Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5355 przypisów.

ciupasem — pod przymusem, pod strażą. [przypis edytorski]

ciura — człowiek należący do czeladzi obozowej, wojsk. pachołek. [przypis edytorski]

ciura — człowiek należący do służby w obozie wojskowym. [przypis edytorski]

ciura — daw. człowiek należący do czeladzi obozowej, wojsk. pachołek. [przypis edytorski]

ciura (daw.) — pachołek. [przypis edytorski]

ciura (daw.) — pachołek wojskowy. [przypis edytorski]

ciura (daw.) — sługa w obozie wojskowym. [przypis edytorski]

ciura — pachołek w obozie wojskowym. [przypis edytorski]

ciura — sługa obozowy, dbający o ekwipunek, konie i jedzenie dla żołnierzy. [przypis edytorski]

ciura — sługa w obozie wojskowym, wojsk. pachołek. [przypis edytorski]

ciura — w daw. wojsku pachołek, pomocnik żołnierza, osoba należąca do czeladzi służącej w wojsku i zajmującej się taborem itp. [przypis edytorski]

ciura — w daw. wojsku pachołek, pomocnik żołnierza, sługa w obozie wojskowym. [przypis edytorski]

ciury — w dawnym wojsku słudzy rycerza, którzy nie brali udziału w boju; pogardliwa nazwa używana dość często w stosunku do ludzi, o których się nie ma zbyt wysokiego wyobrażenia. [przypis edytorski]

Civis Antiquae Varsoviae (łac.) — obywatel Starej Warszawy. [przypis edytorski]

civis cracoviensis nobili par — właśc. civis Cracoviae nobili par: obywatel Krakowa równy szlachcicowi. [przypis edytorski]

Civis electus (łac.) — Obywatel wybrany. [przypis edytorski]

civis (łac.) — obywatel. [przypis edytorski]

civitatis hominum (łac.) — państwa, społeczeństwa ludzi. [przypis edytorski]

Civitavecchia — gmina we Włoszech, w regionie Lacjum, w obrębie metropolii rzymskiej. [przypis edytorski]

Civitavecchia — miasteczko portowe we Włoszech, ok. 70 km na płn. zachód od Rzymu. [przypis edytorski]

ciwun (łac. tivunus) — urząd ziemski w Wielkim Księstwie Litewskim, istniejący od XIV w.; zarządca a. dzierżawca majątków książęcych, mający również w swojej pieczy sądy graniczne; na Żmudzi było czternaście takich urzędów: ejragolski, wielko-dyrwiański, mało-dyrwiański, retowski, użwencki, pojurski, twerski, szadowski, berżański, tędziagolski, korszewski, wiekszwiański, gondyński i birżyniański; tu: wójt. [przypis edytorski]

ciwun (reg.) — urzędnik, zarządca. [przypis edytorski]

ciżba — banda, tłum, gromada. [przypis edytorski]

ciżba (daw.) — tłum, gromada. [przypis edytorski]

ciżba (daw.) — tłum. [przypis edytorski]

ciżba — tłum, gromada, duża liczba osób. [przypis edytorski]

ciżba — tłum, mnóstwo stłoczonych ludzi. [przypis edytorski]

ciżbiąc się — tłocząc się; por. ciżba: tłum, tłok. [przypis edytorski]

ciżemki — buty z wydłużonymi i uniesionymi lekko czubami. [przypis edytorski]

ciżma — but z miękkiej skóry, o wydłużonym czubie. [przypis edytorski]

ciżma (daw.) — but, pantofel. [przypis edytorski]

ciżma (daw.) — miękki bucik. [przypis edytorski]

ciżmy — buty z miękkiej skóry o wydłuźonym czubie. [przypis edytorski]

ciżmy — daw. rodzaj obuwia o czubkach wywiniętych nieco w górę. [przypis edytorski]

ciż sami (daw.) — konstrukcja z partykułą -że skróconą do w funkcji wzmacniającej; znaczenie: ci sami właśnie. [przypis edytorski]

ci z kół Orfeusza — orficy, członkowie nurt religijnego o charakterze mistycznym, wywodzący swoje początki od mitycznego poety Orfeusza; w odróżnieniu od tradycyjnej religii greckiej propagowali ascezę, posługiwali się świętymi pismami i wierzyli w istnienie boskiej i nieśmiertelnej duszy ludzkiej, uwięzionej w ciele, oraz we wcielanie się duszy po śmierci w inne ciała (wędrówka dusz). [przypis edytorski]

