Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 160198 przypisów.

obok lekarskich znajdują się po hebrajsku inne notaty tak historyczne, jako i osobiste (…) — jedną taką notatkę Jezzy, pomimo poplątania dat i imion własnych, podajemy w dosłowném tłumaczeniu z hebrajskiego, aby ją ktoś z dziejowych badaczów rozgmatwał, czém się sami w téj chwili zająć nie mamy ani czasu, ani źródeł. „Wypędzenie z ziemi litewskiéj wszystkich Żydów, którzy byli w litewskiém Królestwie w roku 5255 (od stw[orzenia] św[iata]). Imię tego książęcia, który wypędził ich, jest Aleksander. Przyjął ich jego brat Olbrach polski Król i byli tam w mieście Ratmie do roku 5263, i tego roku powrócił ich Olbracht po śmierci swojego brata”. Z téj notatki pokazuje się, że teolog, filozof i medyk nie znał wcale historii krajowéj i nie wiedział następstwa panujących; ale sam fakt przezeń zanotowany musi mieć jakąś zasadę. Podług redukcji p. Firkowicza rok wypędzenia Żydów 5255 odpowiada 1491 naszéj ery, rok zaś ich przywrócenia 5263 przypada na 1503 po narodzeniu Chrystusa. O prześladowaniu Żydów za Aleksandra, Czacki cytuje panegiryk temu królowi p. Jakuba Zaborowskiego kan[onika] sandomiérskiego (1502). Panegirtysta wychwala monarchę, iż dla nawrócenia Żydów wydobył z pochwy miecz prześladowania. [przypis autorski]

obok piękne lice — widocznie w wycieczce na Czatyrdah brała udział i p. Sobańska; ją tylko bowiem rozumieć można przez to określenie. [przypis redakcyjny]

obok posągu synów Kypselosa (…) w Olimpii — w oryginale: „obok wotum Kypselidów…”. Kypselosowi z Koryntu (zm. 627 p.n.e.) wg legendy przy narodzinach wyrocznia zapowiedziała obalenie rządów dynastii Bakchiadów, toteż postanowili zgładzić dziecko. Matka ukryła go w skrzyni, dzięki czemu ocalał, obalił Bakchiadów i sam objął władzę jako tyran Koryntu (w 657). Jego synowie, Kypselidzi, jako dar dziękczynny ofiarowali świątyni Hery w Olimpii skrzynię Kypselosa, bogato zdobioną kością słoniową i złotem (Pauzaniasz, Wędrówki po Helladzie V 17), być może razem z własnymi darami. [przypis edytorski]

Obok tego wyróżnia się również koncepcje realistyczne. [przypis autorski]

Obok węzłowisk erotycznych i rodzinnych najważniejszym jest opracowany przez Freuda, a także przez ucznia jego Adlera, kompleks niższości — głównej pracy Adlera nie znam. Znajomość natury ludzkiej w tłumaczeniu polskim wydała mi się dziełem tak prymitywnym, że dałem spokój jej czytaniu. Podobno Adler uważany jest za odstępcę od nauki mistrza. Według mnie nie wprowadził on zasadniczo nic nowego: teoria jego jest potencjalnie zawarta w dziele Freuda. [przypis autorski]

obok Zygmunta — obok kolumny Zygmunta, pomnika króla Zygmunta III Wazy na placu Zamkowym w Warszawie. [przypis edytorski]

obol — drobna moneta grecka. [przypis edytorski]

obol — drobna moneta w staroż. Grecji. [przypis edytorski]

obol — drobna staroż. moneta grecka; 6 oboli tworzyło drachmę, 100 drachm minę. [przypis edytorski]

obol — drobna staroż. moneta gr.; w Egipcie obole z brązu funkcjonowały w czasach hellenistycznych i w pierwszych stuleciach panowania rzymskiego. [przypis edytorski]

obol — drobna staroż. moneta gr. W Egipcie obole z brązu funkcjonowały w czasach hellenistycznych i w pierwszych stuleciach panowania rzymskiego. W r. 295 cesarz Dioklecjan zlikwidował odrębność monetarną tej prowincji; w czasach Hypatii obole miały już tylko znaczenie historyczne. [przypis edytorski]

obol — moneta miedziana używana w staroż. Grecji. [przypis edytorski]

obol (staroż.) — drobna moneta grecka, wkładana w usta zmarłego jako opłata dla Charona, przewoźnika dusz. [przypis edytorski]

obońka — płaska beczułka do przewożenia płynów. [przypis edytorski]

oborać — zaorać dookoła. [przypis edytorski]

obora — dawniej także: dziedziniec. [przypis edytorski]

obora — obora, zwana także obejściem, znaczy tyle, co podwórze gospodarskie, czyli dziedziniec gospodarski. [przypis autorski]

