Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 465 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | austriacki | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | sportowy | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 174203 przypisów.
wszczepił im w duszę jad, co ich będzie pożerać — Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod; cytat nieznacznie zmieniony, dostosowany do 3 os. lm. [przypis edytorski]
w szcześliwe czasy — w szczęśliwych czasach. [przypis redakcyjny]
wszczynać — zaczynać. [przypis edytorski]
wszczynaż — znaczenie: czy się nie wszczyna; czy nie zaczyna się. [przypis edytorski]
wszędyć (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą ci, skróconą do -ć; wszędy: wszędzie. [przypis edytorski]
wszędy (daw., gw.) — wszędzie. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
wszędy (daw.) — wszędzie. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Jerzy Liebert, Kołysanka jodłowa (tomik), Kołysanka jodłowa, III, Lisy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
wszędy — dziś popr.: wszędzie. [przypis edytorski]
wszędy (gw.) — wszędzie. [przypis edytorski]
wszędy (starop.) — wszędzie. [przypis edytorski]
wszędy (starop.) — wszędzie. [przypis redakcyjny]
wszędy — wszędzie. [przypis edytorski]
Wszędzie, gdzie duchowieństwo tworzy korporację — należy wyraźnie zaznaczyć, że duchowieństwo związane jest w jedno ciało nie tyle dzięki formalnym zgromadzeniom, takim jak francuskie, ile dzięki wspólnocie Kościołów. Wspólnota ta i ekskomunika stanowią układ społeczny duchowieństwa, układ, przy pomocy którego będzie ono zawsze panem narodów i królów. Wszyscy księża, pozostający z sobą we wspólnocie, są współobywatelami, choćby przebywali na dwóch krańcach świata. Ten wynalazek jest arcydziełem politycznym. Nic podobnego nie istniało u kapłanów pogańskich, toteż nigdy nie tworzyli oni korporacji duchowieństwa. [przypis autorski]
Wszędzie, gdzie przyjęto nietolerancję teologiczną, musi mieć ona jakieś państwowe skutki — na przykład małżeństwo, będąc umową cywilną, wywiera skutki prawnocywilne, a nawet nie jest rzeczą możliwą, by społeczność bez nich się utrzymała. Przypuśćmy więc, że duchowieństwu uda się w końcu przyznać sobie wyłączne prawo udzielania tego aktu, prawo, które musi z konieczności przywłaszczyć sobie w każdej nietolerancyjnej religii; czyż nie jest jasne, iż wówczas, wysuwając w porę władzę Kościoła, sprawi, że władza księcia stanie się daremna, że będzie on miał tych tylko poddanych, których duchowieństwo zechce mu oddać. Będąc panem zaślubiania lub niezaślubiania ludzi, zależnie od tego, czy będą wyznawać lub nie, taką lub inną doktrynę, zależnie od tego, czy będą przyjmować lub odrzucać taki lub inny formularz, zależnie od tego, czy będą mu więcej lub mniej oddani, ostrożnie postępując i nie ustępując w niczym, czyż nie jest jasne, że samo będzie rozrządzać spadkami, urzędami, obywatelami, państwem nawet, które złożone z samych bękartów nie będzie mogło utrzymać się? Powie mi kto: ależ będzie się odwoływało do panującego, pozywało, skazywało, zajmowało dobra doczesne. Aż litość bierze! Duchowieństwo, byleby tylko miało trochę nie odwagi nawet, ale rozsądku, spokojnie pozwoli apelować, pozywać, skazywać, zajmować, w końcu zaś pozostanie panem. Zdaje mi się, że nie jest to wielkim poświęceniem poniechać jakiejś cząstki, gdy się jest pewnym owładnąć wszystkim. (Uwaga usunięta przez Russa w ostatniej chwili z pierwszego wydania 1762 r.). [przypis autorski]
