Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 12916 przypisów.
powała — drewniany strop, sufit. [przypis edytorski]
powała — sufit. [przypis edytorski]
powała — sufit, sklepienie. [przypis edytorski]
powała — sufit; sklepienie [przypis edytorski]
powała — tu: dach. [przypis edytorski]
pował a. wał (daw.) — fala. [przypis edytorski]
powała — warstwa desek służąca za sufit. [przypis edytorski]
powałka (daw.) — bułka; mały bochenek chleba. [przypis edytorski]
pował — zwalone drzewo w lesie; stos powalonych drzew; wywrócenie się drzew w lesie. [przypis edytorski]
powalać — pobrudzić. [przypis edytorski]
powalać się (daw.) — pobrudzić się. [przypis edytorski]
powalać się — pobrudzić się, poplamić się. [przypis edytorski]
powalany (daw.) — pobrudzony. [przypis edytorski]
Po Walensie heretyku, gdy cesarz Teodozyus, katolicki i święty pan, nastał, tylo aryańskim biskupom ustępować z dostojeństwa i katolikom kościoły oddawać rozkazał — Baroniusz, Annales ecclesiastici (t. 6). [przypis edytorski]
po waszych ręku — dziś popr.: po waszych rękach; ręku jest dawną formą liczby podwójnej, o znaczeniu dwóch rękach. [przypis edytorski]
poważną, stateczną i skupioną — dziś popr.: poważna, stateczna i skupiona. [przypis edytorski]
poważnie — tu: majestatycznie. [przypis edytorski]
poważnie — w oryg. niem. nachdenklich: zamyślony. [przypis edytorski]
poważny w mowę (starop.) — poważany, szanowany za swą wymowę. [przypis edytorski]
Po wczorajszej ulewie — woda przez sen chora — w wydaniu Napoju cienistego z 1936 (wyd. J. Mortkowicz), które było podstawą niniejszej publikacji, wers ten brzmi: „(…)Po wczorajszej ulewie — zieleń przez sen chora(…)”. W rękopisie utworu widnieje jednak słowo woda zamiast zieleń i na tej podstawie wprowadzamy zmianę edytorską. [przypis edytorski]
powężał — zwęził się. [przypis edytorski]
powecować (z niem. wetzen) — ostrzyć. [przypis edytorski]
powerek (daw.) — drążek do noszenia wiader, na którego każdym końcu zawieszano jedno. [przypis edytorski]
powetować (daw.) — wynagrodzić sobie straty a. krzywdy. [przypis edytorski]
powetować (daw.) — zrekompensować. [przypis edytorski]
powetować — wynagrodzić sobie poniesione krzywdy. [przypis edytorski]
powetować — wynagrodzić sobie. [przypis edytorski]
powetować — wynagrodzić sobie, zrekompensować. [przypis edytorski]
powiadać (daw.) — mówić. [przypis edytorski]
powiada Horacy (…) — Horacy, O sztuce poetyckiej, w. 16–19, tłum. B. Dobrzański, Złoczów 1892. [przypis edytorski]
powiadają, że pod Platejami Lacedemończycy, jak się spotkali z tarczownikami, to nie chcieli z nimi walczyć, trwając na placu, tylko zaczęli uciekać. A jak się rozpadły szyki Persów, ci się obrócili, jak konnica, rozpoczęli walkę i w ten sposób wygrali tę bitwę — Herodot przedstawia sytuację zupełnie odmiennie: kiedy żadna ze stron nie chciała rozpocząć bitwy, wojska greckie z powodu długotrwałego braku bezpiecznego dostępu do wody rozpoczęły przemarsz na dogodniejsze pozycje, podczas którego skrzydło spartańskie zostało zaatakowane przez Persów; po wysłaniu do Ateńczyków prośby o wsparcie Spartanie ruszyli przeciwko Persom skrytym za murem z trzcinowych tarcz, który przełamali, po czym zwyciężyli wrogów w zażartej walce wręcz (zob. Herodot, Dzieje IX 51–65). [przypis edytorski]
powiadał się zwyczajnym szlachcicem — tj. mówił, że jest zwykłym szlachcicem. [przypis edytorski]
powiadali starożytni o Symonidesie (…) na pytanie zadane mu przez króla Hierona — pytanie o to, czym jest lub jakie jest bóstwo (Cyceron, O naturze bogów, I, 22). [przypis edytorski]
powiada się być Synem Bożym (daw.) — twierdzi, że jest Synem Bożym. [przypis edytorski]
powiada się wielką krwią (daw.) — utrzymuje, że jego szlachectwo ma dawne korzenie. [przypis edytorski]
