Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159855 przypisów.

Pyto — dawna nazwa Delf, siedziby wyroczni Apollina, w której wróżyła Pytia. [przypis edytorski]

Pytokleides z Keos (V w. p.n.e.) — uznany muzyk grecki, działający w Atenach pod patronatem Peryklesa, którego nauczał; niektórzy przypisywali mu wynalezienie miksolidyjskiej skali muzycznej. [przypis edytorski]

pytonissa na trójnogu — w staroż. Grecji Pytia, wieszczka Apolla w świątyni w Delfach, która siedząc na trójnogu w podziemnym pomieszczeniu, odurzona oparami, w transie udzielała niejasnych przepowiedni na przekazane jej pytania. [przypis edytorski]

pytonissa — starożytna wieszczka; w staroż. Grecji Pytia, wieszczka Apolla w świątyni w Delfach, która siedząc na trójnogu w podziemnym pomieszczeniu, odurzona oparami, w transie udzielała niejasnych przepowiedni na przekazane jej pytania. [przypis edytorski]

pytonissa — w staroż. Grecji: Pytia, wieszczka Apolla w świątyni w Delfach, która siedząc na trójnogu w podziemnym pomieszczeniu, odurzona oparami, w transie udzielała niejasnych przepowiedni na przekazane jej pytania. [przypis edytorski]

Pyton (mit. gr.) — olbrzymi wąż, strażnik wyroczni w Delfach. [przypis edytorski]

Pyton (mit. gr.) — olbrzymi wąż, syn Gai, strażnik wyroczni w Delfach, zabity przez Apollina, który następnie objął w posiadanie wyrocznię i ustanowił ośrodek swojego kultu. [przypis edytorski]

Pyton (mit. gr.) — także: Delfyne; olbrzymi wąż (a. smok), syn Gai, strażnik wyroczni Temidy w Delfach; Apollo (stąd „strzały słońca”) zabił Pytona, a jego zwłoki pochował pod kamieniem zw. omphalos (tzn. pępek; axis mundi), następnie jako ekspiację ustanowił igrzyska pytyjskie. [przypis edytorski]

pytyjska na trójnogu kapłanka — Pytia, kapłanka świątyni Apolla w Delfach w starożytnej Grecji, słynąca z niejasnych przepowiedni, które wygłaszała wśród dymów i oparów wydobywających się ze skalnej pieczary; wróżyła, siedząc na trójnogu. [przypis edytorski]

pytyjskie wieszczby — przepowiednie wyroczni Apollina w Delfach, wypowiadane za pośrednictwem kapłanki zwanej Pytią, cieszące się najwyższym poważaniem starożytnych. [przypis edytorski]

pytyjski — tajemniczy (od imienia Pytii, kapłanki w wyroczni Apollina w Delfach). [przypis edytorski]

pytyjski — taki jak u Pytii; Pytia: kapłanka świątyni Apollina w Delfach w starożytnej Grecji, słynąca z niejasnych przepowiedni, które wygłaszała wśród dymów i oparów wydobywających się ze skalnej pieczary. [przypis edytorski]

pytyjski władca — główną świątynią Apollina była pytyjska wyrocznia w Delfach (pytia: kapłanka udzielająca proroczych odpowiedzi). Przed pałacem Agamemnona stoi posąg Apollina i do niego zwraca się poseł z powitaniem. [przypis redakcyjny]

pyżgać (reg.) — uciekać, rzucać się. [przypis edytorski]

pyzy (pot.) — wydatne policzki. [przypis edytorski]

PZL — Państwowe Zakłady Lotnicze, założone w 1928 roku, mieściły się początkowo przy ul. Puławskiej. W 1935 r. przeniesiono je na Okęcie, a w 1936 r. na teren Palucha. W czasie wojny prowadzono w nich remonty silników na potrzeby Luftwaffe. Obecny adres PZL to al. Krakowska 110/114. [przypis edytorski]

q.e.d. — skrót od łacińskiego zwrotu quod erat demonstrandum (co było do udowodnienia), używanego jako znak zakończenia wyprowadzonego dowodu. [przypis edytorski]

q.e.d. — skrót od łac. quod erat demonstrandum: co było do udowodnienia; wyrażenie używane na zakończenie dowodu filozoficznego lub matematycznego. [przypis edytorski]

