Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geografia, geograficzny | grecki | gwara, gwarowe | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | norweski | polski | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 3665 przypisów.
ieżeli los pomyślny sprowadzi go nazad do oyczyzny, iakżem nieszczęśliwy! iż odłączony od niego, tracę na zawsze nadzieię powrotu — dziś popr. wykrzyknik rozdzielający zdania składowe powinien być zastąpiony przecinkiem; tu: zostawiono daw. zapis oddający stan emocjonalny. [przypis edytorski]
Ifigenia bladolica wyjdzie nad rzeki brzeg — na brzeg rzeki w krainie zmarłych. [przypis redakcyjny]
Ifigenia, Fedra, Andromacha, Atalia — tragedie Racine'a oparte na motywach klasycznych i biblijnych, mistrzowsko przedstawiające kobiecą psychikę. [przypis edytorski]
Ifigenia — Ifigenia w Aulidzie i Ifigenia w Taurydzie, tragedie Eurypidesa, na ich podstawie powstały także inne sztuki teatralne i opery. [przypis edytorski]
Ifigenia (mit. gr.) — córka Agamemnona i Klitajmnestry, z której złożono ofiarę za pomyślność wyprawy przeciwko Troi. [przypis edytorski]
Ifigenia (mit. gr.) — w mitologii greckiej córka Agamemnona i Klitajmestry, siostra Elektry, Chrysotemis i Orestesa. W Aulidzie ojciec złożył ją w ofierze Artemidzie, by przebłagać gniew bogini. [przypis edytorski]
Ifigenia przez Orestesa rozpoznana została wskutek wysłania listu… — zob. Eurypides, Ifigenia w Taurydzie 747–821. [Ifigenia, siostra Orestesa, miała zostać przez własnego ojca złożona na ofiarę Artemidzie, lecz w ostatnim momencie bogini uratowała ją od śmierci na ołtarzu, zastąpiła ją łanią i przeniosła do dalekiej Taurydy. Od ponad 10 lat żyje jako kapłanka Artemidy z dala od ojczyzny. Służba świątynna chwyta dwójkę cudzoziemców i przyprowadza do niej, by zgodnie ze swoim zwyczajem w akcie zemsty za dawną krzywdę złożyła ich na ofiarę. Jak się okazuje, nieznajomi pochodzą z jej rodzinnego miasta, więc Ifigenia chce uwolnić jednego z nich i przekazać za jego pośrednictwem list do brata. Treść pisma, odczytana przez nią na głos, na wypadek, gdyby posłaniec utracił list, ujawnia jej tożsamość. W odpowiedzi Orestes, ujawniając się jej, jako dowód swojej tożsamości przytacza zdarzenia z młodości w rodzinnym domu; red. WL] [przypis tłumacza]
Ifigenia w Aulidzie — opera Christopha Willibalda Glucka, o libretcie inspirowanym tragedią Eurypidesa w V w. p.n.e. [przypis edytorski]
Ifigenia w Aulidzie, w niczym bowiem niepodobna jest jako błagająca występującej później — Eurypides, Ifigenia w Aulidzie 1213 i nast., 1368 i nast. A przykładem charakteru… — Arystoteles nie przytoczył przykładu na charakter niewiernie oddany. [przypis tłumacza]
Ifigenia w Aulis — Ifigenia w Aulidzie, klasyczna tragedia grecka autorstwa Eurypidesa (ok. 480–406 p.n.e.), jednego z najwybitniejszych dramaturgów starożytnych. [przypis edytorski]
Ifigenia w Taurydzie — dramat Johanna Wolfganga Goethego z 1787. [przypis edytorski]
Ifigenia w Taurydzie — opera Christopha Willibalda Glucka. [przypis edytorski]
