Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 473 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6197 przypisów.
owa księżna Marja de Guermantes, z którą (…) miałem kiedyś być tak blisko. Nie odrazu odgadłem uczucie, jakie ona żywiła dla pana de Charlus — całej tej partji opowiadania, zarówno jak przyszłej zażyłości bohatera utworu z księżną Marją, Proust nie rozwinął; osoba księżnej ginie z powieści prawie bez śladu. [przypis redakcyjny]
owałaszeni Gallowie, kapłani Cybeli — Księża i mnichy. [przypis tłumacza]
owałaszyć (daw.) — wykastrować. [przypis edytorski]
owarzone (gw.) — zwiędłe; od owarzyć (gw.) — zwarzyć, tj. przemrozić i spowodować uwiąd. [przypis edytorski]
owarzyć (gw.) — zwarzyć, tj. przemrozić i spowodować uwiąd. [przypis edytorski]
owarzyć się (gw.) — zwarzyć się, tj. przemarznąć i zwiędnąć. [przypis edytorski]
owa (starop.) — może. [przypis redakcyjny]
owa (starop.) — oto, otóż. [przypis edytorski]
owa (starop.) — słowo wyrażające możliwość, że coś się stanie. [przypis redakcyjny]
owa (starop.) — tak więc; otóż. [przypis redakcyjny]
o waszej stracie — mowa o śmierci Alfonsa Grabowskiego. [przypis redakcyjny]
Owa to obiektywność bezwzględna (…) można za ideał powieści wziąć powieść Turgieniewa — S. Żeromski, Dzienniki I. 1882–1886, Warszawa 1953, s. 381–382 (1 VI 1886). [przypis autorski]
owa zacna natura Chelonidy (…) idę raczej za przykładem Flaminiusza (…) nie zaś za przykładem Pyrrusa (…) — por. Plutarch, Żywot Agisa i Kleomenesa; Plutarch, Żywot Flaminiusza, 1; Plutarch, Żywot Pyrrusa, 2. [przypis tłumacza]
owca Panurga — Panurg, bohater powieści Gargantua i Pantagruel François Rabelais'go (1494–1553) kupił barana-przodownika stada od handlarza bydła i wrzucił go do morza; za przykładem barana rzuciła się reszta owiec; był to akt zmyślnej zemsty Panurga na handlarzu; owce Panurga (fr. les moutons de Panurge): synonim automatycznego owczego pędu wiodącego ku samozagładzie, stadnej głupoty naśladownictwa itp. [przypis edytorski]
owczarek — syn a. pomocnik hodowcy owiec; zdr. od: owczarz. [przypis edytorski]
owcze skóry, doliniarze, pilniki, gaduły, mruki (…) panienki, baby — angielskie terminy złodziejskie na oznaczenie rozmaitych gatunków złodziejów, żebraków i włóczęgów oraz ich towarzyszek. [przypis autorski]
owe (daw.) — dziś popr. forma lp r.n.: owo. [przypis edytorski]
owe — dziś: owo. [przypis edytorski]
owe — dziś popr. forma B. lp r.n.: owo. [przypis redakcyjny]
owe — dziś popr. forma B. zaimka r.n.lp: owo. [przypis edytorski]
owe — dziś popr. forma lp: owo. [przypis edytorski]
owe — dziś popr. forma M. lp r.n.: owo; tj. to. [przypis edytorski]
owe — dziś popr. forma M. lp r.n.: owo; to. [przypis edytorski]
owe — dziś popr. forma zaimka r.n.lp: owo. [przypis edytorski]
owe godło (daw.) — dziś popr. forma: owo godło. [przypis edytorski]
owego milorda angielskiego, którego gdy skazano (…) i dano mu do wyboru rodzaj śmierci — Jerzy, książę Klarencji, utopiony na rozkaz Edwarda IV, w r. 1478. [przypis tłumacza]
owego nabywania — tj. kształtowania „charakteru nabytego”. [przypis edytorski]
owego piszczyka, który do Metternicha list o tem napisał — tj. Aleksandra Wielopolskiego. [przypis edytorski]
owego starożytnego malarza — Timantes z Kitnos. [przypis tłumacza]
owej chwili radosnej, gdy senat i posły… zgodzonego z narodem króla fetowali — Mickiewicz, Pan Tadeusz, XII (o uchwaleniu Konstytucji 3 Maja; początek cytatu zmieniony). [przypis edytorski]
Owej, owej! — okrzyk wyrażający żal. [przypis edytorski]
owej rady — tj. aby opuścić inne zatrudnienia, a oddać się nauce dla zdobycia nieśmiertelności. [przypis tłumacza]
owej zacnej białej głowy, Faustyny — przydomek „zacnej” daje Montaigne ironicznie, Faustyna bowiem, żona Marka Aurelego, była głośną z rozwiązłego życia. [przypis tłumacza]
