Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 3769 przypisów.
Latmos — w mitologii greckiej góra zapomnienia. [przypis edytorski]
lato indiańskie — wczesna jesień. [przypis edytorski]
La tomba? Sotto acqua, signora. (wł.) — Grobowiec? Pod wodą, pani. [przypis edytorski]
Latońska gwiazd ozdobo, co borów masz straże — apostrofa do Diany, córki Latony. [przypis edytorski]
Latona — córka tytana Kojosa, matka Apolla. [przypis edytorski]
Latona (mit. gr.) — jedna z tytanid, matka Apollina i Artemidy. [przypis edytorski]
Latona (mit. gr.) — matka Apollina i Artemidy (ich ojcem był Zeus). Należała do tytanów, drugiego pokolenia bogów (starszego od bogów olimpijskich). [przypis edytorski]
Latonka — tu: Diana, córka Latony. [przypis edytorski]
latoperz, lotokot, bł. latający lemur — rodzaj latających ssaków z rzędu skóroskrzydłych, odżywiających się owocami i kwiatami; obejmuje dwa gatunki: filipiński (Cynocephalus volans) i malajski (Galeopterus variegatus), który w daw. systematyce nosił nazwę Galeopithecus volans. [przypis edytorski]
latorość — latorośl, przen.: potomstwo. [przypis edytorski]
latorośle (daw., r.n.) — dziś popr. w r.ż.: latorośl. [przypis edytorski]
latorośl — potomek. [przypis edytorski]
latorośl Zeusza — syn Zeusa. [przypis edytorski]
latoś (daw., gw.) — tego roku. [przypis edytorski]
latoś (daw., gw.) — w tym roku. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
latoś (daw., gw.)— w tym roku. [przypis edytorski]
latoś (daw.) — w tym roku. [przypis edytorski]
lato św. Marcina — wg włoskiej tradycji 11 listopada to dodatkowy jeden dzień lata otrzymywany od Boga w zamian za jałmużnę z połowy płaszcza; tu: przedłużona młodość, uroda kobiety. [przypis edytorski]
lato św. Marcina — wg włoskiej tradycji 11 listopada to dodatkowy jeden dzień lata otrzymywany od Boga w zamian za połowę płaszcza ofiarowanego przez świętego ubogiemu; tu: przedłużona młodość, uroda kobiety. [przypis edytorski]
lato św. Marcina — wg włoskiej tradycji 11 listopada to dodatkowy jeden dzień lata otrzymywany od Boga w zamian za połowę płaszcza danego jako jałmużna ubogiemu przez św. Marcina. [przypis edytorski]
La Tour, Maurice Quentin de (1704–1788) — francuski malarz portrecista, tworzący przede wszystkim dzieła pastelowe; sportretował m.in. Ludwika XV, Woltera, Rousseau, d'Alemberta, Madame Pompadour. [przypis edytorski]
La Tour, Maurice Quentin de (1704–1788) — francuski malarz portrecista, tworzący przede wszystkim dzieła pastelowe; sportretował m.in. Ludwika XV, Woltera, Rousseau, d'Alemberta, Madame Pompadour. [przypis edytorski]
Latour-Mobourg, Victor de Fay de (1768–1850) — francuski wojskowy i polityk; w bitwie pod Lipskiem utracił nogę; minister wojny (1819–1821). [przypis edytorski]
La Tour, Quentin de (1704–1788) — francuski malarz portrecista. [przypis edytorski]
latowy (gw.) — letni. [przypis edytorski]
la trace de ses pas est épouvantable (fr.) — ślad jego kroków jest przerażający. [przypis edytorski]
La Trappe — miejscowość we Francji, gdzie znajdował się klasztor cystersów, zakonu o surowej regule. [przypis edytorski]
La Traviata — opera Giuseppe Verdiego z 1853 r. [przypis edytorski]
lat temu dwadzieścia — takie określenie daty ślubu rodziców powoduje pewną sprzeczność, ponieważ Herman ma więcej niż 20 lat. [przypis edytorski]
La tua reclama imploro — o Jelsky potente (wł.) — twego potwierdzenia błagam (żądam), o możny Jelsky. [przypis edytorski]
laty — dziś forma N.lm: latami. [przypis edytorski]
laty — dziś popr. forma N. lm: latami. [przypis edytorski]
laty — dziś popr. forma N.lm: latami. [przypis edytorski]
latyfundia — wielkie posiadłości ziemskie. [przypis edytorski]
latyński (rzad.) — związany ze staroż. Rzymianami; łaciński; tu: romański. [przypis edytorski]
Latyna — w grodzie Latyna, w Laurentum. [przypis edytorski]
laty obciążony (starop.) — obciążony latami; stary. [przypis edytorski]
