Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160804 przypisów.
Lykaon — król Arkadii, ludożerca. [przypis tłumacza]
Lykaon — w innym przekładzie: Likon. [przypis edytorski]
Lykas — wuj i opiekun Antiope, obdarzanej miłością przez Jowisza. [przypis tłumacza]
Lykejon — miejski gimnazjon (zespół budowli do ćwiczeń fizycznych, wraz z łaźnią), położony na wschodnich obrzeżach Aten, w gaju przy świątyni Apollina Likejosa (stąd nazwa), zbudowany w V w. p.n.e. przez Peryklesa; przy tym gimnazjonie uczeń Platona, Arystoteles, założył później szkołę filozoficzno-naukową. [przypis edytorski]
Lyk — Lycus, chłopiec, którego urodę i wdzięki opiewał Alkajos. [przypis redakcyjny]
Lykofron — tragik grecki z wyspy Eubei. [przypis tłumacza]
Lykon — ojciec Autolika; należał później do oskarżycieli Sokratesa, być może rozgoryczony stratą syna, którego zabili Spartanie stanowiący garnizon dla obrony trzydziestu tyranów; przecież najenergiczniejszy z nich Kritias uchodził za ucznia i przyjaciela Sokratesa. [przypis tłumacza]
Lyly, John (1554?–1606) — prócz Euphuesa (w dwóch częściach, 1579–80) napisał szereg komedii. Euphues nie jest utworem oryginalnym, lecz przeróbką dzieła Hiszpana Guevary, którego asonancje Lyly zastąpił zgodniejszą z duchem swego języka aliteracją. [przypis tłumacza]
Lyncestes, obwiniony o spisek przeciw Aleksandrowi (…) — Quintus Curtius, Historiae Alexandri Magni, VII, 1. [przypis tłumacza]
lynch (ang.)— lincz, samosąd, wymierzenie kary przez osobę nieuprawnioną; nazwa utworzona od nazwiska Charlesa Lyncha (1736–1796), amerykańskiego plantatora, który wraz z grupą popleczników sprawował pozaprawne sądy, wymierzając kary osobom, które uznawał za winne. [przypis edytorski]
lynch (ang.) — samosąd. [przypis edytorski]
lynch — lincz, samosąd, wymierzenie kary przez osobę nieuprawnioną; nazwa utworzona od nazwiska (tj. eponim) Charlesa Lyncha, (1736–1796), amer. sędziego ze stanu Wirginia. [przypis edytorski]
lyngam — popr.: lingam a. linga, obiekt kultu hinduskiego boga Śiwy, symbolizujący jego moc twórczą: pionowy kamienny słup z obłym wierzchołkiem, na podstawce odprowadzającej wodę z rytuałów obmywania; przez Europejczyków uznawany za symbol falliczny, organu rozrodczego Śiwy. [przypis edytorski]
lynx (ang.) — ryś. [przypis edytorski]
Lysippos, pol. Lizyp (IV w. p.n.e.) — jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy greckich okresu klasycznego, nadworny portrecista Aleksandra Wielkiego. [przypis edytorski]
lytlauža — trikampis tilto įrengimas, saugantis tiltą nuo einančių lyčių, laužiantis jas. [przypis edytorski]
lża a. lza (daw.) — trzeba, wolno, można. [przypis edytorski]
lża (daw.) — wolno. [przypis edytorski]
Lżyć będą cnotę, przykrymi mówiąc słowami — z Hezjoda: Erga [tytuł polski: Prace i dnie], 186. [przypis tłumacza]
lżyć (daw.) — obrażać, przeklinać. [przypis edytorski]
lżyć — obrzucać obelgami. [przypis edytorski]
lżyciel — ten, który lży; rzuca obelgi. [przypis edytorski]
lza (daw.) — można, wolno. [przypis edytorski]
lza (daw.) — wolno, można. [przypis edytorski]
