Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159624 przypisów.

sękiel a. szenkiel (z niem. Schenkel) — wystająca z piasty część osi, na której obraca się koło wozu. [przypis edytorski]

sękiel a. szenkiel (z niem. Schenkel) — wystająca z piasty część osi, na której obraca się koło wozu. [przypis edytorski]

sękowaty (starop.) — twardy. [przypis redakcyjny]

Sękowski, Józef (1800–1858) — polski egiptolog, poeta, profesor uniwersytetu w Petersburgu, carski cenzor. [przypis edytorski]

sępem stawać — tu: przeciwstawiać się, walczyć. [przypis redakcyjny]

sęp Etua — niektóre ludy Oceanii przypisują wybuch choroby mitycznemu sępowi Etua, który pożera wnętrzności chorego. [przypis autorski]

sęp (gw.) — zasępienie, zmartwienie. [przypis edytorski]

sępny (daw.) — ponury, posępny, zasępiony. [przypis edytorski]

sępów urubu (Cathartes atratus) — w ob. klasyfikacji: Coragyps atratus, sępnik czarny (urubu czarny), ptak z rodziny kondorów o czarnym upierzeniu, występujący w Ameryce Środkowej i Południowej. [przypis edytorski]

sęp — ptak ten budził wstręt powszechny. [przypis tłumacza]

sępu — dziś popr. forma D.lp: sępa. [przypis edytorski]

sępy — dziś popr. N. lm: sępami. [przypis edytorski]

s'è scumbinato (wł.) — rozbiło się. [przypis redakcyjny]

Sę-Symonistka (właśc. saintsimonistka) — wyznawczyni doktryny Henri de Saint-Simona (1760–1825), socjalisty utopijnego, głoszącego ideały braterstwa i równości (najważniejsze dzieła: Système industriel; Catéchisme industriel; Nouveau Christianisme); tu przen. oznacza żartobliwie tyle, co: rewolucjonistka, feministka. [przypis edytorski]

Sèvres — miejscowość i gmina we Francji, w regionie Île-de-France, departament Hauts-de-Seine. [przypis edytorski]

Sebak — dziś: Sobek, Sebek, bóg krokodyl, władający wodą. Centrum jego kultu była oaza Fajum. [przypis edytorski]

Sebasteńczycy — żołnierstwo z Samarii (p. I, XXI, 2, Sebaste). [przypis tłumacza]

Sebaste — obecnie licha wieś Sabastije. Pełno ciekawych zabytków architektonicznych z epoki gotyku i z czasów Heroda W. [przypis tłumacza]

Sebaste — Sebastos = Augustus. [przypis tłumacza]

Sebastian Cabot (ok. 1476–1557) — ang. żeglarz i odkrywca pochodzenia włoskiego. [przypis edytorski]

Sebastian — imię to (podobnie jak: Ariel, Mediolan) w tym tłumaczeniu w partiach wierszem należy czytać dla zachowania rytmu wiersza jak wyraz czterosylabowy: Sebastyjan; a za tym również inne formy odmiany: Sebastyjanie itd. [przypis edytorski]

Sebastian Kastalio — Sebastian Castilon, biegły w hebrajskim i w greczyźnie, ogłosił tekst Biblii po łacinie i po francusku. Umarł w nędzy w Bazylei w r. 1563. [przypis tłumacza]

Sebastian Storck — wspominana w przypisie powyżej książka Bensona. [przypis edytorski]

sebastopolski żołnierz, dziś popr.: sewastopolski — żołnierz, który brał udział w ciężkich walkach w obronie oblężonego Sewastopola podczas wojny krymskiej (1853–1856). [przypis edytorski]

Sebastosa — Σεβαστοῦ. [przypis tłumacza]

Sebastos — greckie Sebastos odpowiada łacińskiemu Augustus. [przypis tłumacza]

Sebeg — planeta Merkury. [przypis autorski]

Sebituane a. Sebetwane (ok. 1790–1851) – wódz afrykański, założyciel i król potężnego ludu Makololów w ob. płd.-zach. Zambii. [przypis edytorski]

Sebt-Het — Ka-Heseb, 11. nom Dolnego Egiptu, w centralnej części Delty. [przypis edytorski]

seccare (łac.) — naprzykrzać się, zaczepiać. [przypis edytorski]

seccatore (wł.) — człowiek natarczywy, nachalny. [przypis redakcyjny]

