Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 455 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8198 przypisów.
za pomocą podarków podburza przeciwko niemu faryzeuszów — w Starożytnościach XVII, II, 4 Flawiusz pisze: „I gdy cały cały naród przysięgał na wierność cesarzowi i swoim królom (królowi, uwaga tłum.), oni przysiąc nie chcieli, będąc w liczbie sześciu tysięcy. Herod za ten upór nałożył na nich dań, którą żona Ferory następnie zapłaciła. Za taką jej dobroczynność oświadczając jej wdzięczność swoją” etc. (przekład Lippomana). [przypis tłumacza]
Za pomocą podobnych środków można zaradzić odwrotnej wadzie i gdy rząd jest zanadto luźny, ustanowić urzędy w celu ześrodkowania — porównaj księgę IV, rozdz. VI O dyktaturze. Także przypis do rozdz. X, księgi III. [przypis tłumacza]
za pomocą procesji — procesja taka odbyła się w 1651 w Macon. Dorodny młodzieniec przebrany za dziewczynę wlókł za sobą związanego i pociesznie ustrojonego biskupa: młodzian miał w ręku napis „łaska wystarczająca”, biskup „łaska skuteczna”. Tłum osób ciągnął za tym pochodem obrzucając biskupa szyderstwami. [przypis tłumacza]
Za pomocą (…) stworzony — w księdze Bereszit dziesięć razy powtarza się „i powiedział Bóg” w odniesieniu do aktu stworzenia świata. [przypis tłumacza]
zapomoga — bezzwrotna pomoc. [przypis redakcyjny]
zapona (daw.) — to, co służy do zapinania: spinka, guz. [przypis redakcyjny]
zapona (daw.) — zasłona, kotara. [przypis edytorski]
zapona (daw.) — zasłona. [przypis edytorski]
zapona — zapinka. [przypis edytorski]
zapona — zasłona, kotara. [przypis edytorski]
zapora Peloru — cieśnina sycylijska z przylądkiem przylądkiem Pelorus. [przypis edytorski]
Zaporowców — właśc. Zaporożców. [przypis edytorski]
Zaporożcy — Kozacy z Zaporoża. [przypis edytorski]
Zaporożec — Kozak z Zaporoża. [przypis edytorski]
Zaporożec — wolny Kozak z Zaporoża. [przypis edytorski]
Zaporoże — daw. nazwa terytorium nad dolnym Dnieprem, tzw. Dzikie Pola, gdzie żyli kozacy zaporoscy, społeczność wielonarodowa zorganizowana na modłę wojskową, trudniąca się wyprawami łupieskimi; począwszy od XVI w. oddziały Zaporożców były włączane w razie potrzeby w szeregi armii Rzeczpospolitej jako płatne wojsko, częste też były również bunty kozackie przeciwko magnatom i urzędnikom państwowym; w 1648 r. wybuchło powstanie Kozaczyzny pod wodzą Bohdana Chmielnickiego (krwawe szczególnie dla osiadłej na tych terenach szlachty), które doprowadziło do zaangażowania się w konflikt Rzeczpospolitej Polskiej i Rosji; doszło wówczas do podziału kozaków zaporoskich po dwóch stronach Dniepru na promoskiewskich i propolskich; do tego właśnie konfliktu nawiązuje w tym miejscu wiersz Słowackiego. [przypis edytorski]
Zaporoże — historyczna nazwa krainy nad dolnym Dnieprem, siedziby Kozaków Zaporoskich [przypis edytorski]
Zaporoże — kraina poniżej porohów Dniepru, zamieszkana przez społeczność Kozaków zaporoskich. [przypis edytorski]
Zaporoże — kraina w dolnym biegu Dniepru, poniżej porohów, zamieszkana przez społeczność Kozaków zaporoskich. [przypis edytorski]
