Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | bez liczby pojedynczej | czeski | dopełniacz | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | islandzki | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | regionalne | rosyjski | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | żartobliwie | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 25923 przypisów.
asesoria — sąd asesorski czyli kanclerski w dawnej Polsce. [przypis redakcyjny]
asesoria — sąd kanclerski w dawnej Polsce. [przypis redakcyjny]
asesorowie — tutaj: doradcy, radcy sądowi. [przypis redakcyjny]
asfodel — także: złotogłów a. złotowłos; drobnokwiatowa bylina należąca do liliowych, pochodząca z rejonu wybrzeży Morza Śródziemnego; w staroż. Grecji asfodel był związany ze światem umarłych (w mit. gr. asfodele rosły w Hadesie, nad brzegami Styksu), sadzono go na cmentarzach. [przypis redakcyjny]
asfodel (z łac.) — złotogłowy; gatunek rośliny o wąskich, trawiastych liściach i żółtych, gęstych kwiatostanach. [przypis redakcyjny]
asilum (łac.) — azyl, schronienie. [przypis redakcyjny]
asilum (łac.) — schronienie. [przypis redakcyjny]
asinus asinorum in saecula saeculorum (łac.) — osioł nad osłami na wieki wieków. [przypis redakcyjny]
Askalona — miasto w Palestynie na płd.-zach. od Jerozolimy. [przypis redakcyjny]
Askenazy — aluzja do pięknego zresztą studium prof. Szymona Askenazego o Tainie, pomieszczonego w jego Studiach historyczno-krytycznych, a napisanego w przededniu śmierci Taine'a, jeszcze zimą 1892 r. Jedynie w rozdziale IV tego studium znaleźliśmy kilka luźnych, wytykających Taine'owi zbytek pesymizmu, uwag, wobec których aluzje Brzozowskiego mogłyby mieć uzasadnienie. (Patrz Studia historyczno-krytyczne. Wydanie drugie — przejrzane i poprawione. Kraków. 1893. Str, 332, 334 i 341). [red. WL]. [przypis redakcyjny]
asker (tur.) — żołnierz turecki. [przypis redakcyjny]
as makes every day with me my greek — co stale mi robi mój Grek; mój Grek: sekretarz konsulatu francuskiego w Civitavecchia w 1836 r. [przypis redakcyjny]
As — najmniejsza moneta rzymska. [przypis redakcyjny]
Asnyk, Adam (1838–1897) — czołowy poeta polskiego pozytywizmu. [przypis redakcyjny]
asocjacja (z łac.) — złączenie, zespolenie. [przypis redakcyjny]
asonans — rym niedokładny, w którym powtarzają się tylko samogłoski. [przypis redakcyjny]
Asopos — rzeka w Beocji. [przypis redakcyjny]
Aspazja — bohaterka powieści Żmichowskiej Poganka. Współcześni podkładali pod Aspazję tę lub ową rzeczywistą osobę; wedle własnych wyznań autorki, najwięcej rysów dostarczyły do niej przede wszystkim Paulina Zbyszewska, a także Zofia Węgierska. [przypis redakcyjny]
aspersja — pokropienie. [przypis redakcyjny]
aspirantów — ubiegających się, ochotników. [przypis redakcyjny]
aspirare (łac.) — wzdychać. [przypis redakcyjny]
aspirat (łac.) — dąży. [przypis redakcyjny]
aspirować (z łac.) — dążyć. [przypis redakcyjny]
aspirowali — ubiegali się. [przypis redakcyjny]
aspra (daw.) — moneta. [przypis redakcyjny]
assiduo addiscentes ad senium pervenimus (łac.) — ustawicznie się czegoś nowego ucząc, dochodzimy do starości. [przypis redakcyjny]
assistere (łac.) — towarzyszyć. [przypis redakcyjny]
assueverunt (łac.) — przywykli. [przypis redakcyjny]
assumpsit similitudinem animalis (łac.) — przybrało podobieństwo zwierzęcia. [przypis redakcyjny]
assurget (łac.) — powstanie. [przypis redakcyjny]
A Stacyjusza, który nas rozdzielał (…) zasłonę — Z tego wiersza widzimy, że Stacjusz szedł ciągle między Dantem a Wirgiliuszem. [przypis redakcyjny]
aster (łac.) — gwiazda. [przypis redakcyjny]
Astolf — król Lombardii. [przypis redakcyjny]