Oborniki — miasto przy ujściu rzeki Wełny do Warty, 3½ mili na płn. od Poznania. [przypis redakcyjny]

Oborski, Aleksander — od stycznia 1813 pułkownik 3. pułku ułanów. [przypis edytorski]

obostrzony (daw.) — chciwy; wrogi. [przypis edytorski]

obowiązać się — dziś: zobowiązać się. [przypis edytorski]

Obowiązani prawem miejscowém (…) — wszystkie podane tu wiadomości zaczerpnięte są z autentycznych papierów, uprzejmie nam użyczonych przez p. Michałowskiego, jednego z miejscowych Tatarów. [przypis autorski]

Obowiązek — sztuka Henriego Lavedana w Polsce znana pod tytułem: Obowiązek, czyli szpieg Francji. [przypis edytorski]

obowiązek — tu: praca. [przypis edytorski]

obowiązkiem każdego dopomóc — tu: każdy ma obowiązek mu pomóc. [przypis edytorski]

Obowiązkiem obrońców prawdy (…) głosić tylko rzeczy prawdziwe — Hilary z Poitiers, Liber contra Constantium Augustum. [przypis tłumacza]

obowiązują się zakonnicy (…) co tydzień odprawiać w swoim kościele przed ołtarzem Poczęcia N. M. P., przy grobie fundatora mszę św., a w dniu zejścia aniwersarz cum officio pro defunctis — [por.] Scab. crac. 1165, p. 1127. [przypis redakcyjny]

obowie (starop.) — obuwie. [przypis edytorski]

obozowiska — στρατόπεδα (N), στρατόπεδον (D), stąd u tłumaczów „ein Lager” (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]; widzimy więc, że każda legia rozłożyła się w swoim obozie. [przypis tłumacza]

obozy (z ros.) — tabory. [przypis redakcyjny]

obrąbka (daw.) — dziś popr.: obrąbek a. obrębek; obrębienie, wykończenie brzegów tkaniny zabezpieczające przed strzępieniem. [przypis edytorski]

obrać się (starop.) — znaleźć się. [przypis redakcyjny]

obrać się — tu: znaleźć się. [przypis redakcyjny]

obrać — tu: pozbawić, okraść. [przypis edytorski]

obrać — tu: pozbawić. [przypis edytorski]

obrać — tu: znaleźć. [przypis redakcyjny]

obrać — znaleźć się. [przypis redakcyjny]

obracać się — zwracać się. [przypis edytorski]

obracać — tu: kierować. [przypis edytorski]

obracać w perzynę (przest.) — palić, niszczyć. [przypis edytorski]

obracają (…) na nice (starop.) — obracają na drugą stronę. [przypis edytorski]

O. Bracha (2008), Commentary on the Intellectual Property Constitutional Clause 1789, [w:] Primary Sources on Copyright (1450–1900), wyd. L. Bently, M. Kretschmer, www.copyrighthistory.org. Spory interpretacyjne prowadzone przez amerykańskich konstytucjonalistów oraz historyków uniemożliwiają jednoznaczne przesądzenie zarówno o rzeczywistych intencjach ukrytych za klauzulą, jak i o jednoznacznej jej interpretacji. Por. m.in. J. Hughes, Copyright and incomplete historiographies of piracy, propertization and Thomas Jefferson, dostęp pod adresem http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=934869; D. Oliar, The (Constitutional) Convention on IP: A New Reading (November 3, 2009). „UCLA Law Review”, Forthcoming, http://ssrn.com/abstract=1499565, por. również L. Górnicki, Rozwój idei praw autorskich, od starożytności do II wojny światowej, Wrocław 2013, s. 157 i n. [przypis autorski]

