Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7237 przypisów.
August wtóry — August II Mocny (1670–1733) z saskiej dynastii Wettynów, król Polski w latach 1697–1706 i 1709–1733. [przypis edytorski]
Augustyna synowie — augustianie. [przypis edytorski]
Augustyn (Aurelius Augustinus) — ur. 354 w mieście Thagaste w Numidii (w Afryce); ojciec był poganinem, matka (Monika) chrześcijanka; zrazu nauczyciel wymowy, zaczął się zajmować kwestiami teologicznymi i filozoficznymi, wyznawał przez czas jakiś manicheizm (naukę gnostyczną, zmieszaną z pierwiastkami perskiej religii Zoroastra), następnie skłonił się do sceptycyzmu, od którego pod wpływem Ambrożego, biskupa mediolańskiego, zwrócił się do katolicyzmu; przyjął chrzest w r. 387. Umarł 430 jako biskup miasta Hippo regius [dziś Annaba w Algierii, red. WL] w Afryce. Z bardzo licznych jego pism zasługują pod względem filozoficznym na uwagę: Confessionum libri XIII, autobiografia, opowiadająca rozwój duchowy autora aż do r. 387; Retractationum libri duo, w których streszcza i modyfikuje poglądy, wyrażone w dziełach z czasów przed swym nawróceniem; Contra academicos, przeciw sceptykom; Soliloquiorum libri duo; Liber de immortalitate animae; De quantitate animae; De libero arbitrio; De anima et ejus origine; De civitate dei; De trinitate. [przypis autorski]
augustyni — zakon według reguły św. Augustyna (żył od r. 354 do 430, pochodził z afrykańskiej Tagasty w Numidii). [przypis redakcyjny]
Augustyn Kordecki (1603–1673) — przeor Jasnej Góry, której bronił przed Szwedami, autor Nowej Gigantomachii opisującej to oblężenie oraz bohater Potopu H. Sienkiewicza. [przypis edytorski]
Augustyn z Hippony (354–430) — filozof i teolog chrześcijański, autor licznych traktatów, m.in. Państwo Boże, oraz autobiograficznych Wyznań; jeden z tzw. ojców Kościoła. [przypis edytorski]
Augustyn z Hippony (354–430) — filozof i teolog chrześcijański, autor licznych traktatów, m.in. Państwo Boże, oraz autobiograficznych Wyznań; jeden z tzw. ojców i doktorów Kościoła. [przypis edytorski]
Augustyn z Hippony (354–430) — filozof i teolog chrześcijański, polemista, czołowy autorytet teologii, jeden z tzw. Ojców oraz Doktorów Kościoła; płodny autor, m.in. obszernego dzieła Państwo Boże (łac. De civitate Dei). [przypis edytorski]
Augustyn z Hippony (354–430) — filozof i teolog chrześcijański, polemista i płodny autor, czołowy autorytet teologii, jeden z tzw. ojców oraz doktorów Kościoła. [przypis edytorski]
Augustyn z Hippony (354–430) — filozof i teolog chrześcijański, polemista, święty, czołowy autorytet teologii, jeden z tzw. Ojców oraz Doktorów Kościoła; płodny autor, m.in. obszernego dzieła Państwo Boże (łac. De civitate Dei) oraz autobiografii Wyznania (łac. Confessiones). [przypis edytorski]
Augustyn z Hippony (354–430) — filozof i teolog chrześcijański, polemista, święty, czołowy autorytet teologii, jeden z tzw. Ojców oraz Doktorów Kościoła; płodny autor, m.in. obszernego dzieła Państwo Boże (De civitate Dei) oraz autobiografii Wyznania (Confessiones). [przypis edytorski]
Augustyn z Hippony (354–430) — filozof, teolog, święty Kościoła katolickiego, jeden z ojców i doktorów Kościoła, pisarz. [przypis edytorski]