Ifigienia (mit. gr.) — córka Agamemnona i Klitajmestry, ofiarowana przez ojca, by zapewnić powodzenie wyprawy przeciw Troi. [przypis edytorski]
Ifikrates — wybitny generał ateński; obejmuje dowództwo w wojnie korynckiej, a ustępuje ze służby w wojnie z sprzymierzeńcami, oskarżony o zdradę. [przypis tłumacza]
Ifimedeja — żona Aloneusa, matka synów Posejdona (Aloadów) Otosa i Efialtesa, olbrzymów zbuntowanych przeciw bogom olimpijskim. [przypis edytorski]
Ifinger a. Punta Ivigna — szczyt w Sarntaler Alpen w północnych Włoszech, w regionie Trydent-Górna Adyga, w Południowym Tyrolu. [przypis edytorski]
Ifis — zakochał się w Anaxarete, pięknej dziewicy cypryjskiej, która jednak wzgardziła jego miłością; z rozpaczy Ifis powiesił się przed jej domem. [przypis redakcyjny]
Ifitos — podarował łuk Odyseuszowi, co opisuje pieśń XXI. [przypis edytorski]
Ifityjon — sprzymierzeniec Trojan, dowodził Majonami. [przypis edytorski]
Iflak — Eflak; turecka nazwa Wołoszczyzny, historycznej krainy w płd. Rumunii. [przypis edytorski]
if you please (ang.) — jeśli państwo sobie życzą; jeśli wolicie. [przypis edytorski]
I.G. a. IG Farben — Interessen-Gemeinschaft Farbenindustrie Aktiengesellschaft, koncern chemiczny, założony w 1904 r., w 1926 r. zatrudniający 150 tys. pracowników. [przypis edytorski]
Iganie — wieś pod Siedlcami; w czasie powstania listopadowego gen. Prądzyński stoczył tu bitwę z korpusem gen. Rosena. [przypis redakcyjny]
I gdyby krzemień był spadł i uderzył /W dekę… co skrami pryskając odskoczy — opis działania XVIII-wiecznej broni palnej. [przypis edytorski]
I gdyby matce czynów i godzin, Wieczności, Wyrwał się z rąk bezwładnych wąż — obok tysiącznych znaczeń symbolicznych wąż zwinięty w pierścień, w którym ogon styka się z paszczą, był godłem wieczności. [przypis tłumacza]
I gdy (…) kija? — Nieomylnym instynktem kobiecym Celimena umie sprowadzić sprzeczkę na teren, na którym rola Alcesta z konieczności staje się komiczną. Jakoż Alcest nie uniknie pułapki, jak nie uniknął jej poprzednio z Filintem: tyrada jego tuż potem jest z rzędu tych, które nieodzownie ośmieszają mężczyznę w oczach kobiety. Alcest sam czuje to może, mimo to brnie coraz więcej tym podrażniony. [przypis tłumacza]
I gdy patrząca Czujność — por. w. 1453 oraz w. 1457; widocznie było jakieś pogotowie wojenne, którego Miecznik był wodzem. [przypis redakcyjny]
Igelström, Osip Andriejewicz (1737–1817) — rosyjski generał i dyplomata pochodzenia szwedzkiego, naczelny wojsk rosyjskich w Polsce w czasie powstania kościuszkowskiego 1794. [przypis edytorski]
Igelström, Osip Andriejewicz (1737–1817) — rosyjski generał i dyplomata pochodzenia szwedzkiego; od 1792 wódz naczelny armii rosyjskiej stacjonującej w Polsce i Litwie, od 1793 poseł nadzwyczajny i minister pełnomocny w Rzeczpospolitej. [przypis edytorski]
Igitur a Riphat filio Gomeri… — więc Sarmaci pochodzą od Rifata, syna Gomera. Nazwa zaś Weneci po hebrajsku oznacza wędrowców, których Grecy nazywają Nomadami, to jest tych, którzy wciąż szukają nowych pastwisk i nowych miejsc, Sarmata jednak oznacza władcę wysokości, to jest władcę wysokich krain. [przypis edytorski]
