Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 463 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8179 przypisów.
zjawiony — dziś w tym znaczeniu: zjawiający się. [przypis edytorski]
zjawiska hipnotyzmu i spirytyzmu, którymi Schopenhauer (…) popiera (…) swój fenomenalizm (…) i metafizyczną jedność woli — zob. niniejszej rozprawy ustęp 95. Kant zajmował się także tymi zjawiskami: Träume eines Geistersehers” (Reclam). [przypis redakcyjny]
zjawiska wiążą się w sposób konieczny z rozsądkiem — ten niezbyt jasny ustęp E. Adickes tak wykłada: „Kiedy jakieś wyobrażenia stają się naszymi, tj. mają być przyjęte do samowiedzy naszej, muszą się poddać określonym prawidłom, pod którymi jedynie przyjęcie to może nastąpić. Skoro tedy samowiedza nasza przeciwstawia się zjawiskom (wyobrażeniom), czyli wchodzi związek z transcendentalną syntezą wytwórczej wyobraźni, mocą której jedynie zdoła wyniknąć stosunek między apercepcją a zjawiskami, wówczas występują w samowiedzy naszej całkiem określone prawidła możliwości przyjęcia, i jako władza tych prawideł zowie się samowiedza rozsądkiem. Podobnież samowiedza, wchodząc mocą syntezy wyobraźni odtwórczej w łączność ze zjawiskami, jest źródłem każdorazowych prawideł (praw) kojarzenia się, które wtedy przypisywane są także rozsądkowi. W pewnych chwilach czynności swojej samowiedza nazywa się więc rozsądkiem”. [przypis redakcyjny]
zjawisko podobne nazywa się termoluminescencją (…) — [por.] Becquerel, „Rapports au Congrés de Physique”, 1900. [przypis autorski]
zjawisko [pojawiania się światła pod zamkniętą powieką na skutek umieszczeniu w bliskości preparatu radonośnego] badane było przez Himstedta i Nagla — [por.] „Annalen der Physik”, IV, 1901. [przypis autorski]
zjaw (rodz. m.) — popr. zjawa (rodz. ż.). [przypis redakcyjny]
zjaw — tu: zjawisko. [przypis edytorski]
zjawy — daw. forma N.lm; dziś popr.: zjawami. [przypis edytorski]
zjawy Oresta pędzą (mit. gr.) — Orestes pomścił śmierć swego ojca Agamemnona, zabijając matkę Klitemnestrę (Klitajmestrę); ścigały go za to potem Furie (Eumenidy), boginie zemsty o wężowych włosach, z pochodniami w dłoniach, które prześladują zbrodniarzy, szczególnie tych, którzy dopuścili się zabójstwa, przelewając krew rodziców a. najbliższej rodziny. [przypis edytorski]
zjawy — tu: postacie. [przypis edytorski]
zjawy — tu: zjawiska. [przypis edytorski]
zjazdach, odbywających się co rok w innym państwie — zjazd taki odbył się w Warszawie w czerwcu 1930 roku. [przypis autorski]
zjazd do skutku doszedł, obaj zaś monarchowie przy rozstaniu obiecali sobie braterstwo i przyjaźń niewzruszoną — zjazd Bolesława Krzywoustego i Kolomana odbył się w 1105 a. 1106 r.; przymierze między władcami datuje się na 1007 r. [przypis edytorski]
zjazd — tu: zebranie szlachty z danego regionu, mające na celu uchwalenie praw. [przypis edytorski]
Zjazd — ulica Nowy Zjazd w Warszawie, która od placu Zamkowego biegła po wiadukcie do mostu Kierbedzia na Wiśle. [przypis edytorski]
zjazdu — z królem węgierskim Kolomanem. [przypis edytorski]
zjazd ziemski — zjazd ziemian, mieszczan i zamożnych chłopów należących do danego ziemstwa (organu samorządowego wprowadzonego w części guberni carskiej Rosji), decydujący o najważniejszych sprawach lokalnych. [przypis edytorski]
zjęci (starop.) — ujęci, złączeni. [przypis edytorski]
z jęki bolesnemi — dziś popr. forma N. lm: z bolesnymi jękami. [przypis edytorski]
zjęto sfory — spuszczono ze smyczy psy myśliwskie. [przypis edytorski]
zjęty (daw.) — zdjęty (strachem); ujęty, przejęty. [przypis edytorski]
zjęty (starop. forma) — przejęty, przepojony. [przypis edytorski]
zjęty (starop.) — przejęty. [przypis edytorski]
zjęty (starop.) — tu: przejęty. [przypis edytorski]
zjęty (starop.) — zdjęty; przejęty. [przypis edytorski]
