Przypisy

kiejbyśmy — gdybyśmy. [przypis edytorski]

Kiejdany (lit. Kėdainiai) — miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis edytorski]

Kiejdany (lit. Kėdainiai) — miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis edytorski]

kiej (daw.) — kiedy. [przypis edytorski]

kiej (gwar.) — kiedy, gdy. [przypis edytorski]

kiej (gwar.) — niby, niczym. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — gdy, kiedy. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — gdy. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — gdzie. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — jak, niby. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — jak. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — jak. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — kiedy, gdy. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — kiedy, gdy, skoro. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — kiedy, gdy; skoro. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — kiedy, jak. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — kiedy. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — kiedy, skoro. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — kiedy; skoro. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — kiedy; tu: ale. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — kiedy; tu: przecież. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — kiedy; tu: skoro, jeśli. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — kiedy; tu: skoro. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — niby, jakby, jak. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — niby, jakby. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — niby, jak. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — niby; tak jak. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — skoro. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — tu: jako. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — tu: skoro; jak. [przypis edytorski]

kiej niekiej (gw.) — gdzieniegdzie. [przypis edytorski]

kiej niekiej (gw.) — niekiedy. [przypis edytorski]

kiej niekiej (gw.) — niekiedy. [przypis edytorski]

kiejście leżeli (gw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: kiedy leżeliście; tu: 2 os. lm w funkcji formy grzecznościowej. [przypis edytorski]

kiejś (gw.) — gdzieś. [przypis edytorski]

kiejś — kiedyś. [przypis edytorski]

kiejśta głupie (gw.) — skoro jesteście głupi. [przypis edytorski]

kiejśta (gw.) — skrócone od: kiej jesteśta, tj. kiedy jesteście, skoro jesteście. [przypis edytorski]

kiejsi (gw.) — kiedyś tam. [przypis edytorski]

Kiejstut Giedyminowicz (ok. 1309–1382) — książę trocki, współrządził Litwą od 1345 r., wielki książę litewski w latach 1381–1382; ojciec Witolda i stryj Władysława Jagiełły; tu mowa o jego rodzie. [przypis edytorski]

Kiejstut — książę trocki, syn Giedymina, brat Olgierda, z którym współrządził Litwą od 1345 r., wielki książę litewski w latach 1381–1382. [przypis edytorski]

Kiejstutówna — córka Kiejstuta (ok. 1310–1382): księcia trockiego, wielkiego księcia litewskiego w ostatnich latach życia, skonfliktowanego z Władysławem Jagiełłą i uwięzionego przez niego w Krewie, gdzie zmarł. [przypis edytorski]

Kiejstut (ok. 1308/1310–1382) — książę trocki, syn Giedymina; rządził Litwą wspólnie z bratem Olgierdem od 1345; wielki książę litewski 1381–1382. W 1381 r. popadł w konflikt ze swoim bratankiem, Władysławem Jagiełłą, który uwięził stryja w Krewie, a następnie najprawdopodobniej kazał zgładzić. Z małżeństwa z Birutą, która wcześniej była kapłanką Praurimy w Połądze, Kiejstut miał synów Witolda i Zygmunta oraz córki Danutę Annę i Ryngałłę. [przypis edytorski]

Kiejstut (ok. 1310–1382) — książę trocki, wielki książę litewski w ostatnich latach życia, skonfliktowany z Władysławem Jagiełłą i uwięziony przez niego w Krewie, gdzie zmarł. [przypis edytorski]

Kiejstutu — dziś popr. forma C.: Kiejstutowi. [przypis edytorski]

kiejże (gw.) — kiedyż. [przypis edytorski]

Kiejzar (z łac. i niem.) — Kajzer, cesarz; władca. [przypis edytorski]

kiejzar (z łac. i niem.) — Kajzer, cesarz; władca. [przypis edytorski]

kie — kiedy, gdy. [przypis edytorski]

kiełb — gatunek niewielkiej ryby, przen.: coś nieznaczącego. [przypis edytorski]

kiełbik (zdr.), kiełb — ryba słodkowodna z rodziny karpiowatych. [przypis edytorski]

kiełb — rodzaj słodkowodnej ryby. [przypis edytorski]

kiełb — rodzaj słodkowodnej ryby; tu daw. forma kiełby, dziś B.lm: kiełbie. [przypis edytorski]

kiełb — ryba słodkowodna z rodziny karpiowatych. [przypis edytorski]

kieł — kiełek. [przypis edytorski]