owemu mężowi, który szedł z Jerycha do Jerozolimy i wpadł w ręce zbójców — Łk 10, 30. [przypis edytorski]
Owemu starożytnemu filozofowi nie zbrakłoby nigdy okazji do płaczu (…) — Heraklit; patrz: Iuvenalis, Satirae X, 28. [przypis tłumacza]
Owen, Robert (1771–1858) — walijski działacz socjalistyczny, pionier ruchu spółdzielczego; w 1824 wyjechał do Stanów Zjednoczonych i wykupił od niemieckiej grupy luterańskiej osiedle Harmony w stanie Indiana, gdzie założył utopijną wspólnotę (New Harmony); po dwóch latach przedsięwzięcie zakończyło się fiaskiem jako projekt radykalnych zmian, jednak wywarło pewien wpływ na społeczeństwo amerykańskie: mieszkańcy założyli pierwszą bibliotekę publiczną oraz szkoły publiczne dostępne dla kobiet i mężczyzn, a miasto stało się ośrodkiem nauk przyrodniczych. [przypis edytorski]
Owen, Robert (1771–1858) — walijski socjalista i propagator ruchu spółdzielczego, krytykujący praktykę zatrudniania dzieci w fabrykach. [przypis edytorski]
Owen, Robert (1771–1858) — walijski socjalista utopijny, działacz polityczny i społeczny, pionier ruchu spółdzielczego; krytykował kapitalizm i proponował małe, samowystarczalne wspólnoty, których członkowie mieliby dla wspólnego dobra razem pracować i mieszkać. [przypis edytorski]
O Wenus! o matko Miłości! (…) Blaski piękności dajesz wszystkiemu, co żywie. — początkowe wiersze Lukrecjusza, przytoczone przez Monteskiusza we francuskim przekładzie Hesnauta. [przypis autorski]
Owerniak — człowiek pochodzący z Owernii, wyżynnego, ubogiego regionu rolniczego w środkowej Francji. [przypis edytorski]
Owerniak — mieszkaniec Owernii a. osoba pochodząca z Owernii (fr. Auvergne), górzystego, uzdrowiskowego regionu w centralnej Francji. [przypis edytorski]
owe straszliwe rozdziały „Execrabilis” (…) „Mandatum” i różne inne — Początkowe słowa często cytowanych ustępów. [przypis tłumacza]
owe straszne napisy ogniowe u Babilonii mocarza — nawiązanie do opowieści z Księgi Daniela z Biblii; napis „mane tekel fares”, tłumaczony jako: „policzone, zważone, rozdzielone”, będący zapowiedzią śmierci oraz rychłego upadku państwa, ukazał się ognistymi literami na ścianie podczas uczty wydanej przez władcę babilońskiego Baltazara. [przypis edytorski]
o weteranach: że pamiętają powstanie — mowa o weteranach powstania styczniowego 1863 r. [przypis edytorski]
Owe wielkie wysiłki, do których dusza wspina się niekiedy (…) — por. Montaigne, II, 2. i II. 29. [przypis tłumacza]
owe wyjawy ukrytej treści (…) ku nieskończoności zwróconego jego oblicza — Z. Przesmycki, Wstęp do Wyboru pism dramatycznych Maeterlincka, Warszawa 1894, s. XCI. [przypis autorski]
Owidiusz (43 p.n.e.–17/18 n.e.) a. Publius Ovidius Naso (łac.) — poeta rzymski. [przypis edytorski]
Owidiusz (43 p.n.e.–17/18 n.e.) — Publiusz Owidiusz Nazo, poeta rzymski. [przypis edytorski]
Owidiusz — Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 a. 18 r. n.e.), jeden z największych poetów rzymskich, twórca licznych elegii o tematyce miłosnej, Ars amatoria (Sztuka kochania) i poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany). [przypis edytorski]
Owidiusz — Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 a. 18 r. n.e.), jeden z największych poetów rzymskich, twórca licznych elegii o tematyce miłosnej, Ars amatoria (Sztuka kochania) i poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany). [przypis edytorski]
Owidiusz — Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 a. 18 r. n.e.), jeden z największych poetów rzymskich, twórca licznych elegii o tematyce miłosnej, Ars amatoria (Sztuka kochania) i poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany). [przypis edytorski]
Owidiusz, Publius Ovidius Naso (43 p.n.e. – 17 lub 18 n.e.) — wybitny poeta rzym., wsławiony kunsztem, inwencją i barwnością opisów. [przypis edytorski]
Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17/18 r. n.e.) — jeden z największych poetów rzymskich, twórca licznych elegii o tematyce miłosnej, Ars amatoria (Sztuka kochania) i poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany). [przypis edytorski]
Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 a. 18 n.e.) — jeden z największych poetów rzymskich, twórca licznych utworów o tematyce miłosnej, Ars amatoria (Sztuka kochania) i poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany); w 8 roku n.e. został skazany przez cesarza Augusta na zesłanie do Tomi nad M. Czarnym (ob. Konstanca w Rumunii), gdzie napisał m.in. zbiór elegijnych listów poetyckich pt. Tristia (Żale). [przypis edytorski]
Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 lub18 n.e.) — jeden z największych poetów rzymskich, twórca licznych elegii o tematyce miłosnej, Ars amatoria (Sztuka kochania) i poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany), w którym opowiada mity zawierające motyw przemiany ludzi w zwierzęta i rośliny. [przypis edytorski]
Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 lub 18 n.e.) — jeden z największych poetów rzymskich, twórca licznych utworów o tematyce miłosnej oraz poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany), w którym opowiada mity i legendy zawierające motyw przemiany ludzi w zwierzęta, rośliny i skały. [przypis edytorski]
Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 lub 18 n.e.) — jeden z największych poetów rzymskich, twórca poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany) oraz licznych utworów o tematyce miłosnej, m.in. zbioru literackich listów Heroidy, kierowanych przez mitologiczne bohaterki do swoich kochanków i mężów. [przypis edytorski]
Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 lub 18 n.e.) — jeden z największych poetów rzymskich, znany głównie z utworów o tematyce miłosnej. Tu zapewne nawiązanie do zamieszczonej w jego Metamorfozach (X.155) mitologicznej opowieści o Ganimedesie, pięknym młodzieńcu, którego przemieniony w orła król bogów Zeus porwał i uczynił swoim kochankiem i nieśmiertelnym podczaszym bogów. [przypis edytorski]
Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e. – 17 lub 18 n.e.) — jeden z największych poetów rzymskich, znany głownie z utworów o tematyce miłosnej, np. Ars amatoria (Sztuka kochania) i poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany). [przypis edytorski]
Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 lub 18 n.e.) — jeden z największych poetów rzymskich, znany głownie z utworów o tematyce miłosnej, np. Ars amatoria (Sztuka kochania) i poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany). [przypis edytorski]
Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e. – 17 n.e.) — wielki poeta rzym., autor słynnych Przemian, Żalów i utworów miłosnych. [przypis redakcyjny]
Owid — Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 lub 18 n.e.), niezwykle utalentowany poeta epoki Augusta, znał Horacego, autor słynnych Metamorfoz. W 8 r. n.e. został wygnany z Rzymu na mocy edyktu cesarza, być może za nieobyczajność Sztuki kochania. Poeta zmarł na wygnaniu, na terenie dzisiejszej Rumunii. [przypis edytorski]
Owidyjusz — Owidiusz; tu forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
O wiele lepiej wnoszę o Florydach i o Ameryce Południowej — obacz zwyczaje na Azorach: miłość Boga i miłość zajmują tam wszystkie chwile. Religia chrześcijańska wykładana przez jezuitów jest pod tym względem o wiele mniej wroga człowiekowi niż angielski protestantyzm: pozwala bodaj tańczyć w niedzielę; a jeden dzień przyjemności na siedem to wiele dla rolnika, który pracuje gorliwie przez sześć pozostałych. [przypis autorski]
Owi filozofowie powiadali, że wszystka chwała świata (…) — Cyceron, O granicach dobra i zła, III, 17. [przypis tłumacza]
