Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5504 przypisów.
blednica — anemia, niedokrwistość występująca najczęściej u młodych dziewcząt w okresie dojrzewania. [przypis edytorski]
blednica (daw. med.) — anemia, niedokrwistość związana z niedoborem żelaza, występująca głównie u młodych dziewcząt i kobiet. [przypis edytorski]
blednica (daw. med.) — niedokrwistość związana z niedoborem żelaza, występująca głównie u młodych dziewcząt i kobiet. [przypis edytorski]
blednieć — dziś popr.: blednąć. [przypis edytorski]
blednieje — dziś popr. forma 3 os. lp: blednie. [przypis edytorski]
bledzi (gw.) — bladzi. [przypis edytorski]
Bleibtreu, Karl (1859–1928) — redaktor czasopism: berlińskiego „Kleine Tageblatt” w 1884 r., „Schalk” w 1885, „Magazin für die Literatur des In- und Auslandes” w l. 1886–88 i „Die Gesellschaft” w l. 1880–90 (wraz z Conradem); jeden z pionierów teorii naturalizmu w Niemczech; w „Revolution der Literatur” (1887) ogłosił cykl realistycznych powieści historycznych; powieść Grössenwahn (Megalomania, 1887) przedstawia koterie literackie funkcjonujące w ówczesnym Berlinie. [przypis edytorski]
Bleichröderowie — potomkowie Gersona von Bleichrödera (1822–1893), niemieckiego bankiera pochodzenia żydowskiego. Był bankierem kanclerza Bismarcka, za swoje zasługi dla państwa pruskiego otrzymał tytuł szlachecki. [przypis edytorski]
blejkot (gw.) — blekot, trujący chwast, daw. używany w med. ludowej do sporządzania odurzającego, przeciwbólowego wywaru. [przypis edytorski]
blejwas (z niem. Bleiweiβ) — biel ołowiana; rodzaj barwnika używanego w malarstwie i rzemiosłach. [przypis edytorski]
blekot pospolity (łac. Aethusa cynapium) — roślina powszechnie występująca w Europie i Azji, zawierająca alkaloidy oddziałujące na układ nerwowy: skopolaminę, hioscyjaminę, atropinę oraz silnie trującą, powodującą śmierć przez uduszenie koniinę; ludowe nazwy: lulek czarny, szalej. [przypis edytorski]
blekot pospolity (łac. Aethusa cynapium) — także: szaleń, psia pietruszka; silnie trująca roślina z rodziny selerowatych, wywołująca po spożyciu silne podrażnienie przewodu pokarmowego, drgawki, zaburzenia równowagi, paraliż współczulnego układu nerwowego i śmierć. [przypis edytorski]
blekot — roślina trująca. [przypis edytorski]
Blemiowie — tu: legendarny lud bezgłowych, z oczyma i ustami umieszczonymi na piersi; mieli mieszkać w Etiopii. [przypis edytorski]
blenda rogowa — chlorargyryt, kerargyrt, chlorek srebra: rzadki minerał. [przypis edytorski]
Bleriota, Farmana, (…) Dorniera — Louis Blériot (1872–1936): francuski wynalazca i pionier lotnictwa, organizator przemysłu lotniczego, jako pierwszy pokonał jednopłatowym samolotem własnej konstrukcji kanał La Manche (1909); Henri Farman (1874–1958): francuski konstruktor lotniczy, pilot, przemysłowiec, razem z bratem Maurice (1877–1964), również lotnikiem, odbył pierwszy lot o długości ponad 1 km po obwodzie zamkniętym (1908), w latach 1908–1910 wielokrotny rekordzista świata w konkurencjach odległości, prędkości, wysokości i długotrwałości lotu; Claudius Dornier (1884–1969): niemiecki projektant samolotów, przemysłowiec, w 1929 zaprojektował ogromną łódź latającą (rodzaj samolotu operującego z powierzchni wody), mogącą zabierać ponad 150 osób. [przypis edytorski]