Zaporoże — kraina w płd.-wsch. części Ukrainy, poniżej porohów Dniepru, zamieszkana przez społeczność Kozaków zaporoskich; Dzikie Pola. Dziś: miasto przemysłowe nad Dnieprem, stolica obwodu zaporoskiego. [przypis edytorski]
Zaporoże — tu: Kozacy z Zaporoża. [przypis edytorski]
Zaporoże (ukr. Запоріжжя) — kraina w płd.-wsch. części Ukrainy, poniżej porohów Dniepru, zamieszkana przez społeczność Kozaków zaporoskich; Dzikie Pola. Dziś: miasto przemysłowe nad Dnieprem, stolica obwodu zaporoskiego. [przypis edytorski]
Zaporożów — dziś popr.: Zaporoża. Chodzi o krainę położoną na Ukrainie nad Dnieprem. [przypis edytorski]
zapowiada widzom (…) bo to (wyjątkowo) nie jest jego zwyczajem — Trin. 482 i n. [Trinummus, polski tytuł: Trzy grosze; red. WL] [przypis tłumacza]
zapowiedź — tu: wyzwanie na pojedynek. [przypis edytorski]
zapowiedź — tu: zapowiedzi, uroczyste ogłoszenie w kościele mającego się odbyć ślubu. [przypis edytorski]
zapowiedzią jakiejś tajemniczej transakcji — obietnice te nie chybiły celu wśród ludu, który byłby zawarł pokój dla tej jednej tajemnicy; wywołała ona nieopisane zainteresowanie i wylęgła najnieokiełzańsze fantazje. Cokolwiek Filip miał na myśli, znał dobrze Ateńczyków. Polityka próbnego balonika, jakiej Filip trzymał się nieodmiennie, skazała i tę obietnicę na wyparowanie bez reszty. [przypis tłumacza]
zapowiedział był — daw. czas zaprzeszły, stosowany dla wyrażenia czynności wcześniejszych od tych, które wyrażono czasem przeszłym prostym; znaczenie: zapowiedział wcześniej. [przypis edytorski]
zapowiedział, by swe targi zaopatrzyli w zapasy żywności — żywność kupowali żołnierze za własne pieniądze, ale obowiązkiem wodza było wydać takie zarządzenia, by rzeczywiście można było żywności nastarczyć według potrzeby. [przypis tłumacza]
zapowiedzieć (daw.) — zabronić. [przypis edytorski]
zapowiedzie (daw., gw.) — zapowiedzi (B.lm). [przypis edytorski]
zapowiedzie (gw.) — zapowiedzi (M.lm); uroczyste ogłoszenie w kościele parafialnym mającego się odbyć ślubu. [przypis edytorski]
zapowiedzie (gw.) — zapowiedzi; uroczyste ogłoszenie w kościele mającego się odbyć ślubu. [przypis edytorski]
zapowiedzi — publiczne ogłoszenie zamiaru zawarcia związku małżeńskiego wobec miejscowej wspólnoty parafialnej. [przypis edytorski]
zapowiedzi — uroczyste ogłoszenie w kościele mającego się odbyć ślubu. [przypis edytorski]
zapowietrzony (daw.) — zadżumiony, chory na dżumę; gw. używane jako wyzwisko. [przypis edytorski]
zapowietrzony (przestarz.) — chory zakaźnie. [przypis redakcyjny]
zapowietrzony (żart.) — przesadnie uperfumowany. [przypis edytorski]
za powrotem bierze pięć za jedno — Dawnymi czasy każda podróż tyle przedstawiała niebezpieczeństw, że wybierający się w daleką drogę składał w depozyt sumę pieniędzy, którą za powrotem odbierał pięć za jeden. Jeśli nie wrócił, suma zostawała własnością depozytariusza. [przypis redakcyjny]
za powrotem (daw.) — dziś: po powrocie. [przypis edytorski]
za powrotem (daw.) — po powrocie; kiedy wrócę. [przypis edytorski]
za powrotem (daw.) — po powrocie. [przypis edytorski]
za powrotem (daw.) — wracając; kiedy powróci. [przypis edytorski]
za powrotem — dziś popr.: po powrocie. [przypis edytorski]
