Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7225 przypisów.
Atrydzi (mit. gr.) — potomkowie Atreusza (a. Atreusa), należeli do nich m.in. Agamemnon i Menelaos, mąż Heleny Trojańskiej; ród przeklęty z powodu bratobójstwa, którego dopuścili się Atreusz i Tyestes (a. Tiestes) na swym przyrodnim bracie Chrysipposie (Chryzypie); ich historię znaczą najokrutniejsze zbrodnie popełniane w łonie rodziny; Atreusz (ojciec Agamemnona i Menelaosa), będąc królem Myken, zemścił się na Tyestesie za uwiedzenie żony, podając mu w czasie uczty potrawę przygotowaną z ciał jego synów; sam zginął za to z ręki brata zamordowanych dzieci, Egista. [przypis edytorski]
Atrydzi (mit. gr.) — synowie Atreusa: Agamemnon i Menelaos. [przypis edytorski]
Atrydzi — potomkowie Atreusa, tu: jego synowie, Agamemnon i Menelaus. [przypis edytorski]
Atrydzi — potomkowie Atreusa, w tym Agamemnon, który poświęcił swoją córkę Ifigenię, by uzyskać przychylność bogów dla greckiej wyprawy przeciw Troi. Czyn ten rozpoczął serię dokonywanych z zemsty zabójstw w obrębie rodziny. [przypis edytorski]
Atrydzi — synowie Atreusa, Agamemnon i Menelaos, bohaterowie Iliady Homera. [przypis edytorski]
Atrydzi — synowie Atreusa, Agamemnon i Menelaos. [przypis edytorski]
[A trzeba samemu… w miłości] (nam ipsum amasse oportet, si amanti ire opitulatum voles) — w miejsce przypuszczalnie zaginionego wiersza uzupełnił Ritschl. [przypis tłumacza]
attaché (fr.) — dyplomata, będący specjalistą w jakiejś dziedzinie. [przypis edytorski]
attaché (fr.) — przedstawiciel dyplomatyczny niskiego stopnia. [przypis edytorski]
attaché (fr.) — przywiązany, asystujący, wierny. [przypis edytorski]
attaché (fr.) — urzędnik dyplomacji, wyspecjalizowany w określonej dziedzinie. [przypis edytorski]
attakować — dziś: atakować. [przypis edytorski]
At talem oportere esse Deum (…) infallibili et immutabili — Sam zdrowy rozum każe przyznać, że Bóg musi być takim, iż swoją wolnością nakłada na nas konieczność. Gdy się godzimy na wszechwiedzę i wszechmoc, to wynika stąd naturalnie, z niezłomnym następstwem, żeśmy ani stworzeni przez siebie samych, ani żyjemy, ani czynimy cokolwiek przez siebie samych, lecz przez jego wszechmocność. Wszechwiedza i wszechmoc Boga stoi w zupełnej przeciwności z naszą wolną wolą. Wszyscy ludzie są zmuszeni przyznać, z następstwem niedającym się uniknąć, żeśmy nie powstali dzięki naszej woli, lecz dzięki konieczności; a zatem nie czynimy tego, co się nam podoba, wskutek wolnej woli, lecz stosownie do tego, jak Bóg przewidział i jak zrządza według swojego zamiaru i cnoty niezawodnej i niezmiennej. [przypis tłumacza]
attandez (fr.) — czekajcie. [przypis edytorski]
attandrisować (neol., z fr.) — rozczulać. [przypis edytorski]
attandryssować (neol., z fr.) — wzruszać. [przypis edytorski]
attendentiam (łac.) — pieczę. [przypis redakcyjny]
attendere (łac.) — baczyć, pilnować. [przypis redakcyjny]
attendere (łac.) — pilnować, poświęcać uwagę. [przypis redakcyjny]
attendez (fr.) — poczekaj (w grzecznościowej formie lm). [przypis edytorski]
Attendite popule mens legem meam (łac.) — słuchaj, ludu mój, nauki mojej. [przypis edytorski]
attentat (z fr.) — zamach. [przypis edytorski]
Attention! (…) Now! (ang.) — Uwaga! Uwaga! Uwaga!… Halo!… Teraz! [przypis tłumacza]
Attention, sales gamins! Ou je vais vous ficher des claques (fr) — Uważajcie, brudne dzieciaki! Albo dam wam klapsa. [przypis edytorski]
attentować od kogoś — występować w imieniu kogoś w jego sprawie w sądzie; reprezentować kogoś. [przypis edytorski]
attestacje (lm) — poświadczenia. [przypis redakcyjny]
attinet (łac.) — dotyczy. [przypis edytorski]
