Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 459 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 8052 przypisów.

Konfucjusz (551–479 p.n.e.) — chiński filozof, nauczyciel i reformator. [przypis edytorski]

Konfucjusz (551–479 p.n.e.) — chiński filozof, nauczyciel i reformator, twórca konfucjanizmu, doktryny filozoficzno-religijnej polegającej na założeniu, że przestrzeganie obowiązków i zachowywanie tradycji prowadzi do zbudowania idealnego społeczeństwa funkcjonującego w pokoju. [przypis edytorski]

Konfucjusz (551–479 p.n.e.) — chiński filozof, twórca konfucjanizmu, doktryny filozoficzno-religijnej polegającej na założeniu, że przestrzeganie obowiązków i zachowywanie tradycji prowadzi do zbudowania idealnego społeczeństwa funkcjonującego w pokoju. [przypis edytorski]

konfudować — zbijać z tropu, zawstydzać, wprawiać w zakłopotanie. [przypis edytorski]

konfundować (daw.) — zawstydzać. [przypis edytorski]

konfundować — wprowadzać w zakłopotanie. [przypis edytorski]

konfundować (z łac.) — zbijać z tropu, zawstydzać. [przypis edytorski]

konfundować (z łac.) — zmieszać, zakłopotać. [przypis edytorski]

konfundujący (daw.) — zawstydzający, zbijający z tropu. [przypis edytorski]

konfuzja (daw.) — zagubienie, zakłopotanie. [przypis edytorski]

konfuzja (daw.) — zmieszanie, zakłopotanie; zamieszanie, chaos. [przypis edytorski]

konfuzja (z łac. confusio: zmieszanie) — obraza, zawstydzenie. [przypis edytorski]

konfuzja (z łac. confusio: zmieszanie) — wstyd, obraza. [przypis edytorski]

konfuzja (z łac.) — obraza, zawstydzenie. [przypis edytorski]

konfuzja (z łac.) — wstydliwa porażka, zawstydzenie. [przypis edytorski]

konfuzja (z łac.) — wstyd, zawstydzenie. [przypis edytorski]

konfuzja (z łac.) — zakłopotanie; zawstydzenie. [przypis edytorski]

konfuzja (z łac.) — zawstydzenie. [przypis edytorski]

konfuzja (z łac.) — zmieszanie, niepewność. [przypis edytorski]

konfuzja (z łac.) — zmieszanie, zawstydzenie. [przypis edytorski]

konfuzja — zmieszanie, zawstydzenie. [przypis edytorski]

konfuzyją — zakłopotanie, zawstydzenie, zdenerwowanie. [przypis edytorski]

kongenialny — geniuszem dorównujący oryginałowi. [przypis edytorski]

konglomerat — połączenie wielu zróżnicowanych elementów. [przypis edytorski]

Kongo — rzeka w Afryce Równikowej, uchodząca do Oceanu Atlantyckiego. [przypis edytorski]

Kongregacja de Auxillis (łac. Congregatio de Auxiliis) — specjalna papieska komisja teologiczna ustanowiona w 1598 przez papieża Klemensa VIII w celu rozstrzygnięcia sporu teologicznego dotyczącego łaski Bożej, który powstał między dominikanami a jezuitami; mimo licznych raportów i posiedzeń sporu nie udało się rozwikłać; w 1607 papież Paweł V wydał dekret zakazujący stronom dalszej dyskusji w tej sprawie i wzajemnego potępiania się. [przypis edytorski]

Kongregacja Indeksu — dawna kongregacja kardynalska Kościoła katolickiego, która zajmowała się cenzurą publikacji i redagowaniem Indeksu ksiąg zakazanych. [przypis edytorski]

kongregacja — rodzaj katolickiego zgromadzenia zakonnego, w którym składane są jedynie proste śluby. [przypis edytorski]

kongregacja — z łac. congregatio: zgromadzenie; daw.: stowarzyszenie religijne lub świeckie; dziś: komisja kardynalska kurii papieskiej, zjazd duchownych a. katolickie zgromadzenie zakonne, w którym składane są jedynie proste śluby. [przypis edytorski]

kongregantka — członkini kongregacji, katolickiego zgromadzenia zakonnego, w którym składane są jedynie proste śluby. [przypis edytorski]