za powrotem (przestarz.) — podczas powrotu. [przypis edytorski]
zapoznać kogoś (daw.) — zapomnieć o kimś. [przypis edytorski]
zapoznać — zapomnieć, tu: nie zauważyć. [przypis edytorski]
zapoznaliżeśmy się (daw.) — konstrukcja z partykułą -że- pomiędzy tematem a końcówką czasownika; znaczenie: czy zapoznaliśmy się. [przypis edytorski]
zapoznanie (daw.) — zapomnienie. [przypis edytorski]
zapoznanie — zapomnienie; pozostawanie poza wiedzą, poza poznaniem ogółu. [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — niedoceniony. [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — niedoceniony. [przypis redakcyjny]
zapoznany (daw.) — nieodkryty, nierozpoznany; taki, na którym się nie poznano. [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — niepoznany a. zapomniany. [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — niepoznany, niedoceniony, zapomniany. [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — nieznany, niedoceniony, zapomniany. [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — zapomniany a. niepoznany; pozostający poza poznaniem (poza kręgiem rzeczy poznawanych). [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — zapomniany, niedoceniony. [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — zapomniany, nieznany, niepoznany. [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — zapomniany; pozostający poza sferą poznania, wiedzy. [przypis edytorski]
zapoznany (daw.) — zapomniany. [przypis edytorski]
zapoznany — dosł. pozostający poza poznaniem; zapomniany. [przypis edytorski]
zapoznany — nieznany, zapomniany. [przypis edytorski]
zapoznany — tu: niezrozumiany. [przypis edytorski]
zapoznawać kogoś (daw.) — nie doceniać kogoś; przeoczać, zapominać o kimś. [przypis edytorski]
zapoznawać kogoś (daw.) — nie doceniać kogoś; przeoczać; zapominać o kimś. [przypis edytorski]
zapoznawać — tu: ignorować, zapominać. [przypis edytorski]
zapoznawane — niedoceniane. [przypis edytorski]
zapracowywa — dziś popr.: zapracowuje. [przypis edytorski]
zapracowywa — dziś: zapracowuje. [przypis edytorski]
zapragnął on dać uczniom swoim możność, nie porzucając świata, żyć jednak w zakonie i w nim nabywać siły do walczenia ze złem na ziemi — „Nie idźmy na pustelnię — nauczał — ale w duchu pustelniczym żyjmy na świecie”. [przypis autorski]
zapraszał go na każdą ofiarę — obrzędy ofiarne były u Greków bardzo uroczyste i na taki obrzęd spraszano gości. Z zabitego na ofiarę zwierzęcia palono na ołtarzu tylko pewne części, mianowicie wyrżnięte z mięsem kości udowe, obłożone tłuszczem. Resztę mięsa zjadali na uczcie uczestnicy uroczystości. [przypis tłumacza]
Zaprawdęć chce tego po nas Chrystus etc. — Łk 16, 9. [przypis edytorski]
