Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 161418 przypisów.

Suchard, Philippe (1797–1884) — szwajcarski przemysłowiec, producent czekolady. [przypis edytorski]

Suchodolski, Bohdan (1903–1992) — polski filozof i historyk kultury. [przypis edytorski]

Suchodolski, poseł chełmski, nie omieszkał zaraz domagać się, aby Naród (…) kazał natychmiast, jeszcze na otwartym występku imać żadnej własności nie mającego zbrodnia — Suchodolski wystąpił z wnioskiem 5 czerwca 1789; Poniński był od r. 1784 bankrutem; żył wyłącznie z żołdu obcego i z pensji podskarbińskiej; można go więc było uwięzić, mimo że nie był jeszcze przekonany sądownie, gdyż prawo neminem captivabimus dotyczyło tylko obwinionych, odpowiadających majątkowo za niestawiennictwo (wyjaśnił to poseł Morski, na posiedzeniu Sejmu 8 czerwca). [przypis redakcyjny]

Suchorzewski, Tadeusz (1779-1852) — polski oficer; brał udział w wojnie z Austrią w 1809 jako szef szwadronu, w kampanii moskiewskiej 1812 pułkownik i dowódca pułku; generał brygady armii Królestwa Polskiego i generał brygady powstania listopadowego. [przypis edytorski]

suchotnica — kobieta chorująca na suchoty (tj. ostatnie stadium gruźlicy). [przypis edytorski]

suchotniczy — cechujący gruźlika. [przypis edytorski]

suchotniczy — charakterystyczny dla suchotnika, tj. chorego na gruźlicę. [przypis edytorski]

suchotniczy — tu: wyglądający jak organizm zniszczony przez suchoty, tj. ostatnią fazę gruźlicy, prowadzącą do śmierci. [przypis edytorski]

suchotniczy — tu: wyglądający jak zniszczony przez suchoty, tj. ostatnią fazę gruźlicy, prowadzącą do śmierci. [przypis edytorski]

suchotnik (daw.) — człowiek chorujący na suchoty, tj. gruźlicę płuc, która w szybkim czasie doprowadzała do ciężkiego wyniszczenia i śmierci; prątka gruźlicy, wywołującego tę chorobę, odkryto w 1882, pierwszą szczepionkę na gruźlicę opracowano w 1921. [przypis edytorski]

suchotnik (daw.) — gruźlik. [przypis edytorski]

suchotnik — gruźlik. [przypis redakcyjny]

suchotnik — osoba cierpiąca na gruźlicę płuc. [przypis edytorski]

suchoty (daw.) — gruźlica płuc. [przypis edytorski]

suchoty — śmiertelna choroba płuc; najcięższa postać gruźlicy. [przypis edytorski]

suchoty — tu: ścisły post. [przypis edytorski]

Such reconstructions are legitimate for an Ethnographer, as well as for a historian. But it is a duty of the former as well as of the latter to show his sources as well as to explain how he has manipulated them. In one of the next chapters, Chapter XVIII, Divisions XIV-XVII, a sample of this methodological aspect of the work will be given, although the full elaboration of sources and methods must be postponed to another publication. [przypis redakcyjny]

such things (ang.) — takie rzeczy. [przypis tłumacza]

Suchy Żleb — jeden ze żlebów opadających do Doliny Kondratowej z Giewontu. [przypis edytorski]

sucysko (gw.) — suczysko (forma augmentatywna od: suka). [przypis edytorski]

sudana (daw.) — smukła, zgrabna. [przypis edytorski]

sudanny (daw.) — smukły. [przypis redakcyjny]

sudanny — kształtny, zgrabny. [przypis edytorski]

Sudan — tu: kraina geograficzna i historyczna w Afryce, rozciągająca się na sawannach pomiędzy Sahelem, na południe od Sahary, a obszarem wilgotnych lasów równikowych, od Wyżyny Abisyńskiej aż po Ocean Atlantycki. [przypis edytorski]

sudarium — chustka do otarcia potu. [przypis redakcyjny]

Suda — uroczysty poczęstunek z okazji bar-micwy. [przypis edytorski]

Suder-Jutlant — południowa Jutlandia. [przypis redakcyjny]

Sudermann, Hermann (1857–1928) — dramaturg niemiecki. [przypis edytorski]

Sudermann, Hermann (1857–1928) — niem. dramaturg i prozaik; utworami scenicznymi (Honor, Gniazdo rodzinne) zdobył wielką popularność i zasłynął jako czołowy autor naturalistyczny. [przypis edytorski]

Sudermann, Hermann (1857–1928) — niemiecki dramaturg i powieściopisarz; jego sztuki łączyły naturalizm z cechami francuskiego dramatu mieszczańskiego. [przypis edytorski]

Sudermann, Hermann (1857–1928) — pisarz niemiecki, rodem z Prus Wschodnich; debiutował 27 XI 1889 r. w teatrze Lessinga dramatem Die Ehre („Honor”); autor powieści obyczajowo-ziemiańskich (Frau Sorge, 1857). [przypis edytorski]

