Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 18291 przypisów.

Pensja — według Korzona dochody Stanisława Augusta wynosiły w roku rachunkowym 1788/89 ogółem z górą 7.600 tys. zł. polskich. [przypis redakcyjny]

pensje — pensjonarki, uczennice pensji dla dziewcząt; osoby niedoświadczone, niewinne. [przypis edytorski]

pensjonariusz (daw.) — mieszkaniec pensjonatu. [przypis edytorski]

pensjonarka — uczennica pensji dla dziewcząt; osoba niedoświadczona, niewinna. [przypis edytorski]

pensjonarka — uczennica pensji, prywatnej szkoły dla dziewcząt. [przypis edytorski]

pensjonarki — chodzi o pensjonariuszki. [przypis edytorski]

pensjonarz (daw.) — tu: osoba pobierająca pensję, wynagrodzenie. [przypis edytorski]

pensjonarz — pensjonariusz; osoba przebywająca w zakładzie wypoczynkowym, leczniczym a. karnym. [przypis edytorski]

pensjonować się — dziś: iść na emeryturę. [przypis edytorski]

pensjonowany — dziś: emerytowany. [przypis edytorski]

pens — najdrobniejsza moneta w dawnym angielskim systemie monetarnym; 12 pensów to szyling, 20 szylingów to funt. [przypis edytorski]

pens — najdrobniejsza moneta w dawnym angielskim systemie monetarnym. Dwanaście pensów to szyling (system angielski nie był systemem dziesiętnym). Pięć szylingów to korona. Dwadzieścia szylingów to funt. Gwinea to funt i jeden szyling, czyli dwadzieścia jeden szylingów. [przypis edytorski]

pensum (łac.) — dzienna praca, zadanie; tu B. lm pensa: zadania. [przypis redakcyjny]

pensum (łac.) — praca, zadanie do wykonania w określonym czasie, zwykle jednego dnia. [przypis edytorski]

pensum (łac., przest.) — materiał do odrobienia, przyswojenia. [przypis edytorski]

pensum (łac.) — tu: ćwiczenie szkolne zadane do domu. [przypis edytorski]

pensum (łac.) — tu: obowiązek, zadanie. [przypis edytorski]

pensum (łac.) — zadanie (stale do odrobienia dawane). [przypis tłumacza]

pensum — tu: zadanie domowe. [przypis edytorski]

pensum (z łac.) — określona (np. poprzez liczbę godzin roboczych) ilość dziennej pracy do wykonania. [przypis edytorski]

pensum (z łac.) — praca domowa; zadanie wyznaczone do wykonania. [przypis edytorski]

pensyj (daw.) — dziś forma D.lm raczej: pensji. [przypis edytorski]

pensyjka — tu: mała emerytura. [przypis edytorski]

pentagramma — dziś popr.: pentagram (z gr.), znak pięcioramiennej gwiazdy foremnej, od XIX w. uważany za symbol Szatana. [przypis edytorski]

pentagram — rysunek foremnej pięcioramiennej gwiazdy, w wielu kulturach uważany za symbol magiczny. [przypis edytorski]

pentagram — znak pięcioramiennej gwiazdy rysowanej jednym pociągnięciem, jako symbol Jezusa uznawany za obronę przed złymi duchami. [przypis edytorski]

pentakonarchos (gr.) — dowódca oddziału złożonego z pięćdziesięciu ludzi. [przypis edytorski]

pentakryny — rodzaj liliowców należących do szkarłupni. [przypis edytorski]

pentarka — dziś popr.: pantarka, perliczka: średniej wielkości ptak hodowlany o szaro-czarnym upierzeniu w białe cętki, pochodzący z Afryki. [przypis edytorski]

pentateuch (gr.) — pięcioksiąg. [przypis edytorski]

Pentateuch (z gr.) — dosł. pięcioksiąg; tradycyjne określenie pierwszych pięciu ksiąg Biblii, zw. Mojżeszowymi, w judaizmie składających się na Torę; są to: Księga Rodzaju, Wyjścia, Liczb, Kapłańska i Powtórzonego Prawa. [przypis edytorski]

pentekontera — pięćdziesięciowiosłowiec, okręt mający po 25 wioseł z jednej i drugiej strony. [przypis tłumacza]

Pentelikon — góra w Grecji, w płn.-wsch. części Wielkich Aten, na której płn. zboczu istniał w starożytności kamieniołom i kopalnia marmuru; czerpał z niej m.in. Perykles przy odbudowie Aten po zniszczeniu miasta przez Persów. [przypis edytorski]

