Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159856 przypisów.
sprawić „gips” (daw. pot.) — sprawić nieprzyjemną niespodziankę; por. „ładny gips!”. [przypis edytorski]
sprawić (gw.) — przygotować (tu w znaczeniu: do zarżnięcia). [przypis edytorski]
sprawić kogoś o czymś (daw.) — zdać sprawę, dać wiadomość. [przypis redakcyjny]
sprawić łaźnię — tu przen.: dać lanie, mocno zbić. [przypis edytorski]
sprawić się (daw.) — postąpić. [przypis edytorski]
sprawić się (daw.) — sformować szyk. [przypis edytorski]
sprawić się (daw.) — spełnić powinności a. obowiązki. [przypis edytorski]
sprawić się (daw.) — wywiązać sie z zadania. [przypis edytorski]
sprawić się o czem (daw.) — przekonać się. [przypis redakcyjny]
sprawić (starop.) — zdziałać. [przypis edytorski]
sprawić — tu: czynić, ustanowić. [przypis edytorski]
sprawić — tu: wyprawić. [przypis edytorski]
sprawić — tu: zamęczyć, oprawić jak zwierzę. [przypis edytorski]
sprawić — zdziałać. [przypis edytorski]
sprawię ci wały (daw. pot.) — zbiję cię, spuszczę ci lanie. [przypis edytorski]
sprawiedliwą karę (…) ponoszę — podwójne nawiązanie biblijne: do siedmiu lat tłustych i siedmiu lat chudych (sen faraona, zinterpretowany przez Józefa, a przepowiadający głód w Egipcie) oraz do plag zsyłanych na Egipt po to, by faraon pozwolił Żydom opuścić Egipt pod przewodnictwem Mojżesza. [przypis edytorski]
sprawiedliwemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: sprawiedliwymi. [przypis edytorski]
Sprawiedliwie gadają Piotr (gw.) — Piotr mówi prawdę. [przypis edytorski]
sprawiedliwi mają ukryte grzechy — por. Ps 19 (18), 13. [przypis tłumacza]
sprawiedliwi to łagodni, jak powiada Homer — takiej frazy w zachowanych tekstach Homera nie ma, choć w Odysei występuje określenie „zuchwali, dzicy i niesprawiedliwi” (VI 120 oraz IX 175). [przypis edytorski]
sprawiedliwo (gw.) — sprawiedliwie. [przypis edytorski]
Sprawiedliwość i boska Zemsta ścigające Zbrodnię — obraz Pierre-Paula Prud'hona z 1808, przedstawiający uciekającego zbrodniarza i ścigające go dwie uskrzydlone postacie, z których jedna trzyma w ręce pochodnię, a druga miecz, a pod nimi jako Ofiara leży na ziemi młody nagi mężczyzna; obecnie w Luwrze w Paryżu. [przypis edytorski]
sprawiedliwość opuściła ziemię — Verg. Georg. II,474. [przypis tłumacza]
Sprawiedliwość wynosi naród, a mizerne ludzie grzech czyni — Prz 14, 34. [przypis edytorski]
sprawiedliwość znoszącą przywłaszczone prawo życia i śmierci — na seymie warszawskim 1768. [przypis autorski]
sprawiedliwy człowiek zakwitnie w zebraniu Pańskim nie inaczej jako gałąź palmowa kwitnie na drzewie swoim — Ps 91, 13. [przypis edytorski]
sprawiemy — dziś popr. forma 3.os.lm. cz. przysz.: sprawimy. [przypis edytorski]
sprawił, iż duże głazy leciały z nieba na uchodzący przed nim hufiec nieprzyjaciół; po czym (…) zatrzymał słońce i księżyc, aby ich wygnieść do reszty… — podczas bitwy z Amorytami pod Gibeonem (Joz 10, 10–13). [przypis edytorski]
sprawion (daw.) — dziś: sprawiony. [przypis edytorski]
sprawiony o czym (starop.) — uwiadomiony o czym. [przypis redakcyjny]