Secchi, Angelo (1818–1878) — włoski uczony i jezuita, zajmujący się fizyką, matematyką i astronomią. [przypis edytorski]

secesja (łac. secessio: wycofania się, odstąpienie) — zerwanie (stosunków), odłączenie się (części ziem od reszty jakiegoś kraju) itp., a także: nazwa odrębnego stylu w sztuce na przełomie XIX i XX wieku; Dulskiej chodzi jednak zapewne o scysję z konduktorem, a więc sprzeczkę, konflikt (z łac. scindere: rozszczepiać). [przypis edytorski]

sec (fr.) — wytrawne (wino). [przypis edytorski]

Sechem — gr. Letopolis, stolica miasto 2. nomu Dolnego Egiptu, położona ok. 60 km na południowy zachód od Bubastis. [przypis edytorski]

sechs Bier — (z niem., bł.) sześć piw. Poprawnie w języku niemieckim: sechs Biere. [przypis edytorski]

Sechs Wagen Zuchtschweine (niem.) — sześć wagonów świń hodowlanych. [przypis edytorski]

secina (daw.) — setka. [przypis edytorski]

secina (dwa.) — setka. [przypis edytorski]

seconde personnalite narcotique (fr.) — druga, narkotyczna osobowość. [przypis edytorski]

second offender (ang.; lm: offenders) — osoba, która po raz drugi popełniła przestępstwo. [przypis edytorski]

second sight (ang.) — Schopenhauer nazywa tak jasnowidzenie, (Zweites Gesicht). [przypis tłumacza]

second view (ang.) — powtórny widok, przeczucie. [przypis redakcyjny]

Secrétan, Charles (1815–1895) — szwajcarski filozof. [przypis edytorski]

Secretan, Charles (1815–1895) — szwajcarski filozof. [przypis edytorski]

secretarius legationis (łac.) — sekretarz poselstwa. [przypis redakcyjny]

secretiora (łac.) — bardziej poufne rzeczy. [przypis redakcyjny]

Secreti (…) relinquunt — Vergilius, Aeneida, VI, 443. [przypis tłumacza]

secunda Petri (…)Dialectices Petri Rami pars secunda, quae est de judicio [Petrus Ramus a. Pierre de la Ramie, jeden z humanistycznych filozofów epoki odrodzenia (1515–1572); zamordowany podczas nocy św. Bartłomieja, gdyż przeszedł był na kalwinizm; walczył namiętnie przeciw Arystotelesowi i jego logice (jak Laurentius Valla, Ludovico Vives, a później Bacon); zasługą Ramusa jest usystemizowanie logiki; wymienione dzieło nosi tytuł: Institutiones dialecticae, Pars I De inventione, Pars secunda De judicio (Paris, 1543). Schopenhauer, wspominając o pars secunda Rami, chce powiedzieć, że „owym panom z Akademii” brakuje zasadniczych podstaw logiki; przyp. tłum.]. [przypis autorski]

secundo voto (łac.) — z drugiego małżeństwa. [przypis edytorski]

secundum artem (łac.) — zgodnie ze sztuką. [przypis edytorski]

secundum Joannem (łac.) — według Jana; zapewne fragment liturgicznej formuły: Sequentia sancti Evangelii secundum Joannem (słowa Ewangelii według świętego Jana) albo też odniesienie do muzycznej Pasji wg św. Jana (łac. Passio secundum Joannem) autorstwa Johanna (Jana) Sebastiana Bacha, ulubionego kompozytora Gałczyńskiego. [przypis edytorski]

Secundum numerum enim civitatum tuarum erant dei tui Juda (…) (łac.) — Jako iż ile miast twoich, tyle masz bogów, o Judo, a ile ulic w Jerozolimie, tyleś nastawiał bałwochwalczych ołtarzy, przeto nie módl się za tym ludem. [przypis tłumacza]

secundum operationem satanae, in seductione iis qui pereunt eo quod charitatem veritatis non receperunt ut salvi fierent (…) (łac.) — Wersy 9–16: „Ze znakami kłamliwymi, podług skutku szatańskiego, z oszukaniem tych, którzy giną, przeto iż miłości prawdy nie przyjęli, aby byli zbawieni, a przetoż pośle im Bóg skutek błędów, iżby uwierzyli kłamstwu”. [przypis tłumacza]

secundum ordinem (łac.) — w dalszej kolejności. [przypis edytorski]

