Wolne Lektury potrzebują Twojej pomocy...

Dzisiaj aż 15 770 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Tak, dorzucę się do Wolnych Lektur!
Tym razem nie pomogę, przechodzę prosto do biblioteki
Dołącz

Dzisiaj aż 15 770 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach — dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia [kliknij, by dowiedzieć się więcej]

 x
Dziewictwo → ← Futro

Spis treści

    1. Miłość: 1

    Zuzanna GinczankaO centaurachGramatyka[1]

    1
    (— a wrosnąć w słowa tak radośnie,
    a pokochać słowa tak łatwo —
    trzeba tylko wziąć je do ręki i obejrzeć jak burgund[2] pod światło).
    Przymiotniki przeciągają się jak koty
    5
    i jak koty są stworzone do pieszczot
    miękkie koty ciepłe i potulne mruczą tkliwość andante[3] i maesto[4].
    Miękkie koty mają w oczach jeziora i ziel-topiel wodorostną na dnie.
    Patrzę sennie w źrenice kocie
    tajemnicze i szklane i zdradne.[5]
    10
    Oto jest bryła i kształt, oto jest treść nieodzowna,
    konkretność istoty rzeczy, materia wkuta w rzeczownik,
    i nieruchomość świata i spokój martwot i stałość,
    coś, co trwa wciąż i jest, słowo stężone w ciało.[6]
    Oto są proste stoły i twarde drewniane ławy,
    15
    oto są wątłe i mokre z tkanek roślinnych trawy,
    oto jest rudy kościół, co w Bogu gotykiem sterczy,
    i oto jest żylne tętnicze ludzkie najprostsze serce[7].
    Zaś przysłówek[8] to nagły cud
    niespodzianka potartych krzesiw —
    20
    było coś nie wiadomo jak
    a już teraz jest w skos i w poprzek
    i oburącz oplata myśl i jest pewnie rzewnie i dobrze[9].
    A zaimki to malutkie pokoiczki,
    gdzie na oknach rosną małe doniczki.
    25
    Każdy kącik — to pamiątka po dawniej
    a są tylko dla Ciebie i dla mnie.
    Tu tajemną abrakadabrą
    kwitną prawa miłosnych algebr:
    Miłośćja — to ty, ty — to ja (równanie)
    30
    ja bez ciebie — ty beze mnie to zero.
    My lubimy otuleni zmierzchami
    w małych słowach jak w szufladkach szperać.
    Ja to ty — ty to ja. Równanie.
    A zaimki są tak tajne jak kwiaty,
    35
    jak malutkie, malutkie pokoiczki,
    w których mieszkasz w tajemnicy przed światem[10].
    (— więc weź tylko słowo do ręki
    i obejrzyj jak burgund pod światło,
    a wrosnąć w słowa tak radośnie,
    40
    a pokochać słowa tak łatwo. — ).

    Przypisy

    [1]

    Gramatyka — Wiersz zdobył wyróżnienie w Turnieju Młodych Poetów, organizowanym przez redakcję „Wiadomości Literackich” w 1934 roku. Pojawił się w 29 numerze tego pisma 15 lipca 1934 roku. [przypis redakcyjny]

    [2]

    burgund — gatunek wina z Burgundii. [przypis edytorski]

    [3]

    andante — (wł. termin muz.) spokojnie. [przypis edytorski]

    [4]

    maesto — (wł. termin muz.) majestatycznie, triumfalnie. [przypis edytorski]

    [5]

    Patrzę sennie w źrenice kocie tajemnicze i szklane i zdradne. — W rękopisie ten dwuwers brzmiał: słodko patrzeć przymiotnikom w źrenice / tajemnicze i najcichsze i zdradne — [przypis edytorski]

    [6]

    coś, co trwa wciąż i jest, słowo stężone w ciało. — w rękopisie ten wers brzmiał: coś, co trwa wciąż i jest, bo prawdą z pustki się stało — [przypis edytorski]

    [7]

    oto są wątłe i mokre z tkanek roślinnych trawy, oto jest rudy kościół, co w Bogu gotykiem sterczy, i oto jest żylne tętnicze ludzkie najprostsze serce — W rękopisie: oto są drżące i wątłe z tkanek roślinnych trawy — / oto jest kościół z cegieł, co w niebo gotykiem sterczy / i oto jest ludzkie żywotne, żylne, tętnicze serce. — [przypis edytorski]

    [8]

    Zaś przysłówek — w rękopisie ta strofa brzmiała: było coś - nie wiadomo jak, / a już styl ma żywy jak trzeźwość — / było coś — nie wiadomo jak, / a już teraz jest w skos i w poprzek / i oburącz otula myśl / i jest pewnie, rzewnie i dobrze. — [przypis edytorski]

    [9]

    rzewnie i dobrze — w rękopisie dalej znajdowała się strofa o czasowniku: A czasownik, pal go czart: / prężnych sprężyn rzutny chan. / Gdy wytryska w nagły ruch, / ściera rzewność w pył i puch; / nie ma miejsca na zmrok lila, / bez do okien się nie schyla — / jeśli ból, to twardy ból, / nie smętnica żalnych pól. / Gdy o szczęście walczyć mam, / zerwę, zburzę opór tam: / żywy mięsień, żywa pięść / może zdobyć tkliwość szczęść — / Wszystkie smętki, precz do diaska! — / stoi słowo, koniem parska, / staje dęba, wpada w szał — / tylko siąść i pędzić w cwał. [przypis edytorski]

    [10]

    przed światem — w rękopisie dalej następowała strofa o następującym brzmieniu: (więc nie wykładaj słów, jak karty / w pasjansów powrotnej nudzie: / tak / czy / nie — / tak / czy / nie — / bo każde słowo jest właśnie tyle warte / ile jest warte dla każdego z ludzi — [przypis edytorski]

    Zamknij
    Proszę czekać...
    x