kiełzać a. kiełznać — dosł. zakładać koniowi uzdę lub wędzidło; tu: pohamować, poskromić, powściągnąć, ukrócić; por. okiełznać. [przypis edytorski]

kiełzać — kiełznać, zmuszać konia do spokoju i uległości (za pomocą wkładanego w pysk metalowego wędzidła). [przypis edytorski]

kiełzać — nakładać koniowi wędzidło lub uzdę, przen. ograniczać. [przypis edytorski]

kiełznać — wkładać do pyska końskiego kiełzno, element uprzęży służący do kierowania koniem. [przypis edytorski]

kiela (gw.) — ile. [przypis edytorski]

kielce — kły (forma augmentatywna). [przypis edytorski]

kielce — kły. [przypis edytorski]

Kielce — miasto powiatowe w województwie świętokrzyskim. [przypis edytorski]

Kielce — powiatowe miasto w płd.-wsch. Polsce, stolica województwa świętokrzyskiego. [przypis edytorski]

kielczak (gw.) — mieszkaniec Kielc; tu: przybysz spod Kielc. [przypis edytorski]

kielec — kieł. [przypis edytorski]

Kielecki Korpus AK „Jodła” (2 i 7 Dywizja Piechoty AK oraz 75 i 25 Pułk piechoty) — Kielecki Korpus Armii Krajowej powstał 17 lipca 1944 roku. Jego dowódcą był płk Jan Zientarski ps. „Mieczysław”. [przypis edytorski]

kiele (gw.) — koło. [przypis edytorski]

kiele (gw.) — koło, przy; tu: pod. [przypis edytorski]

kielichowiec (Calycanthus) — krzew o silnie pachnących kwiatach, zaliczany do kladu magnoliowych. [przypis edytorski]

kielka (daw.) — dziś: kilka. [przypis edytorski]

kielnia — narzędzie do rozprowadzania zaprawy murarskiej, stanowiące też jeden z symboli masonerii. [przypis edytorski]

kielnia — narzędzie pomocne przy murowaniu i tynkowaniu. [przypis edytorski]

Kielo Dejwas a. Kielo Dewas (mit. litew.) — bóg podróżnych. [przypis edytorski]

Kielo Dewas (mit. litew.) — bóg podróżnych. [przypis edytorski]

kielo (gw.) — ile. [przypis edytorski]

kiem (z litew. kaimas) — wieś. [przypis edytorski]

kiep — człowiek głupi, nierozgarnięty. [przypis edytorski]

kiep (daw.) — człowiek głupi, nierozgarnięty. [przypis edytorski]

kiep (daw.) — człowiek nierozgarnięty, dureń. [przypis edytorski]

kiep (daw.) — dureń, głupiec. [przypis edytorski]

kiep (daw.) — głupek. [przypis edytorski]

kiep (daw.) — głupi człowiek. [przypis edytorski]

kiep (daw.) — głupiec. [przypis edytorski]

kiep (daw.) — wulgarna nazwa kobiecych genitaliów. [przypis edytorski]

kiepeła (z jidisz) — głowa. [przypis edytorski]

kiepełe (jidysz) — głowa; także: rozum, spryt. [przypis edytorski]

kiep — głupiec, dureń. [przypis edytorski]

kiepkować — żartować. [przypis edytorski]

kiep (przestarz.) — głupiec, dureń. [przypis edytorski]

Kiepura, Jan (1902–1966) — polski śpiewak operowy, występował także z wielkim powodzeniem w Niemczech oraz w filmach niemieckich, m.in. Das Lied einer Nacht (Pieśń nocy, 1932). [przypis edytorski]

Kiepura, Jan (1902–1966) — śpiewak operowy i aktor, bardzo popularny w przedwojennej Polsce. [przypis edytorski]

kiep — w dawnej polszczyźnie to słowo, oznaczające kobiece genitalia, było poważną obelgą. [przypis edytorski]

kierat — dawniej urządzenie poruszane przez konie lub woły, chodzące w koło; powtarzający się, monotonny obowiązek. [przypis edytorski]

kierat — mechanizm pozwalający z pomocą konia wyciągać wodę ze studni. [przypis edytorski]

kierbce — dziś popr.: kierpce, lekkie chodaki szyte ręcznie, przeważnie z jednego kawałka skóry, noszone przez górali. [przypis edytorski]

kier — chodzi o kry lodowe. [przypis edytorski]

kierdasz (daw.) — druh, towarzysz (z tatarskiego). [przypis edytorski]

kierdel (gwar.) — stado owiec. [przypis edytorski]

kierdel (reg.) — stado owiec w górach. [przypis edytorski]