Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5333 przypisów.
ludzcejszy (daw.) — bardziej ludzki. [przypis redakcyjny]
ludzcejszy (daw. forma) — bardziej ludzki. [przypis redakcyjny]
Lud z Feltry (…) krzywoprzysięstwo swojego Pasterza — Do Feltry, miasta leżącego w margrabstwie trewiskim, wielu mieszkańców, którzy broń podnieśli przeciwko gwelfom papieskim, uciekło z Ferrary i jako dobrowolni jeńcy poddali się tamecznemu arcybiskupowi. Arcybiskup oddał ich na pastwę rządcy Ferrary, który ich wszystkich rozkazał wyciąć. Przez co arcybiskup bardzo zasłużył się stronnictwu gwelfów. [przypis redakcyjny]
ludzi — dziś popr. forma M.lm: ludzie. [przypis edytorski]
ludzi — dziś popr. forma M.lm: ludzie. [przypis edytorski]
Ludzie bezdomni — powieść Stefana Żeromskiego z 1899 r. [przypis edytorski]
ludzie — dziś popr. B. lm: ludzi. [przypis edytorski]
ludzie gromadzą się i dziwują, co to będzie z państwem — początkowo nie tylko do partii należący arystokraci, ale w ogóle rycerze i obywatele średnich warstw byli zadowoleni z rządów „trzydziestu”. Ale ostatnie gwałty i bezprawia zraziły i przeraziły wszystkich. [przypis tłumacza]
ludzie, jakkolwiek mogą być nierówni siłą i geniuszem — Russo nie uważa zatem ludzi za równych z natury: równość ich wobec prawa jest wymogiem i wypływem prawności związków społecznych. [przypis tłumacza]
ludzie, jakkolwiek mogą być nierówni siłą i geniuszem, stają się wszyscy równi na mocy umowy i prawa — pod panowaniem złych rządów równość ta jest tylko pozorna i złudna: służy jedynie do utrzymania biednego przy nędzy, a bogatego przy przywłaszczeniu. Istotnie, prawa zawsze są korzystne dla tych, co posiadają, a szkodliwe dla tych, co nic nie mają: stąd wynika, że stan społeczny o tyle tylko jest dla ludzi korzystny, o ile wszyscy coś mają, a żaden z nich nie ma niczego za dużo. [Idea droga Russowi: przy nadmiernych różnicach majątkowych i społecznych nie da się utrzymać ani równość prawna, ani kierownictwo woli powszechnej nad całością. Dlatego zbytnia nierówność majątków musi zepchnąć związek społeczny z jego prawnej podstawy; przyp. tłum.]. [przypis autorski]
ludzie jezne [wyprawował] (starop. forma) — dziś B.lm: ludzi jezdnych; wyprawił żołnierzy lekkiej jazdy. [przypis edytorski]
Ludzie, każdy z was mógłby, samotny, więziony, myślą i wiarą zwalać i podźwigać trony — Adam Mickiewicz, Dziady, część III. [przypis edytorski]
Ludzie, którymi włada potrzeba kochania (…) wędrują niekiedy bardzo daleko, ale wówczas gdy muszą — aluzja do pana de Mora. [przypis tłumacza]
ludzie, którzy koło tego przechodzili — οἵ τε γὰρ ἐγγὺς, qui in proximo erant, przechodzili koło pretorii, τὸ πραιτώριον, praetorium (J 18, 33) [pretorium: siedziba wodza w rzymskim obozie wojskowym, później także: rezydencja namiestnika prowincji; red. WL], Wujek: ratusz. [przypis tłumacza]
Ludzie, którzy przyzwyczajają się źle mówić i źle myśleć — Por. fragm. 260. [przypis tłumacza]
ludzie mają się za wolnych, ile że są świadomi swych chceń i swego popędu, a przyczyny, wywołujące w nich pragnienie i chcenie, ponieważ nie są im znane, nawet we śnie na myśl im nie przychodzą — Por. List 58 (dawniej 62) § 4–12 (podobnie w Przyp. do Tw. 2 Cz. III). [przypis redakcyjny]
ludzie męczą się i wysysają spojrzeniami, tak jak dodają sobie energii i otuchy — ostatnio (1937) przeczytałem o tym ciekawą książeczkę Hübnera Menschen als Arznei und Gift, którą dostałem w prezencie od Krystyny Ejból. [przypis autorski]
