Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 10748 przypisów.
Kubań — rzeka w Rosji, w zach. części Kaukazu Północnego oraz obszar żyznych ziem objętych jej dorzeczem, Kubań wypływa z gór Elbrusu, a uchodzi szeroką deltą do Morza Azowskiego; tu: przyczółek kubański, znany również jako „przyczółek Gotów”, był ufortyfikowaną niemiecką pozycją wojskową położoną na półwyspie Taman w Rosji, między Morzem Azowskim a Morzem Czarnym. Od stycznia do października 1943 służył jako miejsce postoju armii niemieckiej, skąd miała prowadzić ataki na szyby naftowe na Kaukazie. [przypis edytorski]
kubana (daw.) — opłata za umożliwienie transakcji a. łapówka. [przypis edytorski]
kuban (daw.) — datek, łapówka. [przypis edytorski]
kuban (daw.) — łapówka. [przypis edytorski]
kuban (daw.) — łapówka. [przypis edytorski]
kuban — podarunek, łapówka. [przypis redakcyjny]
Kuba Rozpruwacz — pseudonim nadany zabójcy londyńskich prostytutek, jego tożsamość nie została ustalona. [przypis edytorski]
kubatura — pojemność. [przypis edytorski]
Kubbadar! Tumbleinga! — uważajcie, żebyście nie zlecieli! [przypis tłumacza]
kubek w kubek — taki sam. [przypis edytorski]
kubeł — tu wyraz kubeł oznacza okrągłą skrzynkę, szkatułkę, gdzie się księgi (zwoje) mieściły. [przypis redakcyjny]
Kube, Wilhelm (1887–1943) — od 1941 r. Gauleiter czyli komisarz generalny Białorusi, zginął w zamachu w Mińsku w niejasnych okolicznościach. [przypis edytorski]
Kubiak, Tadeusz (1924–1979) — poeta, satyryk, w 1949 r. nagrodzony w konkursie Ministerstwa Kultury i Sztuki. [przypis edytorski]
Kubicki, Maciej — porucznik korpusu inżynierów koronnych; podczas insurekcji awansowany na kapitana, następnie na majora. [przypis edytorski]
kubiczny (daw.) — sześcienny, od: kubik: sześcian, kostka, pot. także jednostka objętości, szczególnie drewna a. materiałów budowlanych, równa objętości sześcianu o ustalonym boku (dziś: jeden metr sześcienny). [przypis edytorski]
kubiczny — sześcienny. [przypis edytorski]
kubiczny — w kształcie sześcianu. [przypis edytorski]
kubik — metr sześcienny; pot. nazwa miary objętości towarów (np. drewna itp.). [przypis edytorski]
kubik — sześcian, kostka sześcienna. [przypis edytorski]
Kubilaj-chan (1215–1294) — wnuk Dżyngis-chana, syn Tołuja i Sorkaktani-beki, piąty wielki chan mongolski i pierwszy cesarz Chin z dynastii Yuan. [przypis edytorski]
kubista — przedstawiciel kubizmu, kierunku w sztukach plastycznych powstałego na pocz. XX w., charakteryzującego się sprowadzaniem przedmiotów i postaci do układów uproszczonych brył geometrycznych, próbami jednoczesnego przedstawiania przedmiotu z różnych punktów widzenia. [przypis edytorski]
kubizm — kierunek w sztukach plastycznych powstały na pocz. XX w., charakteryzujący się sprowadzaniem przedmiotów i postaci do układów uproszczonych brył geometrycznych, próbami jednoczesnego przedstawiania przedmiotu z różnych punktów widzenia; jako pierwszy kierunek, który radykalnie zerwał z tradycyjną koncepcją sztuki, kubizm wywarł wielki wpływ na rozwój sztuki nowoczesnej. [przypis edytorski]
Kubłaj-Chan (1215–1294) — wnuk Czyngis-Chana, pierwszy cesarz Chin z dynastii Yuan. [przypis edytorski]
ku brzegu — dziś popr. forma C. lp: ku brzegowi. [przypis edytorski]
