Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7708 przypisów.
ciałoć — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
ciałoć ślini — konstrukcja z partykułą ci, skróconą do -ć; inaczej: ślini ci ciało. [przypis edytorski]
ciało całe nosi miano księcia — tak w Wenecji nadaje się kolegium tytuł najjaśniejszego księcia, nawet gdy doża w nim nie zasiada. [Serenissima Signoria, kolegium złożone z dziewięciu członków, które stanowiło radę przyboczną doży. Doża nie mógł bez Signorii przedsięwziąć żadnego aktu o charakterze rządowym; przyp. tłum.]. [przypis autorski]
ciało człowiecze z tych się czterzech wilgotności rodzić musi, to jest, ze krwie, z kolery, flegmy, a z melankoliej — własny wykład Reja średniowiecznej, wywodzącej się ze starożytności (por. Polibosa De natura hominis z tradycji hipokratejskiej), teorii humoralnej nauczającej o czterech cieczach (łac. humores) wydzielanych przez gruczoły odpowiednich organów i decydujących przez swe proporcje o typie usposobienia człowieka: sangwinicznym, cholerycznym, flegmatycznym lub melancholijnym. Owe cztery ciecze to: krew, żółć, śluz (flegma) i czarna żółć, wydzielane odpowiednio przez serce, mózg, wątrobę i śledzionę, przypisywane im żywioły to kolejni: powietrze, woda, ogień, ziemia itd.; nauka o fizjologii humoralnej zastępowała przez wieki psychologię i psychiatrię. [przypis edytorski]
Ciało jednak polityczne, czyli zwierzchnik, wyprowadzając swe istnienie tylko ze świętości umowy, nie może nigdy zobowiązać się, nawet wobec drugiego, do niczego, co by sprzeciwiało się temu pierwotnemu aktowi… — przestrzeganie przepisów umowy pierwotnej nie stanowi obowiązku zwierzchnika. Zwierzchnik nie może mieć żadnych obowiązków. Jeżeli jednak działa wbrew umowie, przestaje istnieć; będąc bowiem tworem umowy, jako najwyższej normy, jest jedynie jej funkcją, może logicznie działać tylko na jej podstawie i w jej granicach. [przypis tłumacza]
ciało jego jest prawdziwym ciałem (…) on dość drogim dla nich stać się może — Ponieważ Dante, jako sam żyjący, powróciwszy między żyjących, krewnym i przyjaciołom tych duchów o ich losie w czyśćcu może opowiedzieć i prosić, ażeby modlitwą przyczynną czas ich oczekiwania przed bramą czyśćcową skrócili. [przypis redakcyjny]
ciało jego umarło — porównanie narodu polskiego do Chrystusa, który umarł i zmartwychwstał, jest tu niewątpliwie echem ostatnich ustępów Ksiąg Narodu Polskiego, tych mianowicie: „I umęczono Naród Polski, i złożono w grobie, a królowie wykrzyknęli: zabiliśmy i pochowaliśmy wolność.” „A wykrzyknęli głupio…” „Bo Naród Polski nie umarł; ciało jego leży w grobie, a dusza jego zstąpiła z ziemi, to jest z życia publicznego, do otchłani, to jest do życia domowego ludów cierpiących niewolę…” „A trzeciego dnia dusza wróci do ciała i Naród zmartwychwstanie, i uwolni wszystkie ludy Europy z niewoli.” „I przeszło już dni dwa; jeden dzień zaszedł z pierwszym wzięciem Warszawy, a drugi dzień zaszedł z drugiem wzięciem Warszawy, a trzeci dzień wnidzie, ale nie zajdzie”. [przypis redakcyjny]
Ciało kocha rękę (…) — tj. z punktu widzenia całego ustroju. [przypis tłumacza]
Ciało me (…) leży w Neapolu — Wergiliusz umarł w Brindisi, a pogrzebionym był w Neapolu [przypis redakcyjny]
ciało nie podlega ograniczaniu przez myśl, ani myśl przez ciało — Por. List 4 § 3. [przypis redakcyjny]
ciało nieudane — tu: nieudawane, prawdziwe. [przypis edytorski]
ciało oliwą namaszczone — smarowanie ciała oliwą było zabiegiem rutynowo stosowanym przez greckich lekkoatletów, a służyło zabezpieczeniu skóry. [przypis edytorski]