powiada wszystko, co zamyśli głowa (…) jak piorun jasny, prędki (…) smutny jak aniołów mowa (…) wszystko przelatuje ducha skrzydłem — wyrażenia z poematu Słowackiego, Beniowski, Pieśń V. [przypis edytorski]
powiadka (gw.) — powiastka, opowiastka. [przypis edytorski]
Powiatowa Kasa Oszczędności — kasa zaliczkowa obejmująca swoją działalnością pewien powiat. [przypis edytorski]
powiat wielicki — powiat w województwie małopolskim z siedzibą w Wieliczce. [przypis edytorski]
powiat ządzborski — dziś: mrągowski. [przypis edytorski]
powiat Zajęczy — 15. nom Górnego Egiptu o nazwie Un (zając), ze stolicą w Hermopolis (gr.); ok. 230 km na południe od Memfis, ok. 30 km na południe od Al-Minja. [przypis edytorski]
powić (daw.) — urodzić. [przypis edytorski]
powić — urodzić. [przypis edytorski]
powiécie — wyrazy powiécie oraz dziécię zostały zrymowane ze słowem życie, ponieważ é mogło być wymawiane w sposób zbliżony do i bądź y. [przypis edytorski]
powié — czytaj: powi. [przypis edytorski]
powiém — tu: opowiem. [przypis edytorski]
powięź (daw.) — wiązka, pęto. [przypis edytorski]
powieć — konstrukcja z partykułą wzmacniającą „-ci”, skróconą do „ć”. [przypis edytorski]
powieciech — dziś popr. forma Msc.lm: powiatach. [przypis edytorski]
powiedać (daw.) — powiadać, mówić. [przypis edytorski]
powiedać (daw.) — powiadać. [przypis edytorski]
powiedać — dziś popr.: powiadać. [przypis edytorski]
powiedać (gw.) — mówić. [przypis edytorski]
powiedać (gw.) — powiadać, mówić. [przypis edytorski]
powiedać (gw.) — powiadać, opowiadać. [przypis edytorski]
powiedacz (daw.) — mówiący; osoba przemawiająca; rozmówca. [przypis edytorski]
powieda (gw.) — powiada; mówi. [przypis edytorski]
powieda (gw.) — powiada. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
powiedają (gw.) — powiadają. [przypis edytorski]
powieda — Łk 21, 19. [przypis edytorski]
powiedali (gw.) — powiadali. [przypis edytorski]
powiedam (gw.) — powiadam. [przypis edytorski]
powieda Paweł — Filip 4. [przypis edytorski]
powiedła (gw.) — powiodła. [przypis edytorski]
powiedząż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy powiedzą; czyż powiedzą. [przypis edytorski]
powiedz deklamacją (daw.) — dziś: powiedz deklamację. [przypis edytorski]
powiedziałbym razem z Hamletem, że dzieją się na świecie rzeczy (…) — nawiązanie do słów tytułowego bohatera tragedii Shakespeare'a: „Więcej jest rzeczy na ziemi i w niebie,/ Niż się ich śniło waszym filozofom” (akt I, scena 5, tłum. Józef Paszkowski). [przypis edytorski]
Powiedział im Mojżesz, iż: „Nagotujcie się wszyscy na jutro, pewnie go na tej górze widzieć będziecie, i głos jego usłyszycie, jedno się blisko góry nie przystępujcie, abyście śmiercią nie pomarli — streszczenie Wj 19, 10–18, gdzie jednak Bóg przekazuje Mojżeszowi, żeby ostrzegł lud trzy dni wcześniej. [przypis edytorski]
powiedział, że on [Eneasz] był mistrzem popłochu — por. Homer, Iliada VIII 107–108 (μήστωρ φόβοιο), jednak wydaje się, że Sokrates dla poparcia swojej tezy używa zmienionego sensu: u Homera Eneasz jest nie tyle tym, który po mistrzowsku korzysta na polu walki z taktyki ucieczki, co raczej wojownikiem, który, pędząc na rydwanie, znienacka zjawia się w różnych miejscach i wzbudza popłoch wśród wrogów; por. tłumaczenie tego określenia w tym miejscu przez Pawła Popiela: „groźny wódz”, w tłum. Kazimiery Jeżewskiej: „wojownik straszny”; to samo zestawienie wyrazów pojawia się w Iliadzie w odniesieniu do Diomedesa w VI 278: „wszędy grozi postrachem” (Popiel), „w pościgu wódz straszliwy” (Jeżewska), Hektora w XII 39: „dowódca pogoni” (Popiel), „co popłoch wzniecał” (Jeżewska), oraz Patroklosa w XIII 16: „dowódca pogoni w potyczce” (Popiel), „co wrogów przerażał” (Jeżewska). [przypis edytorski]
