Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159064 przypisów.

curiosus (łac.) — ciekawy. [przypis redakcyjny]

curiosus (łac.) — gorliwy, dbały. [przypis redakcyjny]

Curis animique doloribus quacunque ratione editum intercludere (łac.) — Wszelkimi sposobami odciąć bólom i troskom dostęp do duszy. [przypis tłumacza]

Curitiba a. Kurytyba — miasto w Brazylii w stanie Parana, główny ośrodek Polonii brazylijskiej, nazywane również „Chicago Ameryki Południowej”. [przypis edytorski]

Curitiba (port.) — Kurytyba, miasto w płd. Brazylii, stolica stanu Parana; główny ośrodek polonijny w Brazylii. [przypis edytorski]

Curly Locks — bohaterka książki dla dzieci pt. Mała Curly Locks (ang. Little Curly Locks) autorstwa Petera G. Thomsona. [przypis edytorski]

curolik — cyrulik; lekarz. [przypis edytorski]

Cur (…) omne (łac.) — „I czegóż pragniesz jeszcze od życia? czy życia/ Nowego, które sczeźnie znów marnie, bez wdzięku?” (Lucretius, De rerum natura, III, 954; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Cur (…) recedis (łac.) — „Czemuż to nie chcesz odejść jak syty biesiadnik/ Z uczty żywota?” (Lucretius, De rerum natura, III, 951; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Curr, Edward Micklethwaite (1820–1889) — autor m.in. książki o Aborygenach, ich obyczajach i językach: The Australian Race: Its Origins, Languages, Customs (wyd. 1886). [przypis edytorski]

curriculum (łac.) — bieg, przebieg. [przypis edytorski]

cursum (łac.) — bieg. [przypis redakcyjny]

cursus (łac.) — przebieg. [przypis edytorski]

Cur (…) timenti (łac.) — „Czemuż, władco Olimpu, zachciało się tobie/ Ludziom i tak już nędznym, dodać jeszcze żądzę/ Poznania przyszłych nieszczęść przez wróżbiarskie sztuczki?/ Niech przyjdzie niespodzianie, cokolwiek przeznaczasz,/ Niech ślepy będzie człowiek na przyszłe swe losy,/ Niechaj mu wolno będzie mieć nadzieję w strachu!” (Lucanus, Pharsalia, II, 4–14; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Curtiss Aeroplane and Motor Company — amerykańskie przedsiębiorstwo produkujące samoloty; zał. w 1916, odniosło znaczący sukces rynkowy, w 1929 połączyło się z Wright Aeronautical, tworząc istniejącą do dziś spółkę Curtiss-Wright Corporation. [przypis edytorski]

curtum visum (łac.) — w skrócie mówiąc, widziadło. [przypis edytorski]

Curzon, George Nathaniel (1859–1925) — brytyjski arystokrata i polityk, znany jako lord Curzon; wicekról Indii (1899–1905), minister spraw zagranicznych (1919–1924). [przypis edytorski]

cusipatas — Kapłani kultu Słońca. [przypis autorski]

custalorum — zniekształcone Custos rotulorum (łac.: strażnik zwojów), który tytuł oznaczał urzędnika dozorującego dokumenty hrabstwa. [przypis edytorski]

custodes (łac.) — stróże. [przypis redakcyjny]

custode (wł.) — dozorca. [przypis edytorski]

custodiae corporis (łac.) — straży osoby. [przypis redakcyjny]

custos legum (łac.) — strażnikiem praw. [przypis redakcyjny]

custos legum (łac.) — strażnik praw. [przypis edytorski]

Custozza — miejscowość w północnych Włoszech, miejsce przegranej przez Włochów bitwy z Austriakami w 1866 r. [przypis edytorski]