ludzie mylą się w mniemaniu, że są wolni — Nag. Schr.: „tj. przypuszczają, że mogą z wolnej woli coś czynić lub czegoś nie czynić”. [przypis redakcyjny]
ludzieniaszki — wyrażenie Ludgarda Grocholskiego. [przypis autorski]
ludzie nic ci nie krzywi (starop.) — [nic ci] nie wykroczyli. [przypis redakcyjny]
ludzie nie myślą nigdy jak należy — Zdanie to jest najzwięźlejszym, a karykaturalnym wyrazem charakteru Alcesta. [przypis tłumacza]
Ludzie nie posługują się tym ostatnim, lecz pierwszym (…) — Zdaje się, że Pascal ma tu na myśli Kartezjusza i jego próby dowiedzenia Boga i duszy rozumowaniem. [przypis tłumacza]
ludzie nikczemnych kondycji — ludzie niskiego stanu społecznego, tj. mieszczanie i chłopi. [przypis redakcyjny]
ludzie oni (daw.) — tamci ludzie. [przypis edytorski]
ludzie Orontasa — armeńskiego satrapy. [przypis tłumacza]
ludzie owe obłąkane — dziś popr. forma B. lm: ludzi owych obłąkanych; tych obłąkanych ludzi. [przypis edytorski]
ludzie, piorunową spłoszeni ulewą, nigdy razem na bliskie nie usiędą drzewo — mowa tu o małym Stasiu Januszewskim, zrodzonym po śmierci ojca Jana, który zginął w powstaniu listopadowym. Te szczegóły biograficzne powtórzył poeta później w biografii Anhellego, pisząc: „Ojciec mój umarł śmiercią synów ojczyzny, zamordowany, a matka moja umarła z boleści po nim, a jam był pogrobowcem. Pierwsza lilia na grobie ojca mego jest moją rówieśniczką, a pierwsza róża na grobie matki mojej była mi siostrą młodszą”. W ten sposób dzieciństwo Stasia Januszewskiego stało się dzieciństwem Anhellego. [przypis redakcyjny]
ludzie (…) Poklaski dali tu memu: Skromnemu przeciw Porubcy — poeta przypomina tryumf swej pierwszej sztuki pt. Dajtales, Biesiadnicy, której myśl przewodnia — to przeciwstawienie wychowania tragicznego do wychowania nowomodnego w osobach dwu braci: Skromnego i Porubcy. Sztukę tę napisał poeta, będąc jeszcze tak młodym, że mu wiek nie pozwalał zgłosić się z nią do archonta, więc jej „kto inny ojcował” (Filonides). [przypis tłumacza]
„Ludzie — powiada św. Paweł — (…) zmienili chwałę nieskazitelnego Boga w obraz skazitelnego człowieka” — Biblia, Rz 1:23. [przypis edytorski]
ludzie, pragnący obalić wolność, lękali się pism, które mogły obudzić ducha wolności — Sylla, ożywiony tym samym duchem co decemwirowie, powiększył, jak oni, kary na pisarzy satyrycznych. [przypis autorski]
Ludzie próżni i pyszni, którzy mniemają, iż się wolnemi jako źrzebię u osła urodzili — Hi 11, 12 wg Wulgaty, por. tłum. Wujka; werset różnie interpretowany. [przypis edytorski]
ludzie przewodzić (starop.) — przewodzić ludziom. [przypis edytorski]
ludzie radzą o sobie, O swobodzie powszechnej, o prawach i bratniej równości — mowa o uchwaleniu na wniosek La Fayette'a Deklaracji praw człowieka i obywatela w sierpniu 1789 r. [przypis edytorski]
Ludzie są bardzo skłonni do lęku i nadziei; toż religia, która by nie miała piekła ani nieba, nie mogłaby się im zbytnio podobać. Dowodem łatwość, z jaką religie obce zakorzeniły się w Japonii, oraz zapał i miłość z jakimi je tam przyjęto. — Religia chrześcijańska i religie hinduskie: te mają piekło i raj, gdy sintoizm ich nie ma. [przypis redakcyjny]
Ludzie są stworzeni po to, aby się chronić, aby się żywić, aby się odziewać i pełnić wszystkie funkcje społeczne; religia nie powinna im tedy nakładać życia zbyt kontemplacyjnego — Jest to ujemna strona nauki, jaką głosili Foe i Laockium. [przypis redakcyjny]
Ludzie są tak nieodzownie szaleni, iż nie być szalonym znaczyłoby być szalonym innym krojem szaleństwa — Montaigne, Próby III, 7; III, 3. [przypis tłumacza]
