Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159532 przypisów.

skąd też to imię szkoła dano — szkoła jest słowo greckie, oni mówią scholi. Rozumie się próżnowanie, albo pilnowanie (przypis źródła). [przypis edytorski]

Skąd widać było dwa białe miesiące — księżyc i jego odbicie w morzu. [przypis redakcyjny]

Skąd? Wiem po węchu… — niewątpliwie parodia jakiegoś ustępu ze znanej widzom tragedii. [przypis tłumacza]

Skądże mogła wypływać ta nienawiść do kontuszów (…) jeśli nie z przekonania, że tylko demokratyczna, ludowa Polska może mieć przyszłość przed sobą — por. Spasowicz: Historia literatury polskiej, wydanie 1885. [przypis autorski]

skądżeście są (daw., gw.) — skąd jesteście. [przypis edytorski]

Skądże tej koronie cudowna władza? — w domyśle: skąd się tej koronie dostała cudowna władza; skąd się w niej wzięła. [przypis edytorski]

Skądże wojny i swary miedzy wami, izali nie stąd, izali nie z pożądliwości waszych? — Jk 4, 1. [przypis edytorski]

skąpan — forma skrócona, dziś: skąpany. [przypis edytorski]

skąpa prządka — parka, jedna z trzech mitologicznych bogiń przeznaczenia (Atropos, Kloto, Lachesis), przędących nić ludzkiego życia i arbitralnie decydujących o ludzkim życiu i śmierci. [przypis redakcyjny]

skąpe (…) sztychy — [tu:] słabe sztychy. [przypis redakcyjny]

skąpstwo — tu: chodzi raczej o prostotę, poskąpienie wymyślności, brak popisów rzemiosła i sztuki zdobniczej. [przypis redakcyjny]

skąpy zakres obcowania — Skąpa liczba ludzi, z którymi można obcować w tym zakresie. [przypis tłumacza]

skabioza polna — drakiew, roślina z rodziny szczeciowatych. [przypis edytorski]

skabioza (Scabiosa L.) — roślina zielna o liliowych lub żółtawych kwiatach, wykorzystywana w ziołolecznictwie. [przypis edytorski]

skabrus (tarm.) — vikrus, apsukrus. [przypis edytorski]

skaczą (…) do oczu — tu: rzucają się w oczy. [przypis edytorski]

skaczą do tramwajów — w I połowie XX w. tramwaje były zbudowane tak, że możliwe było wskoczyć do nich w czasie jazdy. Zdarzało się, że ten, kto próbował wskoczyć, wpadał pod tramwaj. [przypis edytorski]

skaczaniały — zdrętwiały. [przypis autorski]

Skaczy, wraże, jak pan każe (z ukr.) — skacz (tańcz), kanalio (wrogu), jak pan każe. [przypis edytorski]

Skagen — miasto w Danii na północy Półwyspu Jutlandzkiego. [przypis edytorski]

skaitė — čia: skaičiavo. [przypis edytorski]

skaitlinga — gausi. [przypis edytorski]

skaito – čia: skaičiuoja. [przypis edytorski]

Skajska Brama — brama w murach Troi. [przypis edytorski]

skakier (gw. środ.) — złodziej (dokładnie: złodziej okradający przedpokoje). [przypis edytorski]

Skała Klermoncka — wioska La Roche-Clermont w Turenii. [przypis tłumacza]

skała Leukacie podobna / Na której (…) Lekarstwa długiej męce amanci szukali — Leukas, przylądek spadzisty nad Morzem Jońskim, sławny zgonem wielu kochanków, którzy z owej skały rzucali się w morze, szukając lekarstwa niewzajemnej miłości. Sławna Safo podobnym sposobem życie zakończyła. [przypis redakcyjny]

skała marpezjańska — czyli marmur z Paros. [przypis tłumacza]

skała płonna — skała, która przy wydobywaniu danej kopaliny jest uważana za nieużyteczną. [przypis edytorski]

Skała Tarpejska — nazwa zbocza w płd. części rzymskiego Kapitolu, skąd w starożytności strącano w przepaść przestępców winnych krzywoprzysięstwa, złożenia fałszywego świadectwa, cudzołóstwa i zdrady stanu, a także niewolników, którzy dopuścili się kradzieży; nazwa od imienia zdrajczyni Tarpei, która zakochawszy się w wodzu Sabinów, wydała Kapitol w ręce najeźdźców, zwiedziona obietnicą małżeństwa. [przypis edytorski]

