Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160082 przypisów.
carissime frater (łac.) — najdroższy bracie. [przypis edytorski]
carissime (łac.) — najdroższy. [przypis edytorski]
carissime (wł.) — najdroższy. [przypis edytorski]
carissimo amico (wł.) — najdroższy przyjaciel. [przypis edytorski]
carissimo filio (łac.) — najdroższemu synowi. [przypis redakcyjny]
Carissimo perdona (wł.) — najdroższy, wybacz. [przypis edytorski]
Carissimo (wł.) — najdroższy. [przypis edytorski]
carissimus (łac.) — najdroższy; tu: forma W. lp: carissime. [przypis edytorski]
caritatis (łac.) — miłosierdzia. [przypis edytorski]
carlino — drobna moneta neapolitańska. [przypis redakcyjny]
Carlton House — rezydencja w Londynie, znana głównie jako siedziba księcia Walii Jerzego IV jako księcia regenta. [przypis edytorski]
Carlyle, Thomas (1795–1881) — historyk i filozof historii, popularyzator i jeden z twórców swoistej historiozofii zwanej heroizmem, w myśl której historię tworzą tylko wybitni ludzie; wzbudzał kontrowersje jako społeczny komentator i miał duży wpływ na myśl prawicową w epoce wiktoriańskiej. [przypis edytorski]
Carlyle, Thomas (1795–1881) — historyk i filozof historii, popularyzator i jeden z twórców swoistej historiozofii zwanej heroizmem; wzbudzał kontrowersje jako społeczny komentator i miał duży wpływ na myśl prawicową w epoce wiktoriańskiej. [przypis edytorski]
Carlyle, Thomas (1795–1881) — szkocki filozof, historyk i nauczyciel. [przypis edytorski]
Carlyle, Thomas (1795–1881) — szkocki historyk i filozof historii, popularyzator i jeden z twórców historiozofii zwanej heroizmem, w myśl której historię tworzą tylko wybitni ludzie; wzbudzał kontrowersje jako społeczny komentator i miał duży wpływ na myśl prawicową w epoce wiktoriańskiej. [przypis edytorski]
Carlyle, Thomas (1795–1881) — szkocki historyk i filozof historii, popularyzator i jeden z twórców swoistej historiozofii zwanej heroizmem, w myśl której historię tworzą tylko wybitni ludzie; wzbudzał kontrowersje jako społeczny komentator i miał duży wpływ na myśl prawicową w epoce wiktoriańskiej. [przypis edytorski]
Carlyle, Thomas (1795–1881) — szkocki pisarz społeczny, historyk i filozof historii. [przypis edytorski]
Carlyle, Thomas (1795–1881) — szkocki satyryk i eseista, a przede wszystkim historyk i filozof historii, popularyzator i jeden z twórców swoistej historiozofii zwanej heroizmem. Wzbudzał kontrowersje jako społeczny komentator i miał duży wpływ na myśl prawicową w epoce wiktoriańskiej. Dzieła: Bohaterowie. Cześć dla bohaterów i pierwiastek bohaterstwa w historii, Sartor Resartus. [przypis edytorski]
Carlyle, Thomas (1795–1881) — szkocki satyryk i eseista, a przede wszystkim historyk i filozof historii. [przypis edytorski]
Carmagnola — nazwa pieśni rewolucyjnej i tańca z czasów Rewolucji Francuskiej. [przypis edytorski]
carmagnola (z fr., wymowa: karmaniola) — pieśń z okresu Rewolucji Francuskiej. [przypis edytorski]
Carmena — dziś popr.: Carmen (ndm), opera fr. kompozytora Georges'a Bizeta (1838–1875) z 1875 r. [przypis edytorski]
Carmena — dziś popr.: Carmen, opera fr. kompozytora Georges'a Bizeta (1838–1875) z 1875 roku. [przypis edytorski]
Carmen Sylva — literacki pseudonim królowej Rumunii Elżbiety (1843–1916). [przypis edytorski]
Carmen — tytułowa postać opery Georges'a Bizeta 1875, kobieta często zmieniająca kochanków, niezdolna do stałego uczucia. [przypis edytorski]
carmina scribentis secessum et otia quaerunt (łac.) — pieśni wymagają samotności i spokoju piszącego. [przypis redakcyjny]
