Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | polski
Znaleziono 7181 przypisów.
wiekopomny faraon Seti — najpewniej Seti I (1294–1279 p.n.e.), faraon XIX dynastii, ojciec Ramzesa Wielkiego. Przeprowadził wyprawy wojenne w Palestynie i Syrii, pokonując bunty i odzyskując dla Egiptu tereny utracone na rzecz Hetytów za czasów Echnatona. Rozbił plemiona libijskie, które najechały Deltę. Uważany za odnowiciela imperialnej świetności Egiptu. [przypis edytorski]
wiek ostateczniejszy (starop.) — starość. [przypis edytorski]
wieko — tu: okładka. [przypis edytorski]
wiekować (daw.) — długo gdzieś pozostawać. [przypis edytorski]
wiekować (daw., gw.) — trwać wiek; tu: żyć sto lat. [przypis edytorski]
wiekować (daw., pot.) — pozostawać gdzieś bardzo długo (względnie: zbyt długo). [przypis edytorski]
wiekować — trwać przez wieki. [przypis edytorski]
wiekować — trwać. [przypis edytorski]
wiekuistem — daw. forma dla r.ż. i r.n.; dziś: wiekuistym. [przypis edytorski]
wiekuj — zapewne: żyj na wieki. [przypis edytorski]
wieku naszego — w naszym wieku. [przypis edytorski]
wiek XX jeszcze przed wielką wojną światową nazwano wiekiem dziecka — tytuł Wiek dziecka nosi wydana w roku 1900 głośna, przetłumaczona na wiele języków książka Ellen Key, w której autorka przedstawiła projekt wychowania i edukacji oparty uznaniu prawa dziecka do swobodnego rozwoju, bez kar cielesnych, indoktrynacji militarystycznej i religijnej. [przypis edytorski]
wielą — dziś popr. forma N. l. mn.: wieloma. [przypis edytorski]
wielą — dziś popr.: wieloma. [przypis edytorski]
wielą gwiazdami — dziś: wieloma gwiazdami. [przypis edytorski]
wiela (daw., gw.) — wiele. [przypis edytorski]
wiela (daw.) — wiele. [przypis edytorski]
wiela — dziś popr.: wielu. [przypis edytorski]
wiela (gw.) — ile. [przypis edytorski]
wiela (gw.) — tu: ile. [przypis edytorski]
wiela (gw.) — wiele. [przypis edytorski]
Wieland, Christoph Martin (1733–1813) — niemiecki poeta i prozaik; autor m.in. poematu epickiego Oberon (1780). [przypis edytorski]
Wieland, Christoph Martin (1733–1813) — niemiecki poeta i prozaik, pierwszy tłumacz Shakespeare'a na jęz. niemiecki; autor m.in. powieści Agaton (1776), jednego z pierwszych utworów z gatunku Bildungsroman (przedstawiającego proces psychologicznego, moralnego i społecznego formowania się osobowości głównego bohatera). [przypis edytorski]
Wieland, Christoph Martin (1733–1813) — niemiecki poeta i prozaik, przedstawiciel oświecenia; autor m.in. powieści Agaton (1776), jednego z pierwszych utworów z gatunku Bildungsroman (przedstawiającego proces psychologicznego, moralnego i społecznego formowania się osobowości głównego bohatera). [przypis edytorski]
Wieland, Christoph Martin (1733–1813) — niemiecki poeta i prozaik. [przypis edytorski]
Wieland, Christoph Martin (1733–1813) — poeta i prozaik niem., pierwszy tłumacz Shakespeare'a na jęz. niem. (autor przekładów prozą), założyciel i wieloletni redaktor wpływowego pisma „Der teutsche Merkur” o tematyce literacko-kulturalnej; autor kilku utworów istotnych w historii literatury niem. ze względu na różnego rodzaju nowatorstwa, np. dramatu wierszem białym Lady Johanna Gray (1758), powieści Historia Agatona stanowiącej próbę prozy psychologicznej, romantycznego poematu epickiego Oberon (1780), na podstawie którego powstała opera Carla Marii Webera o tymże tytule (1826) itd.; ze względu na styl pisarski pełen lekkości, kunsztu i swobody, zalicza się Wielanda do pisarzy rokokowych; jego racjonalizm, programowy kosmopolityzm, pewnego rodzaju pogoda ducha i optymizm, stawiają go wśród twórców oświecenia, zaś inne dokonania korespondują z ideami romantyzmu. [przypis edytorski]