Kongres — dwuizbowy parlament Stanów Zjednoczonych, składający się z Senatu oraz Izby Reprezentantów. [przypis edytorski]

kongres — kongres w Weronie (1822). [przypis edytorski]

kongres narodowości uciskanych przez Rosję — III konferencja narodowości uciskanych przez Rosję, zebrana 27–30 czerwca 1916 w szwajcarskiej Lozannie. [przypis edytorski]

Kongres — nazwa parlamentu Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. [przypis edytorski]

Kongres — nazwa parlamentu Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. [przypis edytorski]

kongres Sokołów — jeden z popularnych wśród panslawistów wszechsłowiańskich tzw. zlotów sokołów, czyli zjazdów słowiańskiej młodzieży wiejskiej. [przypis edytorski]

kongres wiedeński (1814–1815) — międzynarodowa konferencja dyplomatyczna, zwołana w celu odtworzenia europejskiego porządku politycznego po upadku francuskiego cesarza Napoleona I Bonaparte. [przypis edytorski]

Kongres Wiedeński (1814–1815) — międzynarodowa konferencja dyplomatyczna, zwołana w celu odtworzenia europejskiego porządku politycznego po upadku cesarza Francuzów, Napoleona I Bonaparte. [przypis edytorski]

kongruencja (z łac. congruere: iść razem, zgadzać się) — zgodność, harmonia. [przypis edytorski]

kongruencja (z łac.) — zgodność, odpowiedniość. [przypis edytorski]

kongsberski — pochodzący z Kongsbergu, miasta na południu Norwegii, w którego okolicach działały liczne kopalnie srebra. [przypis edytorski]

Konia, królestwo za konia! — najbardziej znany cytat ze sztuki Szekspira Ryszard III (akt V, scena 4): słowa wykrzykiwane przez króla Ryszarda III podczas przegranej bitwy pod Bosworth, gdy zabito pod nim wierzchowca i rozpaczliwie szukał nowego, by uciec. [przypis edytorski]

koniami — dziś popr. forma N. lm: końmi. [przypis edytorski]

koniami (gw.) — dziś popr. forma N. lm: końmi. [przypis edytorski]

koniarek (daw.) — pastuch koni. [przypis edytorski]

Konic, Henryk (1860–1934) — adwokat, publicysta i polityk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie od 1919 wykładał prawo rzeczowe, prawo osobowe i prawo małżeńskie, autor m.in. opracowania Dzieje prawa małżeńskiego w Królestwie Polskim (1818–1836), (Warszawa 1903); członek Komisji Kodyfikacyjnej II Rzeczpospolitej (stał na czele Wydziału Prawa Cywilnego, przewodniczył podkomisji odpowiedzialnej za opracowanie projektu kodeksu zobowiązań), prezes Naczelnej Rady Adwokackiej w l. 1929–1930, 1931–1932, prezes Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Warszawie. [przypis edytorski]

konicz — koniczyna. [przypis edytorski]

konie berberyjskie — konie Berberów, tj. rdzennej ludności zamieszkującej płn. Afrykę (tereny dzisiejszego Maroka i Algierii) i Saharę. [przypis edytorski]

Koniecpolscy herbu Pobóg — ród magnacki posiadający znaczący majątek na Ukrainie. [przypis edytorski]

Koniecpolski, Aleksander herbu Pobóg (1620–1659) — książę, chorąży wielki koronny, uczestnik wojen kozackich. [przypis edytorski]

Koniecpolski, Stanisław (1591–1646) — hetman wielki koronny w latach 1632–1646, kasztelan krakowski, uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich wodzów. [przypis edytorski]

koniec się (…) dotoczy — koniec się dorzeźbi, dorobi. [przypis edytorski]

koniec — tu: cel. [przypis edytorski]

Koniec — W wydaniu, które było źródłem tej publikacji, gawęda ta kończyła cały zbiór. Nie stanowi to jednak reguły: w innych wydaniach utworem kończącym bywała np. gawęda Zamek kaniowski. [przypis edytorski]

konieczno (ros.) — oczywiście. [przypis edytorski]

Konieczność — tu: przeznaczenie. [przypis edytorski]

Konieczność — w mit. gr. uosabia ją Ananke, bogini nieuchronności, przeznaczenia rządzącego losami ludzi i bogów, należąca do bóstw pierwotnych, zrodzonych z Chaosu. [przypis edytorski]

konie ekstrapocztowe — specjalna bryczka pocztowa jadąca szybciej niż zwykła. Poczta przewoziła w XIX w. nie tylko przesyłki, ale i pasażerów. [przypis edytorski]

koniektura (z łac. coniectura: domysł, przepowiednia) — przest.: przypuszczenie, wniosek oparty na domysłach. [przypis edytorski]

konie petyhorskie — średniozbrojna jazda w wojsku litewskim. [przypis edytorski]

konie z Apokalipsy — cztery konie przerażających jeźdźców z biblijnej księgi Objawienia św. Jana (Apokalipsy św. Jana), interpretowanych jako symbole katastrof, jakie poprzedzą koniec świata. [przypis edytorski]