Cust, Robert Needham (1821–1909) — brytyjski orientalista i afrykanista; autor m.in. dwutomowej książki A sketch of the modern languages of Africa (Szkic współczesnych języków Afryki, 1878–1883). [przypis edytorski]

cut here (ang.) — usunąć to [dosłownie: uciąć tu; red. WL]. [przypis redakcyjny]

cutis (łac.) — skóra. [przypis redakcyjny]

cut rate laundry (ang.) — tanie pranie; pranie po obniżonej cenie. [przypis edytorski]

Cuvier, Georges (1769–1832) — francuski zoolog, twórca paleontologii. [przypis edytorski]

Cuvier, Georges (1769–1832) — fr. zoolog i paleontolog, współtwórca anatomii porównawczej; przeciwnik koncepcji ewolucyjnych, twórca teorii katastrof. [przypis edytorski]

Cuvier, Georges (1769–1832) — wybitny francuski zoolog i paleontolog. [przypis edytorski]

Cuvier, Georges (1769–1832) — wybitny fr. zoolog i paleontolog, współtwórca anatomii porównawczej. [przypis edytorski]

Cuvier, Georges (1769–1832) — zoolog i paleontolog, twórca pierwszej klasyfikacji zwierząt. [przypis edytorski]

Cuvier w swojej historii nauk przyrodzonychHistoria nauk przyrodniczych (Histoire des sciences naturelles depuis leur origine jusqu'à nos jours…), 1841–1845, wyd. pol. 1853–1855, pięciotomowe dzieło Georgesa Cuviera. [przypis edytorski]

cużeczka — zdr. od: cucha; góralska męska peleryna lub kurta sukienna, często zdobiona haftami i obszyciami. [przypis edytorski]

CVI — tu opuszczono kilka strof (patrz: Od tłumacza). [przypis edytorski]

cwał — najszybszy chód koński używany podczas wyścigów, odmiana galopu. [przypis edytorski]

Cwał Walkirii (niem. Walkürenritt) — wstęp do III aktu opery Walkiria Richarda Wagnera, stanowiącej drugą część dramatu muzycznego Pierścień Nibelunga; jeden z najbardziej znanych utworów tego kompozytora. Walkiria to w mitologii nordyckiej jedna z pomniejszych bogiń, pięknych dziewic-wojowniczek dosiadających skrzydlatych koni. [przypis edytorski]

cwancygier (niem. Zwanziger: dwudziestak) — dawna srebrna moneta austriacka o wartości 20 grajcarów; cwancygiera, czyli 33 grajcary: przed reformą walutową z roku 1857 gulden dzielił się na 60 grajcarów, więc cwancygier był wart 1/3 guldena; nowy gulden dzielił się na 100 grajcarów. [przypis edytorski]

cwaniak (gw. warsz.) — spryciarz. [przypis edytorski]

c. w. — centralne więzienie. [przypis edytorski]

cwelich (z niem. Zwilich) — prosta, solidna, tania tkanina. [przypis edytorski]

cwikier (daw.) — binokle; okulary. [przypis edytorski]

cwikier (z niem.) — rodzaj okularów bez uchwytów na uszy, mocowanych na nosie z pomocą sprężynki; także: binokle. [przypis edytorski]

cwykiel (daw.) — klin, reduta. [przypis redakcyjny]

Cyankali — dramat Friedricha Wolfa z roku 1929, poruszający temat aborcji. [przypis edytorski]

cybeby (daw.) — rodzaj większych rodzynek. [przypis redakcyjny]

Cybela — a. Cybele, Kybele, frygijska bogini płodności, urodzaju i wiosny, czczona przez tysiące lat w całej Azji Mniejszej jako Wielka Matka. [przypis edytorski]

Cybela — Kybele, frygijska bogini wiosny, płodności, urodzaju. [przypis edytorski]

Cybele — a. Kybele; frygijska bogini płodności, urodzaju i wiosny; czczona przez tysiąclecia w całej Azji Mniejszej jako Wielka Matka. [przypis edytorski]