Suderwa Wirszyłłowska — Wierszyłłowie, ród dzisiaj wygasły, miał właśnie w tych stronach swoje posiadłości. O kilkanaście kart później obszerniej o nich powiémy, tutaj przytoczymy z Dworzanina Górnickiego anegdotę dotyczącą się Suderwy Wierszyłowskiéj, czyli dzisiejszego Zameczka: „Jakoważ też niedawno posługa była Pana Kaspra Zebrzydowskiego z Panem Krzysztofem Krupskim, którzy na Dworze Pana naszego znacznie stojąc, to to, to owo nieszkodliwego, jako są obadwa nie prostacy, a Pan Zebrzydowski i uczony k'temu, wyrządzają towarzystwu. Ci tedy jednego czasu w Wilnie, gdy był owies niepomału drogi, a na koniec ani go dostać możno: ubrali dwu pachołkow nieznajomych i wyuczywszy ich wszystkiego, posyłali imieniem J. M. Pana Wierszyła Kasztelana Wileńskiego, od jednego do drugiego Dworzanina, darując im Ceduły temu na 50, temu na 30, temu na 10, wedle każdego kondycyej, beczek owsa: a każdy miał słać poń do Dworu Pańskiego, tuż nad Wilnem, który Rajem zową. Co gdy Pan Zebrzydowski z Panem Krupskim sprawił, a każdy z Dworzan onéj cedule, jako w skąpy rok, był bardzo rad, zszedszy się na Zamek, poczęli się pytać: tobie wiele beczek, a tobie wiele. Już drugiemu pocznie być niemiło, że mniej niż towarzysz wziąć miał. Także kto woźnikow na ten czas nie miał, ten najął furmana, abo u którego z Panów Rad na odwoz wyprosił koni, i posłał do Raju po owies. A tam już też byli dobrze przed tym zasłali, kto miał te wozy pociągnąć daléj. Przyjechał pierwszy do Raju, pyta, gdzie owies rozdają: Odpowiedział mu pachołek on zasłany, z Litewska, iż ta wołość, która go wiezie, nie mogła tu, prawi, dzisia dociągnąć, w Suderwie została, a tak jedźcie tam, wedle Ceduły wam oddadzą. Także każdemu powiedział, kto jedno do Raju przyjechał. Owo pierwszy ten pachołek, który do Suderwie, która od Raju jest w dobrej mili, po owies przyjechał, pytawszy się na Zamku, pod Zamkiem i wszędy indziéj, a nie mogąc się o owsie dowiedzieć, do domu woźnicy nawrócić i poganiać kazał, woz pięknie przykrywszy, aby nie sam tylko ciągnął koła. Mało co ten od Suderwie odjechał, ali drudzy bieżą wyścigając się i pytając: A owies jest? On odpowiedział, że jest: Jedno, prawi, na Zamek prosto, tam go wam odmierzą. Przyjadą i ci, obaczą że błazeństwo, jadą takież nazad, a kogo potkają każdemu o owsie dobrą otuchę czynią: owa się wszyscy obeszli, a próżne wory wieźli do domu. Nazajutrz jedni się gniewali i łajali: Bodaj mi to zabit czynił: a drudzy się śmiali, zwłaszcza kiedy na Zamek to przyszło: bo Król J. M. o wszystkim wiedzieć musiał, i miał nie małą biesiadę, dworując z tych, którzy się o ten żart gniewali”. [przypis autorski]

Sudety — łańcuch górski na obszarze Polski, Czech i Niemiec. [przypis edytorski]

sudny — N.lm. winien brzmieć sudnami, tj. okrętami. [przypis edytorski]

Sudores (…) videmus — Lucretius, De rerum natura, III, 155. [przypis tłumacza]

sudowski kąt na Samii — w kącie tym przetrwali Sudowie do XVI wieku. Tłumacz pruskiego katechizmu z r. 1545 zaręcza, że „Sudowie, chociaż mowa ich nieco grubsza (etwas nyderigen), wkładają się dobrze w pruszczyznę samijską tego katechizmu i rozumieją wszystkie słowa”. O ich ofiarowaniu kozła i o innych obrzędach, pogrzebowych i weselnych, pomówimy niżej. [przypis redakcyjny]

sudunėjo — sudundėjo. [przypis redakcyjny]

sudy (z ros.) — tu; bywaj tu; chodź tu. [przypis redakcyjny]

sudžia — teisėjas. [przypis edytorski]

S. Udziela, Świat nadzmysłowy ludu krakowskiego…. „Wisła”„t. XIV, 1900, s. 399, 400, 406, 411. [przypis autorski]

Südekum, Albert (1871–1944) — niemiecki dziennikarz i polityk socjaldemokratyczny, od 1900 członek Reichstagu, jeden z najaktywniejszych parlamentarzystów SPD. [przypis edytorski]

Südtirol — Południowy Tyrol. W tym regionie, należącym od 1919 roku do Włoch, mieszkała znaczna liczba ludności niemieckojęzycznej, która protestowała przeciw przymusowej italianizacji. [przypis edytorski]

suėj’ — trump.: suėjo. [przypis edytorski]