Skała Tarpejska — nazwa zbocza w płd. części rzymskiego Kapitolu, skąd w starożytności strącano w przepaść przestępców winnych krzywoprzysięstwa, złożenia fałszywego świadectwa, cudzołóstwa i zdrady stanu, a także niewolników, którzy dopuścili się kradzieży; nazwa od imienia zdrajczyni Tarpei, która zakochawszy się w wodzu Sabinów, wydała Kapitol w ręce najeźdźców, zwiedziona obietnicą małżeństwa. [przypis edytorski]

Skała Tarpejska — stroma ściana skalna w płd. części wzgórza kapitolińskiego, z której w starożytności strącano zbrodniarzy i zdrajców. [przypis edytorski]

skałdunił się — zachmurzył się. [przypis autorski]

Skałę Akchabaron, Sepf, Jamneit i MeroSkała Akchabaron: Ἀκχαβάρων πέτρα (N), Ἀχαβάρων (D); dziś prawdopodobnie wieś ’Akbarah, w kierunku południowo-zachodnim od Safed; Sepf: Σὲπφ (N), Σὲφ (D); Jamneit: Ἰαμνεὶθ (N), Ἰαμνὶθ (D); Mero, Μηρώ (N), Μηρώθ (D), LXX Μηρώζ, מֵר֗וֹז (Sdz 5, 23). [przypis tłumacza]

skałek do broni — w dawnej broni skałkowej zapalenie prochu na panewce następowało od iskier powstałych przy uderzeniu skałki (kawałka krzemienia), mocowanej w szczękach kurka, o stalowe krzesiwo; po ok. 30 wystrzałach skałki zużywały się, dlatego potrzebne były zapasowe na wymianę. [przypis edytorski]

skałka — płaski kamyk nadbrzeżny, umiejętnie rzucony odbija się kilkakroć od powierzchni wody. [przypis redakcyjny]

skałkówka — strzelba skałkowa, długa broń palna z zamkiem skałkowym, ładowana od strony lufy, używana od XVII w. do połowy XIX w.; po naciśnięciu spustu broni kurek ze skałką (kawałkiem krzemienia) opadał na metalową płytkę, krzesząc iskry, które padały na panewkę z prochem, zapalając go. [przypis edytorski]

Skałłon — właśc. Gieorgij Antonowicz Skałon (1847–1914) generał-gubernator warszawski i głównodowodzący wojsk Warszawskiego Okręgu Wojskowego w latach 1905-1914, odpowiedzialny za liczne represje w r. 1905. [przypis edytorski]

Skałłon, właśc. Gieorgij Antonowicz Skałon (ros. Георгий Антонович Скалон, 1847–1914) — rosyjski wojskowy, generał kawalerii, generał-gubernator warszawski i głównodowodzący wojsk Warszawskiego Okręgu Wojskowego w latach 1905–1914. [przypis edytorski]

Skałłon, właśc. Gieorgij Antonowicz Skałon (ros. Георгий Антонович Скалон, 1847–1914) — rosyjski wojskowy, generał kawalerii, generał-gubernator warszawski i głównodowodzący wojsk Warszawskiego Okręgu Wojskowego w latach 1905–1914. [przypis edytorski]

Skałon, Gieorgij Antonowicz (1847–1914) — rosyjski generał-gubernator warszawski. [przypis edytorski]

skałotocz — gatunek jadalnego małża (Pholas dactylus; daktyl morski) występujący w morzach u wybrzeży Europy, mającego w zwyczaju drążyć tunele w miękkich skałach lub drewnie: skałotocz przyczepia się przyssawką u nogi do podłoża, wykonuje obrót całego ciała i wierci otwór przednią częścią muszli o daktylowatym kształcie (średnicy do ok. 10 cm). [przypis edytorski]

skałotocz-palczak — porównanie to nasunęła Żeromskiemu prawdopodobnie nowela A. Sygietyńskiego pod tym tytułem (1895). [przypis redakcyjny]

skałuba (daw.) — szczelina. [przypis redakcyjny]

skałuba (daw.) — szpara. [przypis redakcyjny]

skałubina (daw.) — otwór, dziura. [przypis redakcyjny]

skały plutoniczne (geol.) — skały głębinowe, powstałe z magmy, której stygnięcie i krystalizacja odbywały się na dużych głębokościach; od imienia Plutona, gr. boga podziemi. [przypis edytorski]

skalenie — grupa pospolitych minerałów skałotwórczych, stanowiących ok. 60% objętości skał magmowych. [przypis edytorski]

Skaliger, Brigot, Chambrier, Fleury — Nazwiska współczesnych [autorowi; red. WL] uczonych. [przypis tłumacza]