sprawiony (starop.) — przygotowany. [przypis edytorski]
sprawiony (starop.) — tu: poinformowany. [przypis edytorski]
sprawiony (starop.) — uszykowany. [przypis redakcyjny]
sprawnie (starop.) — słusznie. [przypis redakcyjny]
sprawny — zręczny. [przypis redakcyjny]
sprawować się (daw.) — bronić się, przedstawiając swoją sprawę. [przypis edytorski]
sprawować się (daw.) — usprawiedliwiać się. [przypis redakcyjny]
sprawować — tu: powozić. [przypis edytorski]
sprawować — zarządzać. [przypis redakcyjny]
sprawowały tu rządy nasze Piastówny — m.in. Świętosława, siostra Bolesława Chrobrego, żona i matka skandynawskich królów. [przypis edytorski]
sprawuje (starop.) — sprawia; czyni. [przypis edytorski]
sprawunki — zakupy. [przypis edytorski]
sprawy — czyny; por. (czyjeś) sprawki. [przypis edytorski]
sprawy (daw.) — dzieła, czyny. [przypis redakcyjny]
sprawy pożytków pospolitych — interesy publiczne. [przypis edytorski]
sprawy (starop.) — uczynki. [przypis redakcyjny]
sprężyna — tu: spust. [przypis edytorski]
sprecyzjowałem — dziś popr.: sprecyzowałem. [przypis edytorski]
sprecyzjowanie — dziś popr.: sprecyzowanie. [przypis edytorski]
Sprengel, Christian Konrad (1750–1816) — niemiecki botanik, odkrył rolę owadów i wiatru w zapylaniu kwiatów (1793). [przypis edytorski]
sprezentować się (daw., z łac. praesentare: pokazywać) — przedstawić się. [przypis edytorski]
sprezentować — tu: zaprezentować. [przypis edytorski]
sprezentować — wystawić na pokaz. [przypis redakcyjny]
sprezentować — zaprezentować, przedstawić. [przypis edytorski]
sprezentowane — właśc. zaprezentowane, przedstawione. [przypis edytorski]
sprezentowanie — zaprezentowanie. [przypis edytorski]
sprezentowany — zaprezentowany; przedstawiony. [przypis edytorski]
sprezzatura (wł.) — termin z Dworzanina Baltasara Castiglione, oznaczający swobodę, lekkość i działanie w taki sposób, jakby wykonywana czynność nie wymagałą wysiłku. [przypis edytorski]
sprich doch nicht so laut, bist du verrückt? (niem.) — ależ nie mów tak głośno, oszalałaś? [przypis edytorski]
spricht (niem.) — mówi. [przypis edytorski]
spriwisliniał — spolszczyć się; od oficjalnej nazwy Królestwa Polskiego po zniesieniu przez Rosję jego autonomii w 1867 r., podzieleniu na 10 guberni i włączeniu do Cesarstwa Rosyjskiego: Kraj Priwisljanskij, czyli Kraj Przywiślański. [przypis edytorski]
spróbuję być najtroskliwszym dziadkiem — πάππος γοῦν γενέσθαι κηδεμονικώτερος (Niese), πάππος γοῦν φανῆναι μετριώτερος. [przypis tłumacza]
spróżnia — opróżnia. [przypis edytorski]
sprobować — dziś popr. pisownia: spróbować. [przypis edytorski]
sprobować — dziś popr.: spróbować. [przypis edytorski]
sprobuj — dziś popr.: spróbuj. [przypis edytorski]
sprobujmy (starop. forma ort.) — dziś popr.: spróbujmy. [przypis edytorski]