wiela — tu: wielu. [przypis edytorski]
wielbicielów — dziś popr. forma D. lm: wielbicieli. [przypis edytorski]
Wielbij duszo moja Pana (łac. Magnificat) — religijna radosna pieśń dziękczynna, zbliżona do psalmu, oparta na tekstach ze Starego Testamentu i słowach, które wypowiedziała Maria, matka Jezusa, podczas spotkania z Elżbietą (Łk 1, 46–55). [przypis edytorski]
wielbłąd (…) puszczony na pole kukurydzy (fr. dromadaire qui est lâché dans un champ de maïs) — kukurydza została sprowadzona z Ameryki setki lat po czasach św. Antoniego. [przypis edytorski]
wielce — bardzo. [przypis edytorski]
wielce skoligacony — spokrewniony z wieloma liczącymi się rodzinami, zwł. przez małżeństwo; spowinowacony. [przypis edytorski]
wielcy (starop.) — oboczna forma pisowni występująca w staropolszczyźnie XVI w. u Reja: wieldzy (M.lm od: wielgi; dziś: wielki). [przypis edytorski]
wielebna przeoryszo — ironiczne: dziewczyny zarzucają starszej koleżance, że jest tak surowa, jak matka przełożona w zakonie. [przypis edytorski]
wielebne ojcy — dziś popr.: wielebni ojcowie. [przypis edytorski]
wielebny — określenie stosowane w odniesieniu do duchownych; ksiądz, pastor. [przypis edytorski]
wiele Bóg prze nie czynił (daw.) — wiele Bóg przez nich uczynił. [przypis edytorski]
wieleć a. wielić (starop.) — rozkazywać; tobie wielę: rozkazuję ci. [przypis edytorski]
wiele (daw.) — dziś: ile. [przypis edytorski]
wiele (daw., gw.) — tu: ile. [przypis edytorski]
wiele (daw.) — ile, jak wiele. [przypis edytorski]
wiele (daw.) — ile. [przypis edytorski]
wiele — dziś popr.: wielu. [przypis edytorski]
Wiele hałasu o nic — komedia autorstwa Williama Shakespeare'a (1564–1616). [przypis edytorski]
Wiele hałasu o nic — komedia Williama Shakespeare'a z 1599. [przypis edytorski]
Wiele historyj mamy, które nam heretyckie okrucieństwa nad katolikami, gdy moc nad nimi mieli, oznajmują… — Skarga powołuje się tutaj na dzieło Wiktora z Wity Dzieje prześladowania Kościoła w Afryce przez Wandalów (Historia persecutionis africanae provinciae sub Geiserico et Hunirico Regibus Wandalorum), czerpiąc z z Baroniusza Annales ecclesiastici (t. 6). [przypis edytorski]
wieleli (ros. велели) — zamówili. [przypis edytorski]
wiele ludzi ukazali — dziś popr.: wielu ludzi ukazało. [przypis edytorski]
wiele mamy (daw.) — ile mamy. [przypis edytorski]
wielem nabroił (daw.) — wiele nabroiłem, zrobiłem wiele złego. [przypis edytorski]
wiele (…) można tam zarobić (daw.) — dziś: ile można tam zarobić. [przypis edytorski]
wiele o sobie rozumiejący (daw.) — zarozumiały. [przypis edytorski]
wiele o szkolnych mistrzach trzymali — sens: bardzo poważali nauczycieli. [przypis edytorski]
wiele przednich — wielu wysoko urodzonych, arystokracja. [przypis edytorski]
wiele razy (daw.) — dziś: ile razy. [przypis edytorski]
wiele razy (daw.) — ile razy; ilekroć. [przypis edytorski]
wiele razy (daw.) — ile razy. [przypis edytorski]
wieleśmy (…) mówili — inaczej: wiele mówiliśmy (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
wieleśmy (…) rozprawiali — inaczej: wiele rozprawialiśmy (przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
wieleśmy się nacierpieli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: wiele się nacierpieliśmy. [przypis edytorski]
Wiele siejecie, a mało użynacie — Ag 1, 6. [przypis edytorski]
wiele — tu: ile. [przypis edytorski]
Horacy, Wybrane utwory, Pieśń I, 1
(Maecenas atavis, edite regibus...)
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
wieleż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż i występującą w funkcji wzmacniającej; inaczej: jakże wiele, ileż. [przypis edytorski]
wieleż — ile; czy dużo. [przypis edytorski]
wieleż — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż i występującą w funkcji wzmacniającej; inaczej: czy wiele, czyż wiele (ile). [przypis edytorski]
wielga (gw.) — wielka. [przypis edytorski]
wielgi — dziś popr.: wielki. [przypis edytorski]
wielgi (gw.) — wielki. [przypis edytorski]
wielgolud — dziś popr.: wielkolud. [przypis edytorski]
wieli Bóg o tym (daw.) — konstrukcja z partykułą -li: czy Bóg wie o tym. [przypis edytorski]
Wieliczka — miasto powiatowe w województwie małopolskim. [przypis edytorski]
Wieliczka — miasto powiatowe w województwie małopolskim, znane z zabytkowej kopalni soli, do której powstania zgodnie z legendą miała się przyczynić św. Kinga. [przypis edytorski]
Wielikaja — rzeka na zachodzie europejskiej części Rosji o dł. 430 km i pow. dorzecza 25 200 km². [przypis edytorski]
wieliki (starop.) — wielki. [przypis edytorski]
wielikoduszje (ros.) — wspaniałomyślność, wielkoduszność. [przypis edytorski]
wielikolepszy — zniekształcone ros. wielikoliepnyj: wspaniały. [przypis edytorski]
wielką ci winien jestem wdzięczność, Teodorze, za to, żeś mnie zapoznał z Teajtetem, a równocześnie i z Gościem — Teodor przedstawił Teajteta Sokratesowi w dialogu Teajtet; na kolejną rozmowę z Sokratesem Teodor i Teajtet przyprowadzili ze sobą Gościa z Elei (w dialogu Sofista). [przypis edytorski]
Wielką Polskę — ówczesny wariant pisowni słowa „Wielkopolska”. [przypis edytorski]
wielkąś krzywdę (…) wyrządził — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: wielką krzywdę (…) wyrządziłeś. [przypis edytorski]
wielka aria Figara — popisowa aria barytonowa Largo al factotum, wykonywana przez tytułowego cyrulika Figara w operze Rossiniego Cyrulik sewilski (1816). [przypis edytorski]
Wielka Armia — armia Napoleona Bonaparte. [przypis edytorski]
Wielka Armia (fr. Grande Armée) — armia francuska dowodzona przez Napoleona I w okresie wojen napoleońskich. [przypis edytorski]
Wielka Armia (fr. Grande Armée) — główna armia francuska w okresie wojen napoleońskich; podczas wyprawy na Rosję (1812) liczyła ok. 500 tys. żołnierzy, z czego większość zginęła lub dostała się do niewoli w czasie kampanii i późniejszego odwrotu. [przypis edytorski]
wielka bogów matka — Cybele. [przypis edytorski]
wielka buława litewska — tu: tytuł hetmana wielkiego litewskiego; buława (z tur.) — mała ozdobna maczuga, symbol władzy wojskowej. [przypis edytorski]
wielka choroba (daw.) — epilepsja, padaczka. [przypis edytorski]
wielka choroba — epilepsja. [przypis edytorski]
Wielka Diana z Efezu — Wielka Artemida Efeska, wywodząca się z frygijskiej bogini Kybele, czczona zarówno jako Bogini-Matka, patronka macierzyństwa i płodności, jak i Wieczna Dziewica, w Artemizjonie, wielkiej świątyni uważanej w staroż. za jeden z siedmiu cudów świata; jej słynny posąg przedstawiał kobietę z wieloma piersiami. [przypis edytorski]
wielka dynastia francuska — chodzi o dynastię Burbonów, będącą boczną linią Kapetyngów, która panowała we Francji w latach 1589–1830. [przypis edytorski]
Wielka Emigracja — polska emigracja po upadku powstania listopadowego, w skład której wchodziło wielu twórców (m.in. Mickiewicz, Słowacki, Chopin) i polityków. [przypis edytorski]
Wielka Góra — położony na Słowacji, najdalej na wschód i na południe wysunięty szczyt Pienin. [przypis edytorski]
Wielka Grecja — w staroż. kolonie greckie na Sycylii i w płd. Italii. [przypis edytorski]
Wielka Grecja — w starożytności nazwa terenów płd. Italii i Sycylii, skolonizowanych przez Greków w VIII–VI w. p.n.e. [przypis edytorski]
Wielka Grecja — w starożytności nazwa terenów płd. Italii i Sycylii, skolonizowanych przez Greków w VIII–VI w. p.n.e.; w opozycji do tego terminu używano niekiedy nazwy „Mała Grecja” na określenie Grecji właściwej. [przypis edytorski]
wielka gwiazda Bliźniaków — chodzi o trzecią co do jasności, po Polluksie i Kastorze, gwiazdę konstelacji Bliźniąt, tradycyjnie oznaczaną γ Gem. [przypis edytorski]
wielka izba — izba męska, gr. megaron. [przypis edytorski]
Wielka Jesziwa — tu: okazały budynek jesziwy (wyższej szkoły talmudycznej) zał. 1885 w ortodoksyjnej dzielnicy Meah Shearim w Jerozolimie. [przypis edytorski]
Wielka Koszysta — szczyt w Tatrach Wysokich (2193 m n.p.m.). [przypis edytorski]
wielka księżna — Maria Aleksandra z Meklemburgii-Schwerinu (1854–1920), znana też jako Miechen, która w 1874 wyszła za mąż za syna cara Aleksandra II, wielkiego księcia Włodzimierza Aleksandrowicza Romanowa; po ślubie dodała do swego imienia rosyjski patronimik od imienia swojego przodka, rosyjskiego cesarza Pawła I, i stała się odtąd znana jako wielka księżna Maria Pawłowna. [przypis edytorski]
wielka łąka Alachua — równina Alachua, ob. Preria Payne'a, w płn. Florydzie. [przypis edytorski]