zjęzykowali (neol.) — naopowiadali. [przypis redakcyjny]
zjechać się z kimś — spotkać się z kimś, przyjechać w tym samym czasie. [przypis edytorski]
zje diabła ktoś, jeżeli (zanim) zdoła coś zrobić (fraz.) — nigdy nie uda mu się tego dokonać. [przypis edytorski]
zjednać (starop.) — pozyskać. [przypis redakcyjny]
zjednać zwycięstwo (starop.) — zapewnić zwycięstwo. [przypis edytorski]
zjednamyć łaskę (starop.) — skrót od: zjednamy ci łaskę. [przypis edytorski]
z jednę (…) z drugą stronę (daw. forma) — dziś: z jednej (…) z drugiej strony. [przypis edytorski]
z jednej i drugiej strony — Tj. ze strony dogmatystów i pirrończyków. Fragment ten zawiera jedynie argumentacje tych drugich. [przypis tłumacza]
z jednej strony do Egiptu, a z drugiej strony aż po Eufrat — Egipt: Αἰγύπτος, hebr. Micraim (מִצְרַיִם Rdz 10, 6; dualis: Górny i Dolny Egipt), w klinach: mi-is-ri-i; Eufrat: Εὐφράτης (Φοράς), hebr. פְרָת, w klinach: purattu (850, 846 p.n.e.), bu-rat-tur (Schrader, Keilinschriftliches Textbuch zum Alten Testament, str. 6), arab. Furath (Boettger), Erat (Oppenheim, także: el Szatt mal Helle = rzeka Hillahu). [przypis tłumacza]
z jednej sztuki — tu: monolityczny, jednowymiarowy, niezmienny. [przypis edytorski]
Zjednoczenie Postępowe — partia liberalno-demokratyczna działająca w Królestwie Polskim; utworzona 21 listopada 1907, 27 stycznia 1917 weszła w skład Zjednoczenia Stronnictw Demokratycznych. [przypis edytorski]
Zjednoczone Królestwo — tu: Zjednoczone Królestwa Szwecji i Norwegii. Od 1814 do 1905 Szwecja i Norwegia były połączone unią personalną, miały wspólnego monarchę i wspólną politykę zagraniczną. [przypis edytorski]
Zjednoczone Królestwo — tu: Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii, hist. państwo (1801–1922), utworzone poprzez połączenie Królestwa Wielkiej Brytanii oraz Królestwa Irlandii. [przypis edytorski]
Zjednoczone Królestwo — tu: Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii, państwo brytyjsko-irlandzkie w latach 1801–1922. [przypis edytorski]
Z jednostkowych światów — rękopis utworów Wandy. [przypis redakcyjny]
zjednywa — dziś popr. forma 3 os. lp cz.ter.: zjednuje. [przypis edytorski]
Zjedyna (z litew.) — kwiecista. [przypis autorski]
zjedz diabła — dawne przekleństwo. [przypis edytorski]
Zjedzże kaduka! — daw. przekleństwo: niech cię licho (dosł.: zjedz diabła). [przypis edytorski]
z jego pierwszymi dworzany — Pierwsi błogosławieni, wybrani Pańscy. [przypis redakcyjny]
Z jego rozkazu krwią się natychmiast ubroczy śmiałek… — Racine, Estera (1689), akt I, scena 3 (Estera o królu Ahaswerze, w rozmowie ze swoim wujem i opiekunem Mordechajem). [przypis edytorski]
z jej ręku (daw.) — dziś: z jej ręki. [przypis edytorski]
zjełczały — zepsuty. [przypis edytorski]
z jelity (starop. forma) — dziś N.lm: z jelitami. [przypis edytorski]
z jeńcy — dziś popr. forma N. lm: z jeńcami. [przypis edytorski]
zjeść arbuza — pogodzić się z odmową, przyjąć odrzucenie oświadczyn. [przypis redakcyjny]
zjeść śledzia (daw. pot.) — zniknąć, przepaść bez śladu. [przypis edytorski]
zjeździwa się (daw.) — zjeżdża się (zwykle). [przypis edytorski]
zjimać (daw.) — chwycić. [przypis edytorski]
z joho bude abo szczoś duże dobre, abo welike ledaszczo (ukr.) — z niego będzie albo coś bardzo dobrego, albo wielkie ladaco. [przypis edytorski]
Z. Jordan pisze w swojej książce — O matematycznych podstawach systemu Platona, Poznań 1937, str. 8. [przypis tłumacza]
z Judejczykami — Ἰουδαίοις; właściwie zawsze powinno się tak tłumaczyć; w tym wypadku chodzi nie o ogół Żydów, ale o mieszkańców Judei. [przypis tłumacza]
z Julią — Ignacową Baranowską. [przypis redakcyjny]
zjuszony (daw.) — zbryzgany krwią. [przypis edytorski]
zjuszony (gw.) — rozjuszony, rozgniewany, rozwścieczony. [przypis edytorski]
zkądby (starop. forma ort.) — skąd by. [przypis edytorski]
zkąd (daw.) — dziś ubezdźwięcznione: skąd. [przypis edytorski]
zkąd — dziś popr. forma: skąd. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
zkąd — dziś popr. forma ubezdźwięczniona: skąd. [przypis edytorski]
zkąd — dziś popr. pisownia: skąd. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
zkąd — dziś ubezdźwięcznione: skąd. [przypis edytorski]
zkąd (starop. forma ort.) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): skąd. [przypis edytorski]
zkąd (starop. forma ort.) — dziś popr.: skąd. [przypis edytorski]
zkąd (starop. forma ort.) — skąd. [przypis edytorski]
zkądże — dziś popr. forma: skądże. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
zkądże — dziś popr. pisownia: skądże. [przypis edytorski]
zkądżeś — dziś popr. forma: skądżeś. [przypis edytorski]
zkądżeś — dziś popr. forma: skądżeś; zkądżeś ty rodem — skąd pochodzisz. [przypis edytorski]
z kakao — poet wykorzystuje tu podobieństwo fonetyczne do czasownika „kakać”, używanego wobec dzieci jako określenie wypróżniania się. [przypis edytorski]
Z kamienia na wierzchu zmarłego postawę wykuli i wbili — wykuli z kamienia posąg zmarłego i wbili w ziemię na grobie. [przypis edytorski]
z Kampi, Certaldo, Figiny — Tak zwane sąsiednie okolice, które miasto Florencja w swój obwód wcieliło. [przypis redakcyjny]
z kamykami do głosowania — głosowano za pomocą kamyków: białe oznaczały uwolnienie, czarne wyrok potępiający, lub używano przedziurawionych i całych kamyków (całe uwalniają). [przypis tłumacza]
z kapłany — dziś popr. forma N. lm: z kapłanami. [przypis edytorski]
z katolickimi pacyfistami — zdaniem Tomasza Szaroty nie jest wykluczone, że Antoni Sobański spotkał się w Niemczech z księdzem Maksymilianem Metzgerem, zaprzyjaźnionym z księdzem Władysławem Korniłowiczem z Lasek. W 1944 r. Metzger został zamordowany przez hitlerowców. [przypis edytorski]
z każdego kąta — zewsząd. [przypis redakcyjny]
Z każdego katechizmu… — odsyłam czytelników do pięknie i starannie opracowanego katechizmu kardynała Gasparriego, który wydała Księgarnia św. Wojciecha w Poznaniu (str. 115–117). [przypis autorski]
z każdej strony — tu: pod każdym względem. [przypis redakcyjny]
Z każdym dniem król coraz bardziej zapadał na zdrowiu… — por. Starożytności XVII, VI, 1–VIII, 3. [przypis tłumacza]
z każdym dniem wzmagała się zorza cudowności, otaczająca spoczynek pokutnicy w koronie — ibid., IV, s. 167. [przypis autorski]
z Kazimierą — Ziemięcką. [przypis redakcyjny]
z Kerkyry — Κερκύρα, Homera Σχερίη, kraj Feaków, dzisiejsza wyspa Korfu. W starożytności zwano ją także Δρέπανον, sierp, z powodu jej kształtu. [przypis tłumacza]
z Kijewskiéj Rusi — z Rusi Kijowskiej. [przypis edytorski]
z kijmi — dziś popr. forma N. lm: z kijami. [przypis edytorski]
z kilką — dziś popr.: z kilkoma. [przypis edytorski]
z kilką — dziś: z kilkoma. [przypis edytorski]
z kilką rotmistrzów (daw.) — z kilkoma rotmistrzami. [przypis edytorski]
z kilką sługami — dziś: z kilkoma sługami. [przypis edytorski]
z kilką (starop.) — z kilkoma. [przypis edytorski]
z kilką towarzystwa — dziś: z kilkoma towarzyszami. [przypis edytorski]
z kłodą u szyi — dla utrudnienia ucieczki; zapewne kara wyjątkowa i chwilowa. [przypis tłumacza]
z klasztora — dziś popr.: z klasztoru. [przypis edytorski]
z kloby skoczył (starop.) — z miary wypadł. [przypis redakcyjny]
z kloby (starop.) — z karbów, z porządku. [przypis redakcyjny]
z klozy (starop.) — z kluby, z zamknięcia. [przypis redakcyjny]
z kolebki ludzkości, ze Wschodu — zapewne odniesienie do lokalizacji ogrodu Eden, w którym wg Biblii mieszkali stworzeni przez Boga pierwsi ludzie. Z Edenu wypływała rzeka dzieląca się na cztery odnogi, m.in. Tygrys i Eufrat, które są gł. rzekami Mezopotamii, ob. Iraku. [przypis edytorski]