Securae sunt nostrae vitae… (łac.) — Bezpieczne są nasze życia, jesteśmy bowiem sodomitami, tylko od ognia zginiemy, tralalali. [przypis edytorski]

securitas (łac.) — zapewnienie. [przypis redakcyjny]

securus (łac.) — pewien. [przypis redakcyjny]

Seczyn — też: Szecsény, miasto z zamkiem nad rzeką Ipolą na Słowacji. [przypis redakcyjny]

Sedaine — współczesny Diderotowi komediopisarz francuski (1719–1797). [przypis tłumacza]

Sed alia tempora (łac.) — Lecz czasy inne. [przypis edytorski]

Sedan — bitwa pod Sedanem, stoczona 1 września 1870, w wyniku której do pruskiej niewoli dostał się cesarz Napoleon III. [przypis edytorski]

Sedan — francuska miejscowość i gmina w regionie Grand Est, w departamencie Ardeny. [przypis edytorski]

Sedan — miejscowość i gmina we Francji, w regionie Grand Est, w departamencie Ardeny; znana z powodu bitwy, która miała tu miejsce 1 i 2 września 1870 roku podczas wojny francusko-pruskiej. [przypis edytorski]

Sedan — miejscowość w płn. Francji, przy granicy z Belgią; w 1870 pod Sedanem cesarz fr. Napoleon III poddał się wojskom niemieckim, pozostawiając im wolną drogę do Paryża, czego konsekwencją był wybuch Komuny Paryskiej. [przypis edytorski]

Sedan — miejscowość w płn. Francji, przy granicy z Belgią; w 1870 r. pod Sedanem cesarz fr. Napoleon III poddał się wojskom niemieckim, pozostawiając im wolną drogę do Paryża, czego konsekwencją był wybuch Komuny Paryskiej. [przypis edytorski]

Sedan — tj. bitwa pod Sedanem w 1870 r., w czasie wojny prusko-francuskiej, zakończona klęską armii fr. pod dowództwem Napoleona III. [przypis edytorski]

sedatyw — środek uspokajający. [przypis edytorski]

Sede a dextris meis (łac.) — Ps 109: „Posiądź się po mojej prawicy”. [przypis tłumacza]

Sedecjasz (…) patrzeć musiał na zburzenie miasta wraz ze świątynią — wg 2 Krl 25, 1–10 Sedecjasz uciekł z oblężonej, głodującej Jerozolimy, został schwytany do niewoli, na rozkaz Nabuchodonozora oślepiony i uprowadzony do Babilonii, a zburzenie miasta i świątyni nastąpiło miesiąc później, nie mógł go więc oglądać. [przypis edytorski]

sedem belli (łac.) — podstawę wojny. [przypis redakcyjny]

sedem (łac.) — siedzibę. [przypis redakcyjny]

sedenteria — prawdop. pseudonaukowe określenie biegunki, z łac. sedere, tj. siedzieć. [przypis edytorski]

sedenterii — życia siedzącego, spokojnego. [przypis redakcyjny]

sedento et quiescendo fit anima prudens (łac.) — siedząc i wypoczywając, nabiera się duchowej rozwagi. [przypis tłumacza]

seder — dosł.: „porządek”; uroczysta wieczerza w wigilię i pierwszy dzień Pesach, odbywająca się według ustalonego przepisami religijnymi porządku. [przypis tłumacza]

seder — (hebr. porządek; z jid. sejder) uroczysta wieczerza pierwszego dnia święta Pesach. [przypis edytorski]

seder — uroczysta wieczerza otwierająca święto Pesach. [przypis tłumacza]

seder — uroczysta wieczerza podczas święta Pesach (Paschy). [przypis edytorski]

seder — uroczysta wieczerza w wigilię i w pierwszy dzień Pesach. [przypis tłumacza]

sedes (z łac. sedeo, sedere: siedzieć) — tu w znaczeniu ogólnym, bliskim łacińskiemu źródłu słowa: miejsce, na którym się siedzi. [przypis edytorski]

Sed et his dabit Deus finem! Speravi in Te et non confundar (łac.) — Lecz i tym położy Bóg koniec. Ufałem Tobie i nie zawiodę się. [przypis redakcyjny]

Sed iam nox humida… Incipiam (łac.) — tymczasem już noc wilgotna zasnuwa niebo i spadające gwiazdy namawiają do snów, ale jeśli tak wielka chęć poznać nasze przygody, zaczynam (cytat z Eneidy Wergiliusza; tłum. W.L.). [przypis redakcyjny]

sedia (z wł.) — krzesło, siedzisko. [przypis edytorski]