Augustyn z Hippony (354–430) — łac. Aurelius Augustinus; teolog i filozof chrześc., święty, jeden z tzw. Ojców i Doktorów Kościoła; płodny autor, napisał m.in.: O Państwie Bożym oraz autobiografię Wyznania (łac. Confessiones). [przypis edytorski]
Augustyn z Hippony (łac. Aurelius Augustinus) (354–430) — teolog i filozof chrześc., polemista i płodny autor, święty, czołowy autorytet teologii, jeden z tzw. Ojców oraz Doktorów Kościoła. [przypis edytorski]
Augustyn z Hippony (łac. Aurelius Augustinus) (354–430) — teolog i filozof chrześc., święty, jeden z tzw. Ojców i Doktorów Kościoła; płodny autor, napisał m.in.: O Państwie Bożym oraz autobiografię Wyznania (łac. Confessiones). [przypis edytorski]
August zagarnął na skarb dobra szlachcica rzymskiego (…) — Swetoniusz, Boski August, 24 [w:] Żywoty cezarów. [przypis tłumacza]
august (z niem. August) — błazen. [przypis edytorski]
August, zwierzywszy się Lucjanowi (…) — Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, LXXXIII. [przypis tłumacza]
aujourd'hui (fr.) — dziś. [przypis edytorski]
aujourd'hui (fr.) — dzisiaj. [przypis edytorski]
aukcji — pomnożenia, powiększenia. [przypis redakcyjny]
auksyliarny (z łac.) — posiłkowy. [przypis redakcyjny]
auł — wiejska osada na Kaukazie lub w Azji Środkowej. [przypis edytorski]
Auli a. Aulifellett — niewielka osada w norweskim okręgu Akershus. [przypis edytorski]
auliczny (daw., rzad.) — dworski. [przypis edytorski]
Aulida (gr. Aulis) — staroż. miasto portowe na wsch. wybrzeżu Beocji, ze sławną świątynią Artemidy; wg tradycji miejsce zborne floty greckiej przed wyprawą na Troję; odpłynięcie floty uniemożliwiały przeciwne wiatry zesłane przez obrażoną boginię Artemidę, które ustały, gdy Agamemnon, naczelny wódz wyprawy, złożył w ofierze swą córkę Ifigenię. [przypis edytorski]
Aulida (gr. Aulis) — wojska greckie wyruszyły na wyprawę trojańską z Aulidy, miasta w Beocji. [przypis edytorski]
Aulida — po polsku także: Aulis, tak jak po grecku. [przypis edytorski]
Aulida — port na wybrzeżu Beocji. [przypis edytorski]
Aulida — port w Beocji. [przypis redakcyjny]
Aulis a. Aulida — starożytne miasto w Beocji nad zatoką Euripos. [przypis edytorski]
Aulis — port w Beocji, w którym zebrała się flota grecka przed wyprawą na Troję. Tam ofiarowano Ifigenię [córkę króla Agamemnona, przywódcy wyprawy] dla uzyskania przychylności bogów. [przypis redakcyjny]
Aulus Gellius (II w. n.e.) — rzymski erudyta, miłośnik starożytności i kolekcjoner ciekawostek; autor zbioru pt. Noce attyckie. [przypis edytorski]
Aulus Kascellius — rzymski prawnik, znany ze swej wiedzy; warto tu pamiętać, że ważny element ówczesnego wykształcenia prawniczego stanowiła retoryka, co uzasadnia porównanie praktykowania prawa i literatury. [przypis edytorski]
aumakna — 3 duchy. [przypis autorski]
aumakna — dusze zmarłych władców uważane za bóstwa niższe. [przypis autorski]
A umartwienie to uczynić łatwym jutrzejsze — a umartwienie to uczyni ci łatwym jutrzejsze (-ć w tym wypadku jest skróconym ci). [przypis edytorski]
au naturel (fr.) — naturalnie, w sposób naturalny. [przypis edytorski]
au naturel (fr.) — w naturze; naturalny. [przypis edytorski]
au nom de Dieu (fr.) — na Boga; na miłość boską. [przypis edytorski]
Au nom de Dieu, Madame! (fr.) — W imię Boga, Pani! [przypis edytorski]
au pair (fr.) — na równi; na równych warunkach. [przypis edytorski]
au plus haut degré — w najwyższym stopniu. [przypis edytorski]