Qingyuan — jap. Seigen (?–740) Chiński mistrz chan z okresu dynastii Tang. Powszechnie znany jako Qingyuan Xingsi (jap. Seigen Gyōshi). Uważany za jednego z najbardziej wybitnych uczniów — obok Nanyue Huairang (patrz przyp. niżej) — Huinenga. [przypis tłumacza]

Qua (…) arces — Propertius, Elegiae, III, 5, 26. [przypis tłumacza]

Quacabundus — Toyotomi Hideyoshi (1537–1598), japoński wojownik i władca, drugi z „trzech zjednoczycieli”, od ok. 1590 sprawujący rządy nad całym krajem. Nosił tytuł kampaku (regenta lub pełnomocnika cesarza), stąd łacińskie określenie quacabundus (z jap. kampaku-dono: szanowny pan regent). W 1597 Hideyoshi nakazał pojmać grupkę chrześcijan, misjonarzy i Japończyków, których z jego rozkazu torturowano, pokazywano okaleczonych w miastach całej Japonii, po czym ukrzyżowano. Hideyoshi powoływał się przy tym na tezę głoszoną przez Skargę, że nie da się utrzymać pokoju w państwie, w którym pojawia się nowa, druga religia przeciwko ustalonej starej. [przypis edytorski]

quadrivium i trivium (łac.) — tradycyjne łacińskie nazwy grup dziedzin wiedzy obejmujących łącznie tzw. siedem sztuk wyzwolonych, stanowiących podstawę kształcenia w średniowiecznej Europie; na trivium, nauczane na poziomie niższym, składały się trzy przedmioty humanistyczne (gramatyka, retoryka i dialektyka), natomiast quadrivium, wykładane na poziomie wyższym, obejmowało cztery przedmioty matematyczne (arytmetyka, geometria, astronomia oraz muzyka). [przypis edytorski]

Quad si dixerint ad te: Quo egrediemur? dices ad eos (…) (łac.) — A jeśliby rzekli: Dotąd pójdziemy? Tedy im rzeczesz: Tak mówi Pan: Kto oddany na śmierć, na śmierć; a kto pod miecz, pod miecz; a kto na głód, na głód, a kto w niewolę, w niewolę. [przypis tłumacza]

Quae (…) agri — Ovidius, Tristia, III, 10, 65 i Claudianus, In eutropium I, 244. [przypis tłumacza]

Quae (…) angustiae — Cicero, De natura deorum, I, 31. [przypis tłumacza]

quaedam secretiora (łac.) — niektóre większe sekrety. [przypis redakcyjny]

quae (…) delectant — Cicero, Tusculanae quaestiones [Tusculanae disputationes], 5. [przypis tłumacza]

Quae (…) divis (łac.) — Czego byś nie mógł spełnić, chyba gdybyś bogów/ Wręcz unicestwił (Aulus Persius Flaccus, Satirae, II, 4; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Quae (…) facit — Ovidius, Amores, III, 4, 4. [przypis tłumacza]

Quae (…) fixa — Enniusz u Cycerona: Cicero, De senectute 1. [przypis tłumacza]

Quae (…) fuerunt — Cicero, De natura deorum, 1, 8. [przypis tłumacza]

Quae fuit (…) occidissent — Cicero, De natura deorum, I, 1, 6. [przypis tłumacza]

Quae (…) genae — Horatius, Odae IV, 10, 7. [przypis tłumacza]

quae (…) impendet — „Co wisi nad człowiekiem jak skała nad Tantalem” (Cicero, De finibus bonorum et malorum, I, 18; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Quae mare (…) discors — Horatius, Epistulae, I, 12, 16. [przypis tłumacza]

Quae medicamenta non sanant, ferrum sanat; quae ferrum non sanat, ignis sanat — czego leki nie uzdrowią, to uleczy żelazo, czego żelazo nie uzdrowi, to uleczy ogień; red. WL. [przypis edytorski]

