Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160082 przypisów.
corpus delicti — łac. przedmiot przestępstwa; dowód rzeczowy. [przypis edytorski]
corpus delicti — (łac.) przedmiot przestępstwa. [przypis edytorski]
corpus iuris — (Latin) the body of laws. [przypis edytorski]
Corpus Regni Poloniae (łac.) — dosł. Ciało Królestwa Polskiego. Wyrażona w dziele Jana Długosza w wieku XV idea integralności terytorium państwa. [przypis edytorski]
corpus (z łac.) — szyk środkowy wojska, centrum. [przypis redakcyjny]
cor ranae (łac.) — serce żaby. [przypis edytorski]
correct (ang.) — poprawny. [przypis edytorski]
correcte — poprawnie (łac.). [przypis autorski]
correct (fr.) — poprawny. [przypis edytorski]
correct (fr.) — poprawny; tu: bez zarzutu. [przypis edytorski]
correct — w porządku, jak należy. [przypis edytorski]
corredor (hiszp.) — krużganek, galeria; korytarz. [przypis edytorski]
corregidor — stanowisko w administracji Hiszpanii łączące w sobie obowiązki burmistrza i sędziego. [przypis edytorski]
corregidor — wysoki urząd w dawnej Hiszpanii, łączący funkcje administracyjne i sądownicze. [przypis edytorski]
Corregio, właśc. Antonio Allegri (1489–1534) — włoski malarz okresu dojrzałego renesansu. [przypis edytorski]
Corregio, właśc. Antonio Allegri da Correggio (1489–1534) — czołowy malarz szkoły parmeńskiej włoskiego renesansu. [przypis edytorski]
correspondance des arts (fr.) — pokrewieństwo sztuk. [przypis edytorski]
correspondance des mots (fr.) — pokrewieństwo słów. [przypis edytorski]
correspondere (łac.) — znosić się. [przypis redakcyjny]
corrida (hiszp.) — walka byków. [przypis edytorski]
Corriemuir — miejscowość na jednej z wysp Orkadów (Orkney Islands), archipelagu usytuowanego na płn. od wybrzeży Szkocji, na granicy Morza Północnego i Oceanu Atlantyckiego. [przypis edytorski]
Corrientes — miasto w płn.-wsch. Argentynie, nad rzeką Paraną. [przypis edytorski]
Corrumpunt bonos mores conoquia prava (łac.) — 1 Kor 15, 33; cytat z Meandra: „Złe rozmowy psują dobre obyczaje”. [przypis tłumacza]
Corruptibile (…) cogitantem — Augustinus Aurelius, De civitate Dei, XII, 15. [przypis tłumacza]
corruptio optimi pessima (łac.) — zepsucie najlepszego jest najgorsze. [przypis edytorski]
Corso — tu zapewne: Via del Corso, centralna ulica Rzymu przechodząca przez starożytną część miasta. [przypis edytorski]
Corso Vittorio Emanuele II — główna ulica Rzymu, biegnąca ze wschodu na zachód; przebita w 1886, nazwana na cześć Wiktora Emanuela II, pierwszego króla zjednoczonych Włoch. [przypis edytorski]
corso (wł.) — aleja, bulwar; szeroka, reprezentacyjna ulica, służąca spacerom i konnym przejażdżkom, spotkaniom towarzyskim, autoprezentacji itp. W XVIII i XIX w. corso (a. Korso) pełniło ważną funkcję w życiu społecznym miast. [przypis edytorski]
corso (wł.) — aleja spacerowa. [przypis edytorski]
Corso (wł.) — rodzaj wina produkowanego w XV–XVI w.; z kontekstu wynika, że było ono dość pośledniego gatunku. [przypis edytorski]
corso (wł.) — tu: pochód miejski z ukwieconymi pojazdami. [przypis edytorski]
Cortés, Hernán (1485–1547) — hiszpański konkwistador, w latach 1519–1521 zdobywca Meksyku. [przypis edytorski]
corte — był to zbrojny oddział mający za zadanie czuwać nad bezpieczeństwem publicznym, żandarmi i agenci policji roku 1500. Dowodził nimi kapitan, nazywany bargello, który był osobiście odpowiedzialny za wykonanie rozkazów gubernatora Rzymu (prefekta policji). [przypis autorski]
Cortegiano, Ragionamento delle corti — Cortegiano (Dworzanin, 1508–1516): sławne dzieło Castiglionego, wpływowe w kręgach dworskich XVI w., zajmujące się etykietą, zachowaniem i moralnością; Ragionamento delle corti (Traktat o dworach, 1538): dialog autorstwa Aretina, wytykający wady pleniące się na dworach włoskich. [przypis edytorski]