cjanek — dziś: cyjanek; potoczna nazwa cyjanku potasu, będącego silną trucizną. Podczas Zagłady wiele osób żydowskich spotkało się z ekstremalnymi prześladowaniami, przemocą, terrorem, utratą rodzin, społeczności oraz nadziei na możliwość przeżycia. W tak dramatycznych okolicznościach niektórzy uciekali się do samobójstwa. Decyzja o odebraniu sobie życia często wynikała z połączenia różnych czynników w tym strachu, beznadziei, desperacji, ale też chęci odzyskania poczucia kontroli w sytuacji skrajnej bezradności. [przypis edytorski]

cjankali — a. cyjankali; potoczna nazwa cyjanku potasu, będącego silną trucizną. Podczas Zagłady wiele osób żydowskich spotkało się z ekstremalnymi prześladowaniami, przemocą, terrorem, utratą rodzin, społeczności oraz nadziei na możliwość przeżycia. W tak dramatycznych okolicznościach niektórzy uciekali się do samobójstwa. Decyzja o odebraniu sobie życia często wynikała z połączenia różnych czynników, w tym strachu, beznadziei, desperacji, ale też chęci odzyskania poczucia kontroli w sytuacji skrajnej bezradności. Nie sposób podać konkretnych liczb na temat samobójstw osób żydowskich podczas II wojny światowej, ale istnieją udokumentowane przypadki odebrania sobie życia przez pojedyncze osoby, całe rodziny lub większe grupy (jak to miało miejsce w przypadku kierownictwa Żydowskiej Organizacji Bojowej po wykryciu bunkru, w którym ukrywało się w trakcie powstania w getcie warszawskim). Zdarzały się też przypadki samobójstw w geście politycznego protestu, najbardziej znane z nich to Szmula Zygelbojma, członka władz Rzeczypospolitej Polskiej w Londynie. [przypis edytorski]

cjankali — cyjanek potasu, silna trucizna. [przypis edytorski]

cjanku kalium — cyjankali, cyjanek potasu, czyli sól potasowa kwasu cyjanowodorowego, silna trucizna w formie bezbarwnych kryształków. [przypis edytorski]

c. k. — cesarsko-królewski, dotyczący monarchii austro-węgierskiej. [przypis edytorski]

c.k. — cesarsko-królewski, określenie i skrót odnoszące się do instytucji Austro-Węgier. [przypis edytorski]

c.k. — cesarsko-królewski, określenie i skrót odnoszące się do władz Austro-Węgier. [przypis edytorski]

c. k. — cesarsko-królewski, określenie i skrót odnoszące się do władz Austro-Węgier. [przypis edytorski]

ck — cesarsko-królewski (skrót określający urzędy i instytucje Austro-Węgier). [przypis edytorski]

c. k. — cesarsko-królewski; skrót stosowany w odniesieniu do władz Austro-Węgier. [przypis edytorski]

c. k. — cesarsko-królewski, stały epitet określający władze i urzędy Austro-Węgier. [przypis edytorski]

ckliwe — fr. fade, tj. mdlące. [przypis edytorski]

ckliwo a. ckliwie — sentymentalnie; nudno, mdło; przykro. [przypis edytorski]

ckliwo — mdło, niedobrze. [przypis edytorski]

ckliwość — skłonność do płaczu. [przypis edytorski]

ckliwy — nadmiernie sentymentalny. [przypis edytorski]

ckliwy — tu: mogący spowodować nudności. [przypis edytorski]

cknić — tęsknić. [przypis edytorski]

cknie się (daw.) — smutno jest. [przypis edytorski]

CKO — Centralny Komitet Obywatelski; organizacja społeczno-gospodarcza działająca w latach 1914–1915 w Królestwie Polskim. [przypis edytorski]

c. k. policja — policja cesarsko-królewska tj. policja Austro-Węgier. [przypis edytorski]

CK SD — Centralny Komitet Stronnictwa Demokratycznego. [przypis edytorski]

c. k. — skrót od: cesarsko-królewskiego. [przypis edytorski]

c. k. — skrót od: cesarsko-królewski. [przypis edytorski]

cłapanie — dziś: człapanie. [przypis edytorski]

cłek (gw., daw.) — człowiek. [przypis edytorski]