Blessé! Blessé! (fr.) — Ranny! Ranny! [przypis edytorski]
bleszczeć — dziś: błyszczeć. [przypis edytorski]
bleu acier — szaroniebieski, stalowy. [przypis edytorski]
bleu de France (fr.) — błękit francuski (obecnie mówi się: błękit paryski). [przypis edytorski]
bleu foncé (fr.) — ciemnoniebieski, granatowy. [przypis edytorski]
blich a. blech — bielenie płótna; miejsce, gdzie bieli się płótno, rozkładając je na trawie na słońcu. [przypis edytorski]
blich — a. blech: miejsce, w którym bieli się płótno. [przypis edytorski]
blich (a. blech) — miejsce, w którym bielono tkaniny. [przypis edytorski]
blich — miejsce, w którym bieli się tkaniny. [przypis edytorski]
blichować (daw., z niem.) — bielić tkaninę, papier, itp. [przypis edytorski]
blichowany a. blechowany — wybielony. [przypis edytorski]
blichownia — maszyna do odtłuszczania i bielenia materiału. [przypis edytorski]
blichter — właśc. blichtr, polor, blask, pozór, pozorna świetność, kryjąca niedostatek. [przypis edytorski]
blichtr — powierzchowna efektowność. [przypis edytorski]
blichtr — pozorna świetność. [przypis edytorski]
blin — cienki placek, naleśnik. [przypis edytorski]
blindaż — drewniany lub blaszany daszek nad okopem zabezpieczający żołnierzy przed padającymi z góry kulkami szrapnelowymi i odłamkami granatów. [przypis edytorski]
blin — placek, naleśnik. [przypis edytorski]
bliny — rodzaj grubych naleśników z ciasta drożdżowego, danie kuchni rosyjskiej. [przypis edytorski]
bliny — tradycyjne danie rosyjskie, rodzaj grubych naleśników z ciasta drożdżowego. [przypis edytorski]
bliski kuzyn mój, Bujanow — żart autora: Bujanow to bohater poematu satyrycznego Niebezpieczny sąsiad (1811), napisanego przez stryja poety, Wasilija Lwowicza Puszkina. [przypis edytorski]
bliskoś podszedł (daw.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: blisko podszedłeś. [przypis edytorski]
blisko tego, iż już Pan zaczyna ony obietnice pojawiać (…) czekamy, jedno onej trąby, kiedy się nam każą porwać a zabieżeć drogę przychodzącemu Panu swemu — nawiązanie do Apokalipsy św. Jana; Rej najwyraźniej podzielał poglądy wielu swych współczesnych o bliskim nadejściu końca świata. [przypis edytorski]
blisszej (starop. forma) — inne zapisy formy: bliszszej; dziś: bliższej. [przypis edytorski]
blitz (niem.: błyskawica) — tu: ekspres, przesyłka ekspresowa a. pociąg ekspresowy. [przypis edytorski]
bliźnego — dziś popr.: bliźniego. [przypis edytorski]
bliźnemu — dziś popr.: bliźniemu. [przypis edytorski]
bliźnia (daw.) — bliźniacza. [przypis edytorski]
bliźniaki — tu: gliniane naczynie złożone z dwóch połączonych ze sobą dzbanów, w którym noszono jedzenie pracującym w polu itp.; dwojaki. [przypis edytorski]
bliźni — tu dziś: bliźniaczy. [przypis edytorski]
bliźny — dziś popr.: bliźni. [przypis edytorski]
bliźnym — dziś popr.: bliźnim. [przypis edytorski]
bliżéj — daw. forma z é (tzw. e pochylonym), tu: wymawianym jak y. [przypis edytorski]
bliżyć się — dziś: zbliżać się. [przypis edytorski]
