Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 161199 przypisów.

where are you (ang.) — gdzie jesteś. [przypis edytorski]

Where is my sleeping-room? My sleeping-room (ang.) — Gdzie jest moja sypialnia? Moja sypialnia. [przypis edytorski]

w hesperyskim sadzie — w ogrodzie Hesperyd rosły, według podań greckich, drzewa o złotych owocach. [przypis redakcyjny]

w hierarchii — w porządku władz według stopniowania. [przypis redakcyjny]

Whig a. Whigamore — w żargonie spiskowców oznaczało tych, którzy byli ulegli rządom króla Jerzego. [przypis autorski]

whisk (ang.) — wist, gra karciana; od whisk: machnąć, śmignąć. [przypis edytorski]

whiskers (ang.) — bokobrody. [przypis edytorski]

whist (ang.) — milczenie [w XVII w. w Anglii karciana gra w wista była znana jako whisk, od czasownika znaczącego: machnąć, śmignąć, później nazwa uległa zmianie, zapewne pod wpływem wykrzyknienia whist: cicho, cisza; red. WL]. [przypis tłumacza]

Whistler, James Abbot McNeill (1834–1903) — amer. malarz działający w Anglii; związany z wczesną fazą impresjonizmu, znany z portretów i pejzaży. [przypis edytorski]

w Historii naturalnej duszy (…) w pierwszym jej wydaniu — Pewne dane przemawiają za tym, że późniejsze wydania Historii naturalnej duszy (zwłaszcza rozdz. VII) opracowane zostały pod wpływem Człowieka-maszyny. [przypis tłumacza]

w Hiszpanii, we Francji i w Grecji ciągłe przeciw Rzymianom bunty — określenia ahistoryczne użyte przez autora; chodzi o hist. krainy Iberii, Galii i Grecji włączone jako prowincje do państwa rzymskiego. [przypis edytorski]

Whitechapel — dzielnica Londynu od XVII w. zamieszkiwana głównie przez biedotę i rozmaitego rodzaju przestępców; obfitowała w domy publiczne, szynki i meliny, uchodziła za najniebezpieczniejszą; tu swoich morderstw dokonywał w 1888 r. domniemany seryjny morderca Kuba Rozpruwacz (ang. Jack the Ripper). [przypis edytorski]

Whitechapel — dzielnica w Londynie, w której znajdowały się XIX-wieczne teatry: Effingham i The Pavilion. [przypis edytorski]

Whitechapel — uboga dzielnica Londynu w płn.-wsch. części miasta (East End), centralna ulica Whitechapel (nazwa od kapliczki pod wezwaniem Marii z Nazaretu) jest przedłużeniem drogi pamiętającej jeszcze czasy rzymskie i prowadzącej z Londynu przez Aldgate na wschód; w XVI w. dzielnica słynęła z niewielkich zakładów rzemieślniczych i produkcyjnych (w jednej z tamtejszych odlewni powstał symbol stolicy, Big Ben), od XVII w. zaczął się upadek dzielnicy, która w wieku XVIII słynęła z licznych domów publicznych, przestępczości, nędzy, powszechnego alkoholizmu, przeludnienia i wielkiej liczby bezdomnych; w epoce wiktoriańskiej Whitechapel uważana była za najniebezpieczniejszy obszar metropolii, na tym terenie doszło w latach 1888–1891 do 11 morderstw uznanych za dzieło tajemniczego seryjnego mordercy nazwanego Kubą Rozpruwaczem. [przypis edytorski]

Whitechapel — uboga dzielnica Londynu w płn.-wsch. części miasta (East End); w epoce wiktoriańskiej uważana była za najniebezpieczniejszy obszar metropolii. [przypis edytorski]

Whitefield, George (1714–1770) — anglikański duchowny, jeden z założycieli metodyzmu; zwolennik nauki o predestynacji; jedna z czołowych postaci pierwszego wielkiego przebudzenia w Wielkiej Brytanii i w kolonialnej Ameryce; cieszący się wielką popularnością kaznodzieja, w swoich kazaniach posługiwał się dialogami lub monologami, wygłaszał je w teatralny, emocjonalny sposób. [przypis edytorski]

Whitehall — ulica w środkowej części Londynu (w gminie Westminster), wokół której skupione są budynki rządowe; jej nazwa jest często używana jako synonim brytyjskiego rządu. [przypis edytorski]

Whitehead, Alfred North (1861–1947) — angielski filozof i matematyk. [przypis edytorski]

white rose (ang.) — biała róża (tu: nazwa perfum). [przypis edytorski]

