ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | norweski | poetyckie | pogardliwe | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 2818 przypisów.
Jupiter tonans (łac., mit. rzym.) — Grzmiący Jowisz; Jowisz to najwyższy z bogów rzymskiego panteonu, pan nieba, grzmotu i gromu. Jego atrybutem był piorun, z tego powodu czczono go pod imieniem Iupiter Fulgur (Ciskający błyskawicę) i Iupiter Tonans (Grzmiący). [przypis edytorski]
Juppiter tonans (łac.) — Jowisz grzmiący. [przypis edytorski]
jura (geol.) — środkowy okres ery mezozoicznej, ok. 201–145 mln lat temu. [przypis edytorski]
jurament (daw., z łac.) — przysięga. [przypis edytorski]
juramenty (z łac.) — prawa, zasady. [przypis edytorski]
jurat — członek rady miejskiej w niektórych miastach płd. Francji. [przypis edytorski]
jurgelt (starop.) — pensja roczna. [przypis edytorski]
jurgielt (daw.) — wynagodzenie wojskowych, zwł. wyższych stopniem. [przypis edytorski]
jurgieltnik (przestarz.; z niem. Jahrgeld: coroczna wypłata) — najemnik, ktoś na czyimś żołdzie; zwykle: sprzedawczyk, oficer lub urzędnik opłacany przez obce państwo, korumpowany przez kogoś innego stałą pensją; tu: żołnierz bez honoru, służący tylko dla pieniędzy. [przypis edytorski]
jurgieltnik — żołnierz najemny. [przypis edytorski]
jurgieltnik (z niem. Jahrgeld: coroczna wypłata) — najemnik, ktoś na czyimś żołdzie; zwykle: sprzedawczyk, oficer lub urzędnik opłacany przez obce państwo, korumpowany przez kogoś innego stałą pensją. [przypis edytorski]
jurgieltnik (z niem. Jahrgeld: coroczna wypłata) — obcy, najemny oficer lub urzędnik; tu: żołnierz, służący dla pieniędzy. [przypis edytorski]
jurgieltnik (z niem. Jahrgeld: coroczna wypłata) — oficer czy urzędnik opłacany przez obce państwo lub korumpowany przez kogoś innego stałą pensją; tu: sprzedawczyk. [przypis edytorski]
jurgieltnik (z niem. Jahrgeld: coroczna wypłata) — oficer lub urzędnik opłacany przez obce państwo (lub korumpowany przez kogoś innego stałą pensją); tu: żołnierz bez honoru, służący tylko dla pieniędzy. [przypis edytorski]
jurgieltnik (z niem. Jahrgeld: coroczna wypłata) — oficer lub urzędnik opłacany przez obce państwo lub korumpowany przez kogoś innego stałą pensją; najemnik; sprzedawczyk. [przypis edytorski]
jurgieltnik (z niem. Jahrgeld: coroczna wypłata) — oficer lub urzędnik opłacany przez obce państwo (lub korumpowany przez kogoś innego stałą pensją). [przypis edytorski]
jurgieltnik (z niem. Jahrgeld: coroczna wypłata) — tu: najemnik (w innych przypadkach: urzędnik skorumpowany przez obce państwo). [przypis edytorski]
jurgieltowy (daw.) — najemny, opłacany. [przypis edytorski]
jurgielt (z niem. Jahrgeld: coroczna wypłata) — pieniądze, płacone przez władcę oficerowi lub urzędnikowi pełniącemu służbę u jego sąsiada; korupcja, mająca na celu zapewnienie sobie poparcia lub informacji. [przypis edytorski]
jurgielt (z niem. Jahrgeld: pensja roczna) — żołd. [przypis edytorski]
jurgielt (z niem. Jahrgeld) — rodzaj jednorazowej wypłaty dawanej w zamian za pomoc, forma korupcji; wyraz o zabarwieniu pejoratywnym. [przypis edytorski]
jurgielt (z niem. Jahr geld) — żołd. [przypis edytorski]
jurgielt (z niem.) — pensja. [przypis edytorski]
jurgielt (z niem.) — żołd. [przypis edytorski]
Jurgowska karczma — inspiracją do napisania tego wiersza miała być karczma w miejscowości Jurgów koło Bukowiny Tatrzańskiej. [przypis edytorski]
Jurien de La Gravière, Edmond (1812–1892) — francuski admirał, autor obszernych prac dotyczących historii marynarki wojennej; członek Akademii Francuskiej (1866). [przypis edytorski]
Juriewicz, Antoni (1839 lub 1841–1868) — działacz patriotyczny urodzony na terenach Ukrainy. [przypis edytorski]