Kubuś — [por.] Diderot, Kubuś fatalista i jego pan. [przypis tłumacza]
kuć (gw.) — dziobać. [przypis edytorski]
Kucharz doskonały — Książka teraz bardzo rzadka, przed stukilkudziesiąt laty wydana przez Stanisława Czernieckiego. [przypis autorski]
ku chłopcowi — dziś: ku chłopcu. [przypis edytorski]
kucia a. kutia — tradycyjna potrawa wigilijna kuchni wschodniej, robiona z gotowanej pszenicy lub kaszy z utartym makiem oraz miodem i różnymi bakaliami. [przypis edytorski]
kucja a. kutia — tradycyjna potrawa wigilijna kuchni wschodniej, robiona z gotowanej pszenicy lub kaszy z utartym makiem oraz miodem i różnymi bakaliami. [przypis edytorski]
kucza (daw.) — loch, namiot. [przypis redakcyjny]
kucza (gw.) — licha chatka, szałas, szopa. [przypis edytorski]
kucza (gw.) — licha chatka, szałas, szopa; zagroda dla prosiąt, cieląt, kur. [przypis edytorski]
ku Czarnemu Stawu — dziś raczej: ku Czarnemu Stawowi. [przypis edytorski]
kuczbaj — kosmata materia wełniana. [przypis redakcyjny]
kuczbajowa — z kosmatej materii wełnianej. [przypis redakcyjny]
ku czci Boga zbierać podatek — p. dalej VII, VI, 6. „A gdy przyszli do Kapharnaum, przystąpili, którzy didrachmy odbierali”, Mt 17, 24 (2 Mch 12, 43; 2 Krn 24, 6 i 9; Wj 30, 12). [przypis tłumacza]
Ku czci Franciszka Nullo — pierwodruk w „Kurjerze Warszawskim” 25 kwietnia 1923 r. (Nr. 113). [przypis redakcyjny]
kuczer (daw., z niem.) — woźnica. [przypis edytorski]
kuczer (z niem.) — woźnica. [przypis redakcyjny]
kuczka (daw.) — szałas. [przypis edytorski]
kuczka (hebr. sukka) — szałas budowany w święto Sukkot, mający przypominać o opisanej w Księdze Wyjścia wędrówce ludu wybranego z Egiptu do Ziemi Obiecanej, kiedy to Żydzi zmuszeni byli prowadzić koczowniczy tryb życia. [przypis edytorski]
kuczka (hebr. sukka) — szałas budowany w święto Sukkot, mający przypominać o opisanej w Księdze Wyjścia wędrówce ludu wybranego z Egiptu do Ziemi Obiecanej, kiedy to Żydzi zmuszeni byli prowadzić koczowniczy tryb życia. [przypis edytorski]
kuczka — namiot, szopa. [przypis edytorski]
Kuczkasy (ukr. Kiczkas a. Kuczuk-As) — miejsce o dużym znaczeniu strategicznym, położone na lewym brzegu Dniepru poniżej porohów, naprzeciw wyspy Chortycy, kiedyś osada kozacka, dziś w granicach miasta Zaporoża. [przypis redakcyjny]
kuczma (daw.) — rodzaj czapki. [przypis edytorski]
Kuczmański Szlak — środkowa odnoga Czarnego Szlaku. [przypis edytorski]
kuczma (z węg.) — rozczochrane włosy; czapka futrzana. [przypis redakcyjny]
kuczyć się (przestarz.) — tęsknić. [przypis edytorski]
kuczymunia — schron podziemny, bunkier, kryjówka. Nazwa może pochodzić, podobnie jak słowo kuczki, oznaczające rodzaj balkonu lub szałasu budowanego na żydowskie Święto Szałasów, od staropolskiego słowa kucza, czyli szałas, chata. Podczas Zagłady wiele osób żydowskich szukało schronienia w kryjówkach. Za miejsca ukrywania się mogły służyć odrębne przestrzenie w domach takie jak strychy, piwnice, różnego rodzaju zabudowania takie jak stodoły, ziemianki, bunkry, kapliczki, grobowce czy schowki specjalnie budowane w celu ukrywania się. Zdarzały się też wśród kryjówek formy naturalne takie jak drzewa czy jaskinie. Warunki życia w tych kryjówkach były niezwykle trudne. Kryjówki często były ciasne, pozbawione właściwej