Au printemps… — Na wiosnę liście wytryskują z drzewa i kwiaty upiększają łąkę; więc, pieszczotko moja, biegnijmy na trawę i naśladujmy barwne motyle. Widzisz, jak tulą się do róż? Jak one, ja przytulę moje usta do twoich i wykradnę słodki pocałunek. [Przyp. Aut.] [przypis redakcyjny]
au ralenti (fr.) — spowolniony, na zwolnionych obrotach. [przypis edytorski]
au ralenti (fr.) — w zwolnionym tempie. [przypis edytorski]
Aurangzeb (1618–1707) — władca Indii (od 1658) z muzułmańskiej dynastii Wielkich Mogołów; walcząc o tron, zamordował trzech braci i dożywotnio uwięził ojca; rozszerzył granice imperium, wsławił się fanatycznym propagowaniem islamu i prześladowaniem innych religii. [przypis edytorski]
Aurangzeb, właśc. Abu Muzaffar Muhi ad-Din Muhammad Aurangzeb Alamgir (1618–1707) — władca Indii z muzułmańskiej dynastii Wielkich Mogołów; rozszerzył granice imperium, wsławił się fanatycznym propagowaniem islamu i prześladowaniem innych religii. [przypis edytorski]
Aurès (fr.), Dżabal al-Auras (ar.) — masyw górski w płn.-wsch. Algierii, także nazwa regionu. [przypis edytorski]
aurea mediocritas (łac.) — złota droga średnia. [przypis redakcyjny]
Aureliusz, Marek (121–180) — Marcus Aurelius Antoninus, cesarz rzymski, pisarz i filozof. [przypis edytorski]
Aureng-Zeb a. Aurangzeb (1618–1707) — władca islamskiego Imperium Mogołów w Indiach. [przypis edytorski]
aures habent et non audient (łac.) — mają uszy, a nie słyszą. [przypis redakcyjny]
au reste (fr.) — zresztą. [przypis edytorski]
aureum vellus (łac.) — złote runo. [przypis edytorski]
au revoir (fr.) — do widzenia. [przypis edytorski]
Au revoir (fr.) — Do widzenia. [przypis edytorski]
auri ani argenti fodyny (łac.) — złota ani srebra kopalni. [przypis redakcyjny]
auriga (łac.) — woźnica. [przypis edytorski]
auripigment — minerał z grupy siarczków. [przypis edytorski]
Au Rocher de Cancale — restauracja w Paryżu, bardzo popularna w XIX w. [przypis edytorski]
Aurora — jutrzenka; tu la rytmu czytamy na cztery sylaby. [przypis edytorski]
aurora — jutrzenka, zorza, brzask. [przypis edytorski]
Aurora (mit. rzym.) — bogini jutrzenki. [przypis edytorski]
Aurora (mit. rzym.) — bogini jutrzenki, zorzy porannej. [przypis edytorski]
Aurora (mit. rzym.) — bogini poranku. [przypis edytorski]
Aurora (mit. rzym.) — bogini świtu; jutrzenka, zorza poranna. [przypis edytorski]
Aurora (mit. rzym.) — bogini zorzy porannej, Jutrzenka, odpowiednik Eos w mit. gr., określanej przez Homera jako „różanopalca”. [przypis edytorski]
Aurora (mit. rzym.) — bogini zorzy porannej, Jutrzenka, odpowiednik Eos w mit. gr. [przypis edytorski]
Aurora (mit. rzym.) — bogini zorzy porannej. [przypis edytorski]
Aurora (mit. rzym.) — bogini zorzy porannej; tu: jutrzenka. [przypis edytorski]
aurora — świt, jutrzenka. [przypis edytorski]
Aurora von Königsmarck (1662–1728) — hrabina szwedzka, faworyta króla polskiego Augusta II. [przypis edytorski]
auro (…) Retia — Titus Calpurnius Siculus, Eclogae, VII, 53. [przypis tłumacza]
aurum potabile (łac.) — złoto pitne. [przypis edytorski]
aurum sublimum (łac.) — czyste złoto. [przypis edytorski]
Aurunkowie — jedno ze staroż. plemion Italii. [przypis edytorski]
aurykle — (ang.) auricula, pierwiosnek. [przypis edytorski]
aurypigment — żółty lub złocisty minerał, siarczek arsenu. [przypis edytorski]