Whitman — o Whitmanie pisał Brzozowski, jak tu się wyraża, „niesprawiedliwie i sucho” w Legendzie Młodej Polski w rozdziale XII (Dusza samotna). [red. WL]. [przypis redakcyjny]

Whitman, Walt (1819–1892) — amerykański poeta, eseista i publicysta, jedna z najważniejszych i najbardziej wpływowych postaci w literaturze amerykańskiej, w swoich utworach łączył postawę humanisty z realizmem i transcendentalizmem; nazywany ojcem wiersza wolnego, autor budzącego kontrowersje tomiku Źdźbła trawy (1855). [przypis edytorski]

Whitman, Walt (1819–1892) — jeden z najwybitniejszych poetów amerykańskich, piewca jednostkowej wolności, zwolennik demokracji. [przypis edytorski]

Whitman, Walt (1819–1892) — jeden z ważniejszych poetów amerykańskich, prekursor wiersza wolnego, autor m. in. zbioru wierszy Źdźbła trawy (Leaves of grass). [przypis edytorski]

Whitman, Walter a. „Walt” (1819–1892) — amerykański poeta i prozaik, jeden z prekursorów współczesnej literatury amerykańskiej. [przypis edytorski]

who ever (…) sight (ang.) — Któż kochał, jeżeli nie pokochał z pierwszego wejrzenia. [przypis tłumacza]

whole and steadily (ang.) — całościowo i nieprzerwanie. [przypis edytorski]

w hordach — chodzi o hordy tatarskie, które porywały kobiety. [przypis redakcyjny]

W Horebie — Pwt 16–19. [przypis tłumacza]

Who's it, Luke (ang.) — kto to jest, Łukaszu. [przypis edytorski]

w Huszt uwięziono legionistów — w lutym 1918 część żołnierzy Polskiego Korpusu Posiłkowego, formacji utworzonej przez Austro-Węgry we wrześniu 1916 z Legionów Polskich, w proteście przeciwko podpisaniu pokoju brzeskiego przebiła się przez front austriacko-rosyjski i połączyła się z II Korpusem Polskim w Rosji. Większości nie udało się przebić i zostali oni osadzeni przez austro-węgierskie władze wojskowe w obozach w Huszt i Marmarosz-Sziget na Węgrzech, oskarżeni o zdradę. [przypis edytorski]

Wiącek, Wojciech (1869–1944) — działacz i publicysta ludowy, wójt Machowa, poseł do austriackiej Rady Państwa, senator RP. [przypis edytorski]

wiąd — dziś popr.: uwiąd, więdnięcie. [przypis edytorski]

wiązadły (…) umocowan — dziś: wiązadłami umocowany. [przypis edytorski]

Wiązania grzecznej Helenki — chodzi o książkę Klementyny Hoffmanowej z d. Tańskiej, Wiązanie Helenki. Książeczka dla małych dzieci uczących się czytać, przez Autorkę „Pamiątki po dobrej matce”, Warszawa 1823. [przypis edytorski]

wiązanie (daw.) — prezent imieninowy lub urodzinowy. [przypis edytorski]

wiązanie — podarunek imieninowy. [przypis edytorski]

wiązanie stropu — element łączący ze sobą elementy konstrukcyjne stropu. [przypis edytorski]

wiązanie — tu: prezent imieninowy; imieniny Anny przypadają 26 lipca. [przypis edytorski]

Wiązankę szczegółów, rzucających światło na byt starolitewski (…) — tu można by nadmienić, że znaki litewskie, przed chrześcijańską (ruską) Pogonią, nosiły „głowy ludzkie z czarnemi włosami”; takie powiewały np. nad wieżami bełskimi roku 1352, nim chorągwi węgierskiej króla Ludwika ustąpiły. Szczegóły bytu wielkoksiążęcego, np. z dworu Giedymina, otoczonego radą przyboczną, przyjmującego posłów w osobnej sali, pomijamy, jako wpływy obcej kultury. [przypis redakcyjny]

wiąz — drzewo o ząbkowanych liściach, drobnych kwiatach i płaskich, okrągłych owocach. [przypis edytorski]

wiązka wiórów — dziś raczej: garść, kupka wiórów. [przypis edytorski]

wiązki błagalne — wiązki takie, wykonane z gałązek wawrzynu lub oliwek składali błagalnicy na ołtarzach bogów. [przypis redakcyjny]