wszędzie go znają (…) — W różnych miejscowościach, różnie go też zowią: Janko Sablik, Janek Czakor; Krzeptowski jest nazwiskiem rodziny; Sabałą nazywają go od posiadłości, którą po ojcu odziedziczył. [przypis autorski]
wszędzie łatwo miejscowym tradycjom się poddając z posłuszeństwem słowiańskim szkole każdej, wzór cierpliwości, zaparcia się i pokory — cytat z Menego Cypriana Kamila Norwida [cytat nieznacznie zmieniony; red. WL]. [przypis autorski]
wszędzie tam, gdzie prawa, starzejąc się, słabną, istnieje dowód, że nie ma już władzy prawodawczej i że już państwo nie żyje — dopóki naród sprawuje władzę zwierzchniczą, państwo żyje. Gdy prawa przeszły w krew narodu, w jego obyczaj, państwo jest silne i zdrowe. Gdy prawa tracą na sile, przestają być przestrzegane, spójność narodu się osłabia i państwo choruje. Gdy naród nie zaradza temu, nie stanowi nowych praw w miejsce praw nieodpowiadających już potrzebom, nie stara się naprawić zła, władzę przywrócić prawom — sprzeniewierza się swej misji zwierzchnika. Zwierzchnik przestaje istnieć, a z nim i państwo. [przypis tłumacza]
wszędzie uczeni idą przeciw zwyczaiowi — pisma niektóre powstaią przeciw Akademikom francuskim, nazwanym Jch Mość Czterdziestu; iż doskonaląc ięzyk, piszą częstokroć przeciw zwyczaiowi. To może dało pochop Pirronowi do żartu: Jch Mość Czterdziestu maią rozum za czterech. [przypis autorski]
wszech (daw.) — wszystkich. [przypis edytorski]
wszechistota, podlegająca jednakowoż rozmaitym zmianom — W wyd. 1751, 1753 (Amst..) i 1775 (Berlin) czytamy w tym miejscu: „wszechistota, podlegająca zmianom”. [przypis tłumacza]
wszechleśny — obejmujący cały las. [przypis edytorski]
Wszechmoc Lewiatana (…) przedstawił jeszcze w r. 1902 w tryskających dowcipem dialogach — [Wojciech Dzieduszycki], Mesjanizm Polski a prawda dziejowa, Kraków 1902. [przypis autorski]
wszechmocność (daw. forma) — dziś: wszechmoc. [przypis edytorski]
wszechnica (daw.) — uczelnia, uniwersytet. [przypis edytorski]
wszechnica — szkoła wyższa. [przypis edytorski]
wszechnica — uczelnia, uniwersytet. [przypis edytorski]
wszech piękniejsza / Co ich kolwiek… — piękniejsza od wszystkich, co ich… [przypis redakcyjny]
Wszechpotężnego, który cię pobłogosławi — Bóg Wszechpotężny pobłogosławi twoją ziemię deszczem i rosą, a twoje plemię potomstwem, zob. Radak do 49:25. [przypis edytorski]
wszech — przedrostek świadczący o najwyższym stopniu wzmożenia, a zarazem powszechności. [przypis edytorski]
wszechprzytomny (daw.) — wszechobecny. [przypis edytorski]
Wszechrozum — Eurypides, novi aevi praeco, herold nowego wieku i pokolenia składa ofiarę Bóstwu swemu, Wszechrozumowi. Wielka Rewolucja Francuska wali ołtarze dawne a stawia nowe dla nowego bóstwa Rozumu, la Raison. [przypis tłumacza]
wszech rzeczy płodnej rodzicielki — ziemi. [przypis edytorski]
wszechświatu — gram. forma poprawna, dziś raczej: wszechświata. [przypis edytorski]
wszechwidny (daw.) — wszystko widzący. [przypis edytorski]
wszechwiedny — dziś: wszechwiedzący. [przypis edytorski]
Wszechwładco bogów, demonów i duchów — Pierwszą wskazówkę wiary w demony spotykamy u Hezjoda. U pitagorejczyków wchodziła ona w skład misteriów. Plato sprowadził ją do sfery psychologicznej, ale u neoplatonistów weszła ona na powrót do rzędu pojęć mistycznych. Demony tedy były to twory pośrednie pomiędzy bogami a ludźmi. [przypis tłumacza]
wszechwłady — dziś popr.: wszechwładny. [przypis edytorski]
