Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 115674 przypisów.

Egina — wyspa gr. na Morzu Egejskim, w Zatoce Sarońskiej, ok. 30 km na płd. od Aten. [przypis edytorski]

Egina — wyspa w Zatoce Sarońskiej, ok. 30 km na płd. od Aten; również nazwa głównego miasta na tej wyspie. [przypis edytorski]

Eginhard (ok. 775–840) — uczony i dworzanin frankijski, autor biografii Karola Wielkiego (Vita Karoli Magni). [przypis edytorski]

egipan — stwór mitologiczny, rodzaj satyra; pół człowiek pół kozioł występujący w scenerii wiejskiej, opowieściach pasterskich. [przypis edytorski]

egipan — stwór mitologiczny; rodzaj satyra. [przypis edytorski]

Egipcjanka — mowa o Kleopatrze. [przypis edytorski]

egipska kassia a. senes (Senna alexandrina) — podzwrotnikowy półkrzew, którego liście i strąki używane są lek i przyprawa. [przypis edytorski]

egipski Bóg (mit. egip.) — Anubis, bóg pogrzebów i balsamistów, był przedstawiany w postaci ludzkiej z głową psa lub szakala. [przypis edytorski]

Egipskie (starop. forma ort.) — dziś popr. tylko małą literą: egipskie. [przypis edytorski]

Egipt dać Persom, Persów bić przez Aleksandra — Egipt został podbity przez perskiego króla Kambyzesa w 525 p.n.e.; w wyniku powstania w 404 p.n.e. odzyskał niezależność. Kolejni miejscowi władcy prowadzili politykę antyperską, wchodząc w sojusze z Grekami. W 341 p.n.e. Egipt został podbity przez perskiego króla Dariusza III, nowe powstanie nie powiodło się, ale w 333 p.n.e. Aleksander Wielki pokonał wielką armię perską w bitwie pod Issos i wkroczył do Egiptu. [przypis edytorski]

Egir (mit. skand.) — morski olbrzym mieszkający w cieśninie Kattegatt. [przypis edytorski]

Egist a. Ajgistos (mit. gr.) — kuzyn i zabójca Agamemnona, kochanek jego żony Klitajmestry. [przypis edytorski]

Eglantyna płakała jak dziecię; ja byłem takim, jakim mnie często, mamo, widziałaś, z ponurą walką myśli na czole… — Juliusz Słowacki, List do matki, Genewa, 6 czerwca 1834. [przypis edytorski]

Eglé, Pygmalion, Sylf — opery francuskie: Aeglé (1748) Pierre'a de La Garde, Pygmalion (1748) Rameau; „Sylf” to zapewne Zelindor Roi des Sylphes (Zelindor król Sylfów, 1745) Rebela i Francoeura. [przypis edytorski]

Egmont, Lamoral (1522–1568) — namiestnik Flandrii, wojskowy, jeden z przywódców opozycji przeciw rządom hiszpańskim w Niderlandach. Aresztowany i stracony. [przypis edytorski]

Egmont Lamoral (1522–1568) — niderlandzki dowódca i polityk; razem z Wilhelmem Orańskim był przywódcą opozycji w Niderlandach przeciw rządom hiszpańskim, został stracony z rozkazu księcia Alby. [przypis edytorski]

Egmont — sztuka Goethego z 1788 roku, poświęcona walce Lamorala Egmonta z hiszpańskimi rządami w Niderlandach. [przypis edytorski]

ego ipsissimum (łac.) — (w najwyższym stopniu) ja samo w sobie. [przypis edytorski]

ego ipsissimus (łac.) — ja sam w najwyższym stopniu. [przypis edytorski]

egoistyczniejszy — dziś forma st. wyższego: bardziej egoistyczny. [przypis edytorski]

Ego te absolvo. In nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti, amen (łac.) — Rozgrzeszam cię. W imię Ojca, i Syna, i Ducha świętego, amen. [przypis edytorski]

ego te non amo (łac.) — nie kocham cię. [przypis edytorski]

egotyczny — przesadnie skupiony na sobie. [przypis edytorski]

Ego ultimus (łac.) — ja ostatni. [przypis edytorski]

egreta — rodzaj ozdoby kapelusza. [przypis edytorski]

egretka — ozdoba z piór lub z drogich kamieni na damskim kapeluszu. [przypis edytorski]

egretka — ozdoba z piór na kapeluszu a. hełmie rycerskim. [przypis edytorski]

egretka […] z trzęsidłami diamentowymi — kitka z diamentowymi wisiorkami. [przypis edytorski]

egzageracja — wyolbrzymianie rozmiarów a. znaczenia, przesada. [przypis edytorski]

egzagerować — przesadzać; wyolbrzymiać coś. [przypis edytorski]

egzakcja (z łac. exactio: pobór, nadzór) — ściąganie podatku na wojsko. [przypis edytorski]

egzakcja (z łac. exactio: pobór, nadzór) — ściąganie podatku na wojsko. [przypis edytorski]

egzaltacja — przesadne wyrażanie uczuć. [przypis edytorski]

egzaltacja — wyrażanie uczuć w przesadny sposób. [przypis edytorski]

egzalt — egzaltacja; uniesienie uczuciowe. [przypis edytorski]

egzaltować (z łac.) — wywyższać, wynosić. [przypis edytorski]

egzamen (daw.) — badanie, egzamin; przesłuchanie. [przypis edytorski]

egzamen (daw.) — egzamin. [przypis edytorski]

egzamina — dziś popr. forma B.lm: egzaminy. [przypis edytorski]

egzamina — dziś raczej w M. lm: egzaminy. [przypis edytorski]

egzamin maturitatis (łac.) — egzamin dojrzałości. [przypis edytorski]

