Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 114506 przypisów.
powstanie majowe — Dos de Mayo (z hiszp. 2 maja), ludowe powstanie, które wybuchło w Madrycie w czasie wojny niepodległościowej z Francuzami w 1808 roku. Sceny z powstania uwiecznia obraz Goi z 1814 r., zatytułowany Trzeci maja 1808, znany też jako Rozstrzeliwanie na wzgórzu księcia Pío lub Rozstrzelanie powstańców madryckich. [przypis edytorski]
powstanie Ostranicy a. powstanie Ostranicy i Huni — powstanie kozackie wywołane w 1638 r. przez Jakuba Ostranicę i Dymitra Hunię. [przypis edytorski]
powstanie — powstanie styczniowe, polskie powstanie narodowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu, które wybuchło 22 stycznia 1863 roku. [przypis edytorski]
powstanie sipajów (1857–1858) — powstanie w Indiach przeciwko Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej, działającej jako niezależna władza kolonialna w imieniu Korony brytyjskiej; zapoczątkowane przez bunt oddziałów sipajów, czyli żołnierzy indyjskich w armii brytyjskiej, było wspierane przez lokalnych książąt; ostatecznie zostało krwawo stłumione, lecz skutkiem powstania było zlikwidowanie Kompanii Wschodnioindyjskiej i przejęcie władzy w Indiach bezpośrednio przez Koronę brytyjską. [przypis edytorski]
powstanie sipajów (1857–1858) — wielkie powstanie w Indiach przeciwko Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej, działającej jako niezależna władza kolonialna w imieniu Korony brytyjskiej. Zostało zapoczątkowane przez bunt oddziałów sipajów, czyli żołnierzy indyjskich w armii brytyjskiej, i było wspierane przez lokalnych książąt. Skutkiem krwawo stłumionego powstania było zlikwidowanie Kompanii Wschodnioindyjskiej i przejęcie władzy w Indiach bezpośrednio przez Koronę brytyjską. [przypis edytorski]
powstanie — tu: powstanie warszawskie; zbrojne wystąpienie przeciwko okupującym Warszawę wojskom niemieckim, zorganizowane przez Armię Krajową w dniach 1 sierpnia–3 października 1944 r. [przypis edytorski]
powstawać na co (daw.) — przeciwstawiać się czemu, sprzeciwiać się czemu. [przypis edytorski]
powstawać — tu: oburzać się. [przypis edytorski]
Powstawanie gatunku — właśc. O powstaniu gatunku, ang. On the Origin of Species (1859), przełomowe dzieło Karola Darwina, w którym badacz tłumaczył zróżnicowanie występujące w przyrodzie wśród organizmów żywych jako efekt dziedziczenia modyfikacji. [przypis edytorski]
powsząd (neol.) — wszędzie. [przypis edytorski]
powszędy (daw.) — wszędzie. [przypis edytorski]
Powszechna deklaracja praw człowieka — zbiór niezbywalnych praw człowieka uchwalony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1948 r. [przypis edytorski]
Powszechna Wystawa Krajowa we Lwowie — urządzona w 1894 we Lwowie wielka wystawa osiągnięć gospodarczych i kulturalnych Galicji oraz prezentacja narodowej sztuki i kultury wszystkich polskich ziem. Przygotowanie wystawy trwało dwa lata, zwiedziło ją ponad milion osób. [przypis edytorski]
Powszechna Wystawa Krajowa w Poznaniu (PWK) — wielka impreza wystawiennicza, trwająca od 16 maja do 30 września 1929 w Poznaniu, zorganizowana z okazji dziesięciolecia odzyskania niepodległości, w celu zaprezentowania dorobku odrodzonego państwa. Wystawę zwiedziło 4,5 miliona osób, w tym ok. 200 tys. z zagranicy, łącznie z oficjalnymi delegacjami z przedstawicielami rządów. W prasie światowej ukazały się tysiące artykułów na temat wystawy i Polski. [przypis edytorski]