Corte — miasto w centralnej części Korsyki; w latach 1755–1769 było stolicą jedynego niepodległego państwa korsykańskiego, Republiki Korsykańskiej. [przypis edytorski]
Corte Savella, Torre di Nonna — historyczne więzienia rzymskie. [przypis edytorski]
Corte Savella — więzienie specjalnego trybunału tej samej nazwy, który sądził sprawy dostojników kościelnych i ich krewnych. [przypis redakcyjny]
Cortez, Ferdynand , właśc. Hernán Cortés (ok. 1485–1547) — hiszpański konkwistador, zdobywca Meksyku; swoją samowolną akcję zbrojną przeciwko imperium Azteków rozpoczął na czele zaledwie kilkuset żołnierzy. [przypis edytorski]
Cortez, właśc. Hernán Cortés (ok. 1485–1547) — hiszpański konkwistador, w latach 1519–1521 zdobywca Meksyku. [przypis edytorski]
Cortez, właśc. Hernán Cortés (ok. 1485–1547) — hiszpański konkwistador, zdobywca Meksyku. [przypis edytorski]
Cortigiano (wł.: Dworzanin) — najsłynniejsze dzieło włoskiego dyplomaty i pisarza Baldassare Castiglionego (1478–1529), przekładane na różne języki i parafrazowane. [przypis edytorski]
cortijo (hiszp.) — wiejski dwór, posiadłość z domem i zabudowaniami gospodarczymi. [przypis edytorski]
corvo (port.) — wrona a. kruk. [przypis edytorski]
co rychlej (daw.) — jak najszybciej. [przypis edytorski]
Corydon — książka André Gide'a zawierająca cztery dialogi w obronie homoseksualizmu, w formie wzorowane na dialogach sokratejskich Platona, wyd. w 1924. [przypis edytorski]
cory (forma starop.) — córy (tj. córki). [przypis redakcyjny]
co rzadka (daw.) — co rzadkie, co się rzadko zdarza. [przypis edytorski]
coś brakuje — dziś popr.: czegoś brakuje. [przypis edytorski]
coście (…) dopuścili — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: co [którzy] dopuściliście. [przypis edytorski]
coście mi dotąd zachowały — czegoście dotąd przestrzegały. [przypis redakcyjny]
coście widzieli (daw.) — konstrukcja z ruchoma końcówką czasownika; inaczej: co widzieliście. [przypis edytorski]
coście (…) wzieni (gw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, inaczej: co wzięliście; co pan wziął. [przypis edytorski]
coście ziemskie wzieni na się — co wzięliście na siebie ziemskiego (tj. należącego do spraw ziemskich). [przypis edytorski]
cości (gw.) — coś. [przypis edytorski]
cościś (gw.) — coś. [przypis edytorski]
coś, co trwa wciąż i jest, słowo stężone w ciało. — w rękopisie ten wers brzmiał: coś, co trwa wciąż i jest, bo prawdą z pustki się stało — [przypis edytorski]
coś dziwnego (Corneille) — [por.] Medea, II. 6; Rodoguna I, 5: „je ne sais quoi”. [przypis tłumacza]
Coś ją osłaniał tarczą swej opieki — w wersji Felińskiego: „I tarczą swojej zasłaniał opieki”. [przypis edytorski]
coś jej brakuje — dziś popr.: czegoś jej brakuje. [przypis edytorski]
coś lo głupik desek (gw.) — że dla głupich desek. [przypis edytorski]
coś musiało być wytworzone przez bóstwo bezpośrednio — Por. List 64 (dawniej 63) § 8. [przypis redakcyjny]
cośmy (…) czekali (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, dziś: co (…) czekaliśmy. [przypis edytorski]
cośmy pozwolili im i daliśmy, jako w Lemburgu — w Lemburgu (we Lwowie) Karaimi mieli swą osiadłość na ulicy, która się do dziś dnia Zarwańską nazywa. [przypis autorski]
Coś na kształt Danta tercetów niejasnych, do których trzeba dodawać komentarz — Dante Alighieri (1265–1321) w Boskiej Komedii zamieścił wiele niejasnych nawiązań do znanych sobie osób. [przypis edytorski]