wiązki podniósłszy błagalne — po szczęśliwym wysłuchaniu modłów błagalnicy usuwali wiązki z ołtarzy. [przypis redakcyjny]

wiązowce, a. obrostnice, Celtis (biol.) — rodzaj drzew liściastych, zaliczany dawniej do rodziny wiązowatych, obecnie do blisko spokrewnionych z nimi konopiowatych. [przypis edytorski]

wiadoma — dziś: wiadomo. [przypis edytorski]

wiadoma — tu: świadoma, znająca (ludzką przyszłość). [przypis edytorski]

wiadomej kategorii przestępców — to jest politycznych. [przypis tłumacza]

wiadomem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: wiadomym. [przypis edytorski]

wiadomość od Lasi przez pana Kudelskiego — Lasia Baranowska wyszła za mąż za Kudelskiego. [przypis redakcyjny]

wiadomość o śmierci Nerona — zamordowanie Nerona 9 czerwca 68 n.e. [przypis tłumacza]

wiadomość — tu: wiedza. [przypis edytorski]

Wiadomości dróg twoich nie chcemy — Jb 21, 14. [przypis edytorski]

„Wiadomości Literackie” — niezwykle ważny w dwudziestoleciu międzywojennym, opiniotwórczy tygodnik społeczno-kulturalny, założony i redagowany przez Mieczysława Grydzewskiego, wydawany w l. 1924–1939 w Warszawie; na jego łamach publikowali skamandryci, m.in. Julian Tuwim, Antoni Słonimski, Kazimierz Wierzyński, Jan Lechoń, Jarosław Iwaszkiewicz, Józef Wittlin, Stanisław Baliński, Zuzanna Ginczanka, a także: Jerzy Liebert, Tadeusz Boy-Żeleński, Irena Krzywicka, Ksawery Pruszyński, Michał Choromański, Zbigniew Uniłowski, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska czy Karol Irzykowski; tu w 1933 r. debiutował Bruno Schulz. [przypis edytorski]

„Wiadomości Literackie”, nr 619 [Gide i jego „Corydon”] — tekst T. Żeleńskiego Gide'owskie problemy. [przypis edytorski]

„Wiadomości Literackie”, nr 624 [o „stylometrii” prof. Feuillerat] — tekst Nowe oblicze Prousta w niniejszym zbiorze. [przypis edytorski]

„Wiadomości Literackie”, nr 770 [o salonie pani de Loynes] — tekst Dama Fiołkowa w niniejszym zbiorze. [przypis edytorski]

„Wiadomości Literackie”, nr 789 [o salonie pani Aubernon] — tekst Akademia z wiktem zawarty w niniejszym zbiorze. [przypis edytorski]

Wiadomości Literackie — tygodnik kulturalno-literacki, wydawany w Warszawie w latach 1924–1939. [przypis edytorski]

„Wiadomości Warszawskie” — jeden z kolejnych tytułów gazety wydawanej od 1737 przez zakon jezuitów warszawskich, pod którym ukazywała się w latach 1765–1773. [przypis edytorski]

„Wiadomości z Pola Bitwy” — czasopismo wydawane w okresie powstania styczniowego przez Komitet Centralny Narodowy (do końca maja 1863 r. opatrywane pieczęcią), organ prasowy Rządu Tymczasowego, a następnie Rządu Narodowego; ukazywało się od 10 lutego 1863 r. do 9 kwietnia 1864 r. pod zmieniającym się tytułem: jako „Wiadomości z Pola Bitwy” od 10 lutego do 22 lipca 1863 r., jako „Doniesienia z Pola Bitwy” (na przełomie lipca i sierpnia 1863 r.), „Doniesienia z Placu Boju” (w sierpniu 1863 r.) i wreszcie jako „Wiadomości z Placu Boju” od 13 sierpnia do 9 kwietnia 1864 r. Odpowiedzialnym za druk był Józef Bohdan Wagner, podlegający Wydziałowi Prasy Rządu Narodowego. Pismo publikowało raporty Rządu Narodowego, informacje o przebiegu walki zbrojnej, stoczonych walkach, aktach terroru wojsk carskich (w rubryce pt. Rozboje moskiewskie, ukazującej się od od nr 4), a także wykazy poległych. Gazeta należała do najpopularniejszych z całej tajnej prasy powstańczej, zwłaszcza wśród warstw uboższych. [przypis edytorski]