Attis, Attys a. Atys (mit.) — bóg wegetacji, odpowiednik syryjskiego Adonisa, ukochany bogini Kybele; jego samokastracja, śmierć i zmartwychwstanie odzwierciedlały cykliczne zmiany w przyrodzie. [przypis edytorski]
Attis, Attys a. Atys (mit.) — bóg wegetacji, odpowiednik syryjskiego Adonisa, ukochany bogini Kybele; jego samokastracja, śmierć i zmartwychwstanie odzwierciedlały cykliczne zmiany w przyrodzie. [przypis edytorski]
attitudes (fr.) — proporcje. [przypis edytorski]
attitudes passionnelles (fr.) — uczuciowe pozy. [przypis edytorski]
Attolli malos zamiast Attolli vela (…) cum navigarent, non est dubium, quod olim erexerant arbores (łac.) — „Wznieść maszty” zamiast „wznieść żagle”… [bo] „skoro płynęli, to niewątpliwie podnieśli uprzednio maszty”. [przypis redakcyjny]
Attonitus (…) odit — Ovidius, Metamorphoses, XI, 128. [przypis tłumacza]
attyckie — z Attyki, krainy hist. we wsch. części Grecji, zjednoczonej przez Ateny w miasto-państwo. [przypis edytorski]
attycki — związany z Attyką, krainą hist. we wsch. części Grecji, zjednoczoną przez Ateny w miasto-państwo. [przypis edytorski]
attycyzować — od: attycyzm, styl retoryczny charakteryzujący się prostotą, jasnością i powagą. [przypis edytorski]
attyka — dekoracyjne zwieńczenie elewacji budynku w postaci ścianki lub balustrady osłaniającej dach. [przypis edytorski]
Attyka — kraina hist. we wsch. części Grecji, zjednoczona przez Ateny w miasto-państwo. [przypis edytorski]
Attyka — kraina hist. w płd.-wsch. części Grecji Środkowej. [przypis edytorski]
Attyka — kraina we wsch. części staroż. Grecji, granicząca z Beocją i Megarą, w której leżały Ateny. [przypis edytorski]
attyk — drachma attycka. [przypis edytorski]
Attyki — listy Cycerona do jego przyjaciela i wydawcy Tytusa Pomponiusza, zwanego Attykiem, powstałe w l. 68–44 p.n.e., opublikowane w 16 księgach. [przypis edytorski]
Attykus, łac. Titus Pomponius Atticus (110–32 p.n.e.) — bogaty rzymski ekwita, właściciel pracowni kopistów, bliski przyjaciel i wydawca dzieł Cycerona, adresat wielu jego listów; zwolennik filozofii epikurejskiej. [przypis edytorski]
attyk — wyrażenie pochodzące z retoryki greckiej; attycyzm — grecki styl retoryczny, charakteryzujący się prostym i jednoznacznym wyrażaniem myśli. [przypis redakcyjny]
attyk — wyrażenie pochodzące z retoryki greckiej, np. stugębna sława; attycyzm — grecki styl retoryczny, charakteryzujący się prostym i jednoznacznym wyrażaniem myśli. [przypis redakcyjny]
Attyla (406–453) — władca koczowniczego ludu Hunów, twórca rozległego imperium, najpotężniejszy z władców barbarzyńskich atakujących cesarstwo rzymskie; jego imperium, sięgające od Morza Kaspijskiego po Ren, rozpadło się po jego śmierci. [przypis edytorski]
Attyla (406–453) — wódz Hunów, który walczył z Rzymianami. Jego imperium, sięgające prawdopodobnie od Morza Kaspijskiego po Ren (tj. od zach. Kazachstanu po Niemcy), rozpadło się po jego śmierci. [przypis edytorski]
Attyla (406–453) — wódz Hunów, twórca rozległego imperium, wielokrotnie najeżdżał Rzymian. Ze względu na okrucieństwo zyskał przydomek „bicza Bożego”. Został pokonany przez wojska rzymskie wspierane przez germańskich sprzymierzeńców w wielkiej bitwie na Polach Katalaunijskich (451). Imperium Attyli rozpadło się po jego śmierci. [przypis edytorski]
Attyla (406–453) — wódz Hunów, twórca rozległego imperium, wielokrotnie najeżdżał Rzymian. Ze względu na okrucieństwo zyskał przydomek „bicza Bożego”. Został pokonany przez wojska rzymskie wspierane przez germańskich sprzymierzeńców w wielkiej bitwie na Polach Katalaunijskich (451). Imperium Attyli rozpadło się po jego śmierci. [przypis edytorski]