Carnap, Rudolf (1891–1970) — niemiecki filozof, logik i matematyk, jeden z głównych przedstawicieli pozytywizmu logicznego (neopozytywizmu). [przypis edytorski]
Carnavalet — muzeum historyczne Paryża, zawierające cenne zbiory z okresu rewolucji 1789 r. [przypis redakcyjny]
Carné, Marcel (1906–1996) — francuski reżyser, autor melodramatów. [przypis edytorski]
carnifex (łac.) — oprawca, kat. [przypis edytorski]
carnificina (łac.) — katownia. [przypis redakcyjny]
Carnot, Lazare Nicolas Marguerite (1753–1823) — matematyk i inżynier wojskowy, generał fr. wojsk republikańskich; deputowany do Zgromadzenia Prawodawczego, a następnie do Konwentu Narodowego; jako członek Komitetu Ocalenia Publicznego od 1793 r. organizował wojskowość rewolucyjnej Francji, wystawił 14 armii; zw. „organizatorem zwycięstwa”, „Wielkim Carnotem”; w latach 1795–1797 wchodził w skład dyrektoriatu; poglądami polit. bliski jakobinom, przeciwnik łamania konstytucji: nie wziął udziału w zamachu w 1797 r. i był zmuszony uciekać za granicę (do Genewy i Augsburga); przez Napoleona Bonapartego mianowany ministrem wojny w 1800 r., podał się do dymisji w r. 1804; w 1814 r. dowodził obroną Antwerpii; w 1815 r., w okresie 100 dni Napoleona, minister spraw wewn.; w okresie Restauracji pozostawał na emigracji, początkowo w Warszawie, następnie w Magdeburgu, gdzie mieszkał do końca życia. [przypis edytorski]
Carnot, Marie François Sadi, zwany Sadi Carnot (1837–1894) — francuski polityk, od 1881 przewodniczący umiarkowanej lewicy w parlamencie, od 1887 prezydent Francji; zginął zamordowany przez włoskiego anarchistę; był wnukiem Lazare Nicolasa Marguerite Carnota, inżyniera wojskowego i uczestnika rewolucji francuskiej, członka Komitetu Ocalenia Publicznego. [przypis edytorski]
caro amigo (port.) — drogi przyjacielu. [przypis edytorski]
caro facta (łac.) — [ma stać się] ciałem. [przypis redakcyjny]
Carogród — dawna słowiańska nazwa Konstantynopola (ob. Stambuł). [przypis edytorski]
Carogród — dawna słowiańska nazwa Konstantynopola (ob. Stambuł), stolicy cesarzy bizantyjskich. [przypis edytorski]
Carogród — dawna słowiańska nazwa Konstantynopola (ob. Stambuł), stolicy cesarzy bizantyjskich, używana również po zdobyciu tego miasta przez Turków. [przypis edytorski]
Carogród — Konstantynopol. [przypis edytorski]
Carogród — Konstantynopol; ze świątynią Sofii: ze świątynią Hagia Sophia, tj. kościołem Mądrości Bożej. [przypis edytorski]
Carogród — stolica Imperium Osmańskiego, Konstantynopol, dziś: Stambuł. [przypis edytorski]
caro infirma (łac.) — ciało słabe. [przypis edytorski]
Caroline, Caroline… (fr.) — Karolino, Karolino, weź swój kapelusz z kwiatami, swą niedzielną białą suknię i swe małe lakierowane pantofelki…” (popularna piosenka francuska). [przypis redakcyjny]
Caro Lucio (wł.) — drogi Lucio. [przypis redakcyjny]
Carolum Gustavum captivabimus (łac.) — pojmamy Karola Gustawa. [przypis edytorski]
CAROLUS ANNIBAL… — list przetłumaczony w Dodatku II. [przypis edytorski]
Carolus Magnus (łac.), Karol Wielki (ok. 742/747–814) — król Franków, sławny dzięki sukcesom militarnym i dyplomatycznym. Władca mocarstwa rozciągającego się na ziemiach dzisiejszych Niemiec, Francji, Austrii, zachodniej Hiszpanii i północnych Włoch. W r. 800 otrzymał od papieża tytuł cesarza rzymskiego. [przypis edytorski]
caro mio (wł.) — mój drogi. [przypis edytorski]
caro mio (wł.) — mój drogi. [przypis edytorski]
Caro mio (wł.) — Moja droga. [przypis edytorski]
carozza (wł.) — powóz. [przypis edytorski]
Carpaccio, Vittore (1465–1526) — malarz włoski, przedstawiciel szkoły weneckiej. [przypis edytorski]
Marcel Proust, W poszukiwaniu straconego czasu, Strona Guermantes, Strona Guermantes, część druga