laty (starop. forma) — dziś D.lm: latami; które się laty nic nie odmieniły: które nie odmieniły się nic z upływem lat. [przypis edytorski]
laty (starop. forma) — latami; laty nachylony: nachylony przez lata, pochylony z wiekiem. [przypis edytorski]
lat ze dwadzieścia — dalej w tekście inaczej: dwanaście. [przypis edytorski]
laubzega (niem. Laubsäge; od Laub: liść i Säge: piła) — cienka piła służąca do wyrzynania otworów (również ozdobnych wykrojów) w drewnie. [przypis edytorski]
laubzega — przyrząd do cięcia, wyrzynarka. [przypis edytorski]
laubzega (z niem. Laubsäge) — cienka piła metalowa do wyrzynania otworów i wykrojów w drewnie. [przypis edytorski]
laubzega (z niem. Laubsäge) — wyrzynarka, gilotyna do papieru. [przypis edytorski]
laubzegowe ramki — wykonane laubzegą, cienką piłką do wyrzynania wykrojów w drewnie. [przypis edytorski]
Laudamus (rel., łac. dosł.: chwalmy) — tu: początek hymnu pochwalnego. [przypis edytorski]
laudanum — nalewka z opium, w XVIII–XIX w. używana w niewielkich dawkach jako specyfik na różne dolegliwości. [przypis edytorski]
Lauda, Szoja, Niewiaża — rzeki w środkowej części Litwy. [przypis edytorski]
Laudate Dominum omnes gentes (łac.) — chwalcie Pana wszystkie narody, Psalm 117. [przypis edytorski]
Laudate pueri Dominum (łac.) — Chwalcie, chłopcy, Pana. [przypis edytorski]
Laudate, pueri, Dominum! Laudate! (łac.) — Chwalcie, dzieci, Pana! Chwalcie! (Ps 113 (112)). [przypis edytorski]
laudem (łac.; forma Acc.) — chwałę, pochwałę. [przypis edytorski]
Lauderdale, właśc. James Maitland, ósmy hrabia Lauderdale (1759–1839) — brytyjski polityk i ekonomista; w swojej pracy Inquiry into the Nature and Origin of Public Wealth (Badania natury i pochodzenia bogactwa publicznego, 1804) przedstawił m.in. koncepcję znaną jako paradoks Lauderdale'a: istnieje odwrotna współzależność między majątkiem publicznym a prywatnym; wzrost jednego może nastąpić tylko kosztem spadku drugiego. [przypis edytorski]
Laudetur Jesus Chistus (łac.) — niech będzie pochwalony Jezus Chrystus. [przypis edytorski]
Laudetur Jesus Christus. (łac.) — niech będzie pochwalony Jezus Chrystus. [przypis edytorski]
laudetur Jesus Christus (łac.) — niech będzie pochwalony Jezus Chrystus. [przypis edytorski]
Laudetur Jesus Christus (łac.) — niech będzie pochwalony Jezus Chrystus. [przypis edytorski]
Laudetur Jesus Christus (łac.) — niech będzie pochwalony Jezus Chrytus. [przypis edytorski]
laudetur (łac.) — niech będzie pochwalony; formuła powitalna przyjęta w katolicyzmie. [przypis edytorski]
laudetur (łac.) — niech będzie pochwalony. [przypis edytorski]
laudum (łac.) — rozporządzenie. [przypis edytorski]
laudum (łac.) — wici, wezwanie pod broń; tu M. lm lauda. [przypis edytorski]
laudum — tu: ustawa sejmiku. [przypis edytorski]
laufer (daw.) — bieżnik, podłużna serweta na stół lub ławę. [przypis edytorski]
laufer (daw., z niem.) — goniec. [przypis edytorski]
laufer (daw., z niem.) — sługa biegnący przed pojazdem swego pana; goniec. [przypis edytorski]
laufer — goniec (figura szachowa); najsłynniejsza partia Rudolfa Charouska, po którym być może nazwany jest bohater powieści, to jego zwycięstwo nad mistrzem świata Emanuelem Laskerem odniesione w trakcie turnieju w Norymberdze w roku 1896. Charousek zagrał wówczas odgałęzienie gambitu królewskiego zwane gambitem gońca (1.e4 e5 2. f4 exf4 3.Gc4). [przypis edytorski]
laufer — goniec. [przypis edytorski]
laufer — sługa biegnący przed karetą i torujący jej drogę. [przypis edytorski]
laufer — w gwarze obozowej: goniec obozowy, więzień funkcyjny. [przypis edytorski]
laufer (z niem.) — goniec, biegnący przed orszakiem wielkopańskim. [przypis edytorski]
laufer (z niem.) — goniec, posłaniec. [przypis edytorski]
laufer (z niem.) — goniec. [przypis edytorski]
laufer (z niem.) — goniec; również w szachach. [przypis edytorski]
laufpas (daw.) — wypędzenie ze służby. [przypis edytorski]