Igłę, wrzeciono, niewieście zabawy gardząc — dziś z N.: igłą, wrzecionem, niewieścimi zabawami gardząc. [przypis edytorski]
Iglau (niem.) — niemiecka nazwa miasta Igława, na pograniczu Czech i Moraw. [przypis edytorski]
Ignac, właśc. Juda Szmerlowicz — członek żydowskiego ruchu oporu; zginął w czasie wojny. [przypis edytorski]
Ignacy Berski (1871–1939) — właśc. Behr; aktor, śpiewak. [przypis edytorski]
Ignacy Daszyński, Ignacy Paderewski, Wincenty Witos, Władysław Sikorski — kolejni premierzy II Rzeczypospolitej w latach 1918–1926. [przypis edytorski]
Ignacy Fik przeciwny był wszelkim w ogóle schematom periodyzacyjnym i na sprawę pokolenia także zapatrywał się sceptycznie — [por.] I. Fik, Linia podziału w literaturze, „Pion” 1938, nr 51–52. [przypis autorski]
Ignacy Krasicki herbu Rogala (1735–1801) — poeta i powieściopisarz, najwybitniejszy pisarz polskiego oświecenia (nazywany „księciem poetów polskich”); biskup warmiński, arcybiskup gnieźnieński. [przypis edytorski]
Ignacy Paderewski (1860–1941) — znakomity pianista i kompozytor, zarazem polityk i działacz społeczny. Premier i minister spraw zagranicznych, w roku 1919 delegat polski na konferencję wersalską. [przypis redakcyjny]
ignava ratio (łac.: ospalstwo rozumu) — tak nazwali starożytni dialektycy zdradnik [sofizmat] w ten sposób brzmiący: Jeżeli los przeznaczył ci, że z tej choroby wyzdrowiejesz, to tak się stanie, czy wezwiesz lekarza czy też nie. Cyceron powiada, że ten sposób wnioskowania stąd ma swą nazwę, że jeżeli się za nim pójdzie, to nie będzie już zgoła zastosowania rozumu w życiu. To jest powodem, że sofistyczne dowodzenie czystego rozumu tą samą nazwą oznaczam. [przypis autorski]
Ignavum fucos pecus (…) a praesepibus arcent — trzymają z dala od ula gnuśne trutnie. [przypis edytorski]
Ignaz!… Herr Jesas… Ignaz!… Wo bist du so lange gewesen, lieber Ignaz?… (niem.) — Ignacy!… Panie Jezu… Ignacy! Gdzie byłeś tak długo, drogi Ignacy?… [przypis redakcyjny]
igne et ferro (łac.) — ogniem i żelazem. [przypis redakcyjny]
Igneus (…) origo — Vergilius, Aeneida, VI, 730. [przypis tłumacza]
ignis (łac.) — ogień, pożar. [przypis edytorski]
ignorabimus (łac.) — 1 os. lm cz.przysz., nie będziemy wiedzieli, tu w znaczeniu: nie uda nam się dowiedzieć. [przypis edytorski]
ignorabimus (łac.) — nie będziemy wiedzieli. [przypis edytorski]
Ignorance is the source of Passion… (ang.) — Niewiedza jest źródłem Męki, która obraca koło tego śmiertelnego istnienia. [przypis edytorski]
ignorancja — nieświadomość, niewiedza. [przypis redakcyjny]
ignorancja — niewiedza. [przypis edytorski]
ignorantia — (łac.) — niewiedza. [przypis edytorski]
ignorantia legis (łac.) — nieznajomość prawa. [przypis edytorski]
ignoratio elenchi (łac.) — zgubienie wątku rozumowania, rozmijanie się z meritum sprawy. [przypis edytorski]
Ignoratur (…) se — Lucretius, De rerum natura, I, 113. [przypis tłumacza]
I gotują się wyświecić z Kościoła ludzi, którzy odmawiają tego wyznania — Chodzi o słynne „5 twierdzeń” Janseniusza. [przypis tłumacza]
igra, bawisko — zabawa. [przypis edytorski]
igrać — bawić się. [przypis edytorski]
igrać (daw.) — bawić się. [przypis edytorski]