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Marcel Proust, W poszukiwaniu straconego czasu, Strona Guermantes, Strona Guermantes, część druga
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Carpamus (…) fies (łac.) — „Pij słodycze! Dopóki żyjesz, twoje będą:/ Wnet staniesz się popiołem, cieniem i legendą” (Aulus Persius Flaccus, Satirae, V, 151; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
carpe diem (łac.) — chwytaj dzień, przen.: używaj życia (formuła z Pieśni Horacego). [przypis edytorski]
Carpe diem (łac.) — chwytaj dzień, przen.: używaj życia (z Horacego). [przypis edytorski]
carpe diem — używaj dnia. Cytata z Horacego pieśń XI ks. I. [przypis redakcyjny]
Carpentras — miasto i gmina w płd.-wsch. Francji, ob. w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże. [przypis edytorski]
car — podbiał (ziele). [przypis redakcyjny]
carpo (łac.) — używam, zbieram. [przypis edytorski]
Carracci, Annibale (1560–1609) — włoski malarz i grafik wczesnego baroku, brat Agostina Carracciego. [przypis edytorski]
carrément (fr.) — otwarcie, bez ogródek. [przypis edytorski]
Carr, Herbert Wildon (1857–1931) — prof. filozofii na Uniwersytecie w Londynie, a następnie na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles (od 1925 r.), wieloletni sekretarz Aristotelian Society. W 1921 r. wydał pracę o teorii monad; zajmował się filozofią Henri Bergsona, Benedetta Croce, Giovanniego Gentile (tłumaczył ich prace na ang.) i Gottfrieda Leibniza. Interesowały go szczególnie problemy relatywizmu poznawczego. Z odkryć nowoczesnej fizyki wyprowadzał wnioski prowadzące do idealizmu metafizycznego (Cogitans Cogitata, 1930). Zaprzeczał zarówno materializmowi, jak i dualizmowi; uznawał, że jedyne rzeczywiste byty, monady, nie należą do świata materialnego, będącego jedynie światem fenomenów. [przypis edytorski]
Carrière, Eugène (1849–1906) — francuski malarz i grafik. [przypis edytorski]
Carrier, Jean Baptiste (1745–1794) — polityk z okresu Rewolucji Francuskiej, wsławiony okrucieństwem podczas pacyfikacji powstania w Wandei. [przypis edytorski]
Carrington, Blake — bohater serialu Dynastia. [przypis edytorski]
carroça (port.) — wóz z dachem, zaprzężony w kilka koni lub mułów. [przypis edytorski]
Carroll, Lewis (1832–1898) — właśc. Charles Dodgson; angielski matematyk, pisarz, poeta oraz fotograf, profesor Uniwersytetu Oksfordzkiego; autor książki Alicja w Krainie Czarów. [przypis edytorski]
Carrotta — niezidentyfikowane miejsce, prawdopodobnie już nieistniejące lub będące owocem fantazji autora, w okolicy Sorrento. Być może chodzi o okolice Sorrento w znaczeniu uogólnionym: Carotto to część składowa historycznej gminy Piano di Sorrento. [przypis edytorski]
Car się ukoronował — koronacja cara Mikołaja I Romanowa na króla Polski odbyła się 24 maja 1829 r. w Sali Senatorskiej na Zamku Królewskim w Warszawie; po obrzędzie para królewska przeszła pieszo do katedry warszawskiej św. Jana drogą utworzoną przez szpalery wojska, wydarzenie obserwowało tysiące gapiów. W istocie na mocy konstytucji, w której zapisana była unia personalna Królestwa Polskiego z Imperium Rosyjskim, Mikołaj I, wstępując na tron rosyjski w grudniu 1825, po śmierci swego starszego brata, Aleksandra I, stawał się zarazem carem Rosji i królem polskiego państwa kongresowego (tzw. „Kongresówki”); późniejsza o niemal cztery lata koronacja w Warszawie była gestem symbolicznym i miała na celu m.in. pozyskanie przychylności Polaków oraz włączenie wojska polskiego w działania wojenne w Turcji (w kwietniu 1828 wybuchła wojna rosyjsko-turecka). [przypis edytorski]