coś na podobieństwo wykonywanej na preparacie literackim zaprawy do tych marksistowskich rozpraw na temat klasowego powstawania, krążenia i oddziaływania idei społecznych, których mistrzem miał się okazać Krzywicki — A. Schaff, Narodziny i rozwój filozofii marksistowskiej, Warszawa 1950, s. 377: „Idea jest więc tylko świadomym wyrazem dokonanych już przemian w materialnym podłożu społecznym, ale z chwilą pojawienia się staje się potężnym orężem w dalszej ich realizacji (…). Krzywicki dzięki swej wielkiej erudycji potrafił w Rodowodzie idei społecznej oraz w innych pracach popularyzacyjnych poświęconych sprawie rozwoju społecznego zilustrować te ogólne tezy konkretnymi przykładami historycznymi w sposób niezwykle przekonywający”. [przypis autorski]
coś podobnego byłoby okropnym — dziś raczej: coś podobnego byłoby okropne. [przypis edytorski]
coś pomyślał — dziś raczej: co pomyślałeś. [przypis edytorski]
Coś (…) prysły — To dzieło Arseny, która pokazała Alcestowi dokumenty zdrady Celimeny. [przypis tłumacza]
coś przyrzekł — mianowicie wyrzec się świata; por. w. 448. [przypis redakcyjny]
coś pysznego… Jakiż to piekł kucharz? — pasożyt ma na myśli tylko jedzenie. [przypis tłumacza]
coś takiego, co by nie pozostawało w żadnym stosunku do innych rzeczy — Mieć stosunek do innych rzeczy znaczy być przez nie wytwarzanym lub też wytwarzać je. [przypis autorski]
coś tak jak u Eurypidesa: język nasz będzie mocny, lecz serce już nie tak — Eurypides, Hippolytos uwieńczony, w. 612: „język mój przysięgał, lecz nie moje serce”. [przypis edytorski]
Coś tam w kółko powtarza: „Bilet, bilet”. — ros. билет (czyt. biliet) może znaczyć zarówno bilet, jak i legitymacja. [przypis edytorski]
cośwa wama raili — cośmy wam raili; raić — polecać, rekomendować, swatać. [przypis edytorski]
coś (…) wiatry wypuścił na Fryga — chodzi o wichry, które Odyseusz dostał zamknięte w worku, rozwiązanym przedwcześnie przez jego towarzyszy, przez co okręt Odysa został znów wypchnięty na morze. [przypis edytorski]
Coś… — w Krytyce Szkoły żon znajdziemy oddźwięk zgorszenia, które wywołało owo „coś” u światowych świętoszek i wykwintniś. [przypis tłumacza]
coś z Marty — jakąś melodię z opery Fryderyka von Flotowa (1812–1883) Marta. [przypis redakcyjny]
coś z zapachu… nie rozpoznasz? — skoro tak dobrze zna się na zapachach kuchennych, to może i tu coś z zapachu wywnioskuje. [przypis tłumacza]
cosas de Costaguana (hiszp.) — sprawy Costaguany. [przypis edytorski]
cosecans —jedna z funkcji trygonometrycznych, odwrotność sinusa. [przypis edytorski]
cosecha (hiszp., r.ż.) — zbiór, żniwa. [przypis edytorski]
cosi (daw., gw.) — coś. [przypis redakcyjny]
Co się bić umie jak z arytmetyki — zna fechtunek tylko z teorii, z książek. [przypis redakcyjny]
co się było stało (daw.) — forma daw. czasu zaprzeszłego; znaczenie: co się stało (dawniej, przedtem). [przypis edytorski]
co się ich najduje (starop.) — ile ich jest. [przypis edytorski]
co się ma choro (starop. konstrukcja) — czuje się chory, jest chory; źle się miewa. [przypis edytorski]
Co się mścisz nad ostatnim tego domu węgłem,/ Gdzie kto usty przysięga sercem nieprzysięgłem — — podobnie niżej, X 516. [przypis edytorski]
Co się na lewem brzegu nad Renem urodzi — Karol V urodził się w Gandawie we Flandrii „na lewym brzegu Renu”. [przypis redakcyjny]
co się na powietrzu spala jak garść lnu — por. Dziadów część II Adama Mickiewicza; spalona przez Guślarza prowadzącego obrzęd Dziadów garść kądzieli (przędzy lnianej) staje się znakiem przywołującym duchy nieobciążone grzechami, lecz niemogące trafić do nieba: „Podajcie mi garść kądzieli / Zapalam ją […] Niech się na powietrzu spali”. [przypis edytorski]
co się stało onym swowolnym synom (…) Heli biskupa — postacie biblijne, dwaj synowie kapłana Helego, którzy cudzołożyli w Namiocie Spotkania i zabrali Arkę Przymierza na bitwę z Filistynami, zakończoną ich śmiercią i utratą Arki (1 Sm 2; 4). [przypis edytorski]
