Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 466 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | austriacki | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | sportowy | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 174203 przypisów.
zapaszysty (daw.) — wonny. [przypis redakcyjny]
zapaszysty — pachnący. [przypis redakcyjny]
zapatrował (daw. forma) — zapatrywał. [przypis edytorski]
[zapatruje się na chór] jako na coś podrzędnego, „byle było” (…) — klasycznym przykładem takiego „byle było” — jest chór w jego Hippolitosie. Niewiasty opowiadają publiczności, że ich przyjaciółka była przy studni, aby wyprać bieliznę i tam słyszała od innych praczek, że Fedra zachorowała! [przypis tłumacza]
zapatrywać się — tu: oglądać się, porównywać się. [przypis edytorski]
zapatrzenie się — intensywne przyglądanie się komuś lub czemuś przez kobietę w ciąży, które wg przesądu może spowodować wystąpienie analogicznych cech u nowo narodzonego dziecka. [przypis edytorski]
zapatrzyć się — przesąd, że jeśli kobieta ciężarna będzie patrzeć na jakiegoś człowieka lub zwierzę odpowiednio intensywnie, dziecko urodzi się podobne do obiektu „zapatrzenia” matki. [przypis edytorski]
za pawęzą — pawęż to podłużna tarcza. [przypis edytorski]
za pazuchę — pod koszulę. [przypis edytorski]
Za: P. Drahos, J. Braithwaite, Information feudalism. Who owns the knowledge economy, London 2002, s. 31. [przypis autorski]
zapędliwy (daw.) — popędliwy, skłonny do szybkiego a nieprzemyślanego działania. [przypis edytorski]
zapędny — pochopny. [przypis edytorski]
zapęd — zamiar, chęć. [przypis edytorski]
zapędzony (starop.) — tu: popędliwy, gwałtowny w popędach, ulegający popędom. [przypis edytorski]
zapełgotać — zaświecić, zabłyszczeć. [przypis edytorski]
Zapełniliby z łatwością całą galeryę obrazów, tak jak spis ich zajmuje całe rozdziały — F. X. Krauz w powołanem dziele swem szczególnie uwzględnia stosunek Danta do sztuk plastycznych. Okazuje się, że inspiracyjna zdolność Komedyi jest naprawdę bajeczna. [przypis autorski]
zaperzony (daw.) — rozgniewany. [przypis edytorski]
zaperzyć się — unieść się gniewem. [przypis edytorski]
zaperzyć się — zagniewać się, zawziąć, broniąc swoich racji. [przypis edytorski]
zapewneć wypowiadam — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
Zapewne, mówiąc o rzeczywistości jakiejś rzeczy, twierdzę więcej, niż mówiąc o możliwości; lecz nie w samej rzeczy, gdyż ona nie może nigdy więcej zawierać w rzeczywistości, niż było zawarte w jej całkowitej możliwości. Tylko ponieważ możliwość była tylko stwierdzeniem [Position] rzeczy w odniesieniu do rozsądku (do empirycznego jego użytkowania), rzeczywistość tedy jest zarazem powiązaniem rzeczy ze spostrzeganiem. [przypis autorski]
Zapewne rzadko który z czytelników, widział na własne oczy obraz tu opisany. Kto widział, musi pamiętać, jak smutne czyni wrażenie ta dziwna piękność, która kilka godzin po zgonie, zdobi jeszcze twarz martwą; ale kilka godzin tylko. Godna uwagi, że człowiek zabity kulą, ma pospolicie na twarzy wyraz żałości, chociażby za życia był śmiałego i dzikiego charakteru; przeciwnie postać człowieka przebitego sztyletem, wyraża boleść i tchnie dzikością. [przypis autorski]
zapewneście czytali — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: zapewne czytaliście. [przypis edytorski]