egzantema (łac. exanthema, med.) — wysypka skórna. [przypis edytorski]

egzasperacja (daw.; z fr.) — stan wielkiego rozdrażnienia; rozjątrzenie. [przypis edytorski]

egzegeta — interpretator Pisma św. [przypis edytorski]

egzegeta — tu: teolog komentujący teksty religijne. [przypis edytorski]

egzegeza — badanie i interpretacja Pisma Świętego. [przypis edytorski]

egzegeza — badanie i krytyczna interpretacja tekstów, zwł. religijnych. [przypis edytorski]

egzekucja praw (daw.) — wykonanie praw; postulaty średniej szlachty z XVI w., głoszące konieczność przestrzegania praw przez króla i magnatów. [przypis edytorski]

egzekucja (z łac.: wykonanie, uskutecznienie) — tu: przymusowe ściąganie należności. [przypis edytorski]

egzekucyją wziąć (daw.) — mieć w ręku wyrok sądu; egzekucyją: daw. forma B.lp r.ż. [przypis edytorski]

egzekutor (z łac.) — wykonawca. [przypis edytorski]

egzekutywa — tu: egzekwowanie, stosowanie środków wymuszających przestrzeganie prawa. [przypis edytorski]

egzekutywa — władza wykonawcza w państwie. [przypis edytorski]

egzekutywny (z fr.) — wykonawczy. [przypis edytorski]

egzekwie — kościelne ceremonie pogrzebowe ze wszystkimi obrzędami a. część liturgii za zmarłych. [przypis edytorski]

egzekwie — nabożeństwo przy trumnie zmarłego. [przypis edytorski]

egzekwie — nabożeństwo żałobne. [przypis edytorski]

egzekwije — dziś popr.: egzekwie. Część ceremonii pogrzebowej, modlitwa nad trumną zmarłego. [przypis edytorski]

egzekwować — tu: zastosować tortury. [przypis edytorski]

egzekwować (z łac.: exsequi) — realizować, wykonywać. [przypis edytorski]

egzekwowany — tu: wykonywany. [przypis edytorski]

egzempcja (z łac. exemptio: wybranie, wyjęcie) — określenie z zapisów prawa kanonicznego, oznaczające przeniesienie (np. osoby lub całego zakonu) spod jurysdykcji jednego przełożonego kościelnego pod władzę innego, najczęściej wyżej postawionego w hierarchii. [przypis edytorski]

egzempcja (z łac.) — przywilej uwalniający od obowiązku nakazanego prawem. [przypis edytorski]

egzemplaryczny (z łac.) — mający charakter wzorca. [przypis edytorski]

egzemplarzów — dziś popr. forma D. lm: egzemplarzy. [przypis edytorski]

egzenterunek — autopsja; sekcja zwłok. [przypis edytorski]

egzercycja (z łac. a. z fr.) — ćwiczenie, wprawka. [przypis edytorski]

egzercycja (z łac.) — ćwiczenia. [przypis edytorski]

egzercycje — ćwiczenia. [przypis edytorski]

egzorbitować (daw. z łac.) — popełnić wykroczenie przeciw prawu; egzorbitancja (a. eksorbitancja): wybryk. [przypis edytorski]

egzorta (z łac. exhortatio: napominanie) — kazanie. [przypis edytorski]

egzorta (z łac. exhortatio: napomnienie) — kazanie, zwł. skierowane do młodzieży szkolnej. [przypis edytorski]

egzorta (z łac. exhortatio: napomnienie) — krótkie kazanie okolicznościowe. [przypis edytorski]

egzuberancja (z fr. exubérance) — bujność. [przypis edytorski]

egzulować (daw.) — opuścić ojczyznę, udać się na wygnanie; tu: wygnać, wygonić. [przypis edytorski]

egzulować (z łac. exulere) — iść na wygnanie, wyjechać z kraju, emigrować. [przypis edytorski]

egzystencją — daw. forma D.; dziś: egzystencję. [przypis edytorski]

egzystencją (daw. forma) — dziś B. lp r.ż.: (ma w dozorze) egzystencję. [przypis edytorski]

egzystencja — codzienne życie, warunki bytowania. [przypis edytorski]

egzystencja (daw.) — pobyt, przebywanie. [przypis edytorski]

egzystencjalizm — nurt filozoficzny, charakteryzujący się rozważaniem sytuacji człowieka w zasadniczo obcej mu rzeczywistości: człowieka jako jednostki wiecznie stającej się, projektującej siebie i kształtującej się w odniesieniu do innych ludzi oraz rzeczywistości jako ustalonej, należącej do bytu; człowiek postrzegany jest jako nieposiadający z góry określonej natury, a jego istnienie jako nieuzależnione od sił i idei nadprzyrodzonych, samodzielnie budujący sens swojego życia; wśród przedstawicieli egzystencjalizmu wymienia się (choć sami zainteresowani nie zawsze zgadzali się z tym zakwalifikowaniem) filozofów i pisarzy XX w.: Martina Heideggera, Karla Jaspersa, Simone de Beauvoir, Jean-Paula Sartre'a, Martina Bubera, Franza Kafkę, Alberta Camus, Witolda Gombrowicza; nurtowi patronuje duński myśliciel okresu romantyzmu, Søren Kierkegaard. [przypis edytorski]

egzystencyj — dziś: egzystencji. [przypis edytorski]

egzystować — tu: istnieć, funkcjonować. [przypis edytorski]

egzystymacja (daw., z łac.) — ocena. [przypis edytorski]

Eh, bien! Donnez du mleko! (fr. z pol.) — No dobrze, dajcie mleka! [przypis edytorski]

Eh bien! (fr.) — no dobrze; no więc. [przypis edytorski]

Eh bien! Mame! — A więc, pani. [przypis edytorski]