, wychowany przez Atenę. [przypis edytorski]

Erich von dem Bach, właściwie Erich Julius Eberhard von Zelewski (1899–1972) — oficer SS, zbrodniarz wojenny, uczestniczył w zwalczaniu partyzantki antyniemieckiej na okupowanych terytoriach ZSRR, od 5 sierpnia 1944 roku dowódca oddziałów Waffen-SS, którym postawiono zadanie stłumienia powstania warszawskiego. 2 października 1944 podpisał układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie z delegatami Komendy Głównej AK. Po wojnie świadek oskarżenia w procesie norymberskim, nigdy nie odpowiedział za zbrodnie popełnione w Polsce i ZSRR. [przypis edytorski]

Eridan — niem. Eridanus; dziś: Erydan, gwiazdozbiór, którego kształt dla starożytnych astronomów wyobrażał rzekę. [przypis edytorski]

Eridan — rzeczka w Atenach, na północ od Akropolu, wypływająca u podnóży wzgórza Lykabettos; obecnie pod powierzchnią miasta. [przypis edytorski]

Erifyle — córka władcy Argos Talaosa, żona wróżbity i wodza Amfiaraosa, siostra Adrasta; przekupiona przez Polynejkesa naszyjnikiem Harmonii orzekła, że jej mąż ma wziąć udział w wyprawie siedmiu przeciw Tebom, mimo że jako wróżbita wiedział, że poniesie tam śmierć. Później, przekupiona po raz drugi, kazała stanąć na czele następnej wyprawy, tzw. Epigonów, swemu synowi Alkmajonowi. Ten powrócił z wyprawy po czym z nakazu wyroczni delfickiej zabił matkę. [przypis edytorski]

Erifyle (mit. gr.) — żona Amfiaraosa, przekupiona przez Polynejkesa naszyjnikiem Harmonii orzekła, że jej mąż ma wziąć udział w wyprawie siedmiu przeciw Tebom, mimo że jako wróżbita wiedział, że poniesie tam śmierć; wspomniana w Odysei XI 326. [przypis edytorski]

Erigens de stercore pauperem ut collocet eum cum principibus populi sui. (łac.) — podnosi ubogiego z rynsztoka, aby postawić go pomiędzy pierwszymi w jego narodzie. [przypis edytorski]

Erineon — miejscowość w Attyce, nad rzeką Kefissos, odległa o ok. 15 km od Megary. [przypis edytorski]

Eris (mit. gr.) — bogini niezgody i kłótni. [przypis edytorski]

Eritis sicut Deus, scientes bonum et malum (łac.) — bądźcie jak Bóg, znający dobro i zło (kwestia diabła wypowiadana w biblijnej Księdze Rodzaju). [przypis edytorski]

Eriugena, Jan Szkot, łac. Johannes Scotus Erigena (ok. 810–ok. 877) — irlandzki filozof i teolog, jeden z twórców scholastyki. [przypis edytorski]

Eriugena, Jan Szkot (ok. 810–ok. 877) — irlandzki filozof i teolog, jeden z twórców scholastyki, ożywił neoplatoński nurt filozoficzny w zachodniej Europie; wiele jego poglądów zostało potępionych przez Kościół. [przypis edytorski]

erkaem a. rkm (wojsk.) — ręczny karabin maszynowy, rodzaj indywidualnej broni strzeleckiej. [przypis edytorski]

Erkennungsdienst — służba identyfikacyjna; komisja śledcza w KL Auschwitz. [przypis edytorski]

Erker (niem.) — wykusz. [przypis edytorski]

Erkul, właśc. Herkul, Herkules (mit. gr.) — łacińskie imię greckiego herosa o nadludzkiej sile i odwadze, znanego z wykonania dwunastu prac. [przypis edytorski]

Erminią (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: Erminię. [przypis edytorski]

Erminiej (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: Erminii. [przypis edytorski]

Erminiej (starop. forma) — dziś Msc.lp r.ż.: (przy) Erminii. [przypis edytorski]

Ermitaż, Imperiał — nazwy hotelików w byłym zaborze rosyjskim. [przypis edytorski]

Ermitaż — rosyjskie muzeum w Sankt Petersburgu. [przypis edytorski]

ermitaż (z fr. ermitage) — pustelnia. [przypis edytorski]

ermitaż (z fr.) — pustelnia (nie chodzi tu o państwowe muzeum rosyjskie, gdyż akcja dzieje się w Moskwie, nie w Sankt Petersburgu). [przypis edytorski]

ermlandzki — olsztyński. [przypis edytorski]