zapewneście zauważyli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: zapewne zauważyliście. [przypis edytorski]
zapewne wciąż jeszcze wiszące w moim pokoju do nauki w Combray — fragment skreślony. [przypis tłumacza]
zapewne zupełnie świadomie przyswoił sobie motyw wielkiego kolegi — niezwykłe rodzaje śmierci na scenie były w ogóle bardzo popularne w dramacie elżbietańskim. Motyw wężów napotykamy jeszcze w Edwardzie I Peele'a (zapewne ok. r. 1590; bliższych danych co do czasu powstania tej sztuki nie ma). [przypis tłumacza]
zapewnie (daw.) — dziś: zapewne a. pewnie. [przypis edytorski]
zapewnie — dziś popr. forma: zapewne. [przypis edytorski]
zapewnie — dziś: zapewne. [przypis edytorski]
Zapewnieś czytał przeczucie Mickiewicza o Tobie — w wykładach Collège de France z d. 6 i 13 czerwca 1843. [przypis redakcyjny]
zapewnił sobie na długie lata miłość żony, biorąc kochankę w dwa miesiące po ślubie — obacz Wyznania szczególnego człowieka (powiastka mistress Opie). [przypis autorski]
zapiać (daw.) — zaśpiewać. [przypis edytorski]
zapiecek — miejsce, legowisko za piecem lub na piecu w dawnych wiejskich domach. [przypis edytorski]
zapiecek — posłanie na piecu, najcieplejsze miejsce w chałupie. [przypis edytorski]
zapiecek — tu: posłanie. [przypis edytorski]
zapiecek — w dawnych wiejskich domach miejsce za piecem lub na piecu. Były to przeważnie duże piece kaflowe, czasami budowane z cegły, na których również gotowano posiłki. [przypis edytorski]
zapiecek — w dawnych wiejskich domach miejsce za piecem lub na piecu. Były to przeważnie duże piece kaflowe, czasami budowane z cegły, na których również gotowano posiłki. [przypis edytorski]
zapiecek — w daw. wiejskich domach miejsce za piecem lub na piecu. Były to przeważnie duże piece kaflowe, czasami budowane z cegły, na których również gotowano posiłki. [przypis edytorski]
zapiecek — w daw. wiejskich domach miejsce za piecem lub na piecu. Były to przeważnie duże piece kaflowe, czasami budowane z cegły, na których również gotowano posiłki. [przypis edytorski]
zapiecnik (daw.) — człowiek wylegujący się za piecem, próżniak, wygodniś, niedołęga. [przypis edytorski]
zapieczętowana skrzynia — próba ta przypomina tę, której została poddana Pandora. [przypis edytorski]
zapieniony — piana toczona z pyska psa jest objawem wścieklizny. [przypis edytorski]
zapierać (daw.) — tu: odmawiać, negować. [przypis edytorski]
zapierać (daw.) — zamykać. [przypis edytorski]
zapierać (starop.) — zamykać. [przypis redakcyjny]
Za pierwszą hypotezą jest Witte, za drugą Wegele. Wyczerpujący spór ten znaleść można u obu autorów, u Wegelego nadto w osobnym dodatku do rozdziału Dantes Politik (371). [przypis autorski]
za pierwszą razą (daw.) — dziś: za pierwszym razem. [przypis edytorski]
za pierwszą sposobnością — przy pierwszej sposobności. [przypis edytorski]
za pierwszymi będzie zbierała podkowy — będzie podążać w ślad za innymi. [przypis edytorski]
zapisałem go wierszem (…) — wiersze te były pisane, jak przychodziły, bez namysłu i poprawek. [przypis autorski]
zapisane palcem Bożym — co oznacza, że „było to pismo, którego nie da się wymazać, ponieważ Tora nigdy nie zostanie odwołana ani unieważniona”, Bechor Szor do 31:18 [2]. [przypis tradycyjny]