wentylacji, ogrzewania i naturalnego światła. Na niewielkiej przestrzeni z ograniczoną możliwością poruszania się i brakiem podstawowych udogodnień ukrywało się przez miesiące, a nawet lata kilka-kilkanaście osób. Problemy z zaopatrzeniem w jedzenie były powszechne, ponieważ zdobycie i przechowywanie wystarczających zapasów żywności bez wywoływania podejrzeń sąsiadów było bardzo trudne. Poza cierpieniem fizycznym tym, którzy ukrywali się, bezustannie towarzyszył strach przed wykryciem, obawa o bliskich i ciągłe poczucie niepewności. Osoby ukrywające się musiały pozostawać całkowicie cicho w ciągu dnia, aby uniknąć wykrycia, co ograniczało ich ruchy i możliwość komunikacji. Każdy hałas taki jak kroki, rozmowa, kaszel, chrapanie, płacz dzieci mógł zdradzić ich obecność. Odkrycie przez nazistów lub ich współpracowników oznaczało prawie pewną śmierć. Pomimo trudnych warunków ukrywający się Żydzi i Żydówki udzielali sobie wzajemnie wsparcia i pomocy, powszechne były akty odwagi i solidarności. [przypis edytorski]
kuczymunia — schron podziemny, bunkier. Podczas Zagłady wielu Żydów szukało schronienia w kryjówkach. Za miejsca ukrywania się mogły służyć odrębne przestrzenie w domach takie jak strychy, piwnice, różnego rodzaju zabudowania takie jak stodoły, ziemianki, bunkry, kapliczki, grobowce czy schowki specjalnie budowane w celu ukrywania Żydów. Zdarzały się też wśród kryjówek formy naturalne takie jak drzewa czy jaskinie. Warunki życia w tych kryjówkach były niezwykle trudne. Kryjówki często były ciasne, pozbawione właściwej wentylacji, ogrzewania i naturalnego światła. Na niewielkiej przestrzeni z ograniczoną możliwością poruszania się i brakiem podstawowych udogodnień ukrywało się przez miesiące, a nawet lata kilka-kilkanaście osób. Problemy z zaopatrzeniem w jedzenie były powszechne, ponieważ zdobycie i przechowywanie wystarczających zapasów żywności bez wywoływania podejrzeń sąsiadów było bardzo trudne. Poza cierpieniem fizycznym tym, którzy ukrywali się, bezustannie towarzyszył strach przed wykryciem, obawa o bliskich i ciągłe poczucie niepewności. Osoby ukrywające się musiały pozostawać całkowicie ciche w ciągu dnia, aby uniknąć wykrycia, co ograniczało ich ruchy i możliwość komunikacji. Każdy hałas taki jak kroki, rozmowa, kaszel, chrapanie, płacz dzieci mogły zdradzić ich obecność. Odkrycie przez nazistów lub ich współpracowników oznaczało prawie pewną śmierć. Pomimo trudnych warunków ukrywający się Żydzi udzielali sobie wzajemnie wsparcia i pomocy, powszechne były akty odwagi i solidarności. [przypis edytorski]
kuczy — przykrzy. [przypis edytorski]
Kudak (nazwa z tur.) — twierdza nad brzegiem Dniepru, zbudowana w 1635 r. z inicjatywy hetmana Stanisława Koniecpolskiego, nazywana „kluczem do Zaporoża”, dziś w granicach miasta Dniepropietrowska. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Kudak (nazwa z tur.) — twierdza nad brzegiem Dniepru, zbudowana w 1635 z inicjatywy hetmana Stanisława Koniecpolskiego, nazywana „kluczem do Zaporoża”, dziś w granicach miasta Dniepropietrowska. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Kudak — polska twierdza zbudowana w latach 1635–1637 w celu utrzymania w posłuszeństwie Kozaków zaporoskich; znajdowała się w miejscu ob. dzielnicy miasta Dniepr w Ukrainie. [przypis edytorski]