aury — powietrza, powiewu. [przypis redakcyjny]
Ausbach Uralt — niemiecka brandy (wódka wytrawna) o ciemnobursztynowym kolorze. [przypis edytorski]
Auscautus deus incolumitatis et aegritudinis (łac.) — Auscautus, bóg słabości i choroby. [przypis edytorski]
Auschwitz a. Oświęcim — Auschwitz to zarówno niemiecka nazwa położonego w województwie małopolskim miasta Oświęcim, jak i zlokalizowanego tutaj nazistowskiego obozu koncentracyjnego. W czasie II wojny światowej znajdował się tu kompleks państwowych niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych oraz ośrodek zagłady Żydów. Został on utworzony w czasie drugiej wojny światowej na obrzeżach Oświęcimia. Początkowo obejmował obóz Auschwitz I, później także obóz Auschwitz II-Birkenau, a następnie Auschwitz III-Monowitz i blisko 50 podobozów (na Górnym Śląsku, w Małopolsce Zachodniej i w Czechach). Spośród ponad miliona ofiar Auschwitz Żydzi stanowili około 900 tysięcy. Auschwitz I, pierwszy z wielu obozów koncentracyjnych kompleksu, został założony przez Niemców w czerwcu 1940 r. na przedmieściu Oświęcimia, w pobliżu dużej węzłowej stacji kolejowej. W sierpniu 1940 r. uruchomiono pierwsze krematorium. Budynek ten stał się pierwszą z komór gazowych obozu. Auschwitz II-Birkenau, zaplanowany jako obóz dla sowieckich jeńców, stał się obozem koncentracyjnym dla więźniów różnych narodowości i ośrodkiem zagłady. Budowę obozu rozpoczęto w październiku 1941 r. w pobliżu wsi Brzezinka. Auschwitz III-Monowitz był jednym z podobozów Auschwitz; powstał w październiku 1942 r. na terenie wsi Monowice. W styczniu 1945 r. większość więźniów przeniesiono do Gliwic, a następnie do obozów Buchenwald i Mauthausen. Podobóz Auschwitz III-Monowitz był pierwszym wyzwolonym przez Armię Czerwoną — 27 stycznia 1945 r. przed południem. Po kilku godzinach wyzwolono Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau. [przypis edytorski]
ausgerechnet (niem.) — akurat. [przypis edytorski]
ausgerechnet (niem.) — akurat, właśnie, dokładnie. [przypis edytorski]
ausgerechnet (niem.) — akurat, właśnie. [przypis edytorski]
ausgespielt (niem.) — skończony. [przypis edytorski]
ausgespilt (sein) (niem.) — być zgranym; skończyć grę. [przypis edytorski]
aushalten (niem.) — wytrzymać, dotrwać, tolerować. [przypis edytorski]
Auska — litewska bogini wschodzącego i zachodzącego słońca. [przypis edytorski]
auskultacja (med.) — osłuchiwanie narządów wewnętrznych. [przypis edytorski]
auskultacja (med.) — osłuchiwanie; rodzaj badania lekarskiego polegającego na słuchaniu, zazwyczaj z pomocą specjalnej słuchawki, jak pracują narządy wewnętrzne (takie jak np. serce czy płuca). [przypis edytorski]
auskultacja — osłuchiwanie; rodzaj badania lekarskiego. [przypis edytorski]
auskultacja (z łac.) — osłuchiwanie; rodzaj badania lekarskiego polegającego na słuchaniu, zazwyczaj z pomocą specjalnej słuchawki, jak pracują narządy wewnętrzne (takie jak np. serce czy płuca). [przypis edytorski]
auskultant — niższy urzędnik sądowy. [przypis edytorski]
auskultator sądowy — praktykant sądowy. [przypis edytorski]
auskultować — badać dotykowo. [przypis edytorski]
auskultować (med.) — osłuchiwać narządy wewnętrzne. [przypis edytorski]
auskultować (med.) — osłuchiwać. [przypis edytorski]
ausladen (niem.) — rozładować! [przypis edytorski]