Sündermann, Ludwig (1869–1936) — austro-węgierski szef sztabu generalnego w trakcie I wojny światowej. [przypis edytorski]

sündige gut aber glaube besser (niem.) — grzesz dobrze, ale wierz lepiej. [przypis edytorski]

Sue — bohaterka Judy nieznanego Hardy'ego. [przypis edytorski]

Sue Ryder (1923–2000) — brytyjska działaczka charytatywna, w czasie II wojny światowej służyła w polskiej sekcji Kierownictwa Operacji Specjalnych. [przypis edytorski]

Suez — miasto położone w Egipcie niedaleko od Kanału Sueskiego. [przypis edytorski]

suffecit tanto oneri caput (łac.) — wybrał głowę do takiego brzemienia. [przypis redakcyjny]

sufficere (łac.) — wystarczyć. [przypis redakcyjny]

sufficit (łac.) — dość (powiedzieć). [przypis redakcyjny]

Sufficit (…) poscit — Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, 90, [przypis tłumacza]

sufflaminandus est — zahamować go! [przypis tłumacza]

Suffragan de Plocko — kto był sufraganem płockim podówczas, stwierdzić nie zdołałem. Z następnych listów J. Kazim. dowiadujemy się, że ten sufragan został mianowany przez króla w r. 1664 opatem Paradyżu. Otóż autor artykułu o „Paradyżu” w „Słown. geogr. pol.” zapisuje, że w r. 1664 opatem Paradyżu został Zygmunt Czyżowski i był nim do r. 1666. Zapewne więc o nim tutaj mowa. [przypis autorski]

suffragari (łac.) — dopomóc. [przypis redakcyjny]

suffragia (łac.) — pomoc. [przypis redakcyjny]

suffragium (łac.) — głos w wyborach, prawo głosu, tu B. lm: suffragia: głosy. [przypis redakcyjny]

suffragium (łac.) — głos w wyborach, prawo głosu, tu B. lm suffragia: głosy. [przypis redakcyjny]

suffragium (łac.) — prawo głosu; tu B. lm suffragia. [przypis redakcyjny]

Suffundere (…) effundere (łac.) — „Raczej powinieneś twarz człowieka krwią wstydu zarumienić, aniżeli twe ręce jego krwią ubroczyć” (Tertullianus, Apologeticum; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

sufi — wyznawca sufizmu, mistycyzmu islamskiego. [przypis edytorski]

sufler — osoba podpowiadająca aktorom tekst roli podczas przedstawień, ukryta zwykle w budce na przodzie sceny lub za kulisami. [przypis edytorski]

sufler — osoba podpowiadająca aktorom tekst w trakcie spektaklu. [przypis edytorski]

sufolckie (książę) — z Suffolk. [przypis redakcyjny]

sufragan — biskup pomocniczy. [przypis edytorski]

sufragan (z łac.) — biskup pomocniczy, podlegający biskupowi. [przypis edytorski]

sufragium (łac. suffragium) — głos w wyborach. [przypis edytorski]

sufrażetki a. sufrażystki — radykalne aktywistki na rzecz praw wyborczych dla kobiet działające w Wielkiej Brytanii na pocz. XX w.; stosowały ostre formy protestu, a nawet przemoc. [przypis edytorski]

sufrażetki a. sufrażystki (z łac. suffragium: głos wyborczy) — radykalne aktywistki na rzecz praw wyborczych dla kobiet działające w Wielkiej Brytanii na pocz. XX w.; stosowały ostre formy protestu, a nawet przemoc. [przypis edytorski]

su (fr. sou) — drobna moneta francuska, używana do 1795. [przypis edytorski]

su (fr. sou) — drobna moneta, używana we Francji do 1795 r.; słowo przetrwało w języku fr. do dziś jako pot. określenie pieniędzy. [przypis edytorski]

sugestioner — tu: hipnotyzer. [przypis edytorski]

sugestionować — dziś: sugerować, wywierać wpływ, skłaniać do czegoś. [przypis edytorski]

sugestionować — dziś: sugerować; zasugestionować czyjeś obawy: wpłynąć na czyjeś obawy, używając sugestii. [przypis edytorski]

sugestionujący — dziś: sugestywny. [przypis edytorski]

sugestyjny — dziś popr.: sugestywny. [przypis edytorski]

suggessit (łac.) — poduszczył, namówił. [przypis redakcyjny]

suggestionis falsi (łac.) — sugerowania nieprawdy. [przypis edytorski]

suggestion mentale (fr.) — sugestia psychiczna (oddziałująca na umysł). [przypis edytorski]

suglebę — praradę standumą. [przypis edytorski]

sugobtuvės — sutuoktuvės. [przypis edytorski]

suhak — gatunek antylopy występujący na terenach Azji. [przypis edytorski]

Sui eum non receperunt — quotquot autem non receperunt annon erant sui (łac.) — „Swoi go nie przyjęli, a ci, co go nie przyjęli czy byli swoimi?”. [przypis tłumacza]