Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 112409 przypisów.
wiedzieć — tu: znać (mieszanie znaczenia tych dwóch czasowników wiąże się z wpływem języków wschodniosłowiańskich). Nikt nie wie należnego mu miejsca — nikt nie wie, jakie miejsce powinien zajmować. [przypis edytorski]
wiedzieć — tu: znać. [przypis edytorski]
Wiedzieliż, czyje od was wydziérali — czy wiedzieli (lub: wiedzieli przecież), czyją własność wam zrabowali. [przypis edytorski]
Wiedzie (…) swoje chrobre wodze — dziś: (…) swoich chrobrych wodzów. [przypis edytorski]
wie gehts! (niem.) — jak idzie? a. co słychać? [przypis edytorski]
wiegieć a. wiecheć — tu: zwinięta wiązka słomy służąca do podpałki. [przypis edytorski]
Wie gut es sich trifft, Oswald? Oswald, ich habe eine Bitte an Sie (niem.) — Jak to dobrze się spotkać, Oswald. Mam do pana prośbę. [przypis edytorski]
wie jakąś (…) przeszkodę — dziś popr.: wie o jakiejś przeszkodzie a. zna jakąś przeszkodę. [przypis edytorski]
wie, jak pas obrócić — wyrażenie o niepewnym znaczeniu, różnie interpretowane; być może chodzi o część formalnych przygotowań do pojedynku, wówczas taki gest oznaczałby wyzwanie. [przypis edytorski]
wieja — wichura. [przypis edytorski]
wieja — zawieja, zadymka. [przypis edytorski]
wie jego nazwisko — dziś: zna jego nazwisko. [przypis edytorski]
wieka — dziś popr. D. lp: wieku. [przypis edytorski]
wieka — dziś popr. forma D. lp: wieku. [przypis edytorski]
wiek bohaterski — w oryginale niem. die Heldenzeit und das Alterthum: czas herosów i starożytność. [przypis edytorski]
Wiek był wielki —w tym miejscu na marginesie poniższego wywodu znajduje się adnotacja: „Rok 1000 przed N[arodzeniem] Chr[ystusa]”. [przypis edytorski]
„Wiek” — codzienna gazeta literacka, polityczna i społeczna, wydawana w Warszawie w l. 1873–1906; od 1875 r. jej redaktorem naczelnym był Kazimierz Zalewski. [przypis edytorski]
wieki — dziś popr. forma N. lm: wiekami. [przypis edytorski]
wieki — dziś popr. forma N.lm: wiekami. [przypis edytorski]
wiekiem (…) podeszlejszych — bardziej podeszłych wiekiem; w podeszłym wieku, starszych. [przypis edytorski]
wiek matuzalowy — a. wiek matuzalemowy: bardzo sędziwy; nazwa pochodzi od imienia najstarszej ze wspomnianych w Biblii postaci, Matuzalema, dziada Noego, który miał żyć blisko tysiąc lat (969 a. 939, jeśli uwzględnić, że kalendarz żydowski jest kalendarzem księżycowym). [przypis edytorski]
wiek nie pozwalał mu pełnić powinności wojennych — wg Plutarcha (Żywot Agesilaosa 24.2) odsłużył pod bronią 40 lat (czyli ukończył 60 lat) i zgodnie z prawem spartańskim nie podlegał już obowiązkowi służby wojskowej. [przypis edytorski]
wiekóm — dziś: wiekom. [przypis edytorski]
wiekopomny faraon Seti — najpewniej Seti I (1294–1279 p.n.e.), faraon XIX dynastii, ojciec Ramzesa Wielkiego. Przeprowadził wyprawy wojenne w Palestynie i Syrii, pokonując bunty i odzyskując dla Egiptu tereny utracone na rzecz Hetytów za czasów Echnatona. Rozbił plemiona libijskie, które najechały Deltę. Uważany za odnowiciela imperialnej świetności Egiptu. [przypis edytorski]
wiek ostateczniejszy (starop.) — starość. [przypis edytorski]
wieko — tu: okładka. [przypis edytorski]
wiekować (daw.) — długo gdzieś pozostawać. [przypis edytorski]
wiekować (daw., gw.) — trwać wiek; tu: żyć sto lat. [przypis edytorski]
wiekować (daw., pot.) — pozostawać gdzieś bardzo długo (względnie: zbyt długo). [przypis edytorski]
wiekować — trwać przez wieki. [przypis edytorski]
wiekować — trwać. [przypis edytorski]
wiekuistem — daw. forma dla r.ż. i r.n.; dziś: wiekuistym. [przypis edytorski]
wiekuj — zapewne: żyj na wieki. [przypis edytorski]
wieku naszego — w naszym wieku. [przypis edytorski]