Attyla (406–453) — wódz Hunów, twórca rozległego imperium, wielokrotnie najeżdżał Rzymian. Ze względu na okrucieństwo zyskał przydomek „bicza Bożego”. Został pokonany przez wojska rzymskie wspierane przez germańskich sprzymierzeńców w wielkiej bitwie na Polach Katalaunijskich w 451 r. n.e. [przypis edytorski]
Attyla (406–453) – wódz Hunów, twórca rozległego imperium, wielokrotnie najeżdżał Rzymian. Ze względu na okrucieństwo zyskał przydomek „bicza Bożego”. [przypis edytorski]
Attyla (406–453) — wódz Hunów, twórca rozległego imperium, wielokrotnie najeżdżał Rzymian; ze względu na okrucieństwo zyskał przydomek „Bicza Bożego”. [przypis edytorski]
Attyla (406–453) — wódz Hunów, znany z okrucieństwa, wielokrotnie atakował Cesarstwo Rzymskie, pobity przez Aecjusza na Polach Katalaunijskich. [przypis edytorski]
Attyla (ok. 406–453) — władca Hunów w latach 445–453. Razem ze swoim bratem stworzył imperium, które sięgało od Danii po Bałkany i od Renu aż do Morza Kaspijskiego; najpotężniejszy z władców barbarzyńskich atakujących cesarstwo rzymskie. [przypis edytorski]
Attyla (zm. 453) — wódz Hunów od 434 r., najpotężniejszy z władców barbarzyńskich atakujących cesarstwo rzymskie. [przypis edytorski]
Attyla (zm. 453) — wódz Hunów, twórca imperium, najgroźniejszy z przeciwników cesarstwa rzymskiego swojej epoki. [przypis edytorski]
Attylę (…) Pirrusa, Seksta — Attyla, przezwany „biczem bożym”; Pirrus, król Epiru, najzaciętszy wróg Rzymian i niszczyciel ziem greckich; Sekstus Pompejusz — morski rozbójnik. [przypis redakcyjny]
A tuć wszytkim historiografom przestrone — Odtąd Brückner opiera się na autografie Potockiego, który zaczyna się na karcie XII rkpsu Ossol. 1822. [przypis redakcyjny]
Atum — bóg stwórca, jako bóstwo solarne (słoneczne) powiązany z Re. Jedno z najstarszych i najważniejszych bóstw Egiptu. Przedstawiany jako król w koronie Górnego i Dolnego Egiptu. [przypis edytorski]
Atum-Re (mit.) — egipski bóg słońca, stworzyciel świata. [przypis edytorski]
a tu ta na schodku godzina — szyk przestawny: a tu ta godzina na schodku. [przypis edytorski]
a tut takoj syn (ros.) — a tu taki syn. [przypis edytorski]
A twoja swynia, chazer, łutsze — a twoja świnia, Chazarze, lepsza? [przypis edytorski]
a ty coś myślał — dziś: a ty co myślałeś. [przypis edytorski]
A ty czemu uciskałeś poddanych?… etc. — zarzuty, stawiane przez Pankracego w rozmowie z Henrykiem pod adresem arystokracji, hr. Henryk powtarza, uzupełniając je „przestępstwami” świeższej daty. [przypis redakcyjny]
A ty lądowym — Enobarbus również długo był dowódcą floty i uprawiał korsarstwo. [przypis tłumacza]
Atylla — popr.: Attyla (406–453), wódz Hunów, znany z okrucieństwa, wielokrotnie atakował Cesarstwo Rzymskie. [przypis edytorski]
A tym mniej, aby Bóg, który zna serca, czynił cudy na rzecz takiego człowieka — Wciąż o cudzie w Port-Royal. [przypis tłumacza]
A ty na luptowsku stronu zaczem chodził? (z ros.) — A ty na luptowską stronę po co chodziłeś? [przypis edytorski]
Atyna — miasto Wolsków we wschodniej części Lacjum. [przypis edytorski]
A ty odlitaj, Laszku, od kolaski, koły step baczysz (ukr.) — Odlatuj, Polaczku, od kolaski, kiedy widzisz step. [przypis edytorski]
a ty (starop. forma) — a tych. [przypis redakcyjny]
a Tytus… — δὲ tłumaczę przez: a. [przypis tłumacza]
Auber, Daniel (1782–1871) — francuski kompozytor, twórca licznych oper, m.in. Les diamants de la couronne (Diamenty korony, 1841). [przypis edytorski]
Au bon Marché a. Le Bon Marché (fr. na dobrym targu, dobry targ) — dom towarowy w Paryżu, zał. w 1838 r. (miał wówczas 4 działy obsługiwane przez 12 sprzedawców i umiejscowione na 100 m² powierzchni sprzedażowej; oferował parasole, sznurówki, wstążki, guziki, pościel, materace i inne poklasyfikowane towary); w 1852 r. przearanżowany przez Aristide'a Boucicaut (współwłaściciela), dzięki czemu zaczął się rozwijać i powiększać; w 1869 dom towarowy przeniesiono do znacznie większego budynku przy rue de Sèvres 24 na lewym brzegu Tamizy, powiększonego ponownie w 1872 przy pomocy firmy architektonicznej Gustave'a Eiffela. [przypis edytorski]
