Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156642 przypisów.
w odwieczu — w dalekiej przyszłości. [przypis edytorski]
wody — dziś popr. forma N.lm: wodami. [przypis edytorski]
wody Gorgony — Gorgopis, jezioro, które miało znajdować się w okolicach Koryntu. [przypis edytorski]
wody letejskie (mit. gr.) — wody rzeki Lete płynącej w Hadesie; wypicie wody letejskiej przynosiło duszom zmarłych zapomnienie o przeszłym życiu. [przypis edytorski]
wody meockie — tu: Morze Azowskie. [przypis edytorski]
w „Odysei” szczegóły odnoszące się do wysadzenia na ląd Odyseusza — Homer, Odyseja XIII 119 i nast. [Arystoteles ma na myśli, że wydaje się niewiarygodne, iż Odyseusz nie obudził się, kiedy jego statek przybił do lądu na Itace, a żeglarze feaccy wynieśli go na brzeg; red. WL] [przypis tłumacza]
wody Syloh a. sadzawka Siloe a. sadzawka Siloam — mykwa znajdująca się niegdyś w Jerozolimie zasilana wodami strumienia Gichon (J 9,7). [przypis edytorski]
Wodząc rej tańca pokorny Psalmista (…) — Król Dawid, prowadząc arkę przymierza, w długiej wełnianej sukni idąc przed nią, tańcował, nie zważając na szyderstwo Micholi, córki Saula, szydzącej z niego, że bez względu na królewską powagę puszczał się w taniec wobec zebranego ludu; na co on odpowiedział: „Chciałbym być jeszcze niższym, a to w sposób, ażebym sam siebie poniżonego widział w oczach moich”. I zaiste, był mniejszy jak król, ponieważ tak pokorny wmieszał się między lud własny, i zarazem większy od króla, ponieważ jako sługa boży przez pokorę znalazł łaskę u Boga. [przypis redakcyjny]
wodzą (daw.) — forma B.lp: wodzę; uzdę. [przypis edytorski]
wodza — 4. przypadek lm [tj. B.; od M.lp: wodza; część uprzęży]. [przypis redakcyjny]
wodza — 4 przyp. [B.] lm. [przypis redakcyjny]
wodza (daw.) — pas rzemienny połączony z wędzidłem. [przypis edytorski]
wodza — r.ż. [część uprzęży]. [przypis redakcyjny]
wodza — r.ż. [część uprzęży; red. WL]. [przypis redakcyjny]
wodza — r. ż. [przypis redakcyjny]
wodza — r. ż. [ta wodza]. [przypis redakcyjny]
wodze — 1. przypadek lm [część uprzęży; red. WL]. [przypis redakcyjny]
wodze — 2. przypadek lm [tj. D.; od M.lp: wodza; część uprzęży]. [przypis redakcyjny]
wodze — 2. przypadek lm [tj. D.;od M.lp: wodza; część uprzęży; red. WL]. [przypis redakcyjny]
wodze — 4. przypadek lm [tj. B.; M.lp: wodza; część uprzęży]. [przypis redakcyjny]
wodze — 4. przypadek lm [tj. B.; M.lp: wodza; część uprzęży; red. WL]. [przypis redakcyjny]
wodze — 4. przypadek lm [tj. B.; od M.lp: wodza; część uprzęży]. [przypis redakcyjny]
wodze — 4 przyp. [B.] lm. [przypis redakcyjny]
wodze — cugle a. lejce. [przypis edytorski]
wodze — cugle. [przypis redakcyjny]
wodze — dziś popr. forma M.lm: wodzowie. [przypis edytorski]
wodze — dziś popr. forma M. ln: wodzowie. [przypis edytorski]
wodze — dziś popr. forma M.lp: wodzowie. [przypis edytorski]
wodze — dziś popr. forma W. lm.: wodzowie. [przypis edytorski]
wodze — dziś popr. forma: wodzowie. [przypis edytorski]
wodze — lejce. [przypis edytorski]
