Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 462 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 10704 przypisów.

szelma — z dezaprobatą lub z uznaniem o osobie sprytnej, umiejącej sobie radzić w życiu, nie zawsze w uczciwy sposób. [przypis edytorski]

Szelmostwa NerynyFourberies de Nérine (1864), francuska komedia Théodore'a de Banville, inspirowana komedią Moliera Szelmostwa Skapena. [przypis edytorski]

Szelmowskie sztuczki Skapena — aluzja do sztuki Moliera o tym tytule; w pol. tłumaczeniu także: Szelmostwa Skapena. [przypis edytorski]

szelmowski — przebiegły, podstępny, a zarazem żartobliwy. [przypis edytorski]

szelmowsko — przebiegle, podstępnie, a zarazem żartobliwie. [przypis edytorski]

Szema Isroel (hebr.) — słuchaj Izraelu (początkowe słowa modlitwy). [przypis edytorski]

Szema Isroel (hebr.) — słuchaj Izraelu. [przypis edytorski]

Szema Izrael! (hebr.) — dosł.: „Słuchaj, Izraelu!”; również: jedna z najważniejszych modlitw żydowskich. [przypis edytorski]

szemat (daw.) — formularz; schemat. [przypis edytorski]

szemat (z fr. schéma) — dziś popr.: schemat. [przypis edytorski]

szemat (z fr. schéma) — schemat. [przypis edytorski]

szema — wyznanie wiary zawarte w codziennych porannych i wieczornych modlitwach (por. hebr. Szema Izrael: Słuchaj, Izraelu). [przypis edytorski]

szemrać — po cichu wyrażać niezadowolenie. [przypis edytorski]

szemrać — rozmawiać półgłosem, szeptać. [przypis edytorski]

szemrany (pot.) — podejrzany, na bakier z prawem. [przypis edytorski]

Szemszą — dziś popr. forma B.lp: Szemszę. [przypis edytorski]

sze mua e kom sa (zniekszt. fr.: chez moi est comme ça; właśc. chez moi comme si, commme ça) — u mnie tak sobie. [przypis edytorski]

szenekatarynka a. szajnekatarynka (z niem. Schönes Kathrinchen) — jarmarczny teatr marionetek, w którym przedstawieniom towarzyszyła muzyka z katarynki. [przypis edytorski]

Szentiványi Márton (1633–1705) — węgierski uczony i jezuita, autor dzieła Curiosiora et selectiora variarum scientiarum miscellanea. [przypis edytorski]

szepcąc przez zęby magiczne słowo liczebne — w innych wersjach legendy ożywienie golema następowało przez włożenie mu w usta karteczki z hebrajskim słowem emet (prawda) a uśmiercenie przez wymazanie pierwszej litery, na skutek czego powstawało słowo met (śmierć). [przypis edytorski]

Szepietówka a. Szepetówka — miasto na Ukrainie, siedziba rejonu w obwodzie chmielnickim; we wrześniu 1939 powstał tutaj sowiecki obóz dla polskich jeńców wojennych. [przypis edytorski]

szepleniąc (daw.) — dziś: sepleniąc. [przypis edytorski]

szepleniący (daw.) — sepleniący. [przypis edytorski]

szeptających — dziś popr.: szepczących. [przypis edytorski]

szeptają — dziś popr. forma: szepczą a. szepcą. [przypis edytorski]

szeptają — dziś popr. forma: szepczą. [przypis edytorski]

szeptają — dziś popr. forma: szepczą, rzadziej: szepcą. [przypis edytorski]

szeptają — dziś popr.: szepczą. [przypis edytorski]

szeptaj — dziś popr. forma: szepcz. [przypis edytorski]

Szeptycki, Andrzej (1865–1944) — duchowny greckokatolicki, w latach 1900–1944 arcybiskup metropolita lwowski i halicki. [przypis edytorski]

szeregi — dziś popr. forma n.lm: szeregami. [przypis edytorski]

Szeremet — właśc. Szeremietiew, Wasilij Borisowicz (1622–1682), naczelny wódz południowej części armii rosyjskiej podczas wojny polsko-rosyjskiej 1654–1667. Walczył z wojskami polskimi, tatarskimi i kozackimi. Po dwumiesięcznej bitwie pod Cudnowem dostał się do niewoli tatarskiej, w której zmarł. [przypis edytorski]