igrać — grać, bawić się. [przypis edytorski]
igra (daw.) — igraszka, zabawa. [przypis edytorski]
igrając z nazwiskiem Saint-Loup — we francuskim „Saint Loup” oznacza: święty Lupus (biskup Troyes z IV–V w.), jest także nazwą wielu miejscowości nazwanych na jego cześć we Francji; jako rzecz. pospolity słowo loup (łac. lupus) oznacza wilka. [przypis edytorski]
igranie (daw.) — gra, zabawa. [przypis edytorski]
igranie (starop.) — zabawa. [przypis edytorski]
igraszka — tu: zabawa. [przypis edytorski]
igraszki — dziś popr. forma N. lm: igraszkami. [przypis edytorski]
Igraszki trafu i miłości — komedia Pierre'a Marivaux z 1730 r. [przypis edytorski]
igriwost' uma (ros.) — zręczność umysłu. [przypis edytorski]
i groch o ścianę rzucać, i bez mydła golić (daw.) — przysłowia oznaczające bezsensowną a. nieskuteczną pracę. [przypis edytorski]
I gromadka, jak wypada, Wzniosła grób zielony. Widzisz groby ponad drogą, Kędy rośnie żyto — według zasad kościelnych samobójstwo uważano za grzech ciężki, dlatego ciała samobójców chowano poza chrześcijańskim cmentarzem, na otwartym terenie poza miastem. [przypis edytorski]
I groźne coraz zbliżają obłoki — w zdaniu brakuje „się”. [przypis edytorski]
igry (daw.) — gra, zabawa. [przypis edytorski]
igry (daw.) — gry. [przypis edytorski]
igry (daw.) — gry, zabawy. [przypis edytorski]
igry (daw.) — zabawa. [przypis edytorski]
igry (daw.) — zabawa. [przypis edytorski]
igry — zabawy. [przypis edytorski]
igry — zabawy, psoty. [przypis edytorski]
igrzyska gimniczne — [w których rywalizacja wymaga sprawności fizycznej, np. biegi, zapasy, walka na pięści], prócz nich są jeszcze wyścigi konne i zawody muzyczne. [przypis tłumacza]
igrzyska istmijskie — staroż. greckie zawody sportowe organizowane ku czci boga mórz Posejdona na Istmie, tj. na Przesmyku Korynckim. [przypis edytorski]
igrzyska pytyjskie — igrzyska greckie organizowane w Delfach, ośrodku kultowym Apollina Pytyjskiego, drugie co do ważności po igrzyskach olimpijskich wydarzenie o charakterze religijno-sportowym w starożytnej Grecji. [przypis edytorski]
igrzyska w Olimpii — wielka impreza sportowo-religijna organizowana w co cztery lata w mieście Olimpii, ośrodku kultowym Zeusa. [przypis edytorski]
igrzyska — zawody sportowe w staroż. Grecji odbywające się w Olimpii, począwszy od 776 r. p.n.e. co cztery lata; ten okres przerwy między igrzyskami nazywano olimpiadami; podczas igrzysk przez 2 miesiące zawieszano wszelkie wojny; igrzyska były zarazem uroczystością poświęconą Zeusowi. [przypis edytorski]
igrzysko (daw.) — gra, zabawa. [przypis edytorski]
igrzysko (daw.) — zabawa. [przypis edytorski]
igrzysko (starop.) — zabawa; igraszka. [przypis edytorski]
igrzysko — tu: obiekt zabawy. [przypis edytorski]
igrzysko — tu: turniej rycerski. [przypis edytorski]
igrzysko — tu: zabawa. [przypis edytorski]
igrzysko — zabawa. [przypis edytorski]
Iguapé — miasto w Brazylii, w stanie São Paulo. [przypis edytorski]
I guess (ang.) — tu: jak sądzę. [przypis edytorski]
(…) i gwiazd i dźwięków i nieśmiertelności (…) — tu znajduje się w autografie wiersz: „Im dalej idę po drodze żywota (…)”. [przypis redakcyjny]
