Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 10712 przypisów.

stąpić — uczynić krok. [przypis edytorski]

stąpię — stąpnę, postawię stopę. [przypis edytorski]

stąpnienie — dziś: stąpnięcie. [przypis edytorski]

Staatsbetriebe (niem.) — przedsiębiorstwa państwowe. [przypis edytorski]

Stabat mater — dzieło pasyjne Rossiniego na chór, solistów i orkiestrę, skomponowane w latach 1833–1842. [przypis edytorski]

Stabat Mater (łac.) — stała matka (mowa o Maryi stojącej pod krzyżem, na którym ukrzyżowany był Chrystus). [przypis edytorski]

stać czymś (daw.) — istnieć dzięki czemuś; opierać się na czymś. [przypis edytorski]

stać (czymś, jakimś) (z rus.) — stać się (czymś, jakimś). [przypis edytorski]

stać komu na zdrowie (starop. konstrukcja zdaniowa) — nastawać na czyje życie. [przypis edytorski]

stać na czym — trzymać się czego, obstawać przy czym, nie odstępować od czego; stać na zdradzie: być niezmiennie zdradliwym. [przypis edytorski]

stać na świecy (gw. środ.) — stać na czatach; stać na straży. [przypis edytorski]

stać na wstręcie (daw.) — przeszkadzać. [przypis edytorski]

stać na wstręcie (przestarz.) — przeszkadzać, utrudniać. [przypis edytorski]

stać o coś a. kogoś (daw., gw.) — zależeć na czymś a. kimś. [przypis edytorski]

stać o coś — dbać o coś, troszczyć się o coś. [przypis edytorski]

stać o co (starop.) — dbać o co. [przypis edytorski]

stać o kogo (daw., gw.) — dbać o kogo; o żadnego nie stała: nie zależało jej na żadnym. [przypis edytorski]

stać o kogoś a. coś (daw.) — dbać o kogoś/coś, zależeć na kimś/czymś. [przypis edytorski]

stać o kogoś (daw.) — dbać o kogoś, o jego opinię. [przypis edytorski]

stać o kogoś — dbać o kogoś; zależeć na kimś. [przypis edytorski]

stać sztorcem — stać tak, aby utworzyć kąt prosty z płaszczyzną. [przypis edytorski]

stać tu teraz nie głupia — (Marynka) nie jest tak głupia, żeby tu teraz stać. [przypis edytorski]

stać u kogoś kątem — pomieszkiwać, nie mając środków na własne mieszkanie. [przypis edytorski]

stać za coś (daw.) — zastępować coś; wystarczać w zamian za coś. [przypis edytorski]

stać za co (starop.) — wystarczać za co, zastępować co. [przypis edytorski]

stać za co (starop.) — wystarczyć; zastępować co; być równym czemu. [przypis edytorski]

stać za mało komu (starop.) — mieć dla kogo małą wartość; mało znaczyć dla kogo. [przypis edytorski]

staccato (wł.) — termin muzyczny, oznaczający zdecydowane rozdzielenie dźwięków. [przypis edytorski]

stachanowiec — w ZSRR i państwach socjalistycznych: pracownik uczestniczący we współzawodnictwie pracy i znacznie przekraczający wyznaczone do wykonania normy; od nazwiska prekursora takiego współzawodnictwa, Aleksieja Stachanowa (1906–1977), górnika z Zagłębia Donieckiego. [przypis edytorski]

Stachiewicz, Piotr (1858–1938) — krakowski malarz i ilustrator. [przypis edytorski]

Stachiewicz, Piotr (1858–1938) — krakowski malarz i ilustrator, tworzył obrazy religijne, historyczne, rodzajowe oraz portrety. [przypis edytorski]

Stach, podrażniony jakimś przycinkiem, w nocy, na Rynku, zrzucił z nóg buty pożyczone od Gabryelskiego, nie chcąc zachować nic od „tego człowieka”, i w skarpetkach dumnie powędrował do domu. — tu w tekście umieszczono ilustrację z podpisem: Dom (róg ul. Siemiradzkiego i Karmelickiej), gdzie na parterze mieszkał w Krakowie w r. 1898/9 Przybyszewski. [przypis edytorski]

Stach — tu w tekście umieszczono ilustrację z podpisem: Przybyszewski (Rys. S. Wyspiański). [przypis edytorski]

stacja (daw.) — tu: postój, miejsce zatrzymania się. [przypis edytorski]

stacja Paddington — londyńska stacja kolejowa na terenie gminy Westminster, w dzielnicy Paddington. [przypis edytorski]

Stacja Północna — Gare du Nord, jedna z sześciu głównych stacji w Paryżu. [przypis edytorski]

stacja — tu: postój, popas. [przypis edytorski]

stacyj — dziś częstsza forma D. lm: stacji. [przypis edytorski]

Stacyjusza — Stacjusza; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

sta (daw.) — daw. D. słowa „sto”, odmienianego jak rzeczownik, dziś: stu. [przypis edytorski]

sta — daw. lm liczebnika sto. [przypis edytorski]

sta — daw. lm liczebnika sto. [przypis edytorski]