Laughton, Charles (1899–1962) — aktor angielski, wybitny odtwórca ról szekspirowskich. Laureat Oscara za rolę pierwszoplanową w filmie Prywatne życie Henryka VIII (1933). [przypis edytorski]
Laura — adresatka sonetów Petrarki. [przypis edytorski]
Laura — ukochana Petrarki, której poświęcony jest tom Canzoniere (Sonety do Laury). [przypis edytorski]
Laura — ukochana włoskiego poety Francesco Petrarki (1304–1374), adresatka jego sonetów. [przypis edytorski]
Laurencia prima fetida — glon należący do krasnorostów. [przypis edytorski]
Laurens, Jean-Paul (1838–1921) — malarz i rzeźbiarz francuski. [przypis edytorski]
laurentyńska epoka (daw. geol.) — czasy prekambryjskie, przed erą paleozoiczną; od nazwy Płaskowyżu Laurentyńskiego we wsch. Kanadzie, zbudowanego z powstałych wówczas skał magmowych i metamorficznych. [przypis edytorski]
l'Aurore (fr.) — Jutrzenka. [przypis edytorski]
laur — roślina o wiecznie zielonych liściach, symbol zwycięstwa. [przypis edytorski]
laur — symbol wybitnych osiągnięć, tak odznaczano w starożytnej Grecji zarówno mistrzów w dziedzinie sportu, jak np. literatury; stąd pochodzi: laureat, czyli uwieńczony laurem. [przypis edytorski]
laur — wawrzyn; w starożytności pierwotnie nagroda w konkurencjach sportowych, potem przyznawana także poetom. [przypis edytorski]
laur — wieniec laurowy był w starożytnej Grecji tradycyjną nagrodą olimpijską. [przypis edytorski]
laur — wieniec z liści wawrzynu w starożytnej Grecji i Rzymie służący do dekoracji zwycięzców. [przypis edytorski]
laury Milcjadesa — nawiązanie do zwycięstwa Ateńczyków w bitwie pod Maratonem w 490 r. p.n.e.; ich wódz (Milicjades) na znak zwycięstwa z Persami wysłał do Aten posłańca z gałązką laurową. Niestety droga była tak męcząca, że posłaniec ten tuż po przekroczeniu bram miasta umarł z wycieńczenia. [przypis edytorski]
Laus Deo, bone intelligo (łac.) — Chwała Bogu, dobrzy rozumiem (powinno być bene: dobrze, zamiast bone, tj. bonae: dobrzy, dobrego a. dobremu). [przypis edytorski]
Laus Tibi, Christe (łac.) — Chwała tobie, Chryste. [przypis edytorski]
Laus tibi, femina! (łac.) — Chwała Tobie, kobieto! [przypis edytorski]
Laus tibi, femina… (łac.) — Chwała tobie, kobieto… [przypis edytorski]
l'autorité, l'honneur et la gloire (fr.) — znaczenie, honor i sławę. [przypis edytorski]
lavabo (łac., fr.) — umywalka; umywalnia. [przypis edytorski]
La Valette a. Lavalette, Antoine (1708–1767) — francuski jezuita, przełożony misji na Martynice. Zaciągnięte przez niego ogromne długi i odmowa spłaty należności przez zakon spowodowały w 1760 wyrok sądowy nakazujący zwrot sumy pod rygorem zajęcia ich mienia. Jezuici odwołali się do parlamentu paryskiego, który w maju 1761 wydał orzeczenie na ich niekorzyść; zbadano nauczanie zakonu począwszy od XVI wieku i oceniono jako szkodliwe. W 1763 zamknięto kolegia jezuickie, w 1764 król podpisał edykt o wygnaniu zakonników z kraju. [przypis edytorski]
Lavalette, Antoine Marie de (1769–1830) — francuski polityk i wojskowy, stronnik Napoleona; po upadku cesarstwa skazany na śmierć (21 listopada 1815), w nocy poprzedzającej wykonanie wyroku uciekł z celi w ubraniu żony, która pozostała w wiezieniu zamiast niego, i przedostał się za granicę. [przypis edytorski]
La Valette — stolica Malty. [przypis edytorski]
La Vallière, Louise de (1644–1710) — faworyta króla Francji Ludwika XIV; jednym z głównych wątków powieści przygodowej A. Dumasa Wicehrabia de Bragelonne (1847–1850) jest nieszczęśliwa miłość tytułowego bohatera do Luisy de La Vallière, która chce zostać dwórką króla. [przypis edytorski]
Lavater, Johann Caspar (1741–1801) — szwajcarski poeta, duchowny i kaznodzieja, zwolennik tezy, że nauki przyrodnicze poświadczają słuszność objawienia, odwołując się do nauk przyrodniczych; w medycynie autor koncepcji mówiącej o odwzorowaniu duszy w rysach twarzy i kształcie czaszki (fizjonomiki). [przypis edytorski]