wsze (daw.) — skrócone od: wszystkie. [przypis edytorski]
wsze (daw.) — wszystkie. [przypis edytorski]
wszedł do namiotu Racheli — «Gdy wyszedł z namiotu Lei wrócił do namiotu Racheli, zanim przeszukał namioty służących, czemu? Bo znał ją, że lubiła szperać [wśród rzeczy]», zob. Raszi do 31:33. [przypis edytorski]
wszedł Mojżesz i Aharon do Przybytku zboru — Raszi wyjaśnia, że Mojżesz wszedł tam z Aharonem, by nauczyć go jak sprawować rytuał z kadzidłem, zob. Raszi do 9:23 [1]. [przypis tradycyjny]
wszedł Mojżesz w środek obłoku — „Obłok ten był [gęsty] jak dym, ale Święty Błogosławiony zrobił dla Mojżesza ścieżkę przez środek [obłoku]”, Raszi do 24:18 [1]. [przypis tradycyjny]
wszedł na bardzo duży (plac) — Place de la Madelaine, plac Magdaleny. [przypis redakcyjny]
wszedłszy (…) bym poszedł — dziś: wszedłszy, by pójść. [przypis edytorski]
wszedł — tu: wzeszedł. [przypis edytorski]
wszedszy (starop. forma) — dziś popr.: wszedłszy. [przypis edytorski]
wszedszy (starop. forma) — wszedłszy. [przypis edytorski]
wszegoby sie napełniły (daw.) — dziś: napełniłyby się wszystkim. [przypis edytorski]
wszego (daw.) — całego. [przypis edytorski]
wszego (daw.) — wszystkiego. [przypis edytorski]
wszego obfituje (daw.) — obfituje we wszystko; ma wszystko. [przypis edytorski]
wszekom ja twoje dziecię (starop.) — przecież jestem twoim dzieckiem. [przypis edytorski]
wszeko (starop.) — wszak, wszelako; przecież. [przypis edytorski]
wszelaki — wszelki. [przypis edytorski]
Wszelako Abrokomas nie uczynił tego — władca Cylicji, Syennesis, nie starał się zatrzymać górskich przełęczy głównie na skutek dywersji floty Cyrusa. Teraz można było przy jej pomocy obejść Abrokomasa, gdyby się uparł przy obronie wejścia do Syrii. Abrokomas jednak ustąpił. Był to prawdopodobnie satrapa Syrii i karanos południowych okręgów wojskowych państwa perskiego. Spodziewano się po nim oporu, ale on wolał czekać na rozstrzygnięcie walki między obu braćmi i nie narażać się możliwemu przyszłemu zwycięzcy. [przypis tłumacza]
wszelako (daw.) — jednak. [przypis edytorski]
wszelako (daw.) — różnie. [przypis edytorski]
Wszelako za każdym razem (…) strumieni ulewy — fragment dopisany. [przypis tłumacza]
wszelijakiego (gw.) — wszelakiego. [przypis autorski]
Wszelka miłość na ziemi (…) — Księgę tę przetłumaczono swobodnie z włoskiego rękopisu p. Lisio Visconti, bardzo niepospolitego młodzieńca, który zmarł niedawno w Volterra, swej ojczyźnie. W dniu niespodziewanego zgonu pozwolił tłumaczowi ogłosić swój szkic o miłości, o ile zdoła mu nadać przyzwoitą formę. Castel Fiorentino, 10 czerwca 1819 r. [Lisio Visconti to podobnie jak baron Bottmer i Delfante, alter ego Stendhala; w Volterra, w czerwcu 1819 r. Stendhal zwątpił w możliwość pozyskania wzajemności Matyldy Dembowskiej; przyp. red.]. [przypis autorski]
Wszelka sprawiedliwość pochodzi od Boga (…) gdybyśmy jednak umieli otrzymywać ją z tak wysoka, nie potrzebowalibyśmy ani rządu, ani praw… — idee dobra, sprawiedliwości są absolutne i wieczne, ale by zrealizować się, muszą być ujęte w prawa pozytywne, które opatrzone sankcjami, mogą być wymuszane. W ten tylko sposób zapanuje sprawiedliwość nad rzeczywistymi stosunkami, stanie się regułą, faktycznie stosowaną przez wszystkich ludzi wzajemnie wobec siebie. W stanie natury nie można mówić o sprawiedliwości, nie ma w nim ani praw, ani obowiązków. Sprawiedliwość może się realizować dopiero w stanie społecznym. [przypis tłumacza]