wiek XX jeszcze przed wielką wojną światową nazwano wiekiem dziecka — tytuł Wiek dziecka nosi wydana w roku 1900 głośna, przetłumaczona na wiele języków książka Ellen Key, w której autorka przedstawiła projekt wychowania i edukacji oparty uznaniu prawa dziecka do swobodnego rozwoju, bez kar cielesnych, indoktrynacji militarystycznej i religijnej. [przypis edytorski]
wielą — dziś popr. forma N. l. mn.: wieloma. [przypis edytorski]
wielą — dziś popr.: wieloma. [przypis edytorski]
wielą gwiazdami — dziś: wieloma gwiazdami. [przypis edytorski]
wiela (daw., gw.) — wiele. [przypis edytorski]
wiela (daw.) — wiele. [przypis edytorski]
wiela — dziś popr.: wielu. [przypis edytorski]
wiela (gw.) — ile. [przypis edytorski]
wiela (gw.) — tu: ile. [przypis edytorski]
wiela (gw.) — wiele. [przypis edytorski]
Wieland, Christoph Martin (1733–1813) — niemiecki poeta i prozaik; autor m.in. poematu epickiego Oberon (1780). [przypis edytorski]
Wieland, Christoph Martin (1733–1813) — niemiecki poeta i prozaik, pierwszy tłumacz Shakespeare'a na jęz. niemiecki; autor m.in. powieści Agaton (1776), jednego z pierwszych utworów z gatunku Bildungsroman (przedstawiającego proces psychologicznego, moralnego i społecznego formowania się osobowości głównego bohatera). [przypis edytorski]
Wieland, Christoph Martin (1733–1813) — niemiecki poeta i prozaik, przedstawiciel oświecenia; autor m.in. powieści Agaton (1776), jednego z pierwszych utworów z gatunku Bildungsroman (przedstawiającego proces psychologicznego, moralnego i społecznego formowania się osobowości głównego bohatera). [przypis edytorski]
Wieland, Christoph Martin (1733–1813) — niemiecki poeta i prozaik. [przypis edytorski]
Wieland, Christoph Martin (1733–1813) — poeta i prozaik niem., pierwszy tłumacz Shakespeare'a na jęz. niem. (autor przekładów prozą), założyciel i wieloletni redaktor wpływowego pisma „Der teutsche Merkur” o tematyce literacko-kulturalnej; autor kilku utworów istotnych w historii literatury niem. ze względu na różnego rodzaju nowatorstwa, np. dramatu wierszem białym Lady Johanna Gray (1758), powieści Historia Agatona stanowiącej próbę prozy psychologicznej, romantycznego poematu epickiego Oberon (1780), na podstawie którego powstała opera Carla Marii Webera o tymże tytule (1826) itd.; ze względu na styl pisarski pełen lekkości, kunsztu i swobody, zalicza się Wielanda do pisarzy rokokowych; jego racjonalizm, programowy kosmopolityzm, pewnego rodzaju pogoda ducha i optymizm, stawiają go wśród twórców oświecenia, zaś inne dokonania korespondują z ideami romantyzmu. [przypis edytorski]
wiela — tu: wielu. [przypis edytorski]
wielbicielów — dziś popr. forma D. lm: wielbicieli. [przypis edytorski]
Wielbij duszo moja Pana (łac. Magnificat) — religijna radosna pieśń dziękczynna, zbliżona do psalmu, oparta na tekstach ze Starego Testamentu i słowach, które wypowiedziała Maria, matka Jezusa, podczas spotkania z Elżbietą (Łk 1, 46–55). [przypis edytorski]
wielbłąd (…) puszczony na pole kukurydzy (fr. dromadaire qui est lâché dans un champ de maïs) — kukurydza została sprowadzona z Ameryki setki lat po czasach św. Antoniego. [przypis edytorski]
wielce — bardzo. [przypis edytorski]
wielce skoligacony — spokrewniony z wieloma liczącymi się rodzinami, zwł. przez małżeństwo; spowinowacony. [przypis edytorski]
wielcy (starop.) — oboczna forma pisowni występująca w staropolszczyźnie XVI w. u Reja: wieldzy (M.lm od: wielgi; dziś: wielki). [przypis edytorski]
wielebna przeoryszo — ironiczne: dziewczyny zarzucają starszej koleżance, że jest tak surowa, jak matka przełożona w zakonie. [przypis edytorski]
wielebne ojcy — dziś popr.: wielebni ojcowie. [przypis edytorski]