Zapiski z martwego domu — powieść opisująca pobyt na katordze z perspektywy skazańca. [przypis edytorski]
Zapis — komedia Marivaux. [przypis tłumacza]
zapisowała (daw. forma) — dziś: zapisywała. [przypis edytorski]
zapisowam się — dziś popr.: zapisuję się. [przypis edytorski]
zapis wdowi – „wiano wdowie” wynosiło zazwyczaj trzecią część posagu. [przypis tłumacza]
zapisywać łokcie papirusu literkami i zwijać to na wałki — starożytne książki miały postać długich zwojów z papirusu, nawijanych na drewniany wałek; czytano, rozwijając zwój i nawijając przeczytaną partię na drugi wałek. [przypis edytorski]
zapłacić kuraka — dziś popr.: zapłacić za kurczaka. [przypis edytorski]
Zapłacili i wyszli — cytat zapewne z powieści Henryka Sienkiewicza Rodzina Połanieckich (t. 3, rozdz. XIV). [przypis edytorski]
zapłacisz komisarza — dziś: zapłacisz komisarzowi. [przypis edytorski]
zapłaci ten, który wzniecił pożar — „Pomimo że ktoś rozpalił [ogień] na własnym terenie, a płomień rozprzestrzenił się samoczynnie poprzez ciernie, które napotkał, [ten kto rozpalił ogień] musi zapłacić, ponieważ nie strzegł swych rozżarzonych węgli, by [płomień] nie rozszedł się i nie wyrządził szkody”, Raszi do 22:5 [5]. [przypis tradycyjny]
zapłaci tenże w dwójnasób — „Złodziej płaci właścicielowi [a nie stróżowi]”, Raszi do 22:6 [2]. [przypis tradycyjny]
zapłaci w dwójnasób bliźniemu swemu — „Jeśli [stróż] twierdzi, że depozyt został mu skradziony, a okaże się, że sam go ukradł, płaci podwójne odszkodowanie. Kiedy? Gdy złożył przysięgę, a potem przyszli świadkowie [i zaświadczają, że on sam to ukradł]”, Raszi do 22:8 [2]. [przypis tradycyjny]
zapłaci za nie — „Werset powyżej (24:18) mówi o kimś, kto zabił zwierzę, a tu mowa jest o tym, kto je zranił”, Raszi do 24:21 [1]. [przypis tradycyjny]
zapładza — dziś popr. forma: zapładnia. [przypis edytorski]
zapłakał — «[Zapłakał], gdyż usłyszał, że [bracia] żałują swojego uczynku», zob. Raszi do 42:24. [przypis edytorski]
zapłakał — zapłakał ponieważ przybył z pustymi rękami, nie tak jak Eliezer, sługa Abrahama, który przybył z kosztownościami i podarkami. «Elifaz syn Esawa na rozkaz swojego ojca gonił [Jakuba], by go zabić, jednak gdy go doścignął, wstrzymał się, ponieważ Elifaz dorastał na kolanach Jakuba. Spytał [Jakuba]: ale co mam zrobić z nakazem mojego ojca? Jakub odpowiedział mu: weź [wszystko], co mam, [i powiedz mu, że jestem martwy], gdyż biedny człowiek jest postrzegany jakby był umarły», zob. Raszi do 29:11. Płakał z radości i z wielkiej miłości, zob. Radak do 29:11. [przypis edytorski]
Zapłatą niechaj się opłaci — „Złodziej zwraca co ukradł, ale nie podlega karze śmierci”, zob. Raszi do 22:2 [3]. [przypis tradycyjny]
zapławić — zalać. [przypis edytorski]
zapłocie — ścieżka na tyłach wsi, za płotami gospodarstw. [przypis edytorski]
zapłodek — embrion. [przypis edytorski]
zapłodnienie (…) najpomyślniejszy skutek wykazuje, gdzie rodzice pozostawali ze sobą w największym powinowactwie płciowym — Specjalne cele hodowców, usiłujących przeważnie zmienić tendencje przyrodzone, wymagają oczywiście często postępowania zgoła odmiennego. [przypis autorski]
zapłodzić — dziś popr.: zapłodnić. [przypis edytorski]
zapłonął — u Cylkowa: 'wspłonął'; uzasadnienie korekty: uwspółcześnienie. [przypis edytorski]
