Przypisy

wyciągnione (starop.) — tu: wygładzone, wesołe (czoło). [przypis redakcyjny]

wydartki (starop.) — zdzierstwami. [przypis redakcyjny]

wydrożono (starop.) — (było) wydrążone, wyrzeźbiony. [przypis redakcyjny]

wyga (starop.) — pies. [przypis redakcyjny]

wygładzić (starop.) — tu: zgładzić, zabić. [przypis redakcyjny]

wyiskać (starop.) — strzec. [przypis redakcyjny]

wyiskali (starop.) — obliczyli; [inna pisownia starop.: wygiskali]. [przypis redakcyjny]

wyjiskać (starop.) — zastanowić; [tj. powstrzymać]. [przypis redakcyjny]

wyleżeć się (starop.) — wyleczyć się. [przypis redakcyjny]

wynajdzi (starop.; daw. forma W. lp) — wynajdź. [przypis redakcyjny]

wypozwać (starop.) — wycisnąć prawem. [przypis redakcyjny]

wypraktykować (starop.) — odgadnąć, przewidzieć. [przypis redakcyjny]

wyprawić się (starop.) — wytłumaczyć. [przypis redakcyjny]

wyprawować (starop.) — [tu:] ciosać, przygotować. [przypis redakcyjny]

wypusty (starop.) — wyłogi, brzeg u sukni lub rękawa, inną materią wyłożony. [przypis redakcyjny]

wyraźliwy (starop.) — wyraźny. [przypis redakcyjny]

wyrazić (starop.) — [tu:] wyrzucić, wybić. [przypis redakcyjny]

wystać (starop.) — oddalić się, wystąpić; por. przystać [tj. przystąpić, dołączyć; red. WL]. [przypis redakcyjny]

wystawić (starop.) — wyłamać. [przypis redakcyjny]

wystawny (starop.) — wspaniały. [przypis redakcyjny]

wytrwać (starop.) — tu: przetrwać, przetrzymać. [przypis redakcyjny]

wyuzdany (starop.) — niepanujący nad sobą [jak koń bez uzdy i wodzy; red. WL]. [przypis redakcyjny]

wyuzdany (starop.) — niepanujący nad sobą (jak koń bez uzdy). [przypis redakcyjny]

wywierać (starop.) — tu: wybuchać. [przypis redakcyjny]

wywrzeć (starop.) — wypuścić. [przypis redakcyjny]

wżdy (starop.) — jednak. [przypis redakcyjny]

wżdy (starop.) — przecie, oto. [przypis redakcyjny]

wżdy (starop.) — przynajmniej. [przypis redakcyjny]

wzajem ci się ty kobyłki czeszą (starop.) — jeden drugiego ochrania. [przypis redakcyjny]

w zęby patrzyć (starop.) — [tu:] uważać. [przypis redakcyjny]

wzgardzać co (starop.) — dziś: wzgardzać czym; wszystkie roskoszy rycerze wzgardzają: rycerze wzgardzają wszystkimi rozkoszami. [przypis redakcyjny]

wziąć przed się (starop.) — rozważyć. [przypis redakcyjny]

wziąć szkody (starop.) — ponieść szkody. [przypis redakcyjny]

wzmożenie (starop.) — pomnożenie majątku. [przypis redakcyjny]

wzrzęda (starop.) — przesadne zajmowanie się czymś. [przypis redakcyjny]

wzwiedźcie tego starca (starop.) — podnieście (…). [przypis redakcyjny]

wzwód (starop.) — most zwodzony. [przypis redakcyjny]

źle (starop.) — niesłusznie. [przypis redakcyjny]

źle (starop.) — [tu:] niesłusznie. [przypis redakcyjny]

źle żywy (starop.) — ledwie żywy. [przypis redakcyjny]

źwierzmi (starop.) — zwierzami, forma skrócona, porównaj pieśń I, zwr. 63. [przypis redakcyjny]

źwierz (starop.) — zwierzę. [przypis redakcyjny]

żądza (starop.; tu forma B. lp: żądzą) — namiętne pragnienie. [przypis redakcyjny]

żadna (starop.) — szpetna. [przypis redakcyjny]

żagawka (starop.) — pokrzywa. [przypis redakcyjny]

żagawki (starop.) — pokrzywy parzące. [przypis redakcyjny]

żałować sie (starop.) — żalić się na co. [przypis redakcyjny]

żałować (starop.) — cierpieć, boleć, opłakiwać, żalić się. [przypis redakcyjny]

że afrykańskie między krokodyle (starop.) — przestawienie: że między afrykańskie krokodyle. [przypis redakcyjny]

żebych (starop.) — żebym. [przypis redakcyjny]

żemła (starop.) — bułka. [przypis redakcyjny]