bliżyć — zbliżać, przybliżać; tu: pogłębiać, wzmacniać. [przypis edytorski]
Bliziński, Józef Franciszek (1827–1893) — komediopisarz i dramaturg, etnograf; wraz z Bałuckim czerpał z twórczości Fredry, czego dowodem jego komedie opisujące środowisko mieszczańskie. [przypis edytorski]
blizkich — popr.: bliskich. [przypis edytorski]
blizki — dawna pisownia; dziś popr.: bliski. [przypis edytorski]
blizki — dziś popr.: bliski. [przypis edytorski]
blizki — dziś popr. pisownia: bliski. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
blizkie — dziś popr. pisownia: bliskie. [przypis edytorski]
blizko (daw.) — dziś popr.: blisko. [przypis edytorski]
blizko — dziś: blisko. [przypis edytorski]
blizko — dziś popr.: blisko. [przypis edytorski]
blizko — dziś popr. pisownia: blisko. [przypis edytorski]
bliznę Kaima — chodzi tu o piętno Kaina, czyli znak zabójstwa. [przypis edytorski]
blizoruki (ros. близорукий) — krótkowidz. [przypis edytorski]
blizszy (starop. forma) — bliższy. [przypis edytorski]
bloatwise (ang.) — prawdopodobnie ang. bloated (nabrzmiały, nalany, wzdęty). [przypis edytorski]
Bloch, Jan Gottlieb (1836–1902) — finansista i przemysłowiec, „król kolei żelaznych”, budowniczy kilku ważnych linii kolejowych, w tym Drogi Żelaznej Fabryczno-Łódzkiej. [przypis edytorski]
blokhauz (niem. Blockhaus) — schron bojowy lub ufortyfikowany budynek, przeznaczony do samodzielnej obrony ze wszystkich stron; przen.: duży budynek o prostej budowie, zwłaszcza betonowy. [przypis edytorski]
blokhauz — schron bojowy, ufortyfikowany budynek. [przypis edytorski]
blokhauz (z niem.) — niewielki ufortyfikowany budynek ze strzelnicami, przystosowany do samodzielnej obrony z kilku stron. [przypis edytorski]
blokhauz (z niem.) — niewielki ufortyfikowany budynek ze strzelnicami, przystosowany do samodzielnej obrony z kilku stron. [przypis edytorski]
bloki erratyczne — inaczej głazy eratyczne, czyli narzutowe; głazy przyniesione i pozostawione przez lodowiec. [przypis edytorski]
bloki (z ang. blocks) — kloce, kłody. [przypis edytorski]
blokowy — w gwarze obozowej: więzień nadzorujący blok, do jego obowiązków należało utrzymanie dyscypliny w bloku, rozdział żywności oraz prowadzenie ewidencji innych więźniów. [przypis edytorski]
blokowy — w gwarze obozowej: więzień nadzorujący blok, do jego obowiązków należało utrzymanie dyscypliny w bloku, rozdział żywności oraz prowadzenie ewidencji innych więźniów. [przypis edytorski]
blokowy — w gwarze obozowej: więzień obozu koncentracyjnego, pełniący funkcję nadzorcy w bloku. [przypis edytorski]
blokowy — w gwarze obozowej więzień-przełożony bloku. [przypis edytorski]
Blomberg, Werner von (1878–1946) — minister wojny Rzeszy w latach 1935–1938, feldmarszałek i naczelny dowódca Wehrmachtu. [przypis edytorski]
Blondel, Maurice (1861–1949) — francuski filozof o orientacji chrześcijańskiej, reprezentant modernizmu katolickiego i twórca filozofii działania. [przypis edytorski]
Blondel, Maurice (1861–1949) — francuski filozof, przedstawiciel modernizmu katolickiego. [przypis edytorski]
Blondin, Charles (1824–1897) — francuski cyrkowiec, akrobata i linoskoczek. [przypis edytorski]