L. Zemer, The Making of a New Copyright Lockean, „Harvard Journal of Law & Public Policy”, vol. 29, no 3, dostępny pod adresem http://www.law.harvard.edu/students/orgs/jlpp/Vol29_No3_Zemer.pdf (30.01.2013), s. 903. [przypis autorski]
L. Zemer, The Making of a New Copyright Lockean…, s. 905. [przypis autorski]
Μεγάλη ή άλήθεια καὶ ὐπερισχύει (gr.) — prawda jest wielka i wszechpotężna. [przypis tłumacza]
μείωσιν (gr.) — redukcja. [przypis edytorski]
μέλος (gr.) — członek: 1) część ciała, zwłaszcza kończyna; 2) osoba należąca do jakiejś grupy. [przypis edytorski]
μέρος (gr.) — część. [przypis edytorski]
μέθεξις (gr.) — uczestnictwo; w filozofii Platona dostępne zmysłowo rzeczy „uczestniczą” w nieśmiertelnych, poznawalnych tylko rozumem ideach. [przypis edytorski]
μία νύξ (gr.) — (jedna) noc. [przypis edytorski]
μικρά και μείζονα και μέγιστα μυστήρια (gr.) — małe, większe i największe misteria. [przypis tłumacza]
μισεῖν (gr.) — nienawidzić. [przypis edytorski]
Mácha, Karel Hynek (1810–1836) — czeski pisarz i poeta, najbardziej znany przedstawiciel czeskiego romantyzmu. [przypis edytorski]
mą chorobę — tj. brak pamięci. [przypis tłumacza]
mącznica — rodzaj roślin z rodziny wrzosowatych, występujących w formie zawsze zielonych krzewinek, krzewów lub małych drzewek. [przypis edytorski]
mądrą jest — dziś popr.: mądra jest. [przypis edytorski]
mądralaś — jesteś mądrala. [przypis edytorski]
mądral (daw.) — dziś popr.: mądrala (bez względu na płeć). [przypis edytorski]
mądra ona — Atena była boginią mądrości. [przypis edytorski]
Mądrej głowie dość na dwie słowie (…) — mowa tu o bliskim ślubie Poety z panną Elizą Branicką. [przypis redakcyjny]
mądrem, zbawiennem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: mądrym, zbawiennym. [przypis edytorski]
mądrocha (daw.) — spryciara. [przypis edytorski]
mądrość, która z góry jest, zowie naprzod tenże Jakub ś. wstydliwą i czystą — por. Jk 3, 17, gdzie nie występuje jednak słowo „wstydliwa”. [przypis edytorski]
mądrość od końca do końca wszytko mocnie zatrzymawa i wszytko wdzięcznie rządzi — Mdr 8, 1. [przypis edytorski]
Mądrość to świeża, wprost z igiełki, zabijająca, lecz mimo to tandetna, pociejowska — K. R. Żywicki [L. Krzywicki], Z Niemiec. Max Nordau, s. 534. [przypis autorski]
mądrość z dwugłowej wyżyny filozofii albo Parnasu początek wiodąca — Parnas, siedziba Muz w mit.gr. zwany był dwuszczytowym; z drugiej strony dwa szczyty „wyżyny filozofii” to Platon i Arystoteles. [przypis edytorski]
mądrość (…) ziemską, bydlęcą i djabelską — Jk 3, 15. [przypis edytorski]
mądrość z nieba spokojna jest — Jk 3, 17. [przypis edytorski]
Mądrością niebo poruszają trzecie — Od tego wiersza: Voi che intentendo il terzo ciel movete zaczyna się pierwsza pieśń z Convicio Amoroso Dantego. Aniołowie uznają wolę bożą i dlatego swoimi wpływami prowadzą gwiazdy. Stąd w języku scholastycznej teologii nazywają się inteligencją, mądrością. [przypis redakcyjny]
mądrości, która z góry jest, iż jest bez obłudności — w Jk 3, 17. [przypis edytorski]