Jurij — dziś popr. forma C.: Jurii. [przypis edytorski]
juristas — teisininkas. [przypis edytorski]
Jurja — dziś popr. pisownia: Juria. [przypis edytorski]
jur — jurysta (daw.): prawnik. [przypis edytorski]
Jurkiewicz, Janina Anna, z domu Podgórska (1880–1961) — pierwsza polska adwokatka, córka notariusza; w 1908 jako pierwsza w Imperium Rosyjskim przyjęta w poczet pomocników adwokatów przysięgłych. [przypis edytorski]
jurny — pełen temperamentu, żywotności. [przypis edytorski]
jurny — pełen temperamentu, żywotny, zmysłowy, namiętny. [przypis edytorski]
jurodiwyj (ros.) — szaleniec Chrystusowy, jeden ze wzorców świętości dawnej Rosji: wędrowny asceta religijny pod pozorami głupoty i szaleństwa skrywający mądrość i świętość, mający zdolności prorocze. [przypis edytorski]
„juro”, przy którym umarł Molier — gdy Molier grał jako aktor w swojej sztuce Chory z urojenia, przy słowie „iuro” zemdlał i kilka godzin po przedstawieniu zmarł. [przypis edytorski]
jurydyczny — prawniczy, dotyczący prawoznawstwa. [przypis edytorski]
jurydyczny — prawny, prawniczy, związany z prawem. [przypis edytorski]
jurydyka a. jurydyki (łac. iuridicus: prawny) — osada obok miasta królewskiego, rzadziej enklawa na gruntach miejskich, nie podlegająca władzom miejskim i miejskiemu sądownictwu. [przypis edytorski]
jurydyka (z łac.) — enklawa wyjęta spod prawa miejskiego; jurydykami były tereny położone pod miastem lub w jego obrębie, należące do szlachty a. duchowieństwa. [przypis edytorski]
jurydyka (z łac.) — teren na obszarze miasta lub w sąsiedztwie miasta wyjęty spod władzy miejskiej i niepodlegający miejskiemu sądownictwu. [przypis edytorski]
jurysdykcja (daw.) — tu: władza sądowa. [przypis edytorski]
jurysdykcja patrymonialna — pełna władza sądownicza właściciela ziemskiego (patrymonium: majątek rodowy) nad swoimi chłopami; w Polsce od 1518 ludność chłopska podlegała wyłącznie sądom panów. [przypis edytorski]
jurysdykcja — prawo do rozstrzygania sporu. [przypis edytorski]
jurysdykcja — prawo sądzenia; sądownictwo; także: zakres terytorialny, osobowy lub rzeczowy danej władzy sądowniczej. [przypis edytorski]
jurysdykcja — prawo sądzenia; sądownictwo; także: zakres terytorialny, osobowy lub rzeczowy danej władzy sądowniczej; tu: władza. [przypis edytorski]
jurysdykcja — tu: władza. [przypis edytorski]
jurysdykcja — władza sądowa. [przypis edytorski]
jurysdykcja (z łac., praw.) — władza sądownicza; sądownictwo. [przypis edytorski]
jurysprudencja — prawoznawstwo, doktryna prawa. [przypis edytorski]
jurysprudencja — prawoznawstwo. [przypis edytorski]
jurysta — człowiek znający prawo. [przypis edytorski]
jurysta (daw.) — prawnik. [przypis edytorski]
jurysta (daw., z łac.) — prawnik. [przypis edytorski]
jurysta (daw. z łac.) — prawnik. [przypis edytorski]
jurysta — prawnik. [przypis edytorski]
jurysta (z łac.) — daw. uczony biegły w prawie, prawnik. [przypis edytorski]
jurysta (z łac. ius, iuris) — prawnik. [przypis edytorski]
jurysta (z łac.) — prawnik. [przypis edytorski]
jurysta (z łac., przest.) — prawnik. [przypis edytorski]
jurzyć się (daw.) — gniewać się. [przypis edytorski]
jurzyć się (daw., gw.) — zapalać się, gniewać się; por. jurny: ognisty, gwałtowny. [przypis edytorski]
juścić (daw., gw.) — juści: tak, owszem (potwierdzenie).tak, owszem (potwierdzenie), wzmocnione partykułą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
juścić (gw.) — owszem. [przypis edytorski]
juścić — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, podwojoną w skróconej do -ć i dodaną do gwarowego „juści”: owszem. [przypis edytorski]
juścić — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć; znaczenie: a jakże, pewnie. [przypis edytorski]