zapłonić (daw.) — zaczerwienić, oblać rumieńcem. [przypis edytorski]
zapłonić się (daw.) — zaczerwienić się, oblać się rumieńcem. [przypis edytorski]
zapłonić się (daw.) — zaczerwienić się. [przypis edytorski]
zapłonić się — oblać się rumieńcem. [przypis edytorski]
zapłoniony (daw.) — zaczerwiony, oblany rumieńcem. [przypis edytorski]
zaplecieńszy (starop.) — zawilszy; [bardziej skomplikowany]. [przypis redakcyjny]
za plecyma — dziś popr. forma N.lm: za plecami. [przypis edytorski]
zaplecze z 30 milionami ludności — chodzi o Polskę. [przypis edytorski]
zapluszczone oczy (gw.) — zamknięte oczy. [przypis edytorski]
zapóźnić się (daw.) — spóźnić się. [przypis edytorski]
zapóźnić się — spóźnić się z czymś, nadmiernie zwlekać. [przypis edytorski]
zapóźniony — spóźniony. [przypis edytorski]
zapobiedz — dziś popr. pisownia: zapobiec. [przypis edytorski]
zapobieżyć — dziś popr.: zapobiec. [przypis edytorski]
zapobieży (daw. forma) — dziś: zapobiegnie. [przypis edytorski]
Za pobytem na dworze Zamojskiego przemawiałyby ścisłe i zażyłe stosunki z wielkim hetmanem dwu stryjów, Jana i Andrzeja; jakoż istotnie jeden z synów tłumacza Eneidy przebywał jakiś czas w otoczeniu Zamojskiego. — [por.] ks. Gacki, O rodzinie Jana Kochanowskiego, s. 54; [Wacław Aleksander] Maciejowski, Piśm[iennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do roku 1830], D. 212. [przypis redakcyjny]
zapoczątkował łamanie praw wobec Hellenów — w walce między Grekami przestrzegało się praw wojennych międzynarodowych (np. nie wycinać w pień ludności zdobytego miasta, nie mordować jeńców, nie zasypywać studzien), ale pod koniec wojny peloponeskiej strony walczące zdziczały i nie prowadziły wojny, lecz raczej tępiły się. [przypis tłumacza]
zapoiny — tu: uroczyste przyrzeczenie dziewczyny mężczyźnie ubiegającemu się o jej rękę, połączone z obrzędowym piciem na cześć dokonanego ustalenia; zaręczyny. [przypis edytorski]
za połowę obrotu wodnego zegara — obrót wodnego zegara rzymian trwał minut dwadzieścia. Pliniusz młodszy Listy. [przypis autorski]
za południe — do popołudnia. [przypis edytorski]
zapole (gw.) — sąsiek, oddzielona przegrodą od klepiska część stodoły, w której składa się zboże a. siano. [przypis edytorski]
z Apollina ziemi — z Licji. [przypis edytorski]
Zapolska, Gabriela (1857–1921) — właśc. Maria Gabriela Śnieżko-Błocka, z domu Korwin-Piotrowska; pisarka, publicystka, także aktorka; zasłynęła z podszytych gorzką refleksją krytyczną komedii demaskujących mieszczańską obłudę, np. Żabusia (1987), Ich Czworo (1904), Moralność pani Dulskiej (1906) czy Panna Maliczewska (1910). [przypis edytorski]
Zapolska, Gabriela (1857–1921) — właśc. Maria Gabriela Śnieżko-Błocka, z domu Korwin-Piotrowska; pisarka, publicystka, także aktorka; zasłynęła z komedii demaskujących mieszczańską obłudę, np. Moralność Pani Dulskiej oraz Ich Czworo z 1904 roku. [przypis edytorski]
Zapolska, Gabriela właśc. Maria Gabriela Janowska, (1857–1921) — polska aktorka, dramatopisarka, powieściopisarka, publicystka, krytyczka teatralna i artystyczna. [przypis edytorski]
Zapolska, Gabriela, właśc. Maria Gabriela Śnieżko-Błocka, z domu Korwin-Piotrowska (1857–1921) — pisarka, publicystka, także aktorka; zasłynęła z komedii demaskujących mieszczańską obłudę. [przypis edytorski]