Ernest Elton leniwy chłopiec — powieść Elizabeth Eiloart z 1895 r. [przypis edytorski]

Ernest La Jeunesse, właśc. Ernest Léon Lajeunesse-Caën (1874–1917) — fr. pisarz, krytyk, rysownik, znany z pastiszów i parodii. [przypis edytorski]

Ernst Ahlgren — pseudonim artystyczny autorki. [przypis edytorski]

Ernst Haeckel (1834–1919) — niem. filozof i biolog, zwolennik darwinizmu. [przypis edytorski]

Ernst ist das Leben, heiter ist die Kunst (niem.) — życie jest poważne, radosna jest sztuka; cytat z prologu do trylogii Wallenstein Fryderyka Schillera. [przypis edytorski]

Ernst Lubitsch (1892–1947) — niem. reżyser, scenarzysta i producent filmowy współpracujący z Hollywood; współpracował m.in. z Gretą Garbo i Polą Negri; do najbardziej znanych filmów w jego reżyserii należą: Madame Dubarry (film niemy, 1919), Patriota (1928), Sztuka życia (Design for Living, 1933), Wesoła wdówka (Merry Widow, 1934), Ninoczka (1939), Sklep za rogiem (The Shop Around the Corner, 1940), Być albo nie być (To Be or Not to Be 1942) czy Niebiosa mogą zaczekać (Heaven Can Wait 1943); kilkakrotnie nominowany do Oskara, w 1946 roku otrzymał Nagrodę Akademii za całokształt twórczości. [przypis edytorski]

erognoseologiczny (neol.) — wyraz złożony z dwóch członów, ero- od erotyki oraz gnoseologiczny, czyli odnoszący się do gnoseologii (teorii procesu poznania; synonim: epistemologia). [przypis edytorski]

eroicznie — heroicznie, bohatersko. [przypis edytorski]

Erosa (mit. gr.) — bóg miłości. [przypis edytorski]

Eros jest synem Porosa i Penii — według opowieści Diotymy w Uczcie Platona grecki bóg Eros, uosobienie miłości, miał być synem Porosa-Dostatku oraz Penii-Biedy. [przypis edytorski]

Eros (mit. gr.) — bóg miłości; jego rzymski odpowiednik to Amor. [przypis edytorski]

Eros (mit. gr.) — bóg miłości, przedstawiany jako pulchne dziecko z łukiem i strzałami; jego rzym. odpowiednik to Amor. [przypis edytorski]

Eros (mit. gr.) — bóg miłości, przedstawiany jako pulchne dziecko z łukiem i strzałami; jego rzym. odpowiednik to Amor. [przypis edytorski]

Eros (mit. gr.) — bóg miłości, przedstawiany jako pulchne dziecko z łukiem i strzałami; odpowiednik Amora w mit. rzym. [przypis edytorski]

Eros (mit gr.) — bóg miłości, syn Afrodyty, przedstawiany jako chłopczyk z łukiem i strzałami; jego odpowiednikiem w mit. rzym. jest Amor; w kosmogoniach starogreckich Eros występuje jednak również jako pierwotna moc kosmiczna istniejąca od początku świata, rówieśnik Gai-Ziemi, niezbędny do zrodzenia się innych bogów. [przypis edytorski]

Eros (mit gr.) — bóg miłości, syn Afrodyty, przedstawiany jako chłopczyk z łukiem i strzałami; jego rzymskim odpowiednikiem jest Amor. [przypis edytorski]

Eros (mit. gr.) — bóg miłości; w kosmogoniach występuje jako pierwotna moc kosmiczna istniejąca od początku świata, rówieśnik Gai-Ziemi, niezbędny do zrodzenia się innych bogów. [przypis edytorski]

Eros (mit. gr.) — bożek miłości; przedstawiany jako pulchne dziecko z łukiem i strzałami, odpowiednik Amora w mit. rzym.; w kosmogoniach występuje także (w „poważnej” postaci) jako pierwotna moc kosmiczna istniejąca od początku świata, rówieśnik Gai-Ziemi, niezbędny do zrodzenia się innych bogów. [przypis edytorski]

Eros — w mit. grec. bóg miłości. [przypis edytorski]

