Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 18306 przypisów.

Przybywam (…) przestrogi — Znów Molier nie traci ani chwili czasu: chwyta natychmiast rys zasadniczy. [przypis tłumacza]

Przybywszy na Liban — u Dindorfa, a zatem i u tłumaczy, którzy się na jego tekście opierali, zdanie to łączy się ze zdaniem poprzednim za pomocą καί [gr.: i, oraz]. W ogóle interpunkcja u Niesego znacznie się różni, wypada nieraz inaczej sens całych zdań, ustępy, dawniej rozdzielone, łączą się w jedną całość etc. Na każdym kroku uderza u Niesego wielka poprawność wydania, mająca dla tłumacza znaczenie pierwszorzędne, aczkolwiek w wielu wypadkach tyczy tylko szczegółów. [przypis tłumacza]

przyćmić (daw.) — przygasić. [przypis edytorski]

przyćwiekowany — przygwożdżony. [przypis edytorski]

przy całkowitym utrzymaniu — tu: oprócz całkowitego utrzymania. [przypis edytorski]

przy całym swym intelektualnym wyrafinowaniu (…) tylko młodość jest jeszcze dostatecznie zdziwiona, aby podejmować z taką zawziętością sprawy tak naiwne (…) jak bohater tej dziwnej książki — K. L. Koniński, Katastrofa wierności. Uwagi o „Pałubie” K. Irzykowskiego, „Przegląd Współczesny” 1931, nr 109, maj. Pałuba swoją publikację w lwowskiej firmie wydawniczej Bernarda Połonieckiego zawdzięcza właściwemu odczytaniu i zrozumieniu tej książki przez Ostapa Ortwina. (W. Pietrzak, Rozmowy patetyczne: Ostap Ortwin, „Czas” 1936, nr 354). [przypis autorski]

przycapić — niespodziewanie złapać, schwycić. [przypis edytorski]

przycapić — ucapić; złapać. [przypis edytorski]

przychadzają (starop. forma) — dziś 3 os.lm: przychodzą. [przypis edytorski]

przychęcać (starop.) — nęcić, przynęcać; wabić. [przypis edytorski]

przychęcać (starop.) — zachęcać. [przypis edytorski]

przychęcony (starop.) — zwabiony, znęcony. [przypis redakcyjny]

przychędażać (starop.) — ulepszać. [przypis redakcyjny]

przychlebne — przypochlebne, pochlebiające, komplementujące. [przypis edytorski]

przychlebnie — dziś: przypochlebnie. [przypis edytorski]

przychodnia nie zasmęcisz, ani złupisz, boście i wy w ziemi egipskiej przychodniami byli. — 2. Mojż. 22, 21. [przypis edytorski]

Przychodzą na świat dwie córki… — pierwsza córka Marii i Pierre'a Curie, Irène, przyszła laureatka nagrody Nobla w dziedzinie chemii, przyszła na świat 12 września 1897, rok przed odkryciem polonu i radu. Drugą córkę, która zmarła po porodzie, Maria urodziła w sierpniu 1903, czyli 5 lat po słynnych odkryciach. Trzecią córką, Ewę, urodziła 6 grudnia 1904, po otrzymaniu pierwszej Nagrody Nobla. [przypis edytorski]

przychodzić (daw.) — przechodzić, tj. przewyższać. [przypis edytorski]

przychodzić do wniosku (daw.) — dziś: dochodzić do wniosku. [przypis edytorski]

przychodzień — ten, kto przyszedł, wędrowiec, gość. [przypis edytorski]

przychodził do wniosku — popr.: dochodził do wniosku. [przypis edytorski]

Przychodzi na myśl i monolog Hamleta… — nie wspominam tu o tym, że Aleksander w przedśmiertnym szale, zupełnie wedle metody Szekspira, z blankverse przechodzi do urywanej prozy. W scenie tej jest bardzo wyraźny wpływ Marlowe'a, który już poprzednio użył był tego efektu. Por. część druga Wstępu: II. [przypis tłumacza]

przychodziszli (daw.) — konstrukcja z partykułą -li w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy przychodzisz. [przypis edytorski]