wodze (…) obala — daw. forma odmiany, dziś: wodzów (tj. przywódców stada). [przypis edytorski]
wodze — tu: uprząż. [przypis edytorski]
wodzianka — wodnista zupa. [przypis edytorski]
wodzić (daw.) — prowadzić. [przypis edytorski]
wodzić się (starop.) — wieść się, powodzić się; fała (…) co się mu ondzie wodziła: chwała, która go tam spotykała. [przypis edytorski]
wodzić się — tu: przemieszczać się. [przypis edytorski]
wodzić się za łby — bić się, szarpać się między sobą. [przypis edytorski]
wodzić — tu w znaczeniu: prowadzać i opiekować się młodymi pisklętami. [przypis edytorski]
Wodzicki, Henryk (1813–1884) — wielokrotny poseł na Sejm Krajowy Galicji oraz do austriackiej Rady Państwa. [przypis edytorski]
w odzieniu — ἐνδύματα, indusiis (indusium), im Hemd (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]; Mt 6, 25: ἔνδυμα, co Pape tłumaczy „das Angezogene, das Kleid”. Wujek używa słowa „odzienie” (vestimentum Wulgaty), tak samo Biblia Berlińska [1810], ułożona wedle edycji Biblii Gdańskiej. [przypis tłumacza]
wodzili się za łby — bili się. [przypis edytorski]
Wodziński, Antoni (1852–1928) — pisarz pol. i fr. (Les trois romans de Frédéric Chopin), tłumacz m.in. powieści Sienkiewicza. [przypis edytorski]
Wodzisław — miasteczko na zachód od Pińczowa. [przypis redakcyjny]
wodzów — 2. przypadek lm [tj. D.lm; od M.lp: ta wodza; część uprzęży]. [przypis redakcyjny]
wodzów — ἡγεμόνων, ducum, Imperatoren (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
wodzowie skrzydlatego gmina (starop. forma) — archaniołowie. [przypis edytorski]
W ofierze bogom rznąć, jak Atamanta — chłop wspomina Atamanta, którego widział niedawno w teatrze: Sofoklesa tragedia pt. Atamas. Ino, zazdrosna macocha, chce zabić na ofiarę pasierba Fryksosa i Helle, a nawet ich ojca, Atamanta, a swego męża — lecz gdy przybrani, jak ofiary na rzeź prowadzone, w kwiaty i wieńce, zjawiają się na scenie, uratowała ich matka Nefele (Chmura), posławszy na pomoc złotorunego barana. [przypis tłumacza]
wo front (ros.) — na baczność. [przypis edytorski]
Wogezy (fr. Vosges) — tu: masyw górski z najwyższym szczytem Grand Ballon (1424 m. n.p.m.), położony w departamencie o tej samej nazwie, na terenie Lotaryngii (w płn.-wsch. części Francji). [przypis edytorski]
Wogezy — pasmo górskie we wschodniej Francji. [przypis edytorski]
w ogniowym ustalone harcie — wzmocnione przez hartowanie. [przypis edytorski]
w ogrodzie wzniosłym — W raju ziemskim, na wierzchołku góry czyśćcowej. [przypis redakcyjny]
w ogrodzie zwanym Akademią — był to gaj poświęcony herosowi ateńskiemu Akademosowi, stąd nazwa. [przypis edytorski]
wogzal (z ros. вокзал) — dworzec. [przypis edytorski]
wo ich stecke (niem.) — gdzie tkwię. [przypis edytorski]
Wo ich stehe, just da ist die Welt (niem.) — gdzie stoję, tam jest świat. [przypis edytorski]
Wo imia Otca i Syna, To nasza mołytwa… — refren wiersza Platona Kosteckiego pt. Nasza mołytwa, wyd. w 1861 w języku ruskim, alfabetem łacińskim. [przypis edytorski]