O. Bracha (2008), Commentary on the Intellectual Property Constitutional Clause 1789 [w:] Primary Sources on Copyright (1450–1900), wyd. L. Bently, M. Kretschmer, www.copyrighthistory.org. [przypis autorski]

o braciach rodzonych, którzy (…) zabijają bez wyrzutów sumienia, ponieważ książę opłaca ich morderstwa — Por. [de la Metrie,] Discours sur le bonheur. [przypis tłumacza]

O bracia moi, łańcuchami zbrojni… — cała strofa 29 poświęcona jest prześladowanym przez Rosję uczestnikom powstania listopadowego. Po tej dygresji poeta znowu wraca do przerwanego toku opowiadania. [przypis redakcyjny]

o bracia moi smutni (bez was nijako byłoby mi, bracia) — powiedzonko ze świetnych wierszy Ludgarda Grocholskiego, który nie wiadomo czemu zaprzepaścił się w jakimś parszywym Instytucie Heraldycznym i nawet tego, co dotąd spłodził, mimo moich nalegań nie wydał. Stosunki osobiste oczywiście zerwane. Przecie ja ze wszystkimi zrywam bez powodu, jak mówił pewien idiota. [przypis autorski]

O bracia, zła wasza — Uzupełnij np.: „dola jest zasłużoną”. [przypis redakcyjny]

obrady nad (…) Bizancjum — za hegemonii Teb Bizancjum, odłączywszy się od Aten, stało po stronie tebańskiej; potem, zagrożone przez Filipa, razem z Peryntem weszło w porozumienie z wyspami jońskimi; oblężenie Bizancjum uznali Ateńczycy za ostateczne zerwanie pokoju. [przypis tłumacza]

obrał sobie — właściwie: zbudował, ᾠκοδόμησε; „und nach sich benannt hatte” Clementza i [pominięto tłum. na rosyjski] Henkla są dodatkami tłumaczów. [przypis tłumacza]

obramienie — oprawa otaczająca otwór. [przypis edytorski]

obramiony — dziś raczej: obramowany; okolony. [przypis edytorski]

obran — forma skrócona od: obrany. [przypis edytorski]

obrani w baczenie (starop. konstrukcja) — z baczenia obrani [pozbawieni baczenia, tj. rozsądku, rozumu; red. WL]; „obrany w rozum, obrany w pieniądze” Ut Cochanovius loquitur pro: „obrany z pieniędzy”, Cnapius, Thesaurus, pod: obrany. [przypis redakcyjny]

obrany z rozumu — pozbawiony rozumu. [przypis edytorski]

ob rationes (łac.) — z (tych) przyczyn. [przypis redakcyjny]

obrażony (daw.) — zraniony (por.: obrażenia). [przypis edytorski]

obraza (daw.) — obrażenie, zranienie, uszczerbek na zdrowiu. [przypis edytorski]

obrazami między nabożnemi (starop.) — szyk przestawny, inaczej: między nabożnymi obrazami. [przypis edytorski]

obraza skaradego (starop.) — o szkaradnym wyglądzie. [przypis edytorski]

obraza (starop. forma) — tu: zadawanie obrażeń; zadawanie razów (ciosów). [przypis edytorski]

obraz Boga, sześcią skrzydeł strojny — Krucyfix o sześciu skrzydłach nie jest wcale wynalazku Autora; podobne ze średnich wieków exystują. (Przypis Wydawcy). [przypis redakcyjny]

obrazca (daw.) — ten, który obraża. [przypis edytorski]

Obraz dalekiego miasta, w którym się ją widziało przez chwilęNessun maggior dolore/ Che ricordarsi del tempo felice/ Nella miseria; Dante, Francesca [„Ach, nic tak nie boli,/ Jak chwile szczęścia wspominać w niedoli”; Boska Komedia. Piekło, V; przekład Julian Korsak; są to słowa Francesci da Rimini; Red. WL]. [przypis autorski]

obrazek Częstochowskiej — miniatura obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej z sanktuarium na Jasnej Górze, otoczonego szczególnym kultem religijnym wśród wiernych Kościoła rzymskokatolickiego i uważanego za cudowny. [przypis edytorski]