ciało to otrzymuje z mocy tego samego aktu swą jedność, swoją osobowość zbiorową, swe życie i swą wolę — na podstawie ważnie zawartej umowy stowarzyszenia powstaje korporacja prawna społeczeństwa, mająca swą własną osobowość prawną. Dla Russa osobowość ta społeczeństwa nie jest jednak jedynie idealna. Społeczeństwo, wiążąc ludzi rzeczywistym wspólnym interesem, skierowując wole jednostek ku wspólnemu celowi, ma jakby własne swoje „ja”, własną wolę i życie. [przypis tłumacza]
ciały — dziś forma N.lm: ciałami. [przypis edytorski]
ciały — dziś popr. forma N.lm: ciałami. [przypis edytorski]
ciały podartemi — Przymiotnik „podarty” z rzeczownikiem „ciało” pierwszy raz w tym znaczeniu użyty. Czytając [właśc. popr.: gdy czyta się] Trembeckiego, wielokroć przychodzi na myśl piękny wiersz Boala, iż u wielkich poetów często wyrazy dziwią się, pierwszy raz spotkawszy się z sobą. [przypis redakcyjny]
ciamara (daw.) — ciamajda, ślamazara. [przypis edytorski]
Cianfa — florentyńczyk ze szlachetnej rodziny Donatich. Ze szlachetnych rodzin Florencji pochodzili także Agnello Brunelleschi, Buoso Donati, Puccio Galigai, o których poeta później wspomina. Nie wiemy o nich nic więcej i nie możemy rozstrzygnąć, czy przywłaszczali sobie własność prywatną czy publiczną. [przypis redakcyjny]
ciao (wł.)— cześć. [przypis edytorski]
ciapnąć (gwar.) — uderzyć. [przypis redakcyjny]
ciarach (daw. obelż.) — szlachcic. [przypis edytorski]
ciarach (gw.) — mieszczuch. [przypis edytorski]
ciarach (gw.) — pogardliwe przezwanie ludowe szlachcica lub mieszczanina. [przypis redakcyjny]
ciarach — pogardl. przezwanie ludowe szlachcica lub mieszczanina; także wobec chłopa ubierającego się po miejsku i udającego człowieka innej klasy społecznej. [przypis edytorski]
ciarachy, plewy — ciarachy są to grubsze odpadki, wygrabywane przy młóceniu zboża, więc kłoski, obtrącone cepami, rozmaite ziela i chwasty; plewy zaś to odpadki drobniejsze, otrzymane przy wianiu lub młynkowaniu zboża. Tak ciarachy, jak plewy, stanowią lepszą i pożywniejszą paszę niż czysta słoma, zwana karmą. [przypis autorski]
ciarastwo — lichota. [przypis autorski]
ciarchę — ciężar. [przypis autorski]
ciarka — tu: owoc tarniny, ciernistego krzewu o białych kwiatach i granatowych owocach o cierpkim smaku. [przypis edytorski]
ciaśnina — dziś: ciasnota. [przypis edytorski]
ciasne fugi — trudne położenie. [przypis edytorski]
ciasny, ale własny — wyrażenie to weszło do przysłów. [przypis edytorski]
ci będą wokół niego… — cytat z Ewangelii (J 6:37 i 17:24) tłumaczy sobie Werter dowolnie w ten sposób, że i on jest przez Boga dla Syna Bożego wybrany. [przypis redakcyjny]
Ci berła wśród zajadłych bohaterów kładą — gest oznaczający nietykalność urzędu. [przypis edytorski]
…ci, bogom bliscy krwią. Synowie Zeusa… — Ajschylos, Niobe (niezachowany dramat). [przypis edytorski]
Ci bowiem trzymali się, według słów jego, taktyki oportunistycznej — por. A. Begey, ed. A. Favero, S. E. Mgr. L. P. Passavalli, Milano, 1911, s. 8. [przypis autorski]
ci Cambremer mają nazwisko (…) kropkę — Niewybredna gra słów oparta na nazwisku Cambronne i na nazwie rzeczy, z którą nazwisko to się skojarzyło. [przypis tłumacza]
cicatrices, adverso pectore (łac.) — blizny na piersiach. [przypis redakcyjny]
cicatrices, adverso (…) pectore (łac.) — rany z przodu, na piersi (zwróconej ku wrogowi). [przypis redakcyjny]
cicatrices (łac.) — blizny. [przypis redakcyjny]
cicero (daw.) — przewodnik. [przypis edytorski]
cicerona (wł.) — przewodnik. [przypis edytorski]