Co się Sychimitom z Jeroboamem przydało i wszyscy poginęli z obu stron — przydać się (daw.): przydarzyć się. Skarga streszcza Sm 9, ale pomieszał Jeroboama, pierwszego króla północnego Królestwa Izraela, którego stolicą było Sychem i o którym wspomina w kazaniu piątym, ze znacznie wcześniejszym sędzią o przydomku Jeroboal (Jerubbaal), bardziej znanym pod imieniem Gedeon, a tego z kolei z jego synem Abimelekiem. Po śmierci ojca Abimelek zyskał poparcie swoich krewnych w Sychem, za ich pieniądze najął awanturników i „zabił bracią swą, syny Jerobaalowe” (Sdz 9, 5, tłum. Wujka), po czym został przez mieszkańców Sychem obwołany królem Izraela. Kiedy po trzech latach wybuchł bunt, Abimelek zniszczył Sychem i wymordował wszystkich jego mieszkańców; sam poległ podczas próby zdobycia kolejnego miasta. [przypis edytorski]
co się tycze — dziś popr.: co się tyczy. [przypis edytorski]
Co się tyczy cenzusu, ustalającego ilość ziemi, jaką szlachcic musiałby posiadać, by być dopuszczonym do sejmików, to widząc w tym i złe, i dobre strony, a nie znając kraju na tyle, bym mógł porównać skutki, nie mogę kwestii tej stanowczo rozstrzygnąć — ostrożne postawienie tej sprawy wynikło prawdopodobnie stąd, że Wielhorski był stanowczym zwolennikiem cenzusu majątkowego. Mably żądał przyznania biernego prawa wyborczego szlachcicom 30-letnim, właścicielom ziemskim, niepozostającym na służbie u drugiego szlachcica, ani domowej, ani w charakterze zarządcy dóbr. Nie pozbawia jednak szlachty nieposesjonatów czynnego prawa wyborczego. [przypis redakcyjny]
Co się tyczy filozofów (…) pyszałków — cały poprzedzający ustęp tyczący filozofów zaczerpnięty jest z dialogu Platona Teajtet. [przypis tłumacza]
Co się tyczy filozofów (…) także byli (…) przedmiotem urągowiska w (…) komediach — Komedie Arystofanesa, w których Sokrates był okrutnie wyszydzony. [przypis tłumacza]
co się tyczyło Sieciecha i królowej — wzmianka ta wskazuje, że w planach Sieciecha odsunięcia od władzy synów Władysława Hermana uczestniczyła Judyta Maria, żona księcia (przez kronikarza zwana konsekwentnie królową, jako wdowa po Salomonie królu Węgier); być może zamierzał ją po śmierci Władysława Hermana poślubić i objąć tron z pominięciem Bolesława i Zbigniewa. [przypis edytorski]
Co się tyczy przedmiotów, o ile te mogą być pomyślane tylko przez rozum i to w sposób konieczny, ale które w doświadczeniu zgoła nie mogą być dane (…) — ta metoda, przejęta od przyrodnika, polega więc na szukaniu pierwiastków czystego rozumu w tym, co się przez eksperyment daje stwierdzić lub zaprzeczyć. Ale że co do rozbioru twierdzeń czystego rozumu, zwłaszcza gdy te zapuszczają się poza wszelkie granice możliwego doświadczenia, niepodobna wcale zrobić eksperymentu z ich przedmiotami (jak w przyrodoznawstwie); można więc tego dokonać tylko z pojęciami i zasadami, przyjętymi przez nas a priori, tak je mianowicie układając, żeby te same przedmioty mogły być rozpatrywane z dwu stron różnych: z jednej strony jako przedmioty zmysłów i rozsądku istniejące dla doświadczenia, z drugiej zaś strony jako przedmioty tylko pomyślane, istniejące dla rozumu odosobnionego i zmierzającego poza granice doświadczenia. Jeżeli się okaże, że rozpatrzywszy rzeczy z tego dwojakiego punktu widzenia, otrzymamy zgodność z zasadą czystego rozumu, a przy jednym tylko punkcie widzenia powstaje nieuchronny spór rozumu samego z sobą: to eksperyment rozstrzyga na korzyść słuszności owego rozróżnienia. [przypis autorski]
Co się tyczy rządu despotycznego, cud byłby, gdyby rzeczy wyrażały tam swój znak: tyrania i nieufność sprawiają, że każdy zakopuje tam swoje pieniądze: rzeczy nie przedstawiają tedy pieniądza — jest to dawny zwyczaj w Algierze, że każda rodzina ma zakopany skarb. [przypis autorski]
Co się tyczy wyborów księcia i urzędników, które są — jak już powiedziałem — księga III, rozdz. XVII. [przypis tłumacza]
co się u nas popularnie nazywa „propagandą Boya” — chodzi o planowaną rozrodczość, stosowanie środków antykoncepcyjnych. [przypis edytorski]