Ludzie się tu strasznie upijają kumysem — kumys, musujący napój ze sfermentowanego mleka końskiego, zawiera od 1% do 3% alkoholu. [przypis edytorski]
ludzie sprawą swe uwodzić chcieli (starop.) — chcieli swych ludzi wyprowadzić w szyku bojowym. [przypis edytorski]
ludzie (starop.) — dziś B.lm: ludzi. [przypis edytorski]
ludzie (starop.) — dziś B.lm: (na) ludzi. [przypis edytorski]
Ludzie szlachetni powinni mnie kochać (…) jest czczona niby bogini — Aretino P. Lettere I, 38. [przypis tłumacza]
ludzie — Tutaj i dalej należy rozumieć takich ludzi, względem których nie odczuwamy żadnego wzruszenia. [przypis autorski]
ludzie (…) ukazował (starop. forma) — ukazywał ludzi. [przypis edytorski]
ludzie wolni pełnili służbę wojskową i prócz tego płacili konie i podwody — hrabiowie nie mieli prawa pozbawiać ich koni. [przypis redakcyjny]
ludzie zabrane — dziś popr.: ludzie zabrani. [przypis edytorski]
Ludzie za mgłą — film francuski w reżyserii Marcela Carné zrealizowany w 1938 roku, najbardziej reprezentatywna pozycja realizmu poetyckiego. [przypis edytorski]
ludzie z sercem — tj. ludzie mający mężne serca, dzielni. [przypis edytorski]
ludzi, którzy otrzymali dostateczne wykształcenie — np. generałowie w r. 1795. [przypis autorski]
ludzióm — dziś popr. forma C. lm: ludziom. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
ludzióm, orężóm, muróm — dziś popr. forma C. lm: ludziom, orężom, murom. [przypis edytorski]
ludzi obojga pogłówia — w innym tłumaczeniu: ludzi wszelakiego stanu; kronikarzowi chodzi jednak nie o ogół ludności, ale o mężczyzn zdolnych do noszenia broni. [przypis edytorski]
ludzioch (daw.) — dziś forma Msc.lm: ludziach. [przypis edytorski]
Ludziom tej cery niech tak szczęście służy! — w oryg.: Let all of his complexion choose me so (Niech wszyscy jego karnacji wybierają mnie tak samo). Porcja życzy sobie, żeby wszyscy ciemnoskórzy kandydaci do jej ręki zgadywali równie błędnie. [przypis edytorski]
ludziom wytwornym i szlachetnym — dosłownie: ludziom pięknym i dobrym. Wyrazami „piękny i dobry”, kalos k'agathos, wyraża się grecki ideał przyzwoitego człowieka; jest to grecki gentleman. Gentlemanem jest „naturalnie” tylko arystokrata. [przypis tłumacza]
ludzi pozbawionych nóg, rąk albo oczu — tj. ukaranych zbrodniarzy. [przypis tłumacza]
Ludzi wielkich czcimy wszyscy: wielkich wojowników, wielkich mężów stanu, wielkich poetów i uczonych… — M. Zdziechowski, Walka o duszę młodzieży, Wilno 1927. [przypis autorski]
ludzi, w których — wyd. petersb.: którzy. [przypis redakcyjny]
ludzi zbiegłych z wież — tj. z więzień. [przypis edytorski]
ludzką głowę na końskim osadzić karku — w starożytnych pismach z dziedziny teorii poezji przykłady fantastycznych zwierząt, złożonych z elementów stworzeń istniejących, były stosowane przy omawianiu pojęcia wyobraźni. [przypis edytorski]
Ludzka natura w tobie (…) — Tu ad liberandum suscepturus hominem non horruisti virginis uterum. [przypis redakcyjny]
ludzka sprawiedliwość — sprawiedliwość wobec ludzi. [przypis redakcyjny]
Ludzkich wyroków posłańcze boski — zwrot do Hermesa. [przypis edytorski]
ludzkichże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą (tu tworzącą pytanie retoryczne) -że; znaczenie: czy ludzkich, czyż ludzkich. [przypis edytorski]