Clacey, John (1857–1931) — główny optyk w amerykańskim National Bureau of Standards, ekspert od optyki i soczewek. [przypis edytorski]

Clacton — angielskie miasto nad Morzem Północnym. [przypis edytorski]

Clairaut, Alexis Claude de (1713–1765) — francuski matematyk, astronom i geofizyk, członek Królewskiej Akademii Nauk (1731), uczestnik ekspedycji do Laponii celem pomiarów długości stopnia południka. [przypis edytorski]

Clairmont, Claire (1798–1879) — przyrodnia siostra Mary Shelley. [przypis edytorski]

clair-obscur (fr.) — światłocień. [przypis edytorski]

clamor (łac.) — krzyk. [przypis edytorski]

clara pacta claros faciunt amicos (łac.) — wiernych przyjaciół tworzą szczere układy. [przypis edytorski]

Clarence-Pic — popr.: Clarence Peak, dziś: Pico Basilé, największy i najwyższy (3008 m n.p.m.) z trzech połączonych wulkanów tarczowych tworzących wyspę Bioko. [przypis edytorski]

Clarence Pik — popr.: Clarence Peak, dziś: Pico Basilé, największy i najwyższy (3008 m n.p.m.) z trzech połączonych wulkanów tarczowych tworzących wyspę Bioko. [przypis edytorski]

Clarens — dzielnica w szwajcarskiej gminie Montreux, w kantonie Vaud. [przypis edytorski]

„Claridad” czy „Mundo Oberero” — lewicowe gazety hiszpańskie, wydawane w Madrycie: socjalistyczny „Claridad” (1935–1939) oraz komunistyczny „Mundo Oberero” (zał. 1931). [przypis edytorski]

clarum est (łac.) — to jasne. [przypis edytorski]

Claude Farrère (pseud.), właśc. Frédéric-Charles Bargone (1876–1957) — francuski oficer marynarki, autor powieści, których akcja często rozgrywała się w egzotycznych miejscach. [przypis edytorski]

Claudel, Paul (1868–1955) — fr. poeta i dramaturg, symbolista; członek Akademii Francuskiej. [przypis edytorski]

Claude-Prosper Jolyot de Crébillon syn (1707–1777) — francuski pisarz, libertyn, autor skandalicznych powieści, które obrazowały kulisy życia salonowego. [przypis edytorski]

Claudine en ménage — francuska powieść autorstwa Colette i Willy'ego, wyd. w 1902 r., stanowiąca trzeci tom serii Claudine (w tłum pol. Klaudyna). Książka opowiada o małżeństwie tytułowej bohaterki z Renaudem, które zostaje zaburzone przez pojawienie się Rézi, kobiety, z którą Claudine nawiązuje romans. [przypis edytorski]

Clausewitz, Carl von (1780–1831) — teoretyk wojny, generał, walczył w armii rosyjskiej i pruskiej, wykładowca Akademii Wojskowej, autor opublikowanej pośmiertnie książki O wojnie; popularność zyskały jego aforyzmy, takie jak „Wojna jest jedynie kontynuacją polityki innymi środkami”; uważał obronę za najefektywniejszy sposób prowadzenia wojny. [przypis edytorski]

clausura nigromanticae (łac.) — zamknięcie magiczne, konstelacja magiczna (mowa o czarnej magii). [przypis edytorski]

Clavasio, Angelus de (łac.), właśc. Angelo Carletti z Chivasso (1411–1495) — włoski franciszkanin, jurysta i teolog. [przypis edytorski]

Clérambault, Nicolas Luis (1676–1749) — fr. kompozytor i organista, pozostawił m.in. 25 świeckich kantat o tematyce inspirowanej mitologią antyczną. [przypis edytorski]

Clésinger, Auguste (1814–1883) — rzeźbiarz francuski. [przypis edytorski]

Clèves i Juliers (fr.) — miasto Kleve w ob. zach. Niemczech oraz miasto Jülich w Holandii; w XI w. uformowały się wokół nich hrabstwa, które w XIV–XV w. zostały przekształcone w księstwa, wchodzące w skład Świętego Cesarstwa Rzymskiego; w 1521 księstwa Jülich, Berg, Kleve i Mark połączyły się, tworząc Zjednoczone Księstwa Jülich-Kleve-Berg. [przypis edytorski]