żołtarz (starop.) — psalm (dosł. psałterz). [przypis redakcyjny]

żonie (starop.) — żenie, napada. [przypis redakcyjny]

żufeczki (starop.) — zupki, rosołki. [przypis redakcyjny]

żużelica (starop.) — osad kruszcowy. [przypis redakcyjny]

żylisty (starop.) — żylasty. [przypis redakcyjny]

żywot (starop.) — [tu:] żywność, utrzymanie. [przypis redakcyjny]

zabijak niewiast (starop.) — przytyk skierowany przeciw Tankredowi, który (nie wiedząc, z kim się bije) w pojedynku zabił Kloryndę. [przypis redakcyjny]

zachować się komu (starop.) — przypodobać [się]. [przypis redakcyjny]

zachować się komu (starop.) — przysłużyć [się komu]. [przypis redakcyjny]

zachowanie (starop.) — wziętość, przyjaźń. [przypis redakcyjny]

zaciąg (starop.) — [tu:] trud, staranie. [przypis redakcyjny]

za diabła stoi (starop.) — [jest] nic niewarty. [przypis redakcyjny]

zadzierżeć się (starop.) — wstrzymać się. [przypis redakcyjny]

za gardła wydawali (starop.) — na śmierć [wydawali]. [przypis redakcyjny]

zajźrzą jako żywo (starop.) — zawsze (przez całe życie) zazdroszczą. [przypis redakcyjny]

zajźrzeć (starop.; tu 2 os. lp: zajźszysz) — zazdrościć. [przypis redakcyjny]

zakażony (starop.) — zepsuty. [przypis redakcyjny]

zakład (starop.) — związek i wspólne działanie. [przypis redakcyjny]

zakładu bierzemy (starop.) — zakład wygrywamy. [przypis redakcyjny]

zakon boży (starop.) — prawa przykazań boskich. [przypis redakcyjny]

zakon (starop.) — prawo. [przypis redakcyjny]

zakręty (starop.) — [tu:] wiry wodne. [przypis redakcyjny]

za krzem (starop.) — [za] krzakiem. [przypis redakcyjny]

zali (starop.) — czy. [przypis redakcyjny]

zamieszać się (starop.) — [tu:] ukryć. [przypis redakcyjny]

zamieszkać (starop.) — zatrudnić; [zająć]. [przypis redakcyjny]

zamkniona (starop.) — zamknięta. [przypis redakcyjny]

za nastolkami (starop.) — za protekcją. [przypis redakcyjny]

zaniechać* (starop.) — opuścić; Już ja tobie, moja matko (…) zaniechać: fragment ten wiernie odpowiada charakterowi ówczesnych polskich pieśni weselnych (pożegnanie domu rodzinnego przez pannę młodą). W folklorze polskim pieśń pożegnalna panny młodej była leksykalnie bliska (są tu liczne analogie) pieśniom żałobnym. Istnieje teoria, że mamy tutaj do czynienia z aluzją do pożegnania Antygony z mieszkańcami Teb w tragedii Sofoklesa. [przypis redakcyjny]

zapałać się (starop.) — wykręcać, [rumienić się]. [przypis redakcyjny]

zapierać (starop.) — zamykać. [przypis redakcyjny]

zaplecieńszy (starop.) — zawilszy; [bardziej skomplikowany]. [przypis redakcyjny]

zapust (starop.) — zagajnik. [przypis redakcyjny]

zaraz (starop.) — naraz, [nagle]. [przypis redakcyjny]

zaraz (starop.) — razem. [przypis redakcyjny]

za raz (starop.) — równocześnie. [przypis redakcyjny]

za raz (starop.) — za jednym razem. [przypis redakcyjny]

zarównać (starop.) — odpłacić. [przypis redakcyjny]

zarównany (starop.) — zagodzony. [przypis redakcyjny]

zaślubiono było (starop.) — obiecane [było]. [przypis redakcyjny]

zasłoniwszy psiną oczy (starop.) — bezwstydnie. [przypis redakcyjny]

zasłoniwszy psiną oczy (starop.) — zaprzedawszy psu oczy, bez wstydu. [przypis redakcyjny]

zastanawiać się (starop.) — zatrzymywać się, stawać. [przypis redakcyjny]

zastanowić się (starop.) — zatrzymać się. [przypis redakcyjny]

zaszczyt (starop.) — tarcza, obrona. [przypis redakcyjny]

zatrzymanie (starop.) — więzienie. [przypis redakcyjny]

za tym (starop.) — potem. [przypis redakcyjny]

zawarzeć (starop.) — postanowić. [przypis redakcyjny]

zawiązany cnotą (starop.) — związany słowem rycerskim. [przypis redakcyjny]