Skaliger — właśc. Scaliger, Julius Caesar a. Giulio Cesare della Scala (1484–1558) działający we Francji humanista wł., adwersarz Erazma z Rotterdamu, autor dzieła o poetyce, opartego na tezach Arystotelesa, botanik. [przypis edytorski]

skalny olej — ropa naftowa. [przypis redakcyjny]

„Skamander” — grupa literacka w dwudziestoleciu międzywojennym, którą tworzyli Julian Tuwim, Antoni Słonimski, Jarosław Iwaszkiewicz, Kazimierz Wierzyński oraz Jan Lechoń oraz wydawane przez nią czasopismo literackie. [przypis edytorski]

„Skamander” — grupa literacka w dwudziestoleciu międzywojennym, którą tworzyli Julian Tuwim, Antoni Słonimski, Jarosław Iwaszkiewicz, Kazimierz Wierzyński oraz Jan Lechoń oraz wydawane przez nią czasopismo literackie. [przypis edytorski]

Skamander (mit. gr.) — rzeka opływająca Troję. [przypis edytorski]

Skamander — od rzeki Skamander, naturalnej linii obrony dla Troi. Takim obrońcą miał też zostać syn Hektora. [przypis edytorski]

Skamander — polskie czasopismo literackie, wydawane w latach 1920–1928, a następnie 1935–1939. [przypis edytorski]

Skamander — rzeka opływająca Troję; takie samo imię nosił także bóg tej rzeki. [przypis edytorski]

skamiejka (ros.) — ławka szkolna. [przypis tłumacza]

Skamieniałą z bólu (…) starego druha — Akapit ten, wtrącony do oryginalnego zakończenia, stanowi „zastępnik” treści pominiętej części rozdz. 37 i jest tworem własnym tłumaczki, Emilii Więcławskiej; u Conrada nie ma zdania w tym brzmieniu. [przypis redakcyjny]

skamieniałe napięcie, (…) dynamizm tragiczny rzeźby, jaki odnajduje Brzozowski u Michała Anioła, z Polaków u Dunikowskiego — S. Brzozowski, Idee, s. 428. [przypis autorski]

skamieniony — skamieniały. [przypis edytorski]

skamłać — dziś raczej: skomleć. [przypis edytorski]

skampawia (wł. scampavia) — lekki, wąski, łatwo starowny statek. [przypis edytorski]

skamracić — spoufalić. [przypis autorski]

skancerowany — poraniony. [przypis edytorski]

skandal finansowy — pieniężny, — finanse — dochody, skarb, stan majątku. [przypis autorski]

skandalizować — wywoływać zgorszenie, skandal. [przypis edytorski]

skanda — zapewne od „skandować” (z łac. scandere: wstępować, wchodzić na coś), tj. dobitnie jak podczas występu na scenie wypowiadać słowa z podkreśleniem rytmiki wypowiedzi. [przypis edytorski]

Skander — arabska wersja imienia słynnego króla i zdobywcy Aleksandra III Wielkiego, zw. Macedońskim (356–323 p.n.e.), syna Filipa II. [przypis edytorski]

Skanderbeg, pierwotnie Jerzy Kastriota (1405–1468) — albański bohater narodowy, przywódca powstania przeciwko Turkom. [przypis edytorski]

Skanderborg — miasto na pd.-zach. od Aarhusen, położone nad jeziorem o tej samej nazwie. [przypis redakcyjny]

skandować (z łac.) — recytować wiersze z wyraźnym zaznaczaniem ich rytmu, akcentów i długości głosek. [przypis edytorski]

Skandynawi — dziś popr. forma lm: Skandynawowie. [przypis edytorski]

skandynawska saga — opowieść staroskandynawska o bohaterach, wielkich rodach i władcach. [przypis edytorski]

skanskonis — skanėstas, gardumynas. [przypis edytorski]

skapcieć — zmarnieć. [przypis autorski]

SKAPEN, służący Leandra, hultaj — Skapena grał Molier, żona jego, Armanda, Hiacyntę. [przypis tłumacza]

skapieć (daw.) — zginąć. [przypis edytorski]

skapieć (daw.) — zginąć, zmarnieć. [przypis edytorski]

skapieć (daw.) — zmarnieć, umrzeć. [przypis edytorski]

skapieć (daw.) — zmarnieć, zginąć. [przypis edytorski]

skapieć (daw.) — zmarnować się. [przypis edytorski]

skapieć — umrzeć. [przypis edytorski]

skapieć — zginąć, zmarnieć. [przypis edytorski]

skapieć — zmarnieć. [przypis edytorski]

skapitulować — poddać się; zaprzestać walki. [przypis edytorski]

skaptować (daw.) — pozyskać kogoś. [przypis edytorski]