Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | norweski | poetyckie | pogardliwe | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 4086 przypisów.
jarzyna — t. j. jare zboea. [przypis redakcyjny]
jarzyna — tu: jare zboże, siane na wiosnę. [przypis edytorski]
jarzyny te od niedawna dopiero uprawiano w Anglii, dotychczas zaś sprowadzano je jako rzadkie smakołyki z Holandii — dopiero pod koniec panowania Henryka VIII zaczęto w Anglii uprawiać sałatę, marchew, brukiew i inne jadalne jarzyny. Do tego czasu sprowadzano niewielkie ilości tych jarzyn z Holandii i Flandrii. Gdy królowa Katarzyna chciała jeść sałatę, musiała ją sobie sprowadzać przez specjalnego wysłańca. [Hume, Historia Anglii, tom III, str. 314]. [przypis autorski]
jarzyny — tu: zboża jare, siane na wiosnę. [przypis redakcyjny]
Jaśko z Tęczyna — syn Jędrzeja z Tęczyna, wojewody krakowskiego i sandomierskiego, kasztelan krakowski. [przypis edytorski]
jaśń — dziś: jasność. [przypis edytorski]
jaśń — jasność, blask. [przypis edytorski]
jaśń — jasność. [przypis edytorski]
jaśnia (daw.) — jasność. [przypis edytorski]
jaśnia (gw.) — jasność. [przypis edytorski]
jaśniéj — daw. forma z é (tzw. e pochylonym), tu: wymawianym jak i. [przypis edytorski]
jaśnie (daw.) — jasno, wyraźnie, zrozumiale. [przypis edytorski]
jaśnie (daw.) — jasno, wyraźnie, zrozumiale. [przypis edytorski]
jaśnie — dziś: jasno. [przypis edytorski]
jaśnie — dziś popr.: jasno. [przypis edytorski]
jaśniejszy słońca (starop.) — genetivus comparationis, zamiast: jaśniejszy od słońca. [przypis redakcyjny]
Jaśnie Oświecone Książę — daw. rzeczownik książę był rodzaju nijakiego. [przypis edytorski]
ja sam jestem — interpretacja jednej z najsławniejszych tzw. wielkich wypowiedzi filozofii indyjskiej, zawartych w Upaniszadach: Tat twam asi (sanskr.: ty jesteś owym), wyrażającej jedną z podstawowych tez indyjskiej filozofii: jaźń jest identyczna z brahmanem, jedyną, niezmienną rzeczywistością, podstawą i źródłem wszystkich zjawisk. [przypis edytorski]
Ja sam, który dawniej odpychałem wszelkie doktryny i szkoły literackie (…) intymizm jest pierwszą większą emanacją mojej istoty — K. Irzykowski, Notatki z życia, obserwacje i motywy, s. 149 (25 I 1897). [przypis autorski]
jasełka — przedstawienia marionetkowe o tematyce Bożego Narodzenia. [przypis edytorski]
jasełka — przedstawienia o tematyce bożonarodzeniowej. [przypis edytorski]
jasełka — przedstawienie o narodzinach Jezusa. [przypis edytorski]
jasełkarz — lalkarz. [przypis edytorski]
jasełka — tradycja odgrywania przedstawień w Wigilię Bożego Narodzenia, kolędowanie. [przypis edytorski]
jasełka — tu: figury przedstawiające postaci związane z narodzinami Jezusa. [przypis edytorski]
jasełka — widowiska teatralne na temat Bożego Narodzenia, wzorowane na średniowiecznych misteriach franciszkańskich. [przypis edytorski]
jasełka — żłóbek z maleńkim Jezusem, szopka. [przypis redakcyjny]
Ja się zemściłem, lecz ona nie żyje! — po tym wersie w pierwotnej wersji utworu fragment: „Ludy, słuchajcie! Dla waszej nauki / Powiem: słuchajcie i zważcie dokładnie! Wy, syny wasze, wnuków waszych wnuki / Niechaj to w sercu zachowają na dnie: / Co człowiek zbłądził, rażon gniewu jadem, / To książę wielkim naprawi przykładem!”. [przypis edytorski]
Jasieńczyk, Marian (1855–1911) — właśc. Wacław Karczewski; dziennikarz, powieściopisarz naturalistyczny. [przypis edytorski]
Jasieński, Bruno — właśc. Wiktor Zysman (1901–1938), poeta, przedstawiciel futuryzmu, autor m. in. poematu Słowo o Jakubie Szeli i powieści Palę Paryż; komunista, od 1929 w ZSRR, skazany na śmierć podczas stalinowskich czystek. [przypis edytorski]