Carson City — stolica amerykańskiego stanu Nevada. [przypis edytorski]
carstwo — państwo rządzone przez cara, tu w znaczeniu: cesarstwo, imperium. [przypis edytorski]
Cartas de Santa Teresa de Jesús (hiszp.) — Listy świętej Teresy od Jezusa (Teresy z Ávili). [przypis edytorski]
carte blanche (fr.) — dosł. białą kartę; dawać carte blanche, oznacza dawać wolną rękę. [przypis edytorski]
carte blanche (fr.) — dosł.: biała karta; dawać carte blanche oznacza dawać wolną rękę, nieograniczone pełnomocnictwo. [przypis edytorski]
carte blanche (fr.) — dosł.: biała karta; dawać carte blanche oznacza dawać wolną rękę, swobodę działania. [przypis edytorski]
carte-blanche (fr.) — dosł. biała karta; przen. dawać komu (mieć itp.) carte-blanche: dawać wolną rękę, swobodę działania. [przypis edytorski]
carte blanche (fr.) — nieograniczone pełnomocnictwo. [przypis edytorski]
carte forte (fr.) — silna karta. [przypis edytorski]
Car tel est mon bon plaisir (fr.) — bo tak mi się podoba. [przypis edytorski]
car tel est notre beau plaisir (fr.) — albowiem takie jest nasze upodobanie (kaprys). Zmieniona zgodnie z popularną interpretacją formuła używana przez królów Francji przy zatwierdzaniu aktów prawnych: car tel est notre (bon) plaisir: albowiem taka jest nasza (dobra) wola. [przypis edytorski]
carthésien sans le savoir (fr.) — kartezjanin (filozof) nieposiadający (odpowiedniej) wiedzy. [przypis edytorski]
Carus amicus Mussoeus… (łac.) — Drogi przyjacielu Muzejosie, ach, dobry Boże, co za pora, tralala, zginiemy w deszczu. [przypis edytorski]
Caruso, Enrico (1873–1921) — słynny włoski śpiewak operowy nazywany „królem tenorów”. [przypis edytorski]
Caruso, Enrico (1873–1921) — włoski śpiewak operowy, określany mianem „króla tenorów”. [przypis edytorski]
Caruso, Enrico (właśc. Errico; 1873–1921) — wł. śpiewak operowy z Neapolu, cieszący się światową sławą na pocz. XX w., zwany „królem tenorów”; od 1903 pierwszy tenor nowojorskiej Metropolitan Opera, występował na największych scenach (takich jak La Scala w Mediolanie, Covent Garden w Londynie, a także opery w Rzymie, Monte Carlo i Paryżu); jako pierwszy zaczął utrwalać swoje arie i kreacje repertuarowe na płytach gramofonowych. [przypis edytorski]
Carycyn — miasto w Rosji, późniejszy Stalingrad, dziś Wołgograd. [przypis redakcyjny]
cary (gw.) — czary. [przypis edytorski]
cary — tu: książęta. [przypis edytorski]
carz (daw.) — władca. [przypis edytorski]
carz (daw.) — władca. [przypis redakcyjny]
carz — dziś popr.: cesarz (chodzi o sułtana). [przypis edytorski]
casa de barbeiro — golibroda. [przypis autorski]
casa del rey (hiszp.) — dom króla. [przypis edytorski]
casa — dom. [przypis autorski]
Casa d'Oro (wł.: Złoty Dom) — jeden z najstarszych pałaców Wenecji, położony nad Wielkim Kanałem; nazwany od złoceń, będących częścią polichromii zdobiącej niegdyś fasadę budynku. [przypis edytorski]
casa (hiszp., r.ż.) — dom. [przypis edytorski]
Casanova, di Seingalt (1725–1798) — włoski pamiętnikarz słynący z miłosnych podbojów i awanturniczego życiorysu, który opisał w Historii mojego życia. Wydanie, do którego dostęp miał Boy, było jeszcze częściowo ocenzurowane. [przypis edytorski]
Casanova, Francesco Giuseppe (1727–1803) — włoski malarz specjalizujący się w scenach batalistycznych; brat Giacomo Casanovy i Giovanniego Battisty Casanovy, również znanego malarza. [przypis edytorski]
Casanova, Giacomo (1725–1798) — włoski pamiętnikarz słynący z miłosnych podbojów i awanturniczego życiorysu, który opisał w Historii mojego życia. [przypis edytorski]
casava (hiszp.; łac. Manihot esculenta) — maniok jadalny. [przypis edytorski]