Ludzkie, arcyludzkie — oryg. Menschliches, Allzumenschliches. Ein Buch für freie Geister (1878–1880) pierwsze z dzieł Nietzschego mające postać uporządkowanych tematycznie sentencji i krótkich refleksji; filozof poddaje w nich oglądowi i krytyce podstawowe pojęcia z zakresu etyki (takie jak wolna wola, sumienie, wina, kara), a jednocześnie sam język, moralność oraz teorię poznania; rozważania te znalazły kontynuację w tomie Wędrowiec i jego cień. [przypis edytorski]
ludzkie (daw.) — po ludzku, miłosiernie, życzliwie. [przypis edytorski]
ludzkie (daw.) — (przysłówek), ludzko. [przypis redakcyjny]
ludzkie (daw. przysłówek) — po ludzku, na sposób ludzki. [przypis redakcyjny]
ludzkiej własności narowy — właściwości natury ludzkiej. [przypis edytorski]
ludzkiem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: ludzkim. [przypis edytorski]
Ludzkie przygody ludzkie noś — Ludzkie przygody (doświadczenia) znoś po ludzku; cytat z Tusculanae disputationes Cycerona (łac. humana humane ferenda). [przypis redakcyjny]
ludzkie rzeczy (daw.) — sprawy ludzkie. [przypis redakcyjny]
ludzkie sprawy rządzi (starop. N lm.) — rządzi ludzkimi sprawami. [przypis redakcyjny]
ludzkim obyczajem — w sposób ludzki, zwyczajny, bez pomocy „boga”, tj. bogini. [przypis redakcyjny]
ludzkość (daw.) — miłosierdzie. [przypis edytorski]
ludzkość (daw.) — życzliwość, miłosierdzie. [przypis edytorski]
Ludzkość i litość dla ubogich nakazana jest Koranem muzułmanom. Wyznać należy, że znaleźć można często przykłady tych cnót między Turkami. Zwyczajnie jeżeli kto chce chwalić Turka, wysławia naprzód jego szczodrotę, a potem męstwo. [przypis autorski]
ludzkość (starop.) — tu: ludzkie uczucia, wrażliwość, współczucie itp. [przypis edytorski]
ludzkość (starop.) — wyrozumiałość, miłosierdzie, współczucie. [przypis edytorski]
ludzkość — tu: człowieczeństwo, natura człowieka utożsamiana z dobrymi cechami ludzi. [przypis edytorski]
ludzkość — tu: dobrotliwość. [przypis edytorski]
ludzkość — tu: godność ludzka. [przypis edytorski]
ludzkość — tu: miłosierdzie. [przypis edytorski]
ludzkość — tu: przychylność, życzliwość. [przypis edytorski]
ludzkość zaś etc. — Prawdopodobnie: ludzkość zaś schlebia pożądliwości (Havet.). [przypis tłumacza]
ludzkości gwoli — ze względu na dobroć i szczodrość. [przypis edytorski]
ludzskie (starop.) — ludzkie. [przypis edytorski]
lud zwalczy — tj. ludy Rutulów i Etrusków, zwalczone przez Eneasza. [przypis edytorski]
lud (…) zwierzony — powierzoną sobie załogę. [przypis redakcyjny]
Lückenbüsser (niem.) — zapchajdziura. [przypis edytorski]
Lügenzimmer (niem.) — pokój łgarstw, zmyśleń. [przypis edytorski]
lüneburski ser — ser z mleka krowiego wyrabiany w Austrii. Możliwe też odniesienie do sera owczego wyrabianego w Münden, który w dowód uznanua został podarowany Marcinowi Lutrowi przez księżną ELżbietę Brunswick-Lüneburg. [przypis edytorski]
luetyczka (od łac. med. lues: kiła) — syfilityczka, kobieta chora na kiłę, chorobę weneryczną. [przypis edytorski]
luft (daw.) — tu: otwór. [przypis edytorski]
luftmaszyna (z niem.) — maszyna parowa. [przypis edytorski]
luft (z niem.: powietrze) — przewód wentylacyjny w piecu, odprowadzający dym. [przypis edytorski]
luft (z niem.) — powietrze. [przypis edytorski]
Lugano — miasto w płd. części Szwajcarii, przy granicy z Włochami. [przypis edytorski]
Lugano — miasto w południowej Szwajcarii na pograniczu Włoch. [przypis edytorski]
Lugdunum — starożytna, rzymska nazwa miasta Lyon we Francji. [przypis edytorski]
lugier — lekki dwumasztowy statek o skośnych żaglach, dawniej powszechnie używany jako statek rybacki, szczególnie u wybrzeży Francji, Anglii, Irlandii i Szkocji. [przypis edytorski]