Quaenam (…) Saevitia — Claudianus, In eutropium I, 24. [przypis tłumacza]

quae (…) peti — Cicero, De finibus bonorum et malorum, II, 15. [przypis tłumacza]

Quaeque aliae gentes ubi frigore constitit Ister (łac.) — i pewne inne narody, gdzie Ister mrozem skuty. [przypis edytorski]

quae regio in terris — jakaż kraina na ziemi (nie jest pełna naszej pracy; urwany cytat: Quae regio in terris nostri non plena laboris, Wergiliusz, Eneida, I, 460). [przypis edytorski]

quaerens, quem devoret (łac.) — [tamquam leo rugiens circuit,] quaerens quem devoret — [jak lew ryczący krąży,] szukając kogo by pożarł; Wulgata, 1 P 5, 8; o diable. [przypis edytorski]

Quae res nihil commune inter se habent, earum una alterius causa esse non potest (łac.) — Spośród dwóch rzeczy, które nie posiadają nic ze sobą wspólnego, nie może stać się jedna przyczyną drugiej. [przypis autorski]

Quae res (…) non potes (łac.) — Sprawa ta nie podlega ani rozsądkowi, ani metodzie; rozwagą nie da się kierować. [przypis tłumacza]

Quaeris (…) loco (łac.) — „Pytasz, gdzie będziesz po śmierci, mój pilny? Tam, gdzie żyją te twory, co się nie rodziły” (Seneca [Minor], Troades, II, 398; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Quaerite (…) labor — Lucanus, Pharsalia, I, 417. [przypis tłumacza]

quaerulari (łac.) — żale rozwodzić. [przypis redakcyjny]

quaestionis (łac.) — wspomniana. [przypis edytorski]

quae sunt mei muneris (łac.) — które należą do mego urzędu. [przypis redakcyjny]

Quae (…) sunt — Seneca, Epistulae, XXXIX. [przypis tłumacza]

Quae tellus (…) ferat (łac.) — „Gdzie ziemia lodem krzepnie, gdzie od żaru pęka/ I jaki wiatr twe żagle do Italii pędzi” (Propertius, Elegiae, IV, 3, 39; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Quae (…) venit — Ovidius, Epistulae V, 8. [przypis tłumacza]

Quae veritati (…) simplex (łac.) — „Mowa, która ma przedstawić prawdę, niechaj nie będzie zawiła, lecz prosta” (Seneca [Minor], Epistulae morales ad Lucilium, 40; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Quae (…) videri — Lucretius, De rerum natura, V, 123. [przypis tłumacza]

Qua facie (…) quidem est — Cicero, Tusculanae disputationes, I, 28. [przypis tłumacza]

quai des Orfèvres (fr.) — Nabrzeże Złotników; budynek w Paryżu przy quai des Orfèvres 36, na wyspie Cité na Sekwanie, mieści komendę kryminalną paryskiej prefektury policji. [przypis edytorski]

Qu' ai-je oublié? (fr.) — O czym to ja zapomniałem? [przypis edytorski]

qua intentione (łac.) — w jakim zamiarze. [przypis redakcyjny]

quakeress (ang.) — kwakierka, członkini protestanckiej grupy wyznaniowej. [przypis edytorski]

qua (łac.) — jako. [przypis edytorski]

Qualem commendes (…) pudorem — Bacz pilnie, kogo polecasz, by ci potem cudze grzechy nie przyniosły wstydu. [przypis tłumacza]

Qual (…) grosse — Tasso, Jerozolima wyzwolona XII, 63. [przypis tłumacza]

Qualis artifex pereo — jakiż artysta ginie w mej osobie (miały to być ostatnie przed śmiercią słowa Nerona). [przypis edytorski]

qualis artifex pereo (łac.) — jaki artysta ginie w mojej osobie (przedśmiertne słowa Nerona). [przypis edytorski]

Qualis (…) ebur — Vergilius, Aeneida, X, 134. [przypis tłumacza]

Qualis (…) relinquit — Vergilius, Aeneida, XI, 624. [przypis tłumacza]