owi Hindusi, którzy żeglowali do Niemiec i byli godnie podejmowani od króla Szwedów — Prawdopodobnie w oryg. błąd drukarski zamiast: Suewów. [przypis tłumacza]
owijająca głowę zasłona — łac. suffibulum. Zawój westalki, patrz Guhl i Koner str. 722. [przypis autorski]
o winie niemieszanym, jakoby dla pijaków — starożytni Grecy uważali picie wina rozcieńczonego wodą za przejaw cywilizacji. Wino nierozcieńczone pili tylko barbarzyńcy i pijacy. [przypis edytorski]
owionąć — tu: o zapachu: wiejąc, otoczyć coś lub kogoś. [przypis edytorski]
o wiośnie — dziś: wiosną a. na wiosnę. [przypis edytorski]
o wioskach i o duszach — w Rosji carskiej (w tym w zaborze rosyjskim) wielkość majątku szacowano wg ilości posiadanych wiosek i ich zaludnienia; liczba „dusz” w wiosce oznaczała ilość chłopów tę wioskę zamieszkujących. [przypis edytorski]
O wiosno! kto Cię widział wtenczas w naszym kraju, / Pamiętna wiosno wojny, wiosno urodzaju! — cytat z Księgi IX Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. [przypis edytorski]
owisły — obwisły. [przypis edytorski]
o withness the execution of David Shanks at the County Jail at 12.05 a.m. (ang.) — aby być świadkiem egzekucji Davida Shanksa w więzieniu okręgowym o godz. 12:05 w nocy. [przypis edytorski]
owity — owinięty. [przypis edytorski]
owity — spowity, owinięty. [przypis edytorski]
Owi więc (…) rządzili Grecją za zgodą… — uczyli retorzy, że świadectwa z wymarłej przeszłości są najbezpieczniejsze. [przypis tłumacza]
owładać — dziś: owładnąć. [przypis edytorski]
owładać — zawładnąć. [przypis edytorski]
owładał — dziś: owładnął. [przypis edytorski]
owładła (daw.) — dziś popr.: owładnęła. [przypis edytorski]
owładła — dziś popr.: owładnęła. [przypis edytorski]
owładło — dziś popr. forma: owładnęło. [przypis edytorski]
owładło — dziś popr.: owładnęło. [przypis edytorski]
owładniętymi instynktem — wielkie pytanie. Zdaje mi się, że poza wychowaniem, które zaczyna się w ósmym czy dziesiątym miesiącu, jest trochę instynktu. [przypis autorski]
o własnym życiu zdesperował — stracił nadzieję, że przeżyje. [przypis edytorski]
O włosy złote na wietrze rozwiane! — Francesco Petrarca, Sonety do Laury, incipit sonetu 90. [przypis edytorski]
owóż (daw.) — otóż; tak więc. [przypis edytorski]
owóż (daw.) — otóż; tak więc (użyte na początku zdania). [przypis edytorski]
owóż (daw.) — oto, otóż. [przypis edytorski]
owóż (daw.) — oto. [przypis edytorski]
Owóż oczekiwany dzień ten (…) wnet i mozołom położycie koniec! — fragment ten jest w oryginale łacińskim pisany wierszem (do późniejszego tłumaczenia Romana Grodeckiego włączył je w wierszowanej formie, opracowując wyd. BN Marian Plezia). [przypis edytorski]
owóż — otóż. [przypis edytorski]
Owóż w czasie pierwszych zamieszek (…) za doradców — cała ta opowieść wyjęta jest z książki pt. La Fortune de la Cour ułożonej przez pana Dampmartin, dawnego dworzanina Henryka III. [przypis tłumacza]
owoć niedobre prawo, które poimać nawiętszego złoczyńcę nie każe — chodzi o tzw. przywilej jedlneńsko-krakowski (1430 i 1433): Neminem captivabimus nisi iure victum (łac.: Nikogo nie uwięzimy bez wyroku sądowego), zasadę gwarantująca w Rzeczypospolitej nietykalność osobistą szlachcie (szlachcic nie mógł być uwięziony bez wyroku sądowego). [przypis edytorski]
owocarnia (daw.) — sklep z owocami. [przypis edytorski]
owoc dowcipu — zdolności umysłowych, talentu. Tą pochwałą trwałości języka łacińskiego wydrukował Kochanowski w słowniku łacińsko-polskim Mączyńskiego, wydanym w Królewcu w r. 1564. [przypis redakcyjny]
owocu mającym wygląd owocu jadalnego — mowa tu prawdopodobnie o krzewie Calotropis gigantea (Riehm) [pol. mleczara olbrzymia, kalotropis olbrzymi], której właściwości odpowiadają poetycznemu, a zabobonnemu opisowi Flawiusza. [przypis tłumacza]
owocześnie — dziś: ówcześnie; wtedy. [przypis edytorski]
owoc ziemny — płody ziemi (zboża, owoce itp.), ludzkie pożywienie. [przypis edytorski]