powszechniki — uniwersalia; termin filozoficzny z dziedziny metafizyki, oznaczający coś, co może być posiadane przez wiele różnych rzeczy jednocześnie; powszechnikami są zarówno idee Platońskie, jak i cechy obiektów czy relacje między nimi. [przypis edytorski]
powszednego — dziś: powszedniego. [przypis edytorski]
powszedni — tu: zwykły. [przypis edytorski]
po wszelkiej formie — dziś: zgodnie z wszelkimi formami towarzyskimi. [przypis edytorski]
po wszem [państwie] (starop. forma) — w całym. [przypis edytorski]
po wszym ziemiam (starop.) — po wszech ziemiach; po wszystkich krajach. [przypis edytorski]
po wszystkich kurach — tzn. po ostatnich pianiach kogutów, po północy. [przypis edytorski]
po wszystkiem (starop.) — po całym [mieście]. [przypis edytorski]
po wszystkiem (starop.) — po całym [obozie]. [przypis edytorski]
po wszytkiem świecie (starop.) — po całym świecie. [przypis edytorski]
powtarzał ciągle: „nie ma Julka” (…) „bo ranek był tak piękny i cichy”, i usiąść na grobie przyjaciela i rozmyślać — Juliusz Słowacki, List do matki, Genewa, 10 lutego 1833. [przypis edytorski]
po wtóre (daw.) — po drugie. [przypis edytorski]
po wtóre — po drugie. [przypis edytorski]
powtórnem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: powtórnym. [przypis edytorski]
pow-wow — w tradycji Indian północnoamerykańskich zjazd plemienny lub międzyplemienny, połączony ze zbiorowymi śpiewami i tańcami. [przypis edytorski]
Po wybuchu wulkanu na Islandii w roku 1783 — chodzi o katastrofalny wybuch szczelinowego wulkanu Laki (isl. Lakagígar), trwający od 8 czerwca 1783 do lutego 1784, kiedy doszło do otwarcia mierzącej 25 km szczeliny ze 130 kraterami, zaś chmury trujących gazów i pyłów zawędrowały nad Europę, gdzie stały się przyczyną śmierci dziesiątków tysięcy osób, i unosząc się w atmosferze, spowodowały zmianę pogody na całym świecie. [przypis edytorski]
po wyjściu dni roboty (daw.) — tu: po wyczerpaniu się dni przeznaczonych na tę pracę. [przypis edytorski]
powymarły — dziś popr.: powymierały. [przypis edytorski]
powyrek a. powerek (daw.) — drąg do noszenia wiader. [przypis edytorski]
powyrównać — dziś: porównać, porównywać, przyrównać a. zrównać. [przypis edytorski]
powywierane (gw.) — pootwierane. [przypis edytorski]
powywierany (gw.) — pootwierany. [przypis edytorski]
powyż (daw.) — powyżej. [przypis edytorski]
powyż (daw.) — powyżej. [przypis edytorski]
powyż — dziś popr.: powyżej. [przypis edytorski]
powyż — dziś: powyżej. [przypis edytorski]
powyż — dziś: powyżej [przypis edytorski]
powyż — powyżej. [przypis edytorski]
powziąć języka — wypytać w celu wyciągnięcia informacji. [przypis edytorski]
powziąć — zdecydować coś. [przypis edytorski]
powziąść (daw.) — powziąć. [przypis edytorski]
Po wzięciu Naczelnika Tadeusza Kościuszki w niewolę moskiewską — w bitwie pod Maciejowicami (10 października 1794) ranny Kościuszko dostał się do niewoli, po czym został uwięziony w twierdzy Pietropawłowskiej w Petersburgu. [przypis edytorski]
poźgany — podźgany. [przypis edytorski]
poźną — dziś popr. pisownia: późną. [przypis edytorski]
poźniéj — dziś popr. pisownia: później. [przypis edytorski]
poźniejszy — dziś popr. pisownia: późniejszy. [przypis edytorski]
poźny — dziś popr.: późny. [przypis edytorski]
poźreć (gw.) — spojrzeć. [przypis edytorski]
poźrzeć (daw., gw.) — spojrzeć. [przypis edytorski]
poźrzeć (daw.) — spojrzeć. [przypis edytorski]
poźrzeć — dziś popr.: pożreć. [przypis edytorski]
poźrzeć (starop.; tu forma 3 os, lp: pojźry) — spojrzeć. [przypis edytorski]