Sprobujmyż tedy, czy nam w zagadnieniach metafizyki lepiej się nie powiedzie, jeśli przypuścimy, że przedmioty winny się stosować do naszego poznania — zupełnie nowego takiego stanowiska względem przedmiotów nazwać nie można. Już w V wieku przed Chr. uczył Protagoras: πάντων χρημάτων μέτρον ἐστὶν ἄνθρωπος, τῶν μὲν ὄντων ὡς ἔστιν, τῶν δὲ οὐκ ὄντων ὡς οὐκ ἔστιν (=„Człowiek jest miarą wszystkich rzeczy, istniejących, jako istnieją, nieistniejących, jako nie istnieją”; u Diogenesa Laertiosa, ks. IX, 51). Ponieważ Kant lubił zestawiać się z Kopernikiem, można powiedzieć, iż Protagoras i jego zwolennicy byli dla niego tym, czym Niketas i Filolaos dla naszego astronoma. [przypis redakcyjny]
sprofanowany — zbezczeszczony. [przypis redakcyjny]
sprolongować — odroczyć czas zobowiązania. [przypis edytorski]
spropositi (wł.) — głupstwa, niewłaściwości, niedorzeczności. [przypis edytorski]
sprościć — wyprostować. [przypis edytorski]
sprośnie (daw.) — nieprzyzwoicie. [przypis edytorski]
sprośnie (starop.) — brzydko. [przypis edytorski]
sprośnie (starop.) — źle, na złe. [przypis edytorski]
sprośnie — wulgarnie, bezwstydnie, w sposób przynoszący hańbę. [przypis edytorski]
sprośny — bezwstydny. [przypis edytorski]
Sprośny, brzydki Maranie — wyraz marrano, pochodzenia hiszpańskiego, oznaczał pierwotnie Maura, który pozornie przyjął wiarę chrześcijańską; przeszedłszy do języka włoskiego, stał się, podobnie jak u nas cygan, imieniem pospolitym, przybierając znaczenie: „wiarołomca” lub „zdrajca”. [przypis redakcyjny]
sprośny (daw.) — nieprzyzwoity. [przypis edytorski]
sprośny (daw.) — okropny, plugawy; nieobyczajny. [przypis edytorski]
sprośny (daw.) — występny; bezwstydny. [przypis edytorski]
sprośny (daw.) — występny, odrażający, potworny, godny potępienia. [przypis edytorski]
sprośny (daw.) — występny, potworny, godny potępienia. [przypis edytorski]
sprośny — nieprzyzwoity, grzeszny; tu mowa o diable. [przypis edytorski]
sprośny — nieprzyzwoity. [przypis edytorski]
sprośny (starop.) — szkodliwy albo hańbiący. [przypis redakcyjny]
sprosność (daw.) — nieprzyzwoitość; cecha osoby postępującej niezgodnie z powszechnie przyjętymi normami obyczajowymi i moralnymi. [przypis edytorski]
sprosność (starop.) — okropność, plugawość, nieobyczajność. [przypis edytorski]
sprosny (daw.) — brzydki, plugawy. [przypis redakcyjny]
sprosny (daw.) — tu: skażony grzechem, hańbą. [przypis edytorski]
sprosny (daw.) — występny, rozpustny, grubiański. [przypis edytorski]
sprosny (starop.) — brzydki, szpetny. [przypis edytorski]
sprosny (starop.) — godny potępienia, potworny, okrutny. [przypis redakcyjny]
sprosny (starop.) — okropny, plugawy, nieobyczajny. [przypis edytorski]
sprostować odległość — tu: skrócić drogę, jadąc po trasie bliższej linii prostej. [przypis edytorski]
Sprostowania i wiadomości tyczące się żywota Malczewskiego — w rękopisie Ossolineum Nr. 2442. [przypis redakcyjny]
sproszą — uproszą, doproszą się. [przypis autorski]
sprowadzeni byli do stanu widmowego — w innym wyd. tegoż tłumaczenia: przybrali postać wampirów. [przypis edytorski]
sprowadzić — tu: ściągnąć, kazać odejść. [przypis redakcyjny]
sprowadzili ośmiu lekarzy — sanitarnej służby w wojsku greckim nie ma. Jedynie u Spartan byli chirurgowie, ale i tam nie rozwinęła się z tego na szerszą skalę dbałość o rannego lub chorego żołnierza. [przypis tłumacza]