ciceron (daw., z wł.) — przewodnik. [przypis edytorski]
cicerone (daw.) — przewodnik. [przypis edytorski]
cicerone (daw.) — przewodnik. [przypis edytorski]
cicerone (daw., z wł.) — przewodnik. [przypis edytorski]
cicerone — tu: przewodnik. [przypis edytorski]
cicerone (wł.) — przewodnik. [przypis edytorski]
cicerone (wł.) — przewodnik. [przypis redakcyjny]
Ciceron — Marcus Tullius Cicero (106–43 p.n.e.), polityk i mówca rzymski, zamordowany z powodu mów (tzw. Filipik) wygłoszonych przeciw Markowi Antoniuszowi. [przypis edytorski]
ciceron (z wł. cicerone: żart. mały Cyceron) — przewodnik oprowadzający turystów. [przypis edytorski]
Cicero powiedział — Rethorica ad Herennium, ks. I; obecnie tego dzieła nie przypisuje się jednak Cyceronowi. [przypis edytorski]
Ciceruacchio — głośny wówczas w Rzymie agitator ludowy. [przypis redakcyjny]
cichaczem — niepostrzeżenie. [przypis edytorski]
cichajta (gw.) — bądźcie cicho. [przypis edytorski]
cicha msza (rel.) — skromna msza czytana, bez muzyki. [przypis edytorski]
Cichawa — w Krakowskiem, wieś Kazimierza Żeleńskiego, brata Władysława. [przypis redakcyjny]
cichego (…) doktora — chodzi o doktora Fausta. Jest to bohater fikcyjny, postać stanowiąca sama w sobie niezwykle płodny motyw w sztuce. Faust to uczony (zarazem filozof, alchemik, przyrodnik), który, zgłębiwszy dostępną człowiekowi wiedzę, doznał rozczarowania, niedosytu i goryczy, co z kolei doprowadziło go do podpisania cyrografu z diabłem. W zamian za diabelską pomoc i usługi zapisał diabłu (występującemu pod imieniem Mefistofelesa) swą duszę. Najbardziej znanym opracowaniem tematu jest dramat Faust Johanna Wolfganga Goethego, cieszący się niebywałą popularnością w okresie romantyzmu. W romantyzmie poza ujęciami literackimi powstały również np. utwory muzyczne inspirowane historią Fausta, jak Symfonia Faustowska Liszta, kantata Berlioza Potępienie Fausta, czy opera Gounoda Faust. Wcześniej motyw podjął Christopher Marlowe (Tragiczna historia doktora Fausta 1588), a później m.in. Thomas Mann (Doktor Faustus 1947). Na wątkach faustowskich oparta jest również powieść Michaiła Bułhakowa Mistrz i Małgorzata. W polskiej literaturze motyw ten, nieco strywializowany, pojawia się w legendzie o panu Twardowskim oraz w balladzie Mickiewicza Pani Twardowska. [przypis edytorski]
cichej wsi litewskiej, kiedy reszta świata we łzach i krwi tonęła — Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, ks. I. [przypis edytorski]
Cicho, bo każdy się bał dowódcy — Iliada IV 431. [przypis edytorski]
cichocie (gw.) — bądźcie cicho. [przypis edytorski]
cichocie (gw.) — uciszcie się. [przypis edytorski]
cichojcie (gw.) — bądźcie cicho, milczcie. [przypis edytorski]
cichom tonąć począł — począłem cicho tonąć. [przypis edytorski]
cichoście (daw., gw.) — cichości (M.lm); cisze. [przypis edytorski]
Cichy jubileusz — pisane w r. 1923. [przypis autorski]
cichy Ksiądz w Kapitule — proboszcz poznański mający prawo zasiadać w radzie biskupiej. [przypis redakcyjny]
cichymi kroki (daw.) — dziś popr. N.lm: cichymi krokami. [przypis edytorski]
cichymi kroki — dziś popr. forma N. lm: cichymi krokami. [przypis edytorski]
cicisbej (wł. cicisbeo, cavaliere servente) — przyjaciel domu adorujący panią domu. [przypis edytorski]
cicisbeo (wł.) — kawaler usługujący i towarzyszący pani domu z pozwoleniem jej męża. [przypis edytorski]
cicisbeo (wł.) — przyjaciel. [przypis tłumacza]
cicisbeo (z wł.) — kawaler wyznający miłość kobiecie zamężnej. [przypis edytorski]
cicisbeo (z wł.) — oficjalny kochanek zamężnej kobiety. [przypis edytorski]