Astolf — legendarny książę angielski, jeden z bohaterów Orlanda Szalonego Ariosta. [przypis redakcyjny]
Astolf — syn króla brytyjskiego, Ottona, brata Amona i Milona; dlatego „stryjeczny” Orlanda i Rynalda. [przypis redakcyjny]
Astrabora — kraina w płd. Egipcie. [przypis redakcyjny]
Astragor — bóg piekielny; tu: diabeł. [przypis redakcyjny]
Astragor — diabeł. [przypis redakcyjny]
astra (łac. M.lm) — gwiazdy. [przypis redakcyjny]
Astrea — „gwiaździca”, przydomek bogini sprawiedliwości, Dike; w wieku złotym przebywała z ludźmi na ziemi, w wieku spiżowym ostatnia przeniosła się do nieba, gdzie jako Panna błyszczy w zodiaku. [przypis redakcyjny]
astrofil (z gr.) — miłośnik gwiazd. [przypis redakcyjny]
astrolabia własc. astrolabium — dawny przyrząd do wyznaczania pozycji na ziemi względem ciał niebieskich. [przypis redakcyjny]
Astulf — właśc. Aistulf, król longobardzki, pokonany przez Pipina; „potomka jego”, tj. syna, Dezyderiusa, wziął Karol Wielki do niewoli. [przypis redakcyjny]
Asturgia — Asturia, kraina w północnej Hiszpanii nad Zatoką Biskajską. [przypis redakcyjny]
Aswerus — jeden z królów perskich, znany z księgi Estery. Historycy uważają go za Kserksesa (486–465); Aman pragnął zgubić Żydów, po udaremnieniu jego planów powiesił się. [przypis redakcyjny]
asygnacją — [z] poleceniem pisemnym. [przypis redakcyjny]
asygnacja — tu: piśmienne zlecenie, upoważniające do podjęcia pieniędzy. [przypis redakcyjny]
asylum (łac.) — schronienie. [przypis redakcyjny]
asymptota (z gr. niestykająca się) — jest to linia prosta, dążąca do zetknięcia się z linią krzywą, ciągnącą się w nieskończoność, lecz niemogąca jej dosięgnąć; tak że można ja uważać za styczną do linii krzywej w odległości nieskończenie wielkiej; stąd nazwano ją u nas ledwo-nie-styczną. [przypis redakcyjny]
asystencja (daw.) — otoczenie, straż. [przypis redakcyjny]
asystencja — dwór, służba. [przypis redakcyjny]
asystencja (łac.) — towarzystwo. [przypis redakcyjny]
asystencja — tu: orszak zbrojny. [przypis redakcyjny]
asystent — tu: dworzanin, członek świty. [przypis redakcyjny]
A szczo? Ne kazały (ukr.) — a co, nie mówiłyśmy. [przypis redakcyjny]
a tak — a więc. [przypis redakcyjny]
A tak cię tymi księgami daruję — słowa zacytowane przez Piotra Statoriusa-Stojeńskiego w gramatyce świadczą, że utwór powstał przed lipcem 1567. [przypis redakcyjny]
A taki breszesz i breszesz (ukr.) — No właśnie kłamiesz i kłamiesz a. No właśnie szczekasz i szczekasz; ukr. brechaty — kłamać (o człowieku); szczekać (o psie). [przypis redakcyjny]
a tak — tu: więc. [przypis redakcyjny]
Atalanta — bohaterka niedościgniona w biegu, zabijała z tyłu włócznią każdego zalotnika, który ją w biegu wyprzedził (gdyż taki był warunek pozyskania jej ręki). Hippomenes wziął się na sposób i wyrzucał podczas biegu złote jabłka, które Atalanta zbierała i przez to dała się prześcignąć. [przypis redakcyjny]
At a later date, I hope to work out certain historical hypotheses with regard to migrations and cultural strata in Eastern New Guinea. A considerable number of independent indices seem to corroborate certain simple hypotheses as to the stratification of the various cultural elements. [przypis redakcyjny]
ataman koszowy — ataman koszowy rządził na Zaporożu w czasie pokoju, miał też obowiązek przygotować Sicz do wojny; kosz — obóz kozacki. [przypis redakcyjny]
ataman koszowy — ataman koszowy rządził na Zaporożu w czasie pokoju, miał też obowiązek przygotować Sicz do wojny. [przypis redakcyjny]
ataman kurzeniowy — dowódca kurnia, oddziału kozackiego. [przypis redakcyjny]
Atar — w religii staroirańskiej nazwa ognia jako elementu oczyszczającego i zabezpieczającego przed złem. [przypis redakcyjny]