wielebny — określenie stosowane w odniesieniu do duchownych; ksiądz, pastor. [przypis edytorski]
wiele Bóg prze nie czynił (daw.) — wiele Bóg przez nich uczynił. [przypis edytorski]
wieleć a. wielić (starop.) — rozkazywać; tobie wielę: rozkazuję ci. [przypis edytorski]
wiele (daw.) — dziś: ile. [przypis edytorski]
wiele (daw., gw.) — tu: ile. [przypis edytorski]
wiele (daw.) — ile, jak wiele. [przypis edytorski]
wiele (daw.) — ile. [przypis edytorski]
wiele — dziś popr.: wielu. [przypis edytorski]
Wiele hałasu o nic — komedia autorstwa Williama Shakespeare'a (1564–1616). [przypis edytorski]
Wiele hałasu o nic — komedia Williama Shakespeare'a z 1599. [przypis edytorski]
Wiele historyj mamy, które nam heretyckie okrucieństwa nad katolikami, gdy moc nad nimi mieli, oznajmują… — Skarga powołuje się tutaj na dzieło Wiktora z Wity Dzieje prześladowania Kościoła w Afryce przez Wandalów (Historia persecutionis africanae provinciae sub Geiserico et Hunirico Regibus Wandalorum), czerpiąc z z Baroniusza Annales ecclesiastici (t. 6). [przypis edytorski]
wieleli (ros. велели) — zamówili. [przypis edytorski]
wiele ludzi ukazali — dziś popr.: wielu ludzi ukazało. [przypis edytorski]
wiele mamy (daw.) — ile mamy. [przypis edytorski]
Wielem ci winien — skrócone od: Wiele [jeste]m ci winien. [przypis edytorski]
wielem nabroił (daw.) — wiele nabroiłem, zrobiłem wiele złego. [przypis edytorski]
wiele (…) można tam zarobić (daw.) — dziś: ile można tam zarobić. [przypis edytorski]
wiele o sobie rozumiejący (daw.) — zarozumiały. [przypis edytorski]
wiele o szkolnych mistrzach trzymali — sens: bardzo poważali nauczycieli. [przypis edytorski]
wiele przednich — wielu wysoko urodzonych, arystokracja. [przypis edytorski]
wiele razy (daw.) — dziś: ile razy. [przypis edytorski]
wiele razy (daw.) — ile razy; ilekroć. [przypis edytorski]
wiele razy (daw.) — ile razy. [przypis edytorski]
wieleśmy (…) mówili — inaczej: wiele mówiliśmy (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
wieleśmy (…) rozprawiali — inaczej: wiele rozprawialiśmy (przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
wieleśmy się nacierpieli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: wiele się nacierpieliśmy. [przypis edytorski]
Wiele siejecie, a mało użynacie — Ag 1, 6. [przypis edytorski]
wiele — tu: ile. [przypis edytorski]
Horacy, Wybrane utwory, Pieśń I, 1
(Maecenas atavis, edite regibus...)
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
wieleż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż i występującą w funkcji wzmacniającej; inaczej: jakże wiele, ileż. [przypis edytorski]
wieleż — ile; czy dużo. [przypis edytorski]
wieleż — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż i występującą w funkcji wzmacniającej; inaczej: czy wiele, czyż wiele (ile). [przypis edytorski]
wielga (gw.) — wielka. [przypis edytorski]
wielgi — dziś popr.: wielki. [przypis edytorski]
wielgi (gw.) — wielki. [przypis edytorski]
wielgolud — dziś popr.: wielkolud. [przypis edytorski]
wieli Bóg o tym (daw.) — konstrukcja z partykułą -li: czy Bóg wie o tym. [przypis edytorski]
Wieliczka — miasto powiatowe w województwie małopolskim. [przypis edytorski]
Wieliczka — miasto powiatowe w województwie małopolskim, znane z zabytkowej kopalni soli, do której powstania zgodnie z legendą miała się przyczynić św. Kinga. [przypis edytorski]
Wielikaja — rzeka na zachodzie europejskiej części Rosji o dł. 430 km i pow. dorzecza 25 200 km². [przypis edytorski]
wieliki (starop.) — wielki. [przypis edytorski]
wielikoduszje (ros.) — wspaniałomyślność, wielkoduszność. [przypis edytorski]
wielikolepszy — zniekształcone ros. wielikoliepnyj: wspaniały. [przypis edytorski]