Zaprawdę, daleką była ironia od mego serca, gdym Cię prosił… — mowa o następujących uwagach Reeve'a z dnia 6 czerwca 1831: „Nie ma wstydu, nie ma hańby. Znamy je tylko tu, na ziemi. Tak, ból, cierpienie są związane z ziemską gliną, oto wszystko. W tej chwili właśnie przeczytałem Twój list. Nie miałem zamiaru dzisiaj do Ciebie pisać, wobec tego, że mam list do Bineta już zupełnie gotowy. Lecz tego już zanadto; jesteś nieszczęśliwy, a ja mogę tylko pisać listy do Ciebie. — Wybrałeś. Wybór jest straszny, ale koniecznie trzeba było go uczynić. Teraz, gdy się zdecydowałeś być tylko synem, módl się, cierp i kochaj tych, którzy Ci pozostali. I ja do nich należę, i mnie także bardzo trzeba Twojej miłości. Nie masz słuszności, utrzymując, że nie powinienem więcej Cię bronić. To co piszesz, jest ironią uczucia albo stylu. Ironia nie przystoi cierpiącemu, tem mniej przystoi cierpiącemu chrześcijaninowi. — Ja, choć nie jestem ani zawadiaką, ani rębaczem zawodowym, wygłaszać będę wszędzie zdanie moje o Tobie swobodnie i uczciwie. Wypowiedziałem je w Paryżu, powiem i tu wszystkim, którzy Cię znają lub mogą poznać. Mało jest ludzi tak zuchwałych, by mi zaprzeczyli, gdy mówię o Tobie. Zresztą cóż by na tem zyskali? Zysk jest dla nich wszystkiem, dla nas niczem. Przyjaźń jest tutaj towarzystwem dla fabrykacji maszyn parowych, albo też dróg o żelaznych szynach. Nasza przyjaźń jest dla nas bardziej odpowiednia”. [przypis redakcyjny]
za prawem (daw.) — za sprawą prawa. [przypis edytorski]
zaprawiony — rozłakomiony. [przypis redakcyjny]
zaprawne — dziś: zaprawione. [przypis edytorski]
zaprawny — tu: zaprawiony (czymś). [przypis edytorski]
zaprawny — tu: zaprawiony czymś. [przypis edytorski]
zaprawując (daw. forma) — dziś: zaprawiając. [przypis edytorski]
zaprażka — zasmażka. [przypis edytorski]
zaprószyć sobie głowę kimś (daw.) — zawrócić sobie kimś głowę, zakochać się w kimś. [przypis edytorski]
za procentem — Papkin usiłuje dać do zrozumienia, jakoby posiadał jakiś kapitał w zastawie i tylko nieregularne wypłacanie procentów wprawiło go w kłopoty pieniężne. [przypis redakcyjny]
zaproponować pani Roland lub mistress Hutchinson, aby spędzały czas na hodowaniu bengalskich różyczek — obacz pamiętniki tych wspaniałych kobiet. Mógłbym przytoczyć inne nazwiska, ale są nieznane publiczności, zresztą nie można, choćby najpochlebniej, pokazywać palcem osób żyjących. [przypis autorski]
zaprośże — konstrukcja z partykułą -że wzmacniającą wymowę czasownika; znaczenie: zaproś koniecznie itp. [przypis edytorski]
zaprowadzić (daw.) — tu: urządzić, założyć. [przypis edytorski]
zaproże — dawniej: miejsce za progiem lub koło progu. [przypis edytorski]
zaprządz — dziś popr. pisownia: zaprząc. [przypis edytorski]
zaprządz — dziś: zaprząc. [przypis edytorski]
zaprzągać (starop.) — zaprzęgać. [przypis edytorski]
zaprzątać — zajmować kogoś jakimiś sprawami. [przypis edytorski]
zaprzątywać — dziś popr.: zaprzątać. [przypis edytorski]
zaprzało się — wyparło się. [przypis edytorski]
zaprzały (starop.) — zjełczały. [przypis edytorski]
zaprzaństwo (daw.) — dopuszczenie się zdrady, zaparcie się prawdy, ideałów itp. [przypis edytorski]
zaprzania (daw., gw.) — zaparcia [się]. [przypis autorski]
zaprzaniec — odstępca (od wiary), heretyk, zdrajca. [przypis edytorski]
zaprzaniec — odstępca, zdrajca. [przypis edytorski]
zaprzaniec — ten, który zaparł się wiary, pochodzenia etc.; synonim zdrajcy. [przypis edytorski]
zaprzaniec — ten, kto się czegoś zaparł, odszczepieniec, odstępca. [przypis edytorski]