blondynowa salopka — okrycie z cienkiej jedwabnej koronki. [przypis edytorski]
blondynowy — wykonany z blondyny, tj. koronki klockowej z surowego jedwabiu. [przypis edytorski]
blondynowy — wykonany z blondyny, tj. koronki klockowej z surowego jedwabiu. [przypis edytorski]
Blos, Wilhelm (1849–1927) — dziennikarz, historyk (autor m.in. publikacji Die franzsische Revolution (Rewolucja francuska, 1888), powieściopisarz i dramaturg niem., działacz partii socjaldemokratycznej (SPD), członek parlamentu (Reichstagu) 1877–1918, pierwszy prezydent (w l. 1918–1920) nowo powstałego Wolnego Państwa Ludowego Wirtembergia. [przypis edytorski]
Blücher, Gebhard Leberecht von (1742–1819) — feldmarszałek, dowódca armii pruskiej w czasie wojen napoleońskich, m.in. pod Lipskiem i Waterloo. [przypis edytorski]
Blücher, Gebhard Leberecht von (1742–1819) — pruski feldmarszałek; od 1813 naczelny wódz armii pruskiej; dowodząc wojskami prusko-rosyjskimi przyczynił się do pokonania wojsk Napoleona w kluczowych bitwach pod Lipskiem i pod Waterloo; ojciec Franza Blüchera von Wahlstatt (1778–1829), dowódcy 1. pułku huzarów śląskich, wziętego do niewoli podczas bitwy pod Peterswalde. [przypis edytorski]
blue chip — określenie akcji dużej, wiarygodnej spółki. [przypis edytorski]
Blue Gate Fields a. Bluegate Fields — jeden z najgorszych slumsów wiktoriańskiego Londynu, istniejący niegdyś na płn. od starych doków. [przypis edytorski]
bluegrass (ang. dosł.: niebieska trawa) — wiechlina, trawa z kwiatostanem w kształcie wiechy. [przypis edytorski]
bluetka (z fr.) — bezpretensjonalny drobiazg muzyczny. [przypis edytorski]
bluetka (z fr. blouette) — bezpretensjonalny drobiazg muzyczny. [przypis edytorski]
bluff a. blef — postępowanie mające na celu wprowadzenie kogoś w błąd. [przypis edytorski]
bluff (z ang.) — zakłamanie, mydlenie oczu, blef. [przypis edytorski]
blują (starop. forma) — forma 3 os. lm od blwać; znaczenie: wymiotować. [przypis edytorski]
Blumenau — miasto w południowej Brazylii w stanie Santa Catarina. [przypis edytorski]
Blum, Léon (1872–1950) — francuski polityk socjalistyczny, publicysta i pisarz; premier Francji na czele rządu Frontu Ludowego (1936–1937, 1938), opowiadał się za nieinterwencją wobec wojny domowej w Hiszpanii; w 1940 uwięziony przez rząd Vichy, wydany Niemcom, więziony w obozach koncentracyjnych; głowa państwa jako przewodniczący Tymczasowego Rządu Republiki (1946–1947). [przypis edytorski]
Blum, Leon (1872–1950) — francuski polityk socjalistyczny, został premierem w 1936 r. [przypis edytorski]
Blut, Blut, Blut (niem.) — krew, krew, krew. [przypis edytorski]
Blutendes Deutschland (Krwawiące Niemcy) — film dokumentalno-propagandowy Johannesa Hausslera. Przedstawiano w nim zarys historii Niemiec od wojny francusko-pruskiej aż po zwycięstwo Hitlera; podkreślano niemiecką martyrologię i konieczność walki z systemem wersalskim. Film wszedł na ekrany w marcu 1933 r. [przypis edytorski]
Bluthwürstchen (z niem. Blutwurst: krwawa kiszka) — kiszka, potrawa z krwi wieprzowej z dodatkami (np. podrobami lub kaszą) formowana w kształt kiełbasy poprzez upakowanie w jelitach zwierzęcych; kaszanka. [przypis edytorski]