Jasienica, Paweł; właśc. Leon Lech Beynar (1909–1970) — historyk polski, eseista, publicysta „Tygodnika Powszechnego”; autor m.in. Myśli o dawnej Polsce (1960) oraz cyklu esejów historycznych: Polska Piastów (1960), Polska Jagiellonów (1963), Rzeczpospolita Obojga Narodów (1967–1972). [przypis edytorski]
jasienina (daw.) — las jesionowy. [przypis edytorski]
Jasiński, Jakub (1761–1794) — generał insurekcji kościuszkowskiej, dowodził powstaniem w Wilnie; zginął podczas Rzezi Pragi 4 listopada 1794 r., broniąc Warszawy przed wojskami Suworowa. [przypis edytorski]
Jasiński, Jakub (1761–1794) — generał insurekcji kościuszkowskiej, dowodził powstaniem w Wilnie; zginął podczas Rzezi Pragi 4 listopada 1794, broniąc Warszawy przed wojskami Suworowa. [przypis edytorski]
Jasiński, Jakub (1761–1794) — gen. podczas insurekcji kościuszkowskiej, dowodził powstaniem w Wilnie; zginął podczas Rzezi Pragi 4 listopada 1794 r. broniąc Warszawy przed wojskami Suworowa. [przypis edytorski]
jasionowy — dziś: jesionowy. [przypis edytorski]
Jasio (…) rzekł głośno (…) — Wyrok ów zapożyczony jest ze starej włoskiej noweli, jeszcze z czasów przed-Bokacjuszowskich. [przypis tłumacza]
ja skazał (…) eto takoje (ros.) — powiedziałem, że rozumiem, a oto okazuje się, że nie wszystko. Powiedział pan, Domaszko, „strychulec”, tak? Co to takiego. [przypis edytorski]
Jaskiń Królewskich — σπηλαίων βασιλικῶν, na przedmieściu Bezeta. [przypis tłumacza]
jaskinią — dawna forma B. r.ż., częsta u Mickiewicza; dziś: (w) jaskinię. [przypis edytorski]
Jaskinią, od świętego starca urobioną — „świętym starcem” jest św. Patrycjusz, apostoł Irlandii (ur. 372. r.); założył on według podania w pewnej jaskini czyściec, w którym się ludzie jeszcze za życia mogli oczyszczać z grzechów. [przypis redakcyjny]
jaskinią (starop. forma) — jaskinię. [przypis edytorski]
jaskinia — chodzi zapewne o Okna Zbójnickie, dwie jaskinie wapienne po wschodniej stronie Doliny Kościeliskiej w Tatrach Zachodnich. [przypis edytorski]
Jaskinia Mamucia — najdłuższa jaskinia świata, o łącznej długości korytarzy równej ok. 650 km, znajdująca się w Stanach Zjednoczonych, w stanie Kentucky. [przypis edytorski]
Jaskinia Mamucia — najdłuższa jaskinia świata, o łącznej długości korytarzy równej ok. 650 km, znajdująca się w Stanach Zjednoczonych, w stanie Kentucky. [przypis edytorski]
Jaskinia Wichrów, właśc. Jaskinia Wiatrów — dawna naturalna jaskinia położona za jedną z kaskad kompleksu wodospadów Niagara, zwaną „Welon Panny Młodej” (ang. Bridal Veil Falls); jaskinia, odkryta w 1834 roku, miała 40 m wysokości, 30 m szerokości i 9 m głębokości, z czasem uległa zawaleniu (częściowemu w 1920, a całkowitemu w 1954 roku). [przypis edytorski]
jaskinie Zofijówki — groty w parku Zofijówka pod Humaniem na Ukrainie. [przypis edytorski]
jaskinne proroctwo — proroctwo ogłoszone w jaskini. [przypis redakcyjny]
jaskółce (gw.) — jaskółki. [przypis autorski]
jaskółka morska — latająca ryba. [przypis tłumacza]
Jaskółka z „Wieczorów Rodzinnych” — pseudonim Zofii Bukowieckiej (1844–1920), nauczycielki i autorki książek dla dzieci. W latach 1903–1912 prowadziła rubrykę Skrzynka do listów. [przypis edytorski]
jaskot — hałas; jazgot. [przypis autorski]
jaskra — choroba prowadząca do nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego i siatkówki, powodująca pogorszenie lub utratę wzroku; łac. glaucoma. [przypis edytorski]
jaskrawie — dziś: jaskrawo. [przypis edytorski]
jaskrawie — dziś popr.: jaskrawo. [przypis edytorski]
jaskrawie — jaskrawo. [przypis edytorski]
jaskrawszy — w oryg. niem. gellen: przenikliwy. [przypis edytorski]
Ja (…) słodycz miarkując goryczą — To jest słodycz bezmierną, jaką czuł z rozmowy z tym duchem, miarkował goryczą smutnych dla siebie przepowiedni, jakie jemu ten duch objawił. [przypis redakcyjny]