Cybella a. Kybele — frygijska bogini płodności, urodzaju, wiosny i miast obronnych, strażniczka zmarłych, jako Magna Mater (Wielka Matka) czczona przez tysiąclecia w Azji Mniejszej, następnie w Rzymie, aż do V w. n.e.; inne wersje zapisu imienia bogini: Kubaba (hetyckie), Kybele a. Kybebe (gr.), Cybele a. Cybebe (łac.). [przypis edytorski]

Cybella, właśc. Kybele — nosząca także imiona: Kubaba (hetyckie), Kybele a. Kybebe (gr.), Cybele a. Cybebe (łac.); frygijska bogini płodności, urodzaju, wiosny i miast obronnych, strażniczka zmarłych, jako Magna Mater (Wielka Matka) czczona przez tysiąclecia w Azji Mniejszej, następnie w Rzymie, aż do V w. n.e. [przypis edytorski]

Cybernetyka — aluzja do dzieła B. Trentowskiego Stosunek filozofii do cybernetyki czyli sztuki rządzenia narodem (1843). [przypis edytorski]

cybety — tu: futro z cywet, tj. drapieżnych ssaków z rodziny wiwerowatych (a. łaszowatych), wielkości ok. 1 m., charakteryzujących się oryginalnym ubarwieniem sierści: żółtawym, brunatno cętkowanym, po części pasiastym. [przypis edytorski]

cyborium (łac.) — naczynie w kształcie puszki, służące do przechowywania hostii. [przypis redakcyjny]

cyborium — naczynie liturgiczne w formie metalowego kielicha z przykrywką, służące do przechowywania hostii. [przypis edytorski]

cyborium — naczynie w kształcie puszki lub kielicha, służące do przechowywania hostii. [przypis edytorski]

cyborium — obudowa nad ołtarzem w kościele, mająca kształt baldachimu podtrzymywanego przez kolumny; cyborium to także naczynie liturgiczne służące do przechowywania hostii; dawniej nazywano tak również tabernakulum: ozdobną, zamykaną szafkę, gdzie przechowuje się cyborium z hostiami (dawniej tabernakulum często umieszczano na głównym ołtarzu). [przypis edytorski]

cyborium — tabernakulum, puszka a. szafka do przechowywania komunikantów. [przypis edytorski]

cyborium — tabernakulum: tabernakulum, ozdobna puszka lub szafka do przechowywania komunikantów przy ołtarzu w czasie mszy; także: naczynie liturgiczne w formie metalowego kielicha z przykrywką, służące do przechowywania hostii w kościele katolickim. [przypis edytorski]

cyborium — tu: puszka, naczynie liturgiczne w formie metalowego kielicha z przykrywką, służące do przechowywania hostii. [przypis edytorski]

cyborium (z gr.) — czara, kielich; naczynie liturgiczne. [przypis edytorski]

cyborium (z łac.) — naczynie na komunikanty a. tabernakulum. [przypis edytorski]

cyborium (z łac.) — tabernakulum, ozdobna puszka lub szafka do przechowywania komunikantów przy ołtarzu w czasie mszy. [przypis edytorski]

cybuch — część fajki łącząca ustnik z główką, w której znajduje się tytoń. [przypis edytorski]

cybuch — część fajki łącząca ustnik z główką, w ktorej znajduje się tytoń. [przypis edytorski]

cybuch — rurka w fajce, łącząca ustnik z główką. [przypis edytorski]

cybulė — svogūnai. [przypis edytorski]

Cybulski (…) co żonę przegrał, grając w mariasza z Moskalem — Znajoma na Litwie pieśń żałośna o pani Cybulskiej, którą mąż w karty przegrał Moskalom. [przypis autorski]

cybuszek — część fajki łącząca główkę z ustnikiem. [przypis edytorski]

cybuszek — część fajki łącząca ustnik z główką, w której znajduje się tytoń. [przypis edytorski]