cicis (cyces) — frędzle od chusty, element rytualnego stroju żydowskiego. [przypis edytorski]
cicit a. cyces — frędzle przymocowane do czterech rogów tałesu; element rytualnego stroju żydowskiego. [przypis edytorski]
cicit — (hebr.; z jid. cyces) frędzle przymocowane w czterech rogach talitu (tałesu). [przypis edytorski]
ci, co niesprawiedliwie zabierają majątki (…) zdradzają nie tylko przyjaciół, ale i siebie samych, z brudnej chęci zysku — Teramenes ma rację. Wybryki oligarchii wykopały jej grób w Atenach i w innych miastach Grecji. [przypis tłumacza]
ci, co pierwej przyszli — To jest ci, co szli między gryfem a świecznikami. [przypis redakcyjny]
ci, co przeszli takie wychowanie, nie wyruszają z łukiem i pociskami — szlachta, która odebrała wyżej opisane wychowanie, rusza w bój uzbrojona inaczej jak gimneci; perscy lekkozbrojni rekrutują się nie ze szlachty. [przypis tłumacza]
ci, co się już pożenili, jednego wyjąwszy — tzn. z wyjątkiem stryja Klaudiusza, który ożenił się z matką Hamleta, Gertrudą. [przypis edytorski]
ci, co zasięgają wróżby (…) z krzyku ptactwa lub słów ludzkich, (…) także kierują się takim głosem — jeżeli np. ktoś, ważąc w myśli jakiś zamiar, usłyszy na ulicy z rozmowy dwóch przechodniów słowa: „Doskonale się uda”, to nie ów nieznajomy dał dobrą wróżbę, lecz bóg ją jego głosem objawił. Podobnie i innego rodzaju wyrocznie są głosem boga. [przypis tłumacza]
ci-devant aristos (fr.) — byli arystokraci. [przypis edytorski]
ci-devant (fr.) — była, dawna, niegdysiejsza. [przypis edytorski]
ci-devant (fr.) — były, dawny. [przypis edytorski]
ci-devant (fr.) — były. [przypis edytorski]
ci-devant (fr.) — dawny, były a. z dawnych czasów (pierwotnie o szlachcie trzymającej się sposobu życia sprzed Rewolucji Francuskiej). [przypis edytorski]
ci-devant (fr.) — niegdyś, dawniej; podczas rewolucji francuskiej określenie umieszczane przed tytułami arystokracji. [przypis redakcyjny]
ci-devant (fr.) — poprzedni, dawny. [przypis edytorski]
ci-devant jeunes hommes (fr.) — ci młodzi ludzie tutaj. [przypis edytorski]
Ci dopiero, gdy coś zbroją, to wtedy się boją — postquam malum promeriti, atque i metuont, według poprawki Lindsaya. Przekład nie unika czasem rymu, bo nie jest on obcy Plautowi jako figura retoryczna (όμοιοτέλευτον). [przypis tłumacza]
ci dwaj jakiego są rodu — Aleksander i Napoleon degli Alberti po śmierci ojca robiąc dział między sobą, dwaj bracia, tak się skłócili, że szpadami nawzajem się przebili. Miejsce ich rodzinne leżało nad strumieniem Bisenzio, który przepływa dolinę Falterona między Lukką a Florencją. [przypis redakcyjny]
Ci dwaj (…) rodowe tej róży korzenie — Adam po lewicy, a Piotr po prawicy Marii, jako dwa korzenie róży. Dlatego, że Adam jest wszechrodzicem ludzkiego rodzaju, a św. Piotr pierwszym pasterzem, któremu Chrystus zdał pasterstwo swojej owczarni. [przypis redakcyjny]
ci dwaj smętni — byli to dwaj synowie Herkulesa I, prawy syn, Ferdynand, i nieślubny, Juliusz. Zaplątani w spisek przeciw swym braciom, Alfonsowi i Hipolitowi, zostali, gdy się rzecz wykryła, skazani na śmierć, lecz na szafocie ułaskawieni na dożywotnie więzienie. [przypis redakcyjny]
cięg (gw.) — ciąg. [przypis edytorski]
cięgiem — ciągle. [przypis edytorski]
cięgiem (daw.) — ciągle. [przypis edytorski]
cięgiem (gw.) — ciągle, bezustannie. [przypis edytorski]
cięgiem (gw.) — ciągle, nieustannie. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
cięgiem (gw.) — ciągle. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
cięgiem (gw.) — ciągle. [przypis edytorski]