Konie zatrzymały się — powyżej jest mowa o tym, że Andrzej z Helenką jechali jednokonnym powozem. Określenie konie należy tu rozumieć jako utarty zwrot na oznaczenie pojazdu, powozu. [przypis edytorski]

konifery (daw.) — drzewa iglaste. [przypis edytorski]

konifery — drzewa iglaste. [przypis edytorski]

Konigsberg — niem. nazwa Królewca (obecnie Kaliningrad). [przypis edytorski]

„Konika” ApolloniuszaKonika (gr.: Stożkowe) to cenione dzieło o krzywych stożkowych, autorstwa Apolloniusza z Pergi (ok. 260 – ok. 190 p.n.e.), wybitnego gr. matematyka i astronoma, działającego w Aleksandrii. [przypis edytorski]

koniki wrone — koń maści karej (jednolicie czarne zabarwienie sierści, grzywy i ogona) i odcieniu wronim (odcień popielaty bez połysku). [przypis edytorski]

koników grono — mowa o konikach polnych. [przypis edytorski]

konik — uczeń złodziejski. [przypis edytorski]

Koniński, Karol Ludwik (1891–1943) — prozaik, publicysta, krytyk oraz badacz kultury ludowej. [przypis edytorski]

Koniński, Karol Ludwik (1891–1943) — publicysta, krytyk literacki, prozaik, badacz kultury ludowej; publikował m.in. w czasopismach „Głos Narodu”, „Przegląd Warszawski”, „Myśl Narodowa”, „Przegląd Współczesny”, „Teatr Ludowy”, „Prosto z Mostu”, „Przegląd Powszechny”, „Zet”, „Ateneum”; jakkolwiek jego myślenie było politycznie zbliżone do obozu narodowego, jednak był przeciwnikiem antysemityzmu i przestrzegał przed faszyzmem; kładł nacisk na wymiar etyczny kultury i sztuki; autor opowiadań (m.in. Straszny czwartek w domu pastora, Dalsze losy pastora Hubiny) oraz pamiętnika intymnego o charakterze religijnym, opracował i wydał antologię Pisarze ludowi (1938). [przypis edytorski]

koniowi do ogona przywiązali — włóczenie końmi, średniowieczna forma egzekucji. [przypis edytorski]

koniucha — koniuch; pasterz koni. [przypis edytorski]

koniugacja — odmiana czasownika przez osoby, liczby, czasy, tryby itd. [przypis edytorski]

koniugacja — odmiana czasownika przez osoby, liczby i rodzaje. [przypis edytorski]

koniugacja (z łac.) — odmiana czasownika. [przypis edytorski]

koniugacyjka, własc. koniugacja — odmiana czasownika. [przypis edytorski]

koniugować — odmieniać przez osoby, czasy, tryby itp. [przypis edytorski]

koniuktura — właśc.: koniunkcja, pozorne zbliżenie się do siebie dwóch planet widocznych na niebie. [przypis edytorski]

koniunkcja (z łac.) — położenie planet, w którym sprawiają one wrażenie, jakby znajdowały się w jednym punkcie na niebie. [przypis edytorski]

koniunktura (łac.: coniunctura) — splot okoliczności, szczególnie tych istotnych, mających wpływ na jakość życia, ekonomię itp. [przypis edytorski]

koniunktura — warunki wywierające wpływ na sytuację. [przypis edytorski]

koniunktura (z łac.) — tu: sytuacja, splot okoliczności. [przypis edytorski]

koniunktury (z łac. coniunctura: mające się połączyć) — powiązania. [przypis edytorski]

koniuszczek (daw.) — zdrobnienie od koniuszek; dziś raczej: koniuszeczek. [przypis edytorski]

koniuszyna (gw.) — koniczyna. [przypis edytorski]

koniuszy — urzędnik zarządzający królewskimi stadninami i stajniami; później dworski tytuł honorowy. [przypis edytorski]

koniuszy — urzędnik zarządzający królewskimi stadninami i stajniami. [przypis edytorski]