powiedzieć jak Kanaenka (…) mego pana — parafraza słów kobiety kananejskiej do Jezusa z Mt 15,27. [przypis edytorski]
powiedzieć odczyt — dziś popr.: wygłosić odczyt. [przypis edytorski]
powiedzie (…) przodzie — autor zdecydował się na taki rym, zatem prawdopodobnie wymawiał: na przedzie. [przypis edytorski]
Powiedz, Muzo moja (…) imię męża, który bez nadziei / Przebłąkał stare życie, gdy runęła Troja… — parafraza początku Odyseji, poematu Homera o przygodach Odyseusza, który po zakończeniu wojny trojańskiej podróżował przez 10 lat po świecie, nie mogąc trafić do domu. [przypis edytorski]
Powiedz, przechodniu, Spartanom (…) Sparty posłuchać i paść — w innym tłumaczeniu: „Przechodniu, powiedz Sparcie, tu leżym, jej syny, prawom jej do ostatniej posłuszni godziny”. [przypis edytorski]
powiedzże — daw. konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: powiedz koniecznie. [przypis edytorski]
powiedzże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
powiedzże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: powiedz mi koniecznie. [przypis edytorski]
powieki — dziś popr. forma N.lm: powiekami. [przypis edytorski]
powieli — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy powie. [przypis edytorski]
po wielkiej części o sobie zwątpiła (starop. forma) — w dużej mierze zwątpiła o swoich szansach. [przypis edytorski]
po wielu kluczach — tu: po wielu uskokach na boki; po kluczeniu. [przypis edytorski]
Powiemyż (…) Możemyż (…) Jawiż się — konstrukcje z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy powiemy, czy możemy, czy jawi się. [przypis edytorski]
powienienie (daw.) — powiew. [przypis edytorski]
powie — pierwotnie, sądząc po rymie ze słowem: „Mazurowi”, wyraz ten miał zapewne daw. formę z è (tzw. e pochylonym). [przypis edytorski]
powiernica Lemaitre'a i przyjaciółka Prousta, pani S*** — Marie Scheikevitch (1882-1966?), opublikowała o Prouście Souvenirs d'un temps disparu (1935). [przypis edytorski]
powiernica — osoba obdarzana zaufaniem, której powierza się tajemnice. [przypis edytorski]
powiernictwo rodowe a. ordynacja rodowa — majątek ziemski rządzący się własnymi prawami dotyczącymi dziedziczenia, posiadający swój własny statut, zapobiegający rozdrobnieniu dóbr. [przypis edytorski]
powierzon — dziś: powierzony. [przypis edytorski]
powierzone ludzie (starop. forma) — ludzi powierzonych (sobie, swojej opiece). [przypis edytorski]
powierzyć się komu czego (starop.) — powierzyć komuś coś; dać coś komuś w zaufaniu. [przypis edytorski]
powierzyciel — wierzyciel; powierzycielów — dziś D. lm brzmiałby: powierzycieli. [przypis edytorski]
powieść (daw.) — tu: powiedzenie. [przypis edytorski]
powieść o księciu, zwanym Idiotą — powieść Fiodora Dostojewskiego Idiota (1869), której tytułowym bohaterem jest bezgranicznie szczery, naiwny i wrażliwy książę Myszkin. [przypis edytorski]
powieść o Wiesławie — sielanka Kazimierza Brodzińskiego (1791-1835) Wiesław, niezwykle popularna i przerabiana również na użytek sceny. [przypis edytorski]
powieść — tu: opowieść, plotka. [przypis edytorski]
powieść — tu: opowieść. [przypis edytorski]
powieść — tu: powiedzenie. [przypis edytorski]
powieści (starop.) — tu: opowieści; plotki. [przypis edytorski]
powieszą w Sybilli — mowa o Świątyni Sybilli w parku pałacowym w Puławach, budynku, w którym księżna Izabela Czartoryska założyła muzeum pamiątek po sławnych Polakach oraz narodowych „starożytności”; napis nad wejściem głosi: „Przeszłość Przyszłości”. [przypis edytorski]
powieszże (daw.) — konstrukcja z partykułą -że w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy powiesz, czyż powiesz. [przypis edytorski]