Auckland — największe miasto Nowej Zelandii, położone w płn. części North Island. [przypis edytorski]
Auclerc, Hubertine (1848–1914) — feministka i sufrażystka francuska; dopominała się nie tylko o prawo wyborcze dla kobiet, ale również o dopuszczenie ich do stanowisk w administracji państwowej, w 1876 założyła Société de droit des femmes (Stowarzyszenie dla Praw Kobiet, od 1883 działające pod nazwą Société de suffrage des femmes, czyli Stowarzyszenie dla Praw Wyborczych Kobiet), w 1880 r. wezwała Francuzki do bojkotu podatków, ponieważ osoby pozbawione praw publicznych nie powinny płacić podatków; w 1881 r. założyła miesięcznik feministyczny „La Citoyenne” (Obywatelka); w 1900 utworzyła Narodową Radę Kobiet Francuskich, zrzeszającą wszystkie fr. organizacje feministyczne w celu poparcia dla prawa wyborczego dla kobiet, w 1908 r. na znak protestu symbolicznie rozbiła urnę wyborczą; w 1910 wraz Hubertine Auclerc z Marguerite Durand prowokacyjnie zgłosiły się jako kandydatki na posłów do parlamentu. [przypis edytorski]
au commencement (…) était (fr.) — na początku był; w całym zwrocie: au commencement Bythos était słowo Bythos stanowi wtrącenie i jest złożone z pol. wyrazu byt, przydechu przy t oraz gr. końcówki -os (por. gr. ón, óntos: byt). [przypis edytorski]
au courant (fr.) — na bieżąco. [przypis edytorski]
Marcel Proust, W poszukiwaniu straconego czasu, Strona Guermantes, Strona Guermantes, część druga
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
au courant (fr.) — świadoma. [przypis edytorski]
Auctius atque Di melius fecere (łac.) — Bogowie przewyższyli moje życzenia! [następne słowa z zacytowanej satyry Horacego; red. WL]. [przypis tłumacza]
auctores (łac.) — sprawcy. [przypis redakcyjny]
auctor lamentorum, profusionum sanguinis et universae in regno miseriae (łac.) — sprawcą łez, rozlewu krwi i powszechnej w królestwie nędzy. [przypis redakcyjny]
auctor — sprawca, autor, twórca. [przypis edytorski]
auctor unius libri (łac.) — autor jednej książki (jednego dzieła). [przypis edytorski]
auctor unius libri (łac.) — autor jednej książki. [przypis edytorski]
A uczesany już podług Chowanny — aluzja do dzieła B. Trentowskiego pt. Chowanna czyli system pedagogiki narodowej (1842). [przypis edytorski]
audacem fortuna juwat (z łac.) — odważnym los sprzyja. [przypis edytorski]
Audaces fortuna iuvat (łac., przysł.) — śmiałym szczęście sprzyja. [przypis edytorski]
Audaces fortuna iuvat, timidosque repellit (łac.) — Fortuna sprzyja śmiałym, bojaźliwych odtrąca. [przypis edytorski]
audaces fortuna juvat (łac.) — odważnym los sprzyja. [przypis edytorski]
au-delà (fr.) — poza, oprócz; dodatki. [przypis edytorski]
au dessus des trésors (fr.) — ponad skarby. [przypis edytorski]
audianie a. antropomorfici — wyznawcy poglądów Audiusa, występujący w IV w. w Syrii i Scytii, dosłownie odczytujący biblijne zdanie, że Bóg stworzył ludzi na swoje podobieństwo. [przypis edytorski]
audiatur et altera pars (łac.) — należy wysłuchać również drugiej strony. [przypis edytorski]
audiatur et altera pars (łac.) — wysłuchajmy i drugiej strony. [przypis edytorski]
audiatur et altera pars! (łac.) — wysłuchaj też drugiej strony; zasada z prawa rzymskiego. [przypis edytorski]
audiencją — dziś popr. forma B.lp: audiencję. [przypis edytorski]
audiencją (z łac.) — [forma B.lp r.ż.] posłuchanie. [przypis redakcyjny]
audio, audire (łac.) — słyszeć; słuchać (IV koniugacja). [przypis edytorski]