Kuda na Bierlin? (ros.) — Którędy na Berlin? [przypis edytorski]
ku dębu — dziś popr. forma C. lp: ku dębowi. [przypis edytorski]
kudłas — pies kudłaty. [przypis autorski]
ku domu — dziś popr. forma C.lp: ku domowi. [przypis edytorski]
kudu — prążkowana antylopa. [przypis tłumacza]
kudy (daw.) — gdzie. [przypis edytorski]
kudy (gw.) — gdzie; tu: o ile. [przypis edytorski]
kudy jemu (ros.) — gdzie mu (do kogoś). [przypis edytorski]
kudy (ros.) — gdzie; gdzież tam. [przypis edytorski]
kudy (rus.) — gdzie. [przypis edytorski]
ku dzbanu — w stronę dzbana, do dzbana. [przypis edytorski]
Küchelberg a. Monte di Merano — wzgórze nad Merano. [przypis edytorski]
Külpe, Oswald (1862–1915) — niemiecki psycholog i filozof. [przypis edytorski]
kümmel — słodki likier na bazie kminku i kopru włoskiego. [przypis edytorski]
Kürten, Peter — seryjny morderca zwany wampirem z Düsseldorfu, stracony w r. 1931. [przypis edytorski]
kufa — beczka. [przypis edytorski]
kufa — beczka. [przypis edytorski]
kufa (daw.) — drewniana beczka. [przypis edytorski]
kufa (daw.) — duża, drewniana beczka do leżakowania piwa. [przypis edytorski]
kufa — duża beczka drewniana do leżakowania piwa. [przypis edytorski]
kufa — duża, drewniana beczka. [przypis edytorski]
kufa — duża drewniana beczka. [przypis edytorski]
kufa — duża drewniana beczka używana w winiarstwie i piwowarstwie. [przypis redakcyjny]
kufa — rodzaj dużej, drewnianej beczki. [przypis edytorski]
kufa — tu: duża, drewniana beczka. [przypis edytorski]
kufa — tu: duża drewniana beczka, używana w przemyśle piwowarskim. [przypis edytorski]
kufel garcowy — kufel o pojemności jednego garnca (tj.3–4 litrów, zależnie od regionu Polski); inaczej: kusz. [przypis edytorski]
kufel kwarciany — kufel o pojemności 1/4 części garnca (w przybliżeniu 1/4 l); garniec: daw. miara objętości cieczy. [przypis edytorski]
kufer — skrzynia, używana do przechowywania i transportu odzieży. [przypis edytorski]
kufla świadomy — znający się na kuflu, czyli na piciu alkoholu. [przypis redakcyjny]
kuflowa łaska — od kufla, pijatyki. [przypis redakcyjny]
kufya — duża drewniana beczka używana w winiarstwie i piwowarstwie. [przypis edytorski]
kugel — rodzaj leguminy, przysmak podawany jako deser po obiedzie sobotnim. [przypis tłumacza]
kugel — słodka potrawa żydowska. [przypis edytorski]
kugel — słodka potrawa żydowska. [przypis tłumacza]
kugel — typowa żydowska słodka potrawa zapiekana na deser, na bazie ryżu lub makaronu. [przypis tłumacza]
kugiel a. kugel — tradycyjna żydowska potrawa świąteczna w postaci wypiekanej w piecu zapiekanki z utartych surowych ziemniaków z jajkami i cebulą; w wersji deserowej z makaronem i owocami. [przypis edytorski]
kuglarka — sztukmistrzyni, oszustka. [przypis edytorski]
kuglarkaż (…) wydrze — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy kuglarka wydrze. [przypis edytorski]
kuglarstwa — zręczności, obrotności. [przypis redakcyjny]
kuglarstwo (daw.) — sztuczka, przedstawienie. [przypis edytorski]
kuglarstwo — magiczne sztuczki. [przypis edytorski]
kuglarstwo (starop.) — sztuczka. [przypis edytorski]
kuglarstwo — sztuczka magiczna. [przypis edytorski]
kuglarstwo — sztuczka. [przypis edytorski]