Cycas revoluta (biol.) — sagowiec odwinięty, gatunek podobnej do palmy rośliny z rodziny sagowcowatych, występującej w płd. Japonii, będącej jednym ze źródeł mączki sago; w Polsce uprawiany jako ozdobna roślina doniczkowa; rośnie bardzo powoli, osiągając wysokość 5–6 m po 50–100 latach. [przypis edytorski]

cycele cyces (jid.) a. cicit (hebr.) — element religijnego stroju żydowskiego; określa się tak zarówno frędzle przywiązywane do czterech rogów talitu/tałesu (chusty modlitewnej) zgodnie z zaleceniami Boga w Księdze Liczb (Lb 15, 38–40), jak również prostokątną chustę z otworem na głowę i frędzlami, która jest rodzajem stroju codziennego, tzw. talit katan (hebr.) a. tałes kutn (jid.). [przypis edytorski]

Cycero a. Cyceron — Marcus Tullius Cicero (106–43 p.n.e.), najwybitniejszy mówca rzymski, filozof, polityk, pisarz. [przypis edytorski]

Cycero a. Marek Tulliusz Cyceron (106–43 p.n.e.) — rzymski pisarz, mówca, polityk, dowódca wojskowy, filozof i prawnik. [przypis edytorski]

Cycero gani niektórych przyjaciół, iż zwykli poświęcać astrologii (…) — Cyceron, O powinnościach, I, 16. [przypis tłumacza]

Cycero gani tę zmianę… — Cyceron, O prawach (De legibus) IV, 15–17. [przypis tłumacza]

cycerończyk — miłośnik dzieł i filozofii Cycerona, osoba wzorująca się na stylu i języku twórczości Cycerona; Cyceron, właśc. Marcus Tullius Cicero (106–43 p.n.e.): wybitny mówca rzymski, filozof i pisarz, szczególnie popularny i ceniony przez humanistów od czasów odrodzenia. [przypis edytorski]

cyceroński — taki jak u Cycerona (106–43 p.n.e.), najwybitniejszego rzymskiego mówcy, także pisarza, filozofa i polityka. [przypis edytorski]

Cyceron (106–43 p.n.e.) — Marek Tulliusz Cyceron, rzymski pisarz, mówca, polityk, dowódca wojskowy i filozof. [przypis edytorski]

cycero — nazwa czcionki drukarskiej; także: jednostka typograficzna w systemie Didota równa 12 punktów typograficznych. [przypis edytorski]

Cyceronem daruje żaki i studenty — Na w. 666 urywa się autograf Potockiego aż do w. 762; z braku jednej karty (197–8) Brückner posłużył się tu kopią Ossolińskich nr. 1348. [przypis redakcyjny]

Cyceron — Marcus Tullius Cicero (106–43 p.n.e.), najwybitniejszy mówca rzymski, filozof, polityk, pisarz. [przypis edytorski]

Cyceron, Marek Tulliusz (106–43 p.n.e.) — łac. Marcus Tullius Cicero, rzymski pisarz, mówca, polityk, dowódca wojskowy, filozof i prawnik. [przypis edytorski]

Cyceron twierdzi, że Platon poznał go [Pitagorasa] osobiście w ItaliiDe republica I 10.18. [przypis tłumacza]

Cyceron, właśc. Marcus Tullius Cicero (106–43 p.n.e.) — filozof, mówca i pisarz rzymski. [przypis edytorski]

cyceron — właśc. Marcus Tullius Cicero (106–43 p.n.e.) — filozof, mówca i pisarz rzymski. Tu: towarzysz do wspólnego filozofowania. [przypis edytorski]

Cyceron, właśc. Marcus Tullius Cicero (106–43 p.n.e.) — wybitny mówca rzymski, filozof i pisarz. [przypis edytorski]

Cycero powiada, iż Chryzyp, próbując poniżyć siłę i zdatność zmysłów (…) — Cyceron, Księgi akademickie (Academica), IV, 27. [przypis tłumacza]