Qualis (…) resolvit — Vergilius, Aeneida, VIII, 589. [przypis tłumacza]

qualis vestis erit, talia corda gerit (łac.) — jaki jest ubiór, takież kryje on i serce. [przypis tłumacza]

qualitatem (łac. forma B.) — własność. [przypis redakcyjny]

qualitates (łac.) —przymioty. [przypis redakcyjny]

qualitates (łac.) — zalet. [przypis redakcyjny]

qualitates occultae — Scholastycy rozumieli przez to własności rzeczy niedające się wyprowadzić z przyjętych własności pierwotnych i będące rzekomo wynikiem tajemniczego wpływu ciał niebieskich. [przypis redakcyjny]

qu'allait il faire dans cette galère (fr.) — cóż miałby robić na tej galerze; słynny cytat z Szelmostw Skapena Moliera. [przypis edytorski]

qu'allait — il faire donc, dans cette galère? — zniekształcony cytat z Szelmostw Skapena Moliere'a, gdzie było: Que diable allait-il faire dans cette galère, tj. jaki diabeł przybędzie tą galerą? [przypis edytorski]

Quam (…) domus — Ovidius, Tristia, IV, 169. [przypis tłumacza]

quam felicissime, diutissime regnet (łac.) — oby jak najszczęśliwiej i najdłużej panował. [przypis redakcyjny]

quam in adversis (łac.) — jako też i w niepomyślnych (okolicznościach). [przypis redakcyjny]

Quam multi Lybico (…) tellus — Vergilius, Aeneida, VII, 718. [przypis tłumacza]

quam (…) norunt (łac.) — której uczeni raczej domyślają się niż ją znają. [przypis tłumacza]

quam primum (łac.) — Fragm. 926. [przypis tłumacza]

quamquam (łac.) — chociaż; tutaj w znaczeniu: zdanie, opinia. [przypis redakcyjny]

Quam temere in nosmet legem sancimus iniquam (łac.) — Jakże pochopnie zgadzamy się z niesprawiedliwym prawem godzącym w nas samych (Horacy, Satyry I, 3, 67). [przypis edytorski]

quam vereri (…) possent (łac.) — „A powinni ją czcić, chociażby jej pojąć nie mogli” (Cicero, Tusculanae disputationes, V, 1; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Quamvis (…) Hermogenes — Martialis, Epigrammata, XII, 29. [przypis tłumacza]

Quamvis iuxta leges humanas et divinas (…) solvat marcas etc. (łac.) — Chociaż według praw ludzkich i boskich wszelki mężobójca powinien być karany gardłem, jednak my Polacy, surowość tę łagodząc, postanawiamy, że szlachcic, zabójca szlachcica, zapłaci grzywien itd. [przypis redakcyjny]

quand à sa personne, c'est une… (fr.) — jeśli o nią chodzi, jest ona… [przypis edytorski]

quand'era in parte altr'uom da quel ch'io sono — kiedy byłem po części innym człowiekiem, niż dzisiaj; Petarca, Sonet I, w. 4. [przypis redakcyjny]

quand il montrera a Celadon (…), car il n'y a rien au monde de si plaisant. Il sait encore 1000 secrets (fr.) — kiedy pokaże Celadonowi, ponieważ nie ma zabawniejszej rzeczy na świecie. Zna jeszcze tysiąc sekretów. [przypis edytorski]

„Quand Madelon vient nous verser à boire…” (fr.) — fragment z La Madelon, piosenki popularnej we Francji podczas I wojny światowej, w tłum. „Kiedy Madelon był nam podawany (do picia)”. [przypis edytorski]

quand même (fr.) — jak zawsze. [przypis edytorski]

quand même (fr.) — jednak; mimo wszystko. [przypis edytorski]

quand même (fr.) — jednak. [przypis edytorski]

quand même (fr.) — mimo wszystko. [przypis edytorski]

quand même (fr.) — przecież; jednak. [przypis edytorski]

quand même (fr.) — przecież, jednak; wciąż; mimo wszystko. [przypis edytorski]

quand meme (fr.) — pomimo wszystko. [przypis redakcyjny]