Wszelka synteza natomiast jest twórczością i na odwrót (…) tam będziemy mieli z „nagą duszą” do czynienia — J. Żuławski, Prolegomena, Kraków 1902, s. 86 (Teoria sztuki „nagiej duszy”). [przypis autorski]
wszelka władza od Boga pochodzi — Rz 13, 1. [przypis edytorski]
wszelkie drewniane naczynie — „Nie dotyczy to naczyń z kamienia ani z ziemi”, Raszbam do 11:32 [1]. [przypis tradycyjny]
wszelkiego autoramentu — różnego rodzaju (pierwotnie matafora wojskowa, odnosząca się do rodzaju sił zbrojnych). [przypis edytorski]
wszelkiego bydła czystego — chodzi o zwierzęta „czyste rytualnie”, czyli te, które w przyszłości zostaną dozwolone Żydom do spożywania; po siedem sztuk, aby Noach mógł złożyć z nich ofiarę po potopie, zob. Raszi do 7:2. [przypis tradycyjny]
wszelkiej nadziei próżen — pozbawiony wszelkiej nadziei. [przypis edytorski]
wszelkiemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: wszelkimi. [przypis edytorski]
wszelkie możliwe stopnie genialności — Z talentem nie mają one jednak nic wspólnego. [przypis autorski]
wszelkie naczynie, którym się spełnia robotę — „Nie takie, które służy jako osłona, którą nie wykonuje się żadnych czynności”, Raszbam do 11:32 [3]. [przypis tradycyjny]
wszelkie pierworodne — „Gdy w domu był pierworodny, był on ukarany [tą plagą], tam gdzie nie było pierworodnego, uśmiercony został najstarszy domownik”, Chizkuni do 12:12. [przypis tradycyjny]
wszelkie pierworodne w ziemi Micraim — Raszi sądzi, że dotyczyło to także pierworodnych z innych ludów, którzy przebywali w Micraim, a także pierworodnych Micrejczyków, którzy przebywali poza Micraim, zob. Raszi do 12:12. [przypis tradycyjny]
wszelkie pierworodne z bydła — „[Zwierzęta zostały uśmiercone] ponieważ [Micrejczycy] oddawali im kult, a gdy Święty Błogosławiony wymierza karę jakiemuś ludowi, to karze również ich bóstwa”, Raszi do 11:5. [przypis tradycyjny]
Wszelkie połączenie (conjunctio) jest albo złożeniem (compositio), albo powiązaniem (nexus). Pierwsze jest syntezą rozmaitych szczegółów, nie koniecznie należących do siebie, jak np. dwa trójkąty, na które podzielony zostanie kwadrat przez przekątnią, same przez się nie koniecznie należą do siebie; taką też jest synteza jednorodnych czynników we wszystkim, co może być rozważane matematycznie (a tę syntezę znowuż można podzielić na nagromadzenie [Aggregation] i zespolenie [Coalition], z których pierwsze zwraca się ku wielkościom ekstensywnym, a drugie ku intensywnym). Powiązanie zaś (nexus) jest to synteza rozmaitych szczegółów, o ile te koniecznie należą do siebie, jak sp. przypadłość do jakiejś substancji, lub skutek do przyczyny, – a zatem wyobrażane bywają jako choć niejednorodne, a przecież a priori połączone; takie połączenie, że jest dowolne, nazywam więc dynamicznym, gdyż dotyczy połączenia w istnieniu rozmaitości (tę znów syntezę można podzielić na fizyczną zjawisk między sobą, i metafizyczną — ich połączenie a priori we władzy poznawczej). [Tej uwagi nie ma w pierwszym wydaniu — przyp. tłum]. [przypis autorski]
wszelkie subiektywne motywy dramatu byłyby odgrzebane z przeszłości, a jedynie motyw wieku wzięty z danej chwili — i wtedy Szekspir nie był jeszcze zbyt stary. Gdyby był Rzymianinem, dochodziłby właśnie do wieku konsularnego. Jeżeli jednak mniej więcej o 10 lat wcześniej pisał sonety w rodzaju przytoczonego, to w czasie pisania Antoniusza i Kleopatry poczucie starości i znużenia życiem było jeszcze silniejsze. [przypis tłumacza]