juścić — konstrukcja z partykułą wzmacniającą „-ci”, skróconą do „-ć”; znaczenie: a jakże, pewnie. [przypis edytorski]
juścić — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć; znaczenie: rzeczywiście, pewnie. [przypis edytorski]
juścić — owszem. [przypis edytorski]
juści, co (gw.) — pewnie, że. [przypis edytorski]
juści (daw., gw.) — jużci. [przypis edytorski]
juści (daw., gw.) — pewnie, oczywiście. [przypis edytorski]
juści (daw., gw.) — tak, owszem (potwierdzenie). [przypis edytorski]
Juści (gw.) — istotnie, z całą pewnością. [przypis edytorski]
juści (gw.: już ci) — oczywiście, rzeczywiście, w istocie. [przypis edytorski]
juści (gw.: już ci) — tu: wzmocnione już. [przypis edytorski]
juści (gw.) — oczywiście, pewnie. [przypis edytorski]
juści (gw.) — oczywiście, pewnie. [przypis edytorski]
juści (gw.) — oczywiście, rzeczywiście, w istocie. [przypis edytorski]
juści (gw.) — owszem, pewnie, oczywiście. [przypis edytorski]
juści (gw.) — owszem. [przypis edytorski]
juści (gw.) — owszem. [przypis edytorski]
juści (gw.) — owszem, właśnie tak. [przypis edytorski]
juści (gw.) — pewnie, oczywiście. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
juści (gw.) — pewnie, owszem. [przypis edytorski]
juści (gw.) — pewnie. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
juści (gw.) — tak, pewnie (potwierdzenie). [przypis edytorski]
juści — pewnie, na pewno, oczywiście. [przypis edytorski]
jus primae noctis (łac. ius primae noctis: prawo pierwszej nocy) — przywilej dający panu feudalnemu prawo do spędzenia nocy poślubnej i zdeflorowania żony swego poddanego. W średniowiecznej Europie znany był na obszarach Francji i Włoch i najczęściej funkcjonował jako rodzaj podatku, ponieważ poddani wykupowali się panu z tego przywileju. Gdzieniegdzie dochodziło jednak do rodzaju transakcji pozwalającej poddanemu, w zamian za odstąpienie swej żony na noc poślubną, upolować w pańskim lesie jelenia. Stąd zapewne pochodzi zwyczaj określania zdradzanego męża mianem jelenia a. rogacza. [przypis edytorski]
Jussieu, Bernard de (1699–1777) — francuski botanik, należący do rodziny znanych botaników; założyciel ogrodu botanicznego w Trianon koło Wersalu. [przypis edytorski]
„Jus suffragii” — oficjalny organ Międzynarodowego Związku Kobiet (International Alliance of Women), miesięcznik publikowany w latach 1906–1924. [przypis edytorski]
juste milieu (fr.) — umiar, złoty środek. [przypis edytorski]
Justin Biber (właśc. Bieber, Justin, ur. 1994 r.) — kanadyjski wokalista popowy, w 2011 r. magazyn Forbes umieścił Biebera na 2. miejscu listy najlepiej opłacanych postaci show-biznesu poniżej 30. r.ż., a w 2012 r. wyróżnił go na 3. pozycji zestawienia najbardziej wpływowych postaci show-biznesu. [przypis edytorski]
Justine — powieść markiza de Sade (1740–1814), zawierająca, zgodnie ze stylem tego pisarza motywy perwersji seksualnej. [przypis edytorski]
Justum et tenacem propositi virum… (łac.) — początek ody Horacego (Ody III, 3, 1): Męża sprawiedliwego i niewzruszonego… (nikt nie zwiedzie z drogi i nic nim nie zachwieje). [przypis edytorski]
Justus z Tyberiady (ok. 35–ok.100 n.e.) — historyk żydowski, pochodzący z Tyberiady w Galilei, przeciwnik Józefa Flawiusza; autor Historii wojny żydowskiej oraz Kroniki królów żydowskich, obejmującej okres od Mojżesza do śmierci Heroda Agryppy; jego dzieła nie zachowały się. [przypis edytorski]
justycja (łac. iustitia) — sprawiedliwość. [przypis edytorski]
justycjariusz (daw.) — oprawca, urzędnik powołany do ścigania, przeprowadzenia śledztwa i sądzenia zawodowych złodziei oraz rabujących na drogach. [przypis edytorski]
justycjariusz — w dawnej Polsce — urzędnik sądowo-policyjny. [przypis edytorski]
justycja (z łac.) — sprawiedliwość. [przypis edytorski]