Przychodzi to na króle — przydarza się to królom. [przypis redakcyjny]

przychodzi z papierem jak krzywoprzysięzca — skazanym za krzywoprzysięstwo wieszano na piersi papier z opisem ich przestępstwa. [przypis edytorski]

przy chorągwi sześć towarzystwa a namiestnik — chorągwią dowodził zwykle zastępca rotmistrza (porucznik), który zaciągał do niej ochotników; zastępcą tymczasowym porucznika był namiestnik, jeden z towarzyszy. [przypis redakcyjny]

przychwałka — dziś: pochwała. [przypis edytorski]

przychwalił — dziś: pochwalił. [przypis edytorski]

przychwyciło — dziś raczej: pochwyciło, uchwyciło. [przypis edytorski]

przychylność wobec Płazów może przejawiać się jedynie w tym, że będzie o nich pamiętać w specjalnej modlitwie (…) — zob. encyklikę Ojca Świętego Mirabilia Dei opera. [przypis autorski]

przychynąć — przysunąć, przybliżyć, przyłożyć do czegoś. [przypis edytorski]

przyciągnęli pięciuset rycerzy — dziś popr.: przyciągnęło pięciuset rycerzy. [przypis edytorski]

przyciągnienie — dziś: przyciągnięcie. [przypis edytorski]

przycieś — drewniana podstawa, na której wspiera się ściana. [przypis edytorski]

przycieś — drewniana podstawa ściany. [przypis edytorski]

przycieś (gw.) — podstawa wykonana z belek, na której opiera się ściana domu. [przypis edytorski]

przycieś — podstawa z odpowiednio spojonych belek, na której opiera się ściana domu. [przypis edytorski]

przycieś — podwalina drewnianej budowli oparta na podmurowaniu. [przypis redakcyjny]

przycieś — w budownictwie drewnianym: podstawa z odpowiednio spojonych belek, na której opiera się ściana domu. [przypis edytorski]

przyciesię a. przycieś — podstawa z belek, na której opiera się ściana. [przypis edytorski]

przyciesie a. przycieś — w budownictwie: podstawa z odpowiednio spojonych belek, na której opiera się ściana domu. [przypis edytorski]

przyciesie — dolna belka ściany; przenośnie: podstawy budynku. [przypis edytorski]

przyciśnięty (…) przez konnicę tesalską — Tesalia zwalczała Fokidę w łączności z Tebami. [przypis tłumacza]

przyciśniony (daw.) — dziś: przyciśnięty. [przypis edytorski]

przyciśniony (daw. forma) — dziś: przyciśnięty. [przypis edytorski]

przyciśniony (starop. forma) — przyciśnięty; tu: poddany naciskowi. [przypis edytorski]

przycisk sześćkrotnie wznawiają — mają sześć długich sylab. [przypis edytorski]

przycisk — tu: akcent. [przypis edytorski]

przycisk — tu: przycisk do papieru, ciężki, zwykle ozdobny przedmiot, służący do przytrzymywania leżących luzem papierów. [przypis edytorski]

przycupła — dziś popr.: przycupnęła. [przypis edytorski]

przycupły — dziś popr.: przycupnęły. [przypis edytorski]

przycytować (z łac. cito) — przytoczyć. [przypis edytorski]

przyczajon — dziś: przyczajony. [przypis edytorski]

przyczedł (starop.) — poczytał. [przypis redakcyjny]

przyczepnina — aluzja, pretensja. [przypis edytorski]

przyczepny — tu: drugi wagon tramwaju. [przypis edytorski]

przyczółek — zabudowanie podpierające koniec krańcowego przęsła mostu lub wiaduktu. [przypis edytorski]

przyczołgnie się — dziś popr. forma 3.os. lp cz.przysz.: przyczołga się. [przypis edytorski]

przy czym wszelako kary i nagrody na drugim świecie są jeno doczesne, jako i życie na tym oto jest doczesne — Laktancjusz, Podstawy nauki Bożej, VII, 23. [przypis tłumacza]

Przy czym, zgodnie z §3 tej ustawy, za dzieła sztuki nie uważano utworów architektonicznych, które były chronione na podstawie §43 ustawy z 1870 roku. [przypis autorski]

Przyczyń się za mnie — dziś raczej: wstaw się za mną. [przypis edytorski]

przyczyną rzeczy samych w sobie rzeczywiście jest bóstwo, o ile składa się z nieskończonej ilości przymiotów — Dlaczego znane są nam tylko dwa przymioty [myślenie i rozciągłość; red. WL] wyjaśnia autor w Liście 64 (dawniej 66) § 2–4 oraz w Liście 66 (dawniej 68). [przypis redakcyjny]

przyczyna celowa (filoz.) — w filozofii Arystotelesa jedna z czterech przyczyn koniecznych do zaistnienia rzeczy: powstanie rzeczy musi służyć pewnemu celowi. [przypis edytorski]

przyczyna formalna — Zob. objaśnienie tego wyrazu [wyżej]. [przypis redakcyjny]

przyczyna — tu: wstawiennictwo. [przypis edytorski]