mądry człowiek — starożytny poeta grecki jest „mądry” (po łacinie: „uczony”). Prócz obszernej znajomości geografii, historii, genealogii, mitologii, muzyki, metryki (sztuki rytmotwórczej), języków literackich (każdy literacki gatunek ma swój odrębny język), posiadają poeci bogaty zasób doświadczenia życiowego, obserwacji i głębokiej wiedzy z różnych dziedzin (np. z medycyny, przyrody). Są oni nauczycielami swego narodu. [przypis tłumacza]
mądrym się mniemasz — mniemasz, że jesteś mądry; uważasz, że jesteś mądry. [przypis edytorski]
Mądry powieści mężów znacznych chować będzie i dla nich i cudze ziemie zbiega — por. Syr 39, 2–4. [przypis edytorski]
Mądry pyta się i szuka mądrości starowiecznych — Syr 39, 1. [przypis edytorski]
mądryś — jesteś mądry; tu ironicznie: udajesz mądrego. [przypis edytorski]
Mądry serce swoje podał na rane wstawanie do Pana Boga, który go stworzył… — Syr 39, 6–10 wg Wulgaty. [przypis edytorski]
Mądry w miłości, mówisz, jakby książka — w późn. wyd. te słowa Rozaliny mówi Maria. [przypis edytorski]
mądry wróż — Kalchas, wróżbita grecki towarzyszący wyprawie na Troję. [przypis edytorski]
mądrze i wesoło (…) że Ty nie błądzisz — cytaty Wielkiej improwizacji z Dziadów cz. III Adama Mickiewicza (słowa te kieruje Konrad jako zarzut przeciw nieczułości Boga na nieszczęścia świata). [przypis edytorski]
mâitresse (fr.) — nauczycielka; kochanka; faworyta, utrzymanka królewska lub szlachecka; pierwotnie: pani, mistrzyni. [przypis edytorski]
mąkę siać — przesiewać mąkę. [przypis edytorski]
mą klientkę — klientem nazywał się w Rzymie mieszkaniec niemający pełnych praw obywatelskich i dlatego zostający (wobec władz rzymskich) pod opieką jakiegoś obywatela, który był jego „patronem” (patronus). [przypis tłumacza]
mâle (fr.) — mężczyzna; samiec. [przypis tłumacza]
Mą o węgorzach przypowieść — Rycerze, w. 864 i nast. [przypis tłumacza]
mąsie, bążur, lendi — wyrazy francuskie: pan, dzień dobry, poniedziałek, napisane w zniekształconej przez służącego wymowie. [przypis redakcyjny]
mąstis — mintis, sumanymas. [przypis edytorski]
mątewka a. mątew — drewniane narzędzie do mieszania. [przypis redakcyjny]
mąt (gw.) — mgła, szaruga. [przypis edytorski]
Mátra — pasmo górskie na Węgrzech w Karpatach Zachodnich (zatem nie do końca mówić można o „geografii miejscowej”). [przypis edytorski]
mątwa a. sepia — drapieżny głowonóg żyjący w Oceanie Atlantyckim i Morzu Śródziemnym, posiadający owalne ciało o dł. do 30 cm, dwie płetwy wzdłuż worka trzewiowego oraz dziesięć ramion, w tym dwa długie, chwytne (oraz, u samców, jedno dodatkowe przekształcone w narząd kopulacyjny, hektokotylus); mątwy potrafią zmieniać ubarwienie, a w sytuacji zagrożenia wydzielają z worka czernidłowego ciemnobrązowy płyn (tzw. sepię, daw. wykorzystywaną do wyrobu atramentu i farb), tworząc wokół siebie ciemną zasłonę służącą dezorientacji przeciwnika. [przypis edytorski]
mątwa (gw.) — zmierzwione badyle. [przypis autorski]
mątwy (biol.) — rząd drapieżnych głowonogów dziesięcioramiennych; tu użyte jak synonimiczna nazwa członków gromady Cephalopoda, tj. głowonogów. [przypis edytorski]
Mátyás, Karol (1866–1917) — polski etnograf i folklorysta, autor wielu prac publikowanych w czasopismach naukowych i ogólnych; komisarz starosty starostwa w Tarnobrzegu (1900–1901). [przypis edytorski]