Wo ist das deutsche Vaterland (niem.) — gdzie jest niemiecka ojczyzna. [przypis edytorski]
Wo ist er? (niem.) — Gdzie on jest? [przypis edytorski]
Wo ist Meir (jid.) — gdzie jest Meir. [przypis edytorski]
Wojaczek, Rafał (1945–1971) — poeta (zaliczany do tzw. poetów wyklętych) oraz prozaik. [przypis edytorski]
wojaków — w wyd. z 1790 r.: obrońców kraju. [przypis edytorski]
wojarz (daw.) — wojownik. [przypis redakcyjny]
wojażer (daw.) — podróżnik. [przypis edytorski]
wojażer (daw.) — podróżnik. [przypis redakcyjny]
wojaż — podróż. [przypis redakcyjny]
wojaż (z fr.) — podróż. [przypis edytorski]
Wojciech Brudzewski (1446–1495) — łac. Albertus de Brudzewo, astronom i matematyk polski, czołowy przedstawiciel krakowskiej szkoły matematyczno-astronomicznej, filozof, pedagog, dyplomata; ukończył wydział nauk wyzwolonych Akademii Krakowskiej, na której następnie zaczął wykładać matematykę, astronomię oraz filozofię Arystotelesa (studia teologiczne zakończył bakalaureatem), jego uczniami byli m.in.: Mikołaj Kopernik, Bernard Wapowski, Szymon z Sierpca, Michał z Wrocławia i Konrad Celtis; od 1494 r. przebywał w Wilnie na dworze wielkiego księcia litewskiego Aleksandra, jako jego sekretarz pełniąc misje dyplomatyczne; członek założonego przez humanistę niem. Konrada Celtisa towarzystwa literackiego „Sodalitas Litteraria Vistulana” („Nadwiślańskie Towarzystwo Literackie”); przygotował grunt do podważenia systemu geocentrycznego w astronomii, wykazywał niezgodność wielu obserwacji z teorią Ptolemeusza, jako pierwszy stwierdził, że Księżyc porusza się po elipsie i że pozostaje zwrócony w stronę Ziemi zawsze tylko jedną stroną. [przypis edytorski]
Wojciech Jastrzębiec (1362–1436) — biskup krakowski (1412–1423) i poznański (1399–1412), kanclerz koronny, przed osiągnięciem godności biskupiej czynny na dworze Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]
Wojciech Kryski (zm. 1566) — prawnik, dyplomata, dworzanin Zygmunta Augusta, sportretowany przez Górnickiego w Dworzaninie jako znawca zwyczajów renesansowych. [przypis redakcyjny]
Wojciech (łac. Adalbertus, niem. Adalbert; ok. 956–997) — święty chrześcijański; książę z czeskiego rodu Sławnikowiców, przez ojca spokrewniony z spokrewniony z Ottonami saskimi, a przez matkę z Przemyślidami; jako biskup praski stawiał sobie za cel zwalczyć wielożeństwo, promować celibat duchownych i zlikwidować handel niewolnikami, w czym napotkał znaczny opór; przebywał później jako mnich w klasztorze na Monte Cassino i w klasztorze benedyktyńskim świętych Aleksego i Bonifacego w Rzymie; ponownie wrócił na biskupstwo praskie, ale musiał je opuścić, wszedłszy w konflikt z księciem Bolesławem II Pobożnym z Przemyślidów, kiedy wystąpił (bezskutecznie) przeciw ukaraniu śmiercią żony jednego z możnowładców (z rodziny Wrszowców) za cudzołóstwo; w 966 r. wróciwszy do Rzymu zaprzyjaźnił się z Ottonem III, ale też dowiedział się, że większość jego rodziny została wymordowane przez Wrszowców w zemście za klątwę, którą ich obłożył; nie mając możliwości powrotu do Pragi, udał się z misją przez Polskę do Prus, gdzie poniósł śmierć męczeńską 23 kwietnia 997 r. [przypis edytorski]