przyczyniać — dodawać. [przypis redakcyjny]

przyczynić (daw.) — dołożyć, pomnożyć, powiększyć. [przypis edytorski]

przyczynić (daw.) — tu: dodać. [przypis edytorski]

przyczynić — dodać, dorobić. [przypis edytorski]

przyczynił doń fundusz Jan Alfons Lacki starosta żmudzki (…) — ob[acz:] Starożytna Polska t. III, s. 430. Insze wiadomości o kościele wzięliśmy z tak zwanych kronik kościelnych, które w 1849 rząd diecezjalny rozkazał sformować wszystkim plebanom. Parę takich kronik mieliśmy chwilowo w ręku. Z tychże źródeł braliśmy wiadomość o kościołach w Jeźnie i Puniach. [przypis autorski]

Przyczynili się do tego i „apostołowie” [Schopenhauera] — K. Fischer i Lange (Geschichte des Materialismus II, s. 2) zbyt wiele przypisują tej okoliczności. [przypis redakcyjny]

przyczynki — w oryg. Korollarien: przyczynki; Corollarium: to, co wynika z jakiegoś założenia (Goclenius); szczególnie u Spinozy. [przypis tłumacza]

przyczynowość, która jest jedyną prawdziwą z kategorii kantowskich — zob. Wstęp. Schopenhauer nazywa resztę kategorii Kantowskich „ślepymi oknami” i stara się je sprowadzić do jednej, tzn. do przyczynowości. Charakterystycznym jest ten punkt styczny Schopenhauera z filozofami pokantowskimi, których tak nienawidził, a którzy tak samo starają się wprowadzić jedność w schemat kategorii Kanta. [przypis redakcyjny]

Przyczynowości (…) czuć nie można, do tego potrzebny rozum — przyczynowość jest według Kanta jedną z kategorii, tzn. jest pojęciem apriorycznym, które nie tylko od doświadczenia jest niezależne, ale które warunkuje doświadczenie, a płynąc z czystego rozumu wprowadza w nie obiektywną konieczność. Ujmując rozumem świat (jako zjawiska: por. Wstęp, s. 14. i n.), nie możemy się obejść bez tej formy myślenia, gdyż, stosując ją, dopiero doświadczenie stwarzamy. Gdyby ona nie ujmowała zjawisk w tym związku koniecznym, tobyśmy świata pojąć nie zdołali. Natomiast empirycznie przyczynowość wykryć się nie da. Albowiem jakżeż ją znaleźć w doświadczeniu (spostrzegać, „czuć”), skoro dopiero ona to doświadczenie umożliwia? Zatem związek przyczynowy między istniejącą chorobą a śmiercią tylko rozum ustalić może, choć może się on mylić co do istnienia choroby. Uczucie zdrowia może być także mylne, natomiast uczucie choroby nie: bo gdy nawet choroby nie ma, samo to uczucie jest chorobliwe (por. ustęp o hipochondrii). Tak interpretuję tę nie całkiem zresztą jasną myśl Kanta. [przypis tłumacza]

przyczyny liczne i w pewnej części bardzo poważne (…) aby dziś, przed oczyma naszymi, siła szła przed braterstwem i przed prawem — E. Orzeszkowa, Melancholicy, s. 8. [przypis autorski]

przyczyny — okazje do zwady. [przypis redakcyjny]

przyczyny (starop.) — tu: przyczynianie się; wstawiennictwo. [przypis edytorski]

przyczyny — tu: powody postępowania. [przypis edytorski]

przyczyny wnosić za kim (starop.) — przyczyniać się za kim; wstawiać się za kim. [przypis edytorski]

przyczyść (starop.) — poczytać. [przypis redakcyjny]

przyczytać — dziś raczej: przypisać. [przypis edytorski]

przyczytać (starop.) — przypisywać. [przypis redakcyjny]

przyczytać (starop.) — przyznać; [dziś: przypisać]. [przypis redakcyjny]

Przy czytaniu tego dzieła opanowuje nas takie uczucie, jak przy spoglądaniu na wielką przyrodę (…) duch proroków hebrajskich spoczywał na tym późnym ich wnukuHeine, Zur Gesch. d. Relig. u Philos. in Deutschland, zweites Buch. [przypis tłumacza]

przyczytywać (daw.) — przypisywać. [przypis edytorski]

przyczytywać — dziś: przypisywać. [przypis edytorski]

przydą (starop.) — przyjdą; przyjść do zgody: pogodzić się. [przypis edytorski]

przydać (daw.) — dodać, dołożyć. [przypis edytorski]

przydać (daw.) — dodać, tu: uzupełnić. [przypis edytorski]