Obrazek ten jędrny Cypriana Norwida (…) musi uwzględnić życzenia spożywców — L. Krzywicki, W otchłani, Warszawa 1909, s. 205. Niemniej ciekawa jest analiza dorobku Rodziewiczówny jako dostarczycielki łatwizny, a samej autorki — jako ofiary domagających się owej łatwizny polskich spożywców książek (L. Krzywicki, W otchłani, Warszawa 1909, s. 37). [przypis autorski]

obrazem spuścił (starop.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: spuściłem obraz. [przypis edytorski]

obraziki (gw.) — obrazki; daw. obrazki drukowane na kartonie, przeważnie bez oprawy. [przypis edytorski]

obrazkowate, Araceae (biol.) — rodzina roślin zielnych, rzadziej krzewów, występujących gł. w lasach tropikalnych. [przypis edytorski]

obraz Matki Boskiej Częstochowskiej — kopia obrazu z Jasnej Góry w Częstochowie. Wyspiański sam namalował sobie szkic tego obrazu dla potrzeb scenografii Wesela (lecz na scenie zawieszono jego specjalnie przygotowaną kopię). [przypis redakcyjny]

obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej — kopia obrazu z Ostrej Bramy w Wilnie. [przypis redakcyjny]

obraz Milleta — Jean-François Millet (1814–1875), francuski malarz realista, jeden z założycieli szkoły barbizońskiej; autorce prawdopodobnie chodzi o obraz Człowiek z motyką (1863). [przypis edytorski]

obraz (…) najpodobniejszy do twarzy Chrystusa — To jest: w twarz Marii, Bogurodzicy. [przypis redakcyjny]

obraz Nikołuszki — nie wiadomo, czy chodzi tu o obraz św. Mikołaja czy też cara Mikołaja I. [przypis redakcyjny]

obraz N. P. Marii Rożańcowéj, malowany na blasze i pogięty od kul — ob[acz:] Szymak, tamże. [przypis autorski]

obrazów technicznych — specyalnych. [przypis autorski]

obraz oblężonego miasta — por. Iliada, XVIII, 509–540, tj. w opisie tarczy Achillesa. [przypis redakcyjny]

obraz o Pandarusie (…)Iliada, IV. v. 105. [przypis redakcyjny]

obrazowie (daw. forma) — dziś popr.: obrazowo. [przypis edytorski]

obraz (starop.) — wejrzenie, wzrok; iż mię widzisz przed obrazem: że mnie widzisz na własne oczy. [przypis edytorski]

obraz tej „idealnej” miłości (…) por. s. 67, 99 — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; w tym przypadku na odnośnych stronach znajdują się fragmenty z rozdziału IV: „Także Strumieński wiedział o możliwości usunięcia przeszkody (…)” (s. 67) oraz z rozdziału V „Widział siebie w duchu, jak coraz bardziej pogrąża się w jedno uczucie, odgania inne, trzeźwe myśli (…)” (s. 99). [przypis edytorski]

obraz Tissota — na obrazie tym znajduje się w istocie postać znanego klubowca, Karola Haas, który uchodził za pierwowzór Swanna; i inwokacja ta zwraca się wyraźnie do Karola Haas. [przypis tłumacza]

obraz — tu: film. [przypis edytorski]

obrazu cudownego N. Panny — W pobliskim Pińczowie na przedmieściu Mirów znajdował się w kościele oo. reformatów cudowny obraz Najświętszej Marii Panny z klęczącymi Św. Wojciechem i Stanisławem. [przypis redakcyjny]

Obraz wzięty z żeglugi zawdzięczać może (…) lekturze mowy Kritiasa z HellenikHellenika II 3. [przypis tłumacza]

obrazy — dziś popr. forma N.lm: obrazami. [przypis edytorski]

obrazy kinematografów — tu: plakaty kinowe. [przypis edytorski]

Obrazy powszechności odkupienia jak to, że słońce oświeca wszystkich — Mt 5, 45. [przypis tłumacza]

obrazy rodzajowe przedstawiają ludzi jako typy pewnych warstw społecznych wśród codziennych zajęć. [przypis redakcyjny]

Obraz z świętą twarzą — to jest wizerunek świętej patronki tego miasta, z którego ten przekupień był rodem, a razem napomknienie, że urzędnicy chciwi a przekupnie często są świętoszkami. [przypis redakcyjny]