Szeremet — własc. Szeremietiew, Wasilij Borisowicz (1622–1682), naczelny wódz południowej części armii rosyjskiej podczas wojny polsko-rosyjskiej 1654–1667. Walczył z wojskami polskimi, tatarskimi i kozackimi. Po dwumiesięcznej bitwie pod Cudnowem dostał się do niewoli tatarskiej, w której zmarł. [przypis edytorski]

szerepetka — człowiek z gminu, przybłęda. [przypis edytorski]

szermierzów — dziś popr.: szermierzy. [przypis edytorski]

szermierz — tu: sportowiec, zawodnik. [przypis edytorski]

szermierz — tu: zapaśnik. [przypis edytorski]

szermierzyć — dziś: szermować. [przypis edytorski]

szer mosje (zniekszt. fr.: cher monsieur) — drogi panie. [przypis edytorski]

szermować — walczyć; por. szermierka. [przypis edytorski]

szermować — władać bronią, używać broni, fechtować. [przypis edytorski]

szermy — walki; por. szermierka, szermować. [przypis edytorski]

szeroce (starop. forma) — dziś: szeroko. [przypis edytorski]

szerokimi bary — dziś popr. forma N.lm: (…) barami. [przypis edytorski]

szerokimi kroki (daw.) — dziś popr. forma N. lm: szerokimi krokami. [przypis edytorski]

szerokimi słowy — obecnie N.lm: (…) słowami. [przypis edytorski]

Szeroki, szeroki świat (ang. The Wide, Wide World) — sentymentalna powieść Elizabeth Wetherell z roku 1850, często uważana za pierwszy amerykański bestseller. [przypis edytorski]

Szerokoplecy Platon — przypuszcza się, że określenie „Platon” (gr. platos — szerokość, rozległość) związane jest z atletyczną budową ciała, którą mógł pochwalić się filozof. [przypis edytorski]

szerokość jego bar — obecnie D. lm.: barów. [przypis edytorski]

szerpentyna a. serpentyna (daw.) — krzywa szabla szlachecka, karabela. [przypis edytorski]

szerpentyna — krzywa szabla używana od XV–XVIII wieku; serpentyna; karabela. [przypis edytorski]

szerpentyna — szabla szlachecka. [przypis edytorski]

szerść (daw.) — dziś popr. pisownia: sierść. [przypis edytorski]

szerść (daw.) — dziś popr.: sierść. [przypis edytorski]

szerść — sierść; tu zapewne: paski krowiej skóry, którymi obszyto brzeg ubrania. [przypis edytorski]

szerść wierbluda (z ros.) — sierść (wełna) wielbłądzia. [przypis edytorski]

Szeryf z Wiltszajr — w oryg. Sheriff of Wiltshire. [przypis edytorski]

Szeryński, Józef (1892–1943) — pierwszy nadkomisarz Żydowskiej Służby Porządkowej w getcie warszawskim, skazany na śmierć przez organizacje podziemne. [przypis edytorski]

szerz (daw.) — szerokość, rozległość. [przypis edytorski]

szerz — dziś popr.: szerokość. [przypis edytorski]

szerzoga (daw.) — mgła. [przypis edytorski]

szerzyć się nad czymś — tu: rozwodzić się nad czymś. [przypis edytorski]

szerzyć się nad czymś — tu: rozwodzić się nad czymś; szeroko coś omawiać. [przypis edytorski]

szerzyć się — tu: rozwodzić się nad czymś. [przypis edytorski]

sześćminutowy — dziś: sześciominutowy. [przypis edytorski]

sześć niedziel (daw.) — sześć tygodni. [przypis edytorski]

sześć niedziel — sześć tygodni. [przypis edytorski]

sześć rzymskich rózeg — rzymski symbol władzy: liktorzy, którzy jako asysta towarzyszyli władcom i najwyższym urzędnikom państwowym w miejscach publicznych, nosili przed przewiązane wiązki rózeg (fasces), między którymi zatknięty był topór; przypisana liczba liktorów odpowiadała randze stanowiska: 6 liktorów towarzyszyło pretorowi, 12 konsulowi, 24 dyktatorowi. [przypis edytorski]

sześć stóp angielskich — ok. 180 cm. [przypis edytorski]

sześć tysięcy trzysta trzydzieści trzy stóp królewskich z ułamkiem — wynik uzyskany, gdy długość twarzy stanowi jedną szóstą wzrostu, a nie jedną siódmą. [przypis edytorski]

sześcią (daw.) — sześcioma. [przypis edytorski]

sześcią — dziś: sześcioma. [przypis edytorski]

sześcią piłkami (daw.) — dziś: sześcioma piłkami. [przypis edytorski]

sześcią skrzydeł — dziś popr.: sześcioma skrzydłami. [przypis edytorski]

sześcianki — klocki. [przypis edytorski]

sześciorą — sześciorgiem; sześcioma. [przypis edytorski]

sześci (starop. forma) — sześciu. [przypis edytorski]

sześciu żołnierzy przyprowadzają — dziś popr.: sześciu żołnierzy przyprowadza. [przypis edytorski]

szest'diesiat tri (ros.) — sześćdziesiąt trzy. [przypis edytorski]

szewcki — dziś popr. forma przymiotnika od rzecz. szewc: szewski. [przypis edytorski]

szewckie — dziś: szewskie. [przypis edytorski]

szewcu — dziś C.lp.: szewcowi. [przypis edytorski]

Szewczenko, Taras (1814–1861) — ukraiński poeta narodowy, malarz, przedstawiciel romantyzmu. [przypis edytorski]

szewiecki — dziś popr.: szewski. [przypis edytorski]

szewiot — rodzaj szorstkiej, lekko połyskliwej tkaniny wełnianej. [przypis edytorski]