Eros wygnany — nawiązanie do sztuki Wygnany Eros Tadeusza Kończyńskiego, wystawianej w Teatrze Słowackiego w Krakowie w 1919 r. [przypis edytorski]

erotematyczna metoda (z gr. erotema: pytanie) — metoda dyskusji i nauczania polegająca na zadawaniu szeregu pytań, zwana też sokratyczną. [przypis edytorski]

eroticissimus (łac.) — najbardziej erotyczny (końcówka -issimus tworzy w łacinie stopnień najwyższy przymiotnika). [przypis edytorski]

error (z łac.) — błąd. [przypis edytorski]

Ersatz (niem.) — surogat, zamiennik. [przypis edytorski]

ersatz (z niem.) — podróbka, zastępnik. [przypis edytorski]

er schlief sofort ein (niem.) — usnął natychmiast. [przypis edytorski]

erudycją — dziś popr. forma B.lp: erudycję. [przypis edytorski]

erudycja — rozległe, wszechstronne wykształcenie, oczytanie, wiedza książkowa. [przypis edytorski]

erudycja — rozległe, wszechstronne wykształcenie; oczytanie, wiedza książkowa. [przypis edytorski]

erudycja — wszechstronna wiedza książkowa. [przypis edytorski]

erudyta — człowiek mający rozległe, wszechstronne wykształcenie, wiedzę książkową; rzecz. rodzaju męskiego. [przypis edytorski]

erudyta — człowiek wszechstronnie wykształcony. [przypis edytorski]

Erychto — tesalska czarownica, która według rzymskiego poety Lukana (39–65 n.e.), autora poematu Pharsalia, została sprowadzona do namiotu Pompejusza, by przepowiedzieć losy bitwy. [przypis edytorski]

Erydan — mityczna rzeka na najdalszym Zachodzie, gdzie też umieszczano Wyspy Szczęśliwe. [przypis edytorski]

Eryfila (mit. gr.) — matka Alkmeona, żona Amfiaraosa; przekonała tego ostatniego do udziału w wyprawie wojennej przeciw Tebom, mimo że on jako wróżbita wiedział, że skończy się to jego śmiercią. [przypis edytorski]

Eryfile — Eryfile dała się przekupić Polinicesowi, przygotowującemu wypra­wę przeciw ojczystym Tebom, i pokazała, gdzie się ukrywał jej mąż Amfiaras, który teraz musiał iść pod Teby i zginął. Śmierć jego pomścił na matce syn, Alkmeon. [przypis edytorski]

erygować (daw.) — wznosić, fundować. [przypis edytorski]

erygować (z łac.) — ufundować. [przypis edytorski]

erygować (z łac.) — wznieść, wybudować. [przypis edytorski]

erygować (z łac.) — wznosić. [przypis edytorski]

Eryk, ang. Eric, or, Little by Little (1858) — powieść Frederika W. Farrara (1831–1903). [przypis edytorski]

Eryk Falk — postać z trylogii Stanisława Przybyszewskiego (1868–1927) Homo sapiens (1895–98), występująca w utworach Na rozstaju oraz Po drodze. [przypis edytorski]

Eryk IX Jedvardsson (ok.1120–ok.1160) — król Szwecji, założyciel dynastii Erykidów, święty Kościoła katolickiego, patron Szwecji. [przypis edytorski]

Erykowie — Eryk i jego żona; daw. sposób określania pary małżeńskiej od imienia męża. [przypis edytorski]

Eryksimachos syn Akumenosa (V w. p.n.e.) — medyk i przyrodnik, jeden z bohaterów Uczty Platona, przyjaciel Fajdrosa. [przypis edytorski]

Eryks — imię legendarnego króla Sycylii, syna Posejdona i Afrodyty, władcy Elymów, który zginął w walce z Herkulesem; także: nazwa miasta i góry na Sycylii. [przypis edytorski]

Eryks — legendarny król Sycylii, syn Posejdona i Afrodyty, władca Elymów, który zginął w walce z Herkulesem; także: nazwa sycylijskiej góry. [przypis edytorski]

ErymantEurymanthos, pasmo górskie w północnej Arkadii na Peloponezie, dziś Olonos. [przypis edytorski]

Erymant — góry w Arkadii, gdzie Herkules zabił sławnego dzika erymantyjskiego. [przypis edytorski]

Erymanthus — góra w zachodniej Arkadii, gdzie Herkules zabił sławnego dzika. [przypis edytorski]