poźrzyj — spojrzyj. [przypis edytorski]
pożądać — tu: pragnąć. [przypis edytorski]
pożądańszy — dziś popr.: bardziej pożądany. [przypis edytorski]
pożądny (starop.) — tu: pożądany; upragniony. [przypis edytorski]
pożałujcie (tu z ros. пожалуйте) — proszę ze mną. [przypis edytorski]
pożałujtie (ros.) — proszę ze mną. [przypis edytorski]
pożarnaja komanda (ros.) — drużyna strażacka. [przypis edytorski]
pożarnym blask — blask pożaru. [przypis edytorski]
pożar — tu: nazwa psa gończego. [przypis edytorski]
Pożar z Kruczkiem — nazwy psów gończych. [przypis edytorski]
po „żebrach” chodzić — żebrać, prosić o jałmużnę. [przypis edytorski]
pożegnać gospodynią (daw.) — dziś: (…) gospodynię. [przypis edytorski]
„Pożegnanie” Schuberta — pieśń Adieu!, opublikowana w Paryżu ok. 1835, opisana na stronie tytułowej jako kompozycja „F. Schuberta”, z francuskim tekstem Edouarda Belangera; jednak prawdziwym autorem muzyki był August Heinrich von Weyrauch (1788–1865), który skomponował ją do tekstu wiersza Karla Friedricha Gottloba Wetzego i wydał w 1824 pod tytułem Nach Osten (Na wschód); pieśń zyskała sobie popularność, często łączono ją z nazwiskiem Franza Schuberta (1797–1828), znanego austriackiego kompozytora muzyki romantycznej, i umieszczano w zbiorach jego utworów. [przypis edytorski]
Pożegnanie — wiersz napisany ok. 1800 r. i ogłoszony w dodatkach do Fausta. [przypis edytorski]
Pożegnanie — w wydaniu źródłowym pod tytułem podano melodię w zapisie nutowym. Tadeusz Boy-Żeleński pisze: Melodie zamieszczone w tym zbiorku zaczerpnięte są bądź z naszych popularnych, bądź też z paryskich motywów. [przypis edytorski]
pożegnawczy — dziś popr.: pożegnalny. [przypis edytorski]
pożenąć (daw.) — pognać. [przypis edytorski]
pożenie (daw., gw.) — forma dokonana 3.os.lp od daw. żenąć: wygnać; pogna. [przypis edytorski]
pożenie (daw.) — pogna; tu: uleci. [przypis edytorski]
pożenie (daw.) — pogoni; forma 3.os.lp od żenąć: gnać, pędzić. [przypis edytorski]
pożenie (daw., starop.) — pogoni. [przypis edytorski]
pożeniem (daw.) — pognamy, popędzimy. [przypis edytorski]
Pożeracze gazet — tu w tekście umieszczono ilustrację z podpisem: Pożeracz gazet (rys. K. Sichulski z „Liberum Veto”). [przypis edytorski]
pożerca — dziś: pożeracz. [przypis edytorski]
pożoga (daw.) — pożar. [przypis edytorski]
pożoga — pożar. [przypis edytorski]
pożoga — wielki ogień, pożar. [przypis edytorski]
pożoga — wielki ogień, pożar; tu: przen. o upale. [przypis edytorski]
pożoną (daw.) — pogonią; forma 3.os.lm od żenąć: gnać, pędzić. [przypis edytorski]
pożrzeć — dziś popr.: pożreć. [przypis edytorski]
pożyć czego (starop.) — doświadczyć czego; pożywiesz wielikiej męki: doświadczysz wielkiego cierpienia. [przypis edytorski]
pożyć (daw.) — pokonać. [przypis edytorski]
pożyć (daw.) — spożyć. [przypis edytorski]
pożyć (daw.) — zwyciężyć, pokonać. [przypis edytorski]
pożyć kogoś (starop.) — zmóc, pokonać, zwyciężyć kogoś a. coś. [przypis edytorski]
pożyć kogo (starop.) — pokonać, zwyciężyć kogo. [przypis edytorski]
pożyć (starop.) — pokonać. [przypis edytorski]
pożyć (starop.) — pokonać, zwyciężyć. [przypis edytorski]
pożyć (starop.) — zmóc, pokonać, przezwyciężyć; przydzie pożyć: da się pokonać; . [przypis edytorski]
pożyć (starop.) — zmóc, pokonać, przezwyciężyć. [przypis edytorski]
pożyć (starop.) — zwyciężyć; pokonać. [przypis edytorski]
pożyć (starop.) — zwyciężyć. [przypis edytorski]
pożyć — tu: pokonać. [przypis edytorski]
pożyć — tu: zdobyć. [przypis edytorski]