Wojciechowski, Jakub (1884–1958) — robotnik, pamiętnikarz, literat. [przypis edytorski]
W Ojczyzny imię — w innej wersji tekstu wers ten brzmi: „Na Polski imię, na Jej cześć”. [przypis edytorski]
woje — dziś popr. forma B. lm: wojów, tj. wojowników. [przypis edytorski]
wojen (daw.) — żołnierz, wojownik. [przypis redakcyjny]
wojenne (daw.) — podatek na wypadek wojny. [przypis edytorski]
wojennik (daw.) — wojownik. [przypis redakcyjny]
wojenny Pegaz — konceptystyczne określenie Pogoni, czyli herbu Litwy. [przypis edytorski]
wojewód — dziś popr. forma D. lm: wojewodów. [przypis edytorski]
Województwa ruskie — kolebka bogactwa i potęgi Żółkiewskich, Sobieskich, Wiśniowieckich, Ostrogskich, Koreckich, Zasławskich, Sieniawskich, Zbaraskich; z współczesnych Staszicowi przede wszystkim Czartoryskich, Potockich i Zamoyskich [mowa o wielkich latyfundiach magnatów polskich na terenach dzisiejszej Ukrainy; Red. WL]. [przypis redakcyjny]
województwo bracławskie — województwo należące w XVII w. do Małopolski, jego najważniejszym miastem był Bracław. [przypis edytorski]
wojewoda, kasztelan, podkomorzy — najwyższe rangą urzędy ziemskie daw. Rzeczpospolitej; wojewodowie i kasztelanowie wchodzili w skład Senatu. [przypis edytorski]
wojewoda kijowski — Tyszkiewicz Łohojski, Janusz herbu Leliwa (1590–1649), magnat, polityk, wojewoda kijowski. [przypis redakcyjny]
wojewoda malborski — Jan Franciszek Bieliński. [przypis redakcyjny]
wojewoda podolski, mój antenat — Andrzej Maksymilian Fredro (ok. 1620–1679), wojewoda podolski (od 1676), barokowy pisarz polityczny i wojskowy, nazywany polskim Tacytem. [przypis edytorski]
wojewoda ruski — Jabłonowski, Stanisław Jan; później hetman wielki koronny, przyjaciel Jana III. [przypis redakcyjny]
wojewoda sieradzki — Pieniążek, Jan, skarbnik przemyski 1661, starosta oświęcimski 1666, woj. sieradzki. [przypis redakcyjny]
Wojewoda — Stan[isław] Małachowski. [przypis redakcyjny]
Wojewoda — tu: Czarniecki. [przypis redakcyjny]
wojewoda — tu: dowódca. [przypis edytorski]
Wojewoda — w baśni dramatycznej L. Rydla Zaczarowane koło Wojewoda, jedna z głównych postaci, zapisawszy duszę diabłu dla zdobycia buławy hetmańskiej, na koniec musi mu ją oddać. Stąd analogia między Hetmanem a Wojewodą. [przypis redakcyjny]
wojewodzic smoleński — Adam Sarbiewski. [przypis redakcyjny]
wojewodzina Zylbergowa — popr.: Zybergowa, żona Jana Tadeusza Zyberga, wojewody brzesko-litewskiego. [przypis edytorski]
wojewodzinej — dziś popr. forma D.lp: wojewodziny. [przypis edytorski]
woje — wojownicy. [przypis edytorski]
wojłoczek — grube sukno. [przypis redakcyjny]
wojłok — filc gorszego gatunku, produkowany głównie z runa owczego, stosowany przede wszytkim do produkcji dywanów, koców i podkładek pod siodła. [przypis edytorski]
wojłok — filc gorszego gatunku, produkowany z odpadów wełny. [przypis edytorski]
wojłok — gorszy gatunkowo filc. [przypis edytorski]