wszelkie wróżby pogańskie (…) Bóg prawdziwy — ustępy okólnika przytaczamy wedle Jucewicza (Litwa, 1846, s. 118 i 140). W dziele ks. M. Wołonczewskiego głuche o tym okólniku milczenie, jakoby niechęć, na jaką sam autor (Jucewicz, zmianą religii) się niegdyś naraził, i jego materiały trafiała. [przypis redakcyjny]
wszelkie życie niewinne ma prawo do odrobiny szczęścia… — ibid., s. 340–41. [przypis autorski]
Wszelkie zaklęte, które zaklętym zostało z ludzi — „Gdy ktoś prowadzony jest na egzekucję a inny czlowiek powie: 'zobowiązuję się zapłacić jego wartość', słowa te są bez znaczenia”, Raszi do 27:29 [1]. [przypis tradycyjny]
Wszelkie zaoszczędzenie pracy (…) natychmiast zmniejsza względną wartość — Ricardo, jak wiadomo, wartość towaru określa „ilością pracy potrzebnej do jego wytworzenia”. Forma wymiany panująca przy wszelkiej produkcji towarowej, a zatem i przy kapitalistycznej, sprawia, że wartość wyraża się nie wprost ilością pracy, lecz ilością jakiegoś innego towaru. Wartość towaru wyrażona pewną ilością innego towaru (pieniędzmi lub też nie), nazywa się u Ricardo wartością względną (Przypis F. Engelsa do przekładu niemieckiego). [przypis redakcyjny]
wszelki pierworodny — „Zarówno pierworodny ojca, [który nie jest pierworodnym dla swojej matki], jak i pierworodny matki, [który nie jest pierworodnym dla swojego ojca]”, Chizkuni do 11:5. [przypis tradycyjny]
Wszelki płaz, który się czołga po ziemi — oznacza to „wszystkie stworzenia rojące się na ziemi, włączając w to osiem pełzających zwierząt, wymienionych [w wersetach 11:29-30] i tu wspomniane jest, że nie wolno ich jeść”, Ibn Ezra do 11:41 [1]. [przypis tradycyjny]
Wszelki pokarm, który się jada, na którym była woda — Raszi uczy, że rośliny jadalne mogą stać się podatne na wchłonięcie nieczystości rytualnej, gdy po oderwaniu od ziemi ulegną zamoczeniu wodą. Nawet wtedy, gdy woda już wyschła, rośliny nadal są podatne na nieczystość. I nie musi być to woda, mogą to być także inne płyny, takie jak wino czy oliwa, zob. Raszi do 11:34 [1]. Pozostałe płyny, do których odnosi się to prawo to krew, mleko, rosa i miód pszczeli, zob. Machszirin 6:4. [przypis tradycyjny]
wszem (daw. forma) — wszystkim. [przypis edytorski]
wszem (daw.) — wszystkim. [przypis edytorski]
wszem — dziś: całym. [przypis edytorski]
wszemi — wszystkimi. [przypis edytorski]
wszem (starop.) — dla wszystkich. [przypis redakcyjny]
wszemu (daw.) — wszystkiemu, całemu. [przypis edytorski]
wszem — wszystkim. [przypis edytorski]
w sześćdziesiątym trzecim roku — tzn. w roku 1863, kiedy wybuchło powstanie styczniowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu. [przypis edytorski]
w sześćdziesiątym trzecim — tj. w czasie Powstania Styczniowego. [przypis edytorski]
wszeświat — dziś popr.: wszechświat. [przypis edytorski]
wszeteczeństwa — w drukach: „wszeteczności”, poprawione przez Czubka na podstawie rękopisu. [przypis redakcyjny]
wszeteczeństwo (daw.) — bezwstyd, nieprzyzwoitość, występek. [przypis redakcyjny]
wszeteczeństwo (daw.) — rozwiązłość, nieprzyzwoitość, rozpusta. [przypis edytorski]
wszeteczeństwo (starop.) — nieprzyzwoity, gorszący postępek. [przypis edytorski]
wszeteczeństwo (starop.) — rozpusta, nieskromność. [przypis edytorski]
wszeteczeństwo — [tu:] świegotliwość [tj. wesoła gadatliwość]. [przypis redakcyjny]
wszeteczne (starop.) — naganne. [przypis redakcyjny]
wszetecznicą — tu w znaczeniu: kobiety, która nie ma nikogo, kto by ją chronił, zob. Raszi do 34:31. [przypis edytorski]