Wiadomo, że król na mnie dosyć jest łaskawy — Ten Oront jest, bądź co bądź, nie lada figurą (choćby nawet trochę przesadzał), co tym bardziej rzuca nam światło na szacunek, jakiego Alcest musiał zażywać w świecie. Z poprzedniego wiersza widzimy, iż jedno słowo Oronta mogło rozstrzygnąć proces Alcesta na jego korzyść, co Alcest zupełnie puszcza mimo uszu. [przypis tłumacza]

wiadom (starop. forma) — świadom; powiadomiony. [przypis edytorski]

wiadom (starop. forma) — świadom; wiedząc. [przypis edytorski]

wiadomy (daw.) — znany. [przypis edytorski]

wiano — część majątku wnoszona do rodziny przez pannę młodą (żonę). [przypis edytorski]

wiano (daw.) — posag i wyprawa panny młodej; tu: synonim wianka dziewiczego, dziewczęcej cnoty. [przypis edytorski]

wiano (daw.) — posag panny młodej. [przypis edytorski]

wiano (daw.) — posag. [przypis edytorski]

wiano (daw.) — posag, wyprawa kobiety wychodzącej za mąż. [przypis edytorski]

wiano (daw.) — ślubny dar męża dla żony, zabezpieczenie posagu. [przypis edytorski]

wiano (daw.) — ślubny dar męża dla żony, zabezpieczenie posagu. Tu niejasne: czy chodzi o posag, który Witold zgromadził dla córki, czy może zebrał oznacza tu dostał. [przypis edytorski]

wianować — tu ogólnie: wyposażać. [przypis edytorski]

wiano — za czasów Homera narzeczony wypłacał wiano (hedna) ojcu panny młodej. [przypis edytorski]

wian pogrzebny daję na twe czoło — zmarłych wieńczono, jako tych, którzy ukończyli walkę życia, agon wygrali przed tymi, co tu jeszcze żyją — jeszcze nie dościgli kresu. [przypis tłumacza]

wian — wieniec, tj. przen. zwycięstwo. [przypis edytorski]

wian z dębu — wieniec dębowy dawano za uratowanie życia obywateli. [przypis edytorski]

Wiara — (eigentlich: der Glaube, die christliche Religion) ist ein vielfach gebrauchter Anruf an eine Menge Volkes, besonders Soldaten, von derselben Kraft, wie der des Cäsar: Quirites! Er hat eine religiöse Färbung, und hängt mit dem Glauben zusammen, daß es Polens Bestimmung sei, das Christentum gegen das heidnische Morgenland zu verteidigen. (Vergl. V. 973, 1017, ferner den Pan Tadeusz von Mickiewicz zu Ende des dritten Buches). — Towarzystwo: schwer gerüstete, aus polnischem Adel bestehende, pancerni: leicht gerüstete Kürassiere. [przypis tłumacza]

wiara grecka — dawne określenie prawosławia, wyznania chrześcijańskiego, które Słowianie wschodni przyjęli z greckojęzycznego Bizancjum. [przypis edytorski]

wiara greko-rosyjska — religia prawosławna. [przypis edytorski]

wiara jego „nie jest maską, mówi Kuno Fischer, lecz pancerzem, jest twierdzą… — por. Kuno Fischer, „Nathan der Weise”. Ideen und Charaktere der Dichtung, Stuttgart 1877. [przypis autorski]

Wiara jest treścią (…) istota — Słowa św. Pawła z listu jego do Żydów [dziś: List do Hebrajczyków; red. WL], rozdz. 11, w. 1. Dwa te wiersze dosłownie wypisane są z przekładu Pisma Św., Wulgaty Wujka. [przypis redakcyjny]

Wiara katolicka pilnie i często naucza, aby każdy Boga się bał, a króla czcił, jako Piotr ś. nauczył — 1 P 2, 17. [przypis edytorski]

Wiara katolicka pilnie i często naucza, aby każdy Boga się bał, a króla czcił, jako Piotr ś. nauczył, aby każdy urzędom, królowi i sprawcom jego podlegał, aby się ich miecza bał, aby o nieposłuszeństwo ku nim sumnienie miał — zob. 1 P 2, 13–19 i Rz 13, 1–7. [przypis edytorski]

Wiara, Nadzieja, Miłość — trzy teologiczne cnoty chrześcijańskie, wymieniane przez św. Pawła (1 Kor 13,12–13). [przypis edytorski]

wiara — tu: wiarygodność. [przypis edytorski]

wiara w najwyższej opiece — dziś z B.: wiara w najwyższą opiekę. [przypis edytorski]