i (gw.) — tj. je (3 os. lp cz. ter. czasownika jeść). [przypis edytorski]
Igyllioni — nazwa Igyllionów do najdziwaczniejszych wywodów służyła: odnajdowano pod nią Litwinów, a szczególniej Jaćwingów; niedawno zaś najznakomitszy znawca owych dawnych dziejów wskazał na Igilla, wodza Burgundów i Wandalów, jeńca Rzymian za Probusa, nazwanego niby od szczepu Igillów (chociaż, dodajemy, z tego bynajmniej jeszcze nie wynika, żeby i sami Igillowie mieli być germańskiego, lugiowandalskiego rodu; przecież i nazwa szczepu litewskiego Galindów pojawia się jako nazwa osobowa u Gotów w Hiszpanii częściej, a nikt z tego nie wnioskuje, żeby Galindowie sami byli szczepu gockiego). Nas uderzyło, że Igyllioni wymienieni są obok szczepów litewskich, w jednej z najpewniejszych informacji Ptolomeusza, więc wpadliśmy na domysł, czy nie szukać pod tą nazwą jakiegoś bliskiego fińskiemu szczepu: z litewskich nie nadaje się żaden. I rzeczywiście Łotwa zowie Estończyków Igaunami (od Uganii, Unganii, krainy, gdzie Juriew-Dorpat leży?); stąd polskie i ruskie Igowia, np. w Opisie poselstwa moskiewskiego, E. Pielgrzymowskiego 1601: „Z niemi (Szwedami) podwód z pięćdziesiąt Igoni (Estów) przybyło”; „accurrentibus Lotavis seu Igoviis”, czytamy u Cichockiego (Alloquia ossecensia 1615 r., s. 238); Stryjkowski (Kronika, s. 206) mylnie przerzuca Jaćwingów do Inflant, ku Nowogrodowi Wielkiemu, „których Igowiany zowią”. Gdyby nawet nasze przypuszczenie było zupełnie chybione, objaśniliśmy przynajmniej termin Igoni. Z innych nazw Ptolomeusza warto jeszcze jedną przytoczyć, Weltai, którą koniecznie wszyscy, od ks. Bohusza począwszy, do takich koryfeuszów, jak Zeuss i Muellenhoff, w Letwai przeobrażali, by z niej nazwę Litwy wycisnąć. Słusznie protestuje wymieniony wyżej badacz (akademik Kunik) przeciw takiemu gwałceniu tekstu greckiego. [przypis redakcyjny]
I have dealt with the subject of garden work in the Trobriands and ith its economic importance more fully in an article entitled The Primitive Economics of the Trobriand Islanders in „The Economic Journal”, March, 1921. [przypis autorski]
I have given a more detailed description of this process which I had often opportunities to observe among the Mailu on the South coast. I never saw the making of an armshell in the Trobriands, but the two processes are identical according to detailed information which I obtained. (Compare the monograph on The Natives of Mailu by the Author, in the „Transactions of the Royal Society of S. Australia”, 1915, pp. 643-644. [przypis autorski]
I have not seen the site of Suloga myself. Interesting details are to be found in The Melanesians of Professor Seligman, who visited the spot himself, and who has collected a number of specimens in the locality, as well as many data about the production of the blades. Op. cit., pp. 530-533. [przypis autorski]
I have spoken (ang.) — przemówiłem. [przypis edytorski]
Ihn und Ihn — Doppelung als besondere Betonung. [przypis edytorski]
ihr — Amalia. [przypis edytorski]
Ihres Gelichters — (abwertend) Ihrer Art. [przypis edytorski]