mąt — zamęt. [przypis edytorski]
mąż, co lwom targał paszczęki i mieczem swym ściął hydrze siedem głów — mowa o Heraklesie. [przypis edytorski]
mąż, co lwom targał paszczęki i mieczem swym ściął hydrze siedem głów — mowa o Heraklesie. [przypis edytorski]
mąż, co w sławie chadza — ironizując, posługuje się wyrazami nieużywanymi w prozie attyckiej. [przypis tłumacza]
mąż jej pierwszy — Józef. [przypis tłumacza]
Mąż, który umie kurować, wart tyle, co moc ludzi innych — Homer, Iliada XI 514. [przypis edytorski]
Mąż lekki w pychę się podnosi i jako źrzebię u osła mniema, że się wolnym urodził — Hi 11, 12 wg Wulgaty, por. tłum. Wujka; werset różnie interpretowany. [przypis edytorski]
Mąż może ciągnąć korzyść ze swojej żony wedle Moliny (…) przeciwna racja Lezjusza jest również racjonalna — Aluzja do ustępu z Escobara. [przypis tłumacza]
mąż — Mynes, zabity przez Achillesa. [przypis edytorski]
Mąż niechaj się wojną para! — cytat z Homera Iliada VI, w. 492 (Hektor do Andromachy) πόλεμος δ᾽ άνδρεσσι μελήσει. Homera cytowano jako powagę i to rozstrzygającą. [przypis tłumacza]
mąż — podniośle, uroczyście o mężczyźnie godnym szacunku. [przypis edytorski]
Mąż prosty i prawy, i Boga się bojący, a od złego odstępujący — Hi 1, 1. [przypis edytorski]
mąż — tu: mężczyzna godny szacunku. [przypis edytorski]
mąż — tu: mężczyzna. [przypis edytorski]
mąż — tu w daw. znaczeniu: mężczyzna. [przypis edytorski]
mąż z kamienia — postać wspomniana w podtytule sztuki Moliére'a; jest to nagrobny posąg Komandora, zabitego przez Don Juana ojca jednej z jego kochanek, Donny Anny; posąg, wezwany dla żartu przez Don Juana na ucztę, przybywa na nią i jest symbolem ścigającej uwodziciela sprawiedliwej kary z zaświatów. [przypis edytorski]
Mąż zwoływał krewnych żony i sądził ją w ich obecności — Okazuje się z Dionizego z Halikarnasu, ks. II, że wedle ustawy Romulusa w zwyczajnych wypadkach mąż sądził sam, w obecności krewnych żony; w razie zaś wielkich zbrodni sądził wraz z pięcioma spomiędzy nich. Toteż Ulpian, tit. 6, § 9, 12, 13, odróżnia w sądzie obyczajów wypadki, które nazywa poważnymi, od innych, lżejszych: Mores graviores, mores leviores. [przypis autorski]
Maarat hamachpela — „Podwójna grota” — miejsce spoczynku patriarchów biblijnych. [przypis tłumacza]
maariw — dosł.: zmierzch; nazwa modlitwy wieczornej. [przypis edytorski]
maariw — dosł.: „zmierzch”; nazwa modlitwy wieczornej. [przypis tłumacza]
maariw — modlitwa wieczorna. [przypis edytorski]
Maariw — modlitwa wieczorna. [przypis tłumacza]
Maase-merkawa — tajemna nauka o boskości, dosłownie „Historia ognistej karety, na której prorok Eliasz wjechał do nieba” [(z hebr. dzieło rydwanu; misteria niebiańskie); synonim mistycznego wtajemniczenia dotyczącego boskiego Tronu Chwały; red. WL]. [przypis tłumacza]
maaser — dziesięcina; podatek płacony zwierzchnictwu duchowemu; maaser płaci się w naturze, więc jest to dziesiąta część plonów (Pwt 14,22–27). [przypis tłumacza]
Maas lub Maes, Nicolaes (1634–1693) — holenderski malarz okresu baroku, uczeń Rembrandta. [przypis edytorski]