Jasło — obecnie miasto powiatowe w województwie podkarpackim. [przypis edytorski]
ja — słowa ja używa Pascal w znaczeniu miłości własnej. [przypis tłumacza]
jasmin-manga — inaczej: plumeria, kwiat Lei, rodzaj roślin z rodziny toinowatych. [przypis edytorski]
Jasmund — półwysep na Rugii. [przypis edytorski]
Jasna brona — (brama), wysoka Porta (turecka). [przypis redakcyjny]
Jasna Góra — Clermont. [przypis redakcyjny]
Jasna Góra — [tu:] Clermont. [przypis redakcyjny]
Jasna Góra — [w oryginale:] miasto Clermont-Ferrand we Francji. [przypis redakcyjny]
jasna pani — jaśnie pani, szlachcianka, dziedziczka. [przypis edytorski]
jasne dzieło (starop.) — bitwa w otwartym polu. [przypis redakcyjny]
jasnemi oczy — dziś popr. forma N. lm: jasnymi oczami. [przypis edytorski]
jasne. [przypis redakcyjny]
jasnopłowy — jasnoblond. [przypis edytorski]
Jasność od światła wiecznego (…) inne rzeczy tobie miłe — Tylko rzeczywiste, wiekuiste światło rodzi miłość. Miłość ziemskich rzeczy, a czego sami nie przeczuwamy, rodzi się dlatego tylko, że te ziemskie rzeczy, oświecając się promieniem wiecznej światłości, coś boskiego w sobie mają. [przypis redakcyjny]
jasnoście — dziś popr. B.lm: jasności. [przypis edytorski]
jasności własna cnota wodzi — w rękopisie miejsce odcięte. [przypis redakcyjny]
jasno uświadomić istoty niemieckości, jak to się udało Wagnerowi w Śpiewakach norymberskich — Por. rozdz. IV. [przypis autorski]
Jasny jest anioł, chociaż najjaśniejszy upadł — nawiązanie do mitu o nieposłuszeństwie i upadku anioła Lucyfera (niosącego światło, z łac. lux, lucis: światło; ferre: nieść). [przypis edytorski]
Jaspers, Karl (1883–1969) — niemiecki filozof, przedstawiciel egzystencjalizmu, oraz psychiatra. [przypis edytorski]
jaspis i onyks — skały z wstęgowatymi pasmami, cenione jako materiał jubilerski. [przypis edytorski]
Jassejczykowie chwalili się, że u nich stał pod otwartym niebem posąg [Westy] — Polybios Historia, lib. XVI, § 11. Op. t. II, p. 443 ed. Ernest. [przypis redakcyjny]
Jassy — stolica Mołdawii, obecnie w Rumunii. [przypis edytorski]
Jast — Aufregung, Zorn. [przypis edytorski]
jastre — Wielkanoc. [przypis autorski]
Jastrun, Mieczysław (1903–1983) — poeta, tłumacz, autor książek biograficznych i kilku dzieł prozą, znany głównie jako twórca liryki filozoficznej. [przypis edytorski]
Jastrun, Mieczysław (1903 –1983) — poeta, tłumacz, autor książek biograficznych i kilku dzieł prozą, znany głównie jako twórca liryki filozoficznej. [przypis edytorski]
jastrząb' — dawna pisownia, z zaznaczoną miękkością końcowego b; dziś popr.: jastrząb. [przypis edytorski]
jastrząbem (daw.) — dziś: jastrzębiem. [przypis edytorski]
jastrząb ściany popryskał — jastrzębie i inne ptaki łowieckie trzymano dla uciech w swoich pokojach. [przypis redakcyjny]
Jastrzębiec — herb rodziny Skrzetuskich. [przypis redakcyjny]
Jastrzębiec-Zalewski, Władysław (ur. 1877) — komediopisarz, autor Lanceta, Gobelina, Serc za drutem kolczastym. [przypis edytorski]
jastrzębióm i krukóm — dziś popr. pisownia: jastrzębiom i krukom. [przypis edytorski]
jasyr (daw.) — niewola u Tatarów a. Turków. [przypis edytorski]
jasyr (daw.) — niewola u Tatarów lub Turków. [przypis edytorski]
jasyr (daw.) — niewola u Turków lub Tatarów. [przypis edytorski]
jasyr — jeńcy, niewolnicy. [przypis redakcyjny]
jasyr — jeńcy tatarscy. [przypis redakcyjny]
jasyr — jeńcy uprowadzeni przez Turków a. Tatarów. [przypis edytorski]
jasyr — jeńcy uprowadzeni przez Turków a. Tatarów. [przypis redakcyjny]
jasyr — niewola. [przypis edytorski]
jasyr — niewola tatarska lub turecka. [przypis redakcyjny]
jasyr — niewola tatarska. [przypis edytorski]