Pentelikon — szczyt górski niedaleko Aten. [przypis edytorski]

Pentelik właśc. Pentelikon a. Pentelejkon — góra w płn-wsch. części Wielkich Aten (tj. aglomeracji obejmującej Ateny, Pireus oraz pomniejsze miasta); na jej płn. zboczach znajdował się w starożytności kamieniołom, z którego sprowadzał marmur Perykles, odbudowując miasto po zniszczeniach w czasie wojny z Persją w V w. p.n.e. [przypis edytorski]

Pentesylea — królowa Amazonek, przybyła Trojanom z pomocą; zabita przez Achillesa. [przypis redakcyjny]

Penteus (mit. gr.) — król Teb, który sprzeciwiał się zaprowadzeniu kultu Dionizosa; rozgniewany bóg straszliwie go za to ukarał: matka jego, Agawa, w szale bachicznym rozszarpała go, sądząc, że ma przed sobą lwa; los jego jest tematem tragedii Eurypidesa Bachantki. [przypis redakcyjny]

Pentezilea (mit. gr.) — także: Pentezylea a. Pentesilea; legendarna królowa Amazonek, mitycznego plemienia wojowniczych kobiet. [przypis edytorski]

Pentezylea a. Pentesilea — legendarna królowa Amazonek, mitycznego plemienia wojowniczych kobiet. [przypis edytorski]

Pentezylea (mit. gr.) — także: Pentezilea a. Pentesilea; legendarna królowa Amazonek, mitycznego plemienia wojowniczych kobiet. [przypis edytorski]

Pentezylea — uniwersytet, wbrew woli którego stanął układ między papieżem i królem. [przypis tłumacza]

pentinas — aštri raginė atauga paukščio (ppr. gaidžio) pastaibyje. [przypis edytorski]

pentylickie marmury — marmury wydobywane na zboczach góry Pentelikon, leżącej pomiędzy Atenami i Maratonem. [przypis edytorski]

penuria (z łac. pēnūrĭă) — niedostatek; brak, nędza. [przypis edytorski]

peoński — lekarski; od Peona, lekarza Tytenów, a potem bogów olimpijskich (Peon to również przydomek Apollina, patrona lekarzy i medycyny). [przypis edytorski]

peon (hiszp.) — robotnik rolny. [przypis edytorski]

Peonowie — szczep mieszany, zajmował obszary później zmacedonizowane. [przypis tłumacza]

Peon — preolimpijski bóg medycyny, lekarz Tytanów; po ich upadku leczył bogów na Olimpie do czasu gdy przegrał pojedynek w zakresie medycyny z Apollinem, który potrafił „uleczyć śmierć”, sprowadzając duszę zabitego człowieka z Hadesu; Peon był to też przydomek Apollina, patrona lekarzy, a także jego syna Eskulapa. [przypis edytorski]

peowiacy — członkowie założonej w roku 1922 organizacji kombatanckiej Związek Peowiaków, zrzeszającej byłych członków Polskiej Organizacji Wojskowej. [przypis edytorski]

peowiaczka (pot.) — członkini P.O.W., tj. Polskiej Organizacji Wojskowej, założonej przez piłsudczyków w okresie I wojny światowej. [przypis edytorski]

peowiak — członek POW, konspiracyjnej Polskiej Organizacji Wojskowej, utworzonej w sierpniu 1914 w Warszawie z inicjatywy Józefa Piłsudskiego, działającej na terenach przedrozbiorowej Polski; poszczególne oddziały POW były rozwiązywane w różnym czasie, pod koniec 1918. [przypis edytorski]

Peparetos — druga w łańcuchu wysp naprzeciw Półwyspu Magnezyjskiego. [przypis tłumacza]

„pepeeska” — przedstawicielka Polskiej Partii Socjalistycznej. [przypis edytorski]

pepeesy (…) endusie — członkowie PPS (Polskiej Partii Socjalistycznej) i ND (Narodowej Demokracji). [przypis edytorski]

pepesowcy — zwolennicy Polskiej Partii Socjalistycznej. [przypis edytorski]

pepesowiec (pot.) — członek PPS (Polskiej Partii Socjalistycznej). [przypis edytorski]

pepiniera (z fr.) — szkółka drzewek; przen.: ośrodek przygotowujący przyszłe wykwalifikowane kadry. [przypis edytorski]

