Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 15170 przypisów.
suknią (starop. forma) — daw. forma B.lp r.ż., dzis: suknię. [przypis edytorski]
suknią szachowaną — tzw. domino, szata błaznów. [przypis redakcyjny]
suknia (daw.) — strój. [przypis edytorski]
suknia (daw.) — strój, ubiór. [przypis edytorski]
suknia (daw.) — strój, ubranie. [przypis edytorski]
suknia (daw.) — szata, strój. [przypis edytorski]
suknia (daw.) — ubranie, strój (także męski). [przypis edytorski]
suknia — palla oznacza długą, po kostki sięgającą, typową szatę kobiecą, nieraz bogato zdobioną i haftowaną. Przedstawiano w niej także bogów, np. Apollina, a występowali w niej również tancerze i tancerki, zwłaszcza przy swawolnych tańcach. Menechmus wdział ją na siebie i okręcił się płaszczem (pallium), by ją w ten sposób, w skrytości przed żoną, wydostać z domu. [przypis tłumacza]
suknia — tu daw.: ubranie, strój (także męski). [przypis edytorski]
suknie (daw.) — ogólnie: ubranie. [przypis edytorski]
suknie (daw.) — strój, ubiór. [przypis edytorski]
suknie (daw.) — tu: ubranie. [przypis edytorski]
suknie (daw.) — ubranie. [przypis edytorski]
suknie i klejnoty — przyjęto poprawkę Vahlena: pallas, zamiast pallam (Lindsay). Rozżalona kobieta z jednej sukni zrobiła już suknie. Tak samo dalej w. 816. [przypis tłumacza]
sukniej (daw.) — dziś: sukni. [przypis edytorski]
suknie — tu daw.: ubrania. [przypis edytorski]
suknie — tu ogólnie: ubrania. [przypis edytorski]
suknie — tu: ubrania. [przypis edytorski]
suknie — tu: ubrania, sutanny. [przypis edytorski]
sukni swéj zapomniał mniszéj — zapomniał, że należy do duchowieństwa. [przypis edytorski]
sukno — ciężki wełniany materiał. [przypis edytorski]
sukno luńskie — sukno inaczej zwane lundysz, lundyńskie czyli londyńskie, sprowadzane z Anglii. [przypis edytorski]
Sukot a. Sukes — Święto Szałasów, Kuczki. Obchodzone na pamiątkę pobytu Żydów na pustyni. Również uroczystość zakończenia zbiorów. [przypis tłumacza]
Sukot — dosł.: „szałasy”; święto przypadające w pięć dni po Sądnym Dniu. Jest to też święto zbiorów. W święto Sukot pobożni Żydzi stawiają sobie szałasy, na pamiątkę szałasów, w których odpoczywali ich przodkowie wędrujący przez 40 lat do Kanaan po wyzwoleniu ich przez Mojżesza z niewoli egipskiej. [przypis tłumacza]
Sukot — Święto Szałasów trwające siedem dni; w tym czasie Żydzi jedzą i śpią w szałasach, tak jak ich przodkowie podczas Exodusu [tj. wyjścia z niewoli egipskiej]. [przypis tłumacza]
Sukot — Święto Szałasów; trwa siedem dni; w tym czasie Żydzi jedzą i śpią w szałasach, tak jak ich przodkowie podczas Exodusu. [przypis tłumacza]
Sukot — Święto Szałasów; trwa siedem dni; w tym czasie Żydzi jedzą i śpią w szałasach, tak jak ich przodkowie podczas Exodusu. [przypis tłumacza]
Sukot (Sukes) — Święto Szałasów, Kuczki. Obchodzone na pamiątkę pobytu Żydów na pustyni. Również uroczystość zakończenia zbiorów. [przypis tłumacza]
Sukot — (z hebr. szałas, namiot; l.mn. od hebr. suka) Święto Namiotów, zw. też Świętem Szałasów lub Kuczek. Radosne święto plonów przypadające 15. dnia miesiąca tiszri (wrzesień-październik). [przypis edytorski]
sukulenty (biol.) — grupa sucholubnych roślin, które przystosowały się do życia w warunkach utrudnionej dostępności wody, wykształcając tkankę wyspecjalizowaną w jej gromadzeniu i przechowywaniu; należą do niej np. kaktusy, agawa, aloes. [przypis edytorski]
sukurs (daw.) — pomoc, odsiecz. [przypis edytorski]
sukurs (daw.) — wsparcie, pomoc. [przypis edytorski]
sukurs (daw.) — wsparcie. [przypis edytorski]
sukurs (daw., z łac.) — pomoc. [przypis edytorski]
sukurs (daw., z łac.) — wsparcie, pomoc. [przypis edytorski]
sukursować (daw.) — przychodzić w sukurs, wspierać, pomagać. [przypis edytorski]
sukursowany (z łac.) — wspomagany. [przypis edytorski]
sukurs — pomoc. [przypis edytorski]
sukurs — pomoc. [przypis redakcyjny]
sukurs (z łac., książk.) — pomoc, asysta. [przypis edytorski]
sukurs (z łac.) — pomoc, ratunek. [przypis edytorski]
sukurs (z łac.) — pomoc, wsparcie, odsiecz, ratunek. [przypis edytorski]
sukurs (z łac.) — wsparcie, odsiecz. [przypis edytorski]
sukurs (z łac.) — wsparcie, pomoc. [przypis edytorski]
Sukzessions-Leiter — Reihe der Generationennachfolge. [przypis edytorski]
Suła — rzeka na Ukrainie, dopływ Dniepru. [przypis edytorski]
Sułkowski, Antoni Paweł (1785–1836) — polski oficer, książę; generał dywizji Księstwa Warszawskiego; po śmierci ks. Poniatowskiego przez krótki czas wódz naczelny korpusu polskiego w armii napoleońskiej (20–27 października 1813), złożył dymisję, zwolniony przez Napoleona ze służby, powrócił do Polski. [przypis edytorski]
„Sułkowskiego Żeromskiego przeczytałem po raz drugi i zostałem istotnie przytłoczony rzeczywistością, że to jest rzecz nieusprawiedliwiona i w przykry sposób słaba. Ale i Kamień filozoficzny Lemańskiego mnie nie zachwycił”.
(Lekki przytyk do mnie jako referenta działu wydawniczego księgarni, której nakładem ta książka Lemańskiego wydana została). [red. WL].
[przypis redakcyjny]
Sułkowski, Józef (1773–1798) — polski oficer, adiutant gen. Napoleona Bonapartego; uczestnik wojny polsko-rosyjskiej w 1792 i powstania kościuszkowskiego 1794; uczestnik francuskiej kampanii włoskiej, w 1798 wyruszył z Napoleonem na wyprawę do Egiptu, po udziale w kilku bitwach zginął podczas zwiadu pod Kairem. [przypis edytorski]
Sułkowski, Wojciech — podwojewodzi rawski. [przypis redakcyjny]
sułtanka Sheraa — oznacza panią de Pompadour. [przypis tłumacza]
sułtan — tytuł dawnych władców Turcji i niektórych innych państw muzułmańskich. [przypis edytorski]
sułtan — tytuł nadawany synom chana. [przypis redakcyjny]
sułtan — tytuł władcy Turcji (do 1922) bądź innych krajów muzułmańskich. [przypis edytorski]
sułtan Ulug-bey, Uług Beg (właśc. Muhammad Taragaj; 1394–1449) — sułtan z dynastii Timurydów; słynny astronom i matematyk, mecenas sztuki i nauki. [przypis edytorski]
Sulamitka — Sulamith, imię Oblubienicy, bohaterki Pieśni nad pieśniami, hebrajskiego poematu miłosnego włączonego do Biblii (bohater męski występował pod imieniem Salomon). [przypis edytorski]
Sulcbach a. Taunus — miejscowość w ?Niemczech, w Hesji. [przypis edytorski]
Suleja, Andrzej a. Jędrzej, właśc. Tylka-Suleja (1855–1915) — podhalański pisarz ludowy, samouk, autor opowiadań i wierszy o tematyce podhalańskiej. [przypis edytorski]
sulfamidy, właśc. sulfonamidy (med.) — grupa syntetycznych leków antybakteryjnych (odkryte w 1932, wprowadzone do lecznictwa w 1934, nagroda Nobla w 1939); obecnie stopniowo wycofywane na rzecz bezpieczniejszych i skuteczniejszych antybiotyków. [przypis edytorski]
sulfa — skrócone: sulfamidy, sulfonamidy. [przypis edytorski]
sulica — broń drzewcowa o cienkim grocie, używana do przebijania zbroi. [przypis edytorski]
sulica (daw.) — włócznia. [przypis edytorski]
Sulicki Edmund (1833–1884) — redaktor działu politycznego zachowawczej »Gazety Polskiej« w Warszawie. [przypis redakcyjny]
Suligowski, Adolf (1849–1932) — prawnik, autor odczytów dla Ratusza, wygłoszonych w 1889 r., dotyczących kwestii mieszkaniowych. [przypis edytorski]
Sulima, Roch (ur. 1942) — antropolog kultury i krytyk literacki. [przypis edytorski]
Sulimczyk — człowiek herbu Sulima, tu o Zawiszy Czarnym i jego bratu Farureju. [przypis edytorski]
Sulimczyk — herbu Sulima. [przypis edytorski]
Sulimierski, Stanisław — polski wojskowy epoki wojen napoleońskich; od sierpnia 1809 kapitan 11. pułku ułanów. [przypis edytorski]
Sulla (138–79 p.n.e.) — wódz rzymski, który zdobył i złupił w r. 86 p.n.e. Ateny popierające przeciw Rzymowi króla Pontu Mitrydatesa, a następnie pokonał wojska pontyjskie pod Cheroneją i Orchomenos w Beocji; w kampanii przeciw Mitrydatesowi stawką była władza nad Azją Mniejszą i Grecją. [przypis edytorski]
Sulla, właśc. Lucjusz Korneliusz Sulla (138–78 p.n.e.) — rzymski polityk ze stronnictwa optymatów, dowódca i dyktator; kiedy w 88 p.n.e. otrzymał naczelne dowództwo w wojnie z królem Mitrydatesem VI, które następnie mu odebrano i przekazano Mariuszowi, przywódcy stronnictwa popularów, wkroczył z wojskiem do Rzymu, wymordował przeciwników, po czym wyruszył na Wschód; podczas jego nieobecności władzę w mieście przejęli popularzy; po powrocie ze zwycięskiej wojny na Wschodzie pokonał urzędujących konsulów, ogłosił proskrypcje swoich przeciwników politycznych (pozbawienie praw obywatelskich i konfiskatę majątku) i w 81 p.n.e. otrzymał władzę dyktatora na czas nieograniczony; przeprowadził reformy wzmacniające władzę senatu, ziemię odebraną miastom Italii przydzielił swoim weteranom; w 79 p.n.e. zrezygnował ze stanowiska i osiadł w swoim majątku ziemskim. [przypis edytorski]
Sullego — dziś popr. forma D.: Sulli; Lucjusz Korneliusz Sulla (138–78 p.n.e.): rzymski wódz i polityk; zwyciężył w pierwszej wielkiej wojnie domowej w historii Rzymu i w 82 przejął władzę jako dyktator na czas nieograniczony; prześladował przeciwników politycznych, przeprowadził wiele reform ustrojowych; w 79 zrezygnował ze stanowiska i wycofał się z życia politycznego. [przypis edytorski]
Sully, Maximilien de Béthune de (1560–1641) — francuski polityk, hugenot, przyjaciel i realizator polityki króla Henryka IV; od 1596 zarządca finansów królestwa, od 1598 minister skarbu i zwierzchnik administracji; zreorganizował finanse, rozwinął gospodarkę, popierał rozwój rolnictwa, przebudował sieć dróg i fortyfikacji. [przypis edytorski]
Sully, Maximilien de Béthune de (1560–1641) — francuski polityk, przyjaciel króla Henryka IV, marszałek Francji; minister skarbu i zwierzchnik administracji, zwolennik merkantylizmu, który zreformował finanse, rozwinął gospodarkę, popierał rozwój rolnictwa i przebudował sieć drogową oraz obronną. [przypis edytorski]
Sully, Thomas (1783–1872) — osiadły w Filadelfii amer. malarz-portrecista, słynący z dbałości o nastrojowość przedstawienia, naturalność i malowniczość pozy, ciekawe oświetlenie postaci oraz odzwierciedlenie detali. [przypis redakcyjny]
Sulmone (…) umbris — Vergilius, Aeneida, X, 517. [przypis tłumacza]
Sulpicia (I w. p.n.e.) — poetka rzymska, jedyna z poetek starożytnego Rzymu, której utwory przetrwały do dziś; autorka kilku krótkich wierszy skierowanych do kochanka, zgromadzonych w korpusie poezji Albiusa Tibullusa; jej istnienie jako realnej postaci jest dyskusyjne. [przypis edytorski]
Sulzer, Jan Jerzy (1720–1779) — filozof, głównie estetyk, niemiecki, autor dzieła Allgemeine Theorie der schönen Künste, był jednym z tych, co wobec panującego w owym czasie racjonalizmu uwydatniali wielkie znaczenie uczucia zarówno pod względem poznawczym jak moralnym. [przypis redakcyjny]
suma — długa, uroczysta msza, odprawiana w niedzielę około południa. [przypis edytorski]
suma — długa, uroczysta msza w kościele katolickim, odprawiana raz dziennie, najczęściej w południe. [przypis edytorski]
suma dochodu — chodzi o dochód czysty. [przypis redakcyjny]
Suma głównych prawd religii — La Somme théologique des vérités capitales de la religion chrétienne, Paryż, 1625. [przypis edytorski]
Suma grzechów — Etienne Bauny, Somme des péchés qui se commettent en tous états (…) , Paryż 1630. Do roku 1646 miała 11 wydań. [przypis edytorski]
sumak a. suhak — rodzaj antylopy [nazwa łac. Saiga tatarica, dziś żyje tylko w Azji Środkowej, w XVII w. można go było spotkać na terenie całej dzisiejszej Ukrainy — Red. WL]. [przypis redakcyjny]
sumak — eine Gattung außerordentlich schneller und leichtfüßiger Gazellen, findet sich bloß auf den großen Steppen der Ukraine (Czayk. pow. kos.). Es kann dies wohl keine andere sein, als Antilope Saiga, die vom östlichen Polen bis nach Asien herdenweise oft zu Tausenden die Steppe bewohnt. [przypis tłumacza]
sumak — gatunek dzikiej kozy, żyjącej na stepach. [przypis edytorski]
sumak — gładki dywan orientalny, tkany na płasko techniką tkacką o tej samej nazwie. [przypis edytorski]
sumak ou suhak — J'ai rencontré dans les campagnes désertes, le long du Dniepr, une certaine bête de hauteur comme une chèvre, mais le poil fort délié et ras, et quasi doux comme du satin, lorsqu'elle a mué, car après son poil devient plus grossier et est de couleurs châtain; cet animal porte deux cornes blanches bien luisantes; il se nomme en langue russe Soumaki: il a les jambes et les pieds fort déliés. Il n'a point d'os au nez, et quand il paît, il marche en arrière et ne peut paître autrement; sa chair est aussi bonne que celle d'un chevreuil (Beauplan, Description de l'Ukraine, 1651). Cet animal est appelé Saïga par Buffon. [przypis redakcyjny]
sumak — rodzaj krzewów i drzew strefy podzwrotnikowej i umiarkowanej, z małymi, czerwonymi lub białymi, kwiatami tworzącymi wiechy. [przypis edytorski]
suma — najdłuższa, uroczysta msza, odprawiana około południa w dni świąt i niedziel w kościele katolickim. [przypis edytorski]
Suma — pagrindinės giedotinės mišios, laikomos ppr. šventadienio vidurdienį. [przypis edytorski]
suma — pagrindinės giedotinės mišios, laikomos šventadienį vidurdienį. [przypis edytorski]
sumariusz (daw.) — spis, rejestr, wyciąg z dokumentów. [przypis edytorski]
sumariusze — wyciągi, treść sprawy sądowej. [przypis redakcyjny]
Sumariusz — protokół obrad sejmowych; zwany także diariuszem. [przypis redakcyjny]
sumarski król — król Sumary (w oryg. Zumara) na zach. od Barki. [przypis redakcyjny]
„Suma” św. Tomasza — Suma teologii (Summa theologiae), główne dzieło Tomasza z Akwinu (1225–1274); w kościele katolickim Tomasza z Akwinu uznano za najwybitniejszego z filozofów, zaś Suma była traktowana jako autorytatywne źródło wiedzy filozoficzno-teologicznej. [przypis edytorski]
Sumatra — należąca do Indonezji wyspa w Azji Południowo-Wschodniej, w Archipelagu Malajskim. [przypis edytorski]
suma — uroczysta msza odprawiana w południe. [przypis edytorski]
suma — uroczysta msza. [przypis edytorski]
sumę, co by to kosztowało — dziś raczej: sumę, którą by to kosztowało. [przypis edytorski]