ateit' — ateitų. [przypis redakcyjny]
Ateizm to stara formuła — por. przypis do słów Męża „Jednak to obraz twój i wszystkich twoich, i wieku twego, i teorii twojej”, wypowiedzianych w rozmowie z Filozofem w początkowych scenach Części Drugiej dramatu. Ateizm traktowany jest tu jako jeden z elementów światopoglądu materialistycznego (fr. myślicieli XVIII w.), który Krasiński uważał za przestarzały i skompromitowany przez rewolucję 1789 r. [przypis redakcyjny]
a ten — chodzi o Orestesa. [przypis redakcyjny]
atencji — [dla] okazania względów. [przypis redakcyjny]
atencji — uwagi, grzeczności. [przypis redakcyjny]
atentować — kusić się. [przypis redakcyjny]
atentować — pilnować, doglądać. [przypis redakcyjny]
A teraz (…) strzeżesz — Szekspir, Cymbelin, akt III, sc. 6. Zdanie to wypowiada nie Imogena, lecz Belarius. [przypis redakcyjny]
Atesis — Adyga, rzeka w płn. Włoszech. [przypis redakcyjny]
atestacja — poświadczenie; tu w daw. pisowni z podwojoną spółgłoską: attestacyja. [przypis redakcyjny]
atestata — poświadczenia. [przypis redakcyjny]
Athenodorus pochodził według wyraźnego świadectwa Pauzaniasza z Klitoru — Phoc, cap. 9 p. 819 edit. Kuhn. [przypis redakcyjny]
atłan — okrzyk tatarski, „do koni!”(od at, koń). [przypis redakcyjny]
Atlańska granica — północna Afryka, gdzie leżą góry Atlas. [przypis redakcyjny]
Atlant — czarownik, wychowawca Rugiera i Marfizy. [przypis redakcyjny]
Atlantyda — mityczna kraina, która miała być miejscem istnienia rozwiniętej cywilizacji zniszczonej przez serię trzęsień ziemi i zatopionej przez wody morskie. [przypis redakcyjny]
Atlas (mit. gr.) — tytan, który za karę za udział w walce przeciw bogom olimpijskim z wyroku Zeusa dźwigał na swych barkach sklepienie niebieskie. [przypis redakcyjny]
Atlas (mit. gr.) — tytan podtrzymujący na swoich barkach kulę ziemską. [przypis redakcyjny]
Atlas — w mitologii greckiej olbrzym skazany przez Zeusa na podtrzymywanie stropu niebieskiego. [przypis redakcyjny]
Atlas — w mitologii greckiej tytan dźwigający z rozkazu Zeusa na barkach sklepienie niebios. [przypis redakcyjny]
atmosfera katakumbowa — nastrój smutku i przygnębienia; katakumby: cmentarze rzymskie, w czasach prześladowań pierwszych chrześcijan służyły im jako schronienie. [przypis redakcyjny]
atmosfera — tu: nastrój, usposobienie. [przypis redakcyjny]
A tobie, panie Pawle… — w „niejasnym” sformułowaniu zarzutu możemy się domyślać, że mowa tu o nowobogackich w rodzaju kamerdynera królewskiego Ryxa, który za intymne usługi oddane królowi został krociowym panem i starostą piaseczyńskim. [przypis redakcyjny]
„A toć jest — powiada dalej Biblia — pismo, które jest rozłożone: Mene, Thekel, Ufarsin, co prorok Daniel wytłumaczył królowi: policzone, zważone, rozdarte”. Baldasar, Belsarzar, zwany także Baltasarem, ostatni król babiloński. [przypis redakcyjny]
A to za krzywdę biorą twoje lata — będąc już w takim wieku, wyrządzasz sobie (ściślej: swojemu wiekowi) krzywdę. [przypis redakcyjny]
Atrarwan — stan kapłański w staroirańskim mazdaizmie. [przypis redakcyjny]
atrium — salon, miejsce przyjęć. [przypis redakcyjny]
A trochę dalej: Gianni, Ganello, (…) Tribaldello — Wszyscy ci trzej zdrajcy swojego kraju. [przypis redakcyjny]
atrybucje — uprawnienia komuś przysługujące. [przypis redakcyjny]
atrybut — cecha, przymiot. [przypis redakcyjny]
Atrydzi (mit. gr.) — Menelaos i Agamemnon jako synowie Atreusza. [przypis redakcyjny]
attendentiam (łac.) — pieczę. [przypis redakcyjny]
attendere (łac.) — baczyć, pilnować. [przypis redakcyjny]
attendere (łac.) — pilnować, poświęcać uwagę. [przypis redakcyjny]
attestacje (lm) — poświadczenia. [przypis redakcyjny]