Pepin Mały a. Krótki (714–768) — król Franków od 751, ojciec Karola Wielkiego. [przypis edytorski]

pepita (z fr. pépite) — samorodek, bryłka cennego metalu powstała w przyrodzie drogą naturalną; pol.: wzór na tkaninie przypominający kratkę lub tkanina z takim wzorem. [przypis edytorski]

pepitowy — wykonany z pepity, tkaniny w drobną kratkę. [przypis edytorski]

peplon — tu: długi i szeroki, prostokątny pas materiału; w starożytnej Grecji materiał taki, spinany klamrą, stanowił kobiece okrycie wierzchnie, także: peplum, peplos. [przypis edytorski]

peplos — staroż. grecki strój kobiecy bez rękawów, wykonany z jednego prostokątnego kawałka tkaniny spiętego na ramionach. [przypis edytorski]

peplos — staroż. gr. strój kobiecy bez rękawów, wykonany z jednego prostokątnego kawałka tkaniny spiętego na ramionach. [przypis edytorski]

peplos (z gr.) — wierzchnie okrycie kobiece w starożytnej Grecji. [przypis redakcyjny]

peplum (łac.) — szata kobieca, długi prostokątny pas materiału spięty na barkach klamrami, na biodrach ściągnięty pasem. [przypis edytorski]

peplum — obszerna, wspaniała szata. [przypis redakcyjny]

pepton — związek organiczny tworzący się podczas enzymatycznego rozpadu białek pod wpływem zawartej w soku żołądkowym pepsyny. [przypis edytorski]

per absentiam (łac.) — przez nieobecność. [przypis redakcyjny]

per absurdum (łac.) — przez absurd. [przypis edytorski]

peractum est! (łac.) — dokonało się! [przypis edytorski]

per adulti (wł.) — dla dorosłych. [przypis edytorski]

Peraita Niger — p. wyżej II, XIX, 2 i XX, 4. [przypis tłumacza]

Perak — druga pod względem długości rzeka na Półwyspie Malajskim. [przypis edytorski]

per amicitiam (łac.) — przez przyjaźń. [przypis edytorski]

per amicitiam (łac.) — z powodu przyjaźni. [przypis redakcyjny]

per amicitiam nostram (łac.) — ze względu na naszą przyjaźń. [przypis edytorski]

per amorem dei nolite pisiare (łac.) — na miłość Boga, nie moczcie. [przypis redakcyjny]

per amorem gentis nostrae (łac.) — z miłości ku narodowi naszemu. [przypis redakcyjny]

per appellationem (łac.) — przez apelację; zwrot sądowy, tu: żart. [przypis redakcyjny]

per ardua (łac.) — dzięki trudnościom. [przypis redakcyjny]

per arendam (łac.) — dzierżawą. [przypis redakcyjny]

Per aspera ad astra (łac.) — przez ciernie do gwiazd. [przypis edytorski]

Per Baccho! Voilà un brave Polonais! (wł. i fr.) — Na Bachusa! Oto dzielny Polak! (w pierwszej części potoczne włoskie wykrzyknienie; Bachus to rzymski bóg wina). [przypis edytorski]

per Baccho (wł.) — dosł.: na Bachusa; wykrzyknienie włoskie. [przypis edytorski]

per Baccho (wł.) — na Bachusa! [przypis edytorski]

per Bacco (łac.) — na Bachusa. [przypis edytorski]

per Bacco — na Bachusa (emocjonalny wykrzyknik). [przypis edytorski]

per Bacco (wł.) — na Bachusa; Bachus a. Dionizos: w mit. gr. bóg wina i płodności; syn Zeusa i ziemianki Semele, która spłonęła, zobaczywszy ojca swego dziecka w jego właściwej, boskiej postaci. [przypis edytorski]

per Bacco! (wł.) — na Bachusa!; Bachus (mit. rzym.) — bóg wina czczony w starożytnym Rzymie, odpowiednik greckiego Dionizosa. [przypis edytorski]

per Bacco (wł.) — na Bachusa. [przypis edytorski]

per bellum intestinum (łac.) — przez wojnę domową. [przypis redakcyjny]

per bere (wł.) — na picie, żeby się napić. [przypis edytorski]

per botiglia (wł.) — na flaszkę. [przypis edytorski]

per buona e per bella (wł.) — z powodu dobra i piękna. [przypis edytorski]

perć — ścieżka w górach. [przypis edytorski]

perć — ścieżka (z gwary góralskiej, którą Sienkiewicz wykorzystywał do naśladowania staropolszczyzny). [przypis edytorski]

perć — stroma ścieżka górska. [przypis edytorski]