Staden, Hans (1525–1579) — niemiecki żołnierz i podróżnik; schwytany do niewoli przez brazylijskich Indian Tupinambá, po powrocie do Europy wydał książkę Prawdziwe dzieje i opis krainy dzikich, okrutnych ludożerców z Nowego Świata Ameryki (1557). [przypis edytorski]

stadion (gr.; lm: stadia) — starożytna grecka miara długości, równa 600 stopom, zależnie od regionu odpowiadająca ok. 160–210 m. [przypis edytorski]

stadion (gr.) — starożytna grecka miara długości, równa 600 stopom, zależnie od regionu odpowiadająca ok. 160–210 m. [przypis edytorski]

stadium (łac.) a. stadion (gr.) — staroż. gr. miara długości, równa 600 stopom, zależnie od regionu odpowiadająca ok. 160–210 m. [przypis edytorski]

stadło (daw.) — małżeństwo; para małżeńska. [przypis edytorski]

stadło (daw.) — małżeństwo, para. [przypis edytorski]

stadło (daw.) — małżeństwo, związek małżeński; para małżeńska; tu: gospodarstwo domowe. [przypis edytorski]

stadło (daw., pot.) — para małżeńska. [przypis edytorski]

stadło (daw.) — związek małżeński. [przypis edytorski]

stadło — małżeństwo, para małżeńska. [przypis edytorski]

stadło — para małżeńska, małżeństwo. [przypis edytorski]

stadło — para, szczególnie para małżeńska. [przypis edytorski]

stadło — rodzina. [przypis edytorski]

stadło — związek małżeński. [przypis edytorski]

stadnik — samiec rozpłodowy bydła hodowlanego. [przypis edytorski]

stadowej — dziś popr.: stadnej. [przypis edytorski]

stadowy — dziś popr.: stadny. [przypis edytorski]

stady — dziś popr. forma N. lm: stadami. [przypis edytorski]

stady (starop. forma) — (między) stadami. [przypis edytorski]

Staff, Leopold (1878–1957) — poeta, eseista, tłumacz. Uznawany za przedstawiciela współczesnego klasycyzmu, łączony z parnasizmem i franciszkanizmem. Należał do trzech epok literackich, w refleksyjno-filozoficznej poezji łączył spontaniczną afirmację życia z postawą sceptyka-humanisty, nobilitował codzienność; tomiki poetyckie: Sny o potędze, Uśmiechy godzin, Martwa pogoda, Wiklina, symbolistyczne dramaty, przekłady. [przypis edytorski]

Staff, Leopold (1878–1957) — poeta, eseista, tłumacz. Uznawany za przedstawiciela współczesnego klasycyzmu, łączony z parnasizmem i franciszkanizmem. Należał do trzech epok literackich, w refleksyjno-filozoficznej poezji łączył spontaniczną afirmację życia z postawą sceptyka-humanisty, nobilitował codzienność; tomiki poetyckie: Sny o potędze, Uśmiechy godzin, Martwa pogoda, Wiklina, symbolistyczne dramaty, przekłady. [przypis edytorski]

Staff, Leopold (1878–1957) — poeta i dramaturg, początkowo tworzący pod wpływem poetyki Młodej Polski, z czasem stał się przedstawicielem klasycyzmu; często wprowadzał do swoich wierszy elementy codzienności. [przypis edytorski]

Staff, Leopold (1878–1957) — polski poeta, tłumacz i eseista. [przypis edytorski]

stafirować (z niem. staffieren) — stroić się z przesadą, tu: elegancko przygotować. [przypis edytorski]

Stagiery — zniekszt.: Stagiry, dziś popr.: Stagiryty, czyli Arystotelesa, który pochodził z miasta Stagira. [przypis edytorski]

Stagiryta — przydomek Arystotelesa (384 p.n.e.–322 p.n.e.), filozofa greckiego, tu pojawiającego się jako autor Poetyki. [przypis edytorski]

stagnacja (z łac.) — zastój. [przypis edytorski]

Stahihelm —- niemiecka nacjonalistyczna organizacja kombatancka (1918–1935), z własnymi bojówkami. [przypis edytorski]

Stahlhelm — organizacja paramilitarna, powstała po zakończeniu I wojny światowej. [przypis edytorski]

Stahlhelm — „Stalowy Hełm”, niemiecka kombatancka organizacja paramilitarna, założona przez byłych uczestników I wojny światowej w r. 1919. [przypis edytorski]

Stahlhelm — Stalowy Hełm, niemiecka organizacja paramilitarna i nacjonalistyczna, założona przez byłych uczestników I wojny światowej w r. 1919. [przypis edytorski]

Staint Preux — bohater powieści epistolarnej Jeana Jacques'a Rousseau Nowa Heloiza, której głównym tematem jest nieszczęśliwa (z powodu różnic klasowych) miłość Saint Preux do Julii d'Estange. [przypis edytorski]

stają się wszyscy wrogowie wzajemni — dziś popr.: stają się (…) wrogami wzajemnymi. [przypis edytorski]

staja a. stajanie — daw. miara długości, różna w różnych okresach i okolicach, licząca od 100 do 1000 m. (tu: raczej 100 m.); dystans, jaki koń może przebyć bez odpoczynku. [przypis edytorski]

staja a. stajanie — dawna miara odległości, w różnych okresach i okolicach licząca od ok. 100 do ok. 1000 m; w oryginale miara grecka: stadion, zależnie od regionu odpowiadająca ok. 160–210 m; stadion attycki, którym posługuje się Ksenofont, to ok. 177 m. [przypis edytorski]

staja a. stajanie — daw., starop. miara długości (przede wszystkim drogi, odległości do przebycia: dystans, po przebyciu którego koń musi stanąć, zatrzymać się na odpoczynek); równa 84 łokciom, czyli ok. 134 m, jednakże w praktyce (zależnie od epoki i obszaru geogr.) licząca od 100 do 1000 m. [przypis edytorski]

staja a. staje — daw. jednostka miary długości, licząca ok. 100–150 m (do mierzenia dalszych odległości stosowano tzw. staję milową, w przeliczeniu wynoszącą ok. 1 km). [przypis edytorski]

staja a. staje — jednostka odległości, licząca od ok. 100 do 1000 m. [przypis edytorski]

staja (daw.) — dawna miara długości. [przypis edytorski]

staja — daw. miara długości, licząca ok